อาณาจักรนอกโรงเรียน 2

ลำดับตอนที่ #2 : บาบายาก้า &บ้านขาไก่

 บาบ้า ยาก้า แม่มดแห่งยุโรปตะวันออก



รัสเซีย และกลุ่มประเทศชาวสลาฟ เช่นมาเซโดเนีย,เซอร์เบีย,บัลแกเรีย , โปแลนด์ ,สโลวัค , โครเอเชีย , สโลวีเนีย , เบลารุส และยูเครน ก็มีบุคคลในตำนาน หรือในนิทานพื้นบ้าน อย่างแม่มดของฝรั่งตะวันตกเหมือนกันครับ โดยรัสเซียเรียกว่า " บาบ้า ยากา " 

คนในบางประเทศในกลุ่มสลาฟ ก็เรียกชื่อเดียวกันนี้ แต่บางประเทศก็เรียกต่างออกไป เช่นบาบ้า จากา , บาบ้า โรกา , ยากา บาบ้า หรือบาบ้า ยาฮา 

คำว่า " บาบ้า " นั้นก็แปลว่า ย่า , ยาย หรือหญิงชรา ส่วนคำว่า " ยากา " ปัจจุบันก็ยังไม่ชัดเจนว่ามีรากฐานมาจากไหน และหมายถึงอะไร

ความแตกต่างระหว่าง แม่มดในตำนานพื้นบ้านของชาติตะวันตก กับแม่มดฝั่งยุโรปตะวันออกนั้นก็มีอยู่ไม่กี่อย่างครับ 

แต่ที่โดดเด่นที่สุดก็คือ เรื่องเคหะสถานของแม่มด แม่มดฝรั่งจะอยู่กันอย่างไรก็ไม่ค่อยสันทัด แต่บาบ้า ยากา หรือแม่มดของชาวสลาฟ อยู่กันในบ้านขาไก่ 

บ้านขาไก่ที่ว่านี้ ก็เป็นกระท่อมไม้ซุงธรรมดาๆนี่เอง แต่แทนที่จะตั้งอยู่บนพื้นแบบบ้านฝรั่ง กลับตั้งอยู่บนเสา ซึ่งเสานี้ก็มีทั้งประเภทหลายต้น , 2 ต้น และประเภท 1 ต้น ที่ผมมองว่าเหมือนกับศาลพระภูมิมากไปหน่อย และที่สำคัญ เสาเหล่านี้มีรูปทรงเหมือนกับขาไก่ 

โดยประเภทเสา 1 ต้นนั้น นิยมกันมากในนิทานพื้นบ้านของโปแลนด์ ส่วนแบบ 2 ต้นนั้นนิยมกันมากในรัสเซีย การมีบ้านที่มีเสาแบบนี้ ทำให้บ้านของบาบ้า ยากา เดินได้

บาบ้า ยากา ส่วนมากเป็นพวกต่อต้านศาสนา และ ชอบกินเด็กเล็กๆ ครับ 
บาบ้า ยากา บินได้ด้วย โดยในการเดินทางไปไหนมาไหนของนาง ก็จะใช้บริการของหม้อขาดใหญ่ และใช้ไม้กวาดกับช้อนในการเคลื่อนที่



ส่วนตำนานรายละเอียดของบาบ้า ยากาของในแต่ละประเทศ และท้องถิ่น รวมทั้งในจินตนาการของนักเขียนนักประพันธ์แต่ละคน ก็ล้วนแต่ผิดแผกแตกต่างกันไปคนละนิดละหน่อย แล้วแต่จินตนาการของแต่ละคน อย่างในนิทานพื้นบ้านของรัสเซีย ก็บอกว่าบาบ้า ยากาใช้สากกะเบือเป็นหางเสือครก ใช้ไม้กวาดทำจากต้นเบิร์ช ในการกวาดปกปิดเส้นทางที่นางเดินทางผ่านมา 

บ้างก็ว่า บาบ้า ยากา มีคนใช้ที่คนภายนอกจะมองไม่เห็น และหากใครถามถึงคนใช้นางก็จะฆ่าเขาทิ้ง

ส่วนบ้านของบาบ้า ยากาในกรณีของรัสเซียนั้น รอบบ้านจะมีรั้วไม้ และที่เสาแต่ละต้นของรั้ว จะมีหัวกะโหลกเสียบอยู่ มีการนำกระดูกมาทำเป็นซี่รั้ว ส่วนที่รูกุญแจบ้านก็จะเป็นปากที่มีฟันคมกริบ 

บางตำนานก็บอกว่า บ้านไม่มีประตู และประตูจะปรากฏก็ต่อเมื่อมีการร่ายคาถา




แต่ตามจินตนาการของอเล็กซานเดอร์ ปุชกิ้น หรือ สุนทรภู่รัสเซีย บ้านของบาบ้า ยากา จะไม่มีหน้าต่างและประตู บาบ้า ยากา จะเข้าออกบ้านผ่านทางปล่องไฟ 

ซึ่งในกรณีเรื่องบ้านของบาบ้า ยากา แบบนี้นั้น ผู้เชี่ยวชาญบางคนก็บอกว่าได้รูปแบบมาจากบ้านของนายพรานเร่ร่อนในแถบไซบีเรีย 

ที่สร้างไว้เพื่อการป้องกันสัตว์มารบกวนข้าวของที่เก็บไว้ในบ้าน ในช่วงที่นายพรานไม่อยู่ เลยต้องสร้างบนต้นไม้ และไม่มีหน้าต่างหรือประตู