ภาษาแทนใจ ภาษาดอกไม้

ลำดับตอนที่ #38 : ตำนานดอกไอริส

 ตำนานดอกไอริส

 

เทพเจ้าไอริส ซึ่งเป็นเทพีแห่งสายรุ้ง และเป็นผู้คอยส่งสารแห่งภูเขาโอลิมปัสเทพไอริส เป็นฑูตสวรรค์ ผู้คอยส่งสารจากสวงสรรค์มายังโลกมนุษย์ โดยวิ่งมาตามสายรุ้งลงมาสู่โลกดังนั้นดอกไอริสจึงเป็นสัญลักษณ์ถึง“ดวงตาแห่งสวรรค์” ซึ่งมีความหมายว่า เมื่อเราถือดอกไอริสก็เหมือนกับเราได้นำสวรรค์ติดตัวเราไปด้วยนั่นเอง

ไอริสคือเทพีแห่งข่าวสารของพระนางจูโน หรืออีกนัยหนึ่งคือเทพีแห่งสายรุ้ง ชาวกรีกนิยมปลูกดอกไอริสไว้ที่หลุมศพ เนื่องจากเชื่อกันว่าเทพีไอริสคือผู้นำทางดวงวิญญาณของผู้หญิง...ไปสู่สุคติ (เทพเมอคิวรี่ คือผู้นำดวงวิญญาณของผู้ชาย) เนื่องจากเทพีไอริสคือ เทพีประจำพระองค์เทพีจูโน และกลายเป็นสัญลักษณ์ของการพูดจาคมคาย และความมีพลัง

ดอกไอริสน้ำสีเหลือง มีเรื่องเล่าต่อๆ กันมาว่า สัญลักษณ์รูปดอกไอริส (ซึ่งต่อมากลายเป็น la fleur de lys) ถูกนำมาใช้เป็นสัญลักษณ์ของกษัตริย์เป็นครั้งแรกในสมัยกษัตริย์โกลวีส์ (Clovis) แห่งราชวงศ์เมโรแว็งเฌียง (Mérovingien) ซึ่งเป็นกษัตริย์ของชนเผ่าฟร็องก์ (les Francs) บรรพบุรุษของชาวฝรั่งเศสและเยอรมัน

เมื่อครั้งที่โกลวีส์และกองทัพฟร็องก์ถูกพวกเผ่าวิซิกอต (les Visigoths) ไล่โจมตีมาจนถึงริมฝั่งแม่น้ำไรน์ โกลวีส์ซึ่งกำลังจะจนมุมอยู่แล้วสังเกตเห็นกอดอกไอริสสีเหลืองบานอยู่กลางแม่น้ำ จึงรู้ว่าบริเวณนั้นน้ำไม่ลึกและสั่งให้กองทัพของพระองค์ข้ามน้ำไปได้ เพื่อรำลึกถึงพระคุณของดอกไอริสที่ชี้ทางรอดแก่พระองค์และกองทัพ โกลวีส์จึงนำสัญลักษณ์ดอกไอริสสีเหลืองมาใช้แทนรูปคางคกที่อยู่บนตราสัญลักษณ์เดิมของพระองค์

บางตำนานก็เล่าว่าตรา la fleur de lys นั้นมีที่มาจากดอกไม้สีเหลืองทองที่เทวดามอบให้แก่โกลวีส์ ในวันที่โกลวีส์เปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์คาธอลิค เพื่อเป็นสัญลักษณ์แทนความบริสุทธิ์หรือการล้างบาป กลีบทั้งสามของดอกไม้ในตราสัญลักษณ์หมายถึง พระบิดา พระบุตร และพระจิต

อีกเรื่องหนึ่งเล่าว่า ในสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่ 7 (Louis VII) ราวปี ค.ศ. 1147 เมื่อครั้งจะกรีฑาทัพไปรบในสงครามครูเสดเป็นครั้งที่สองนั้น ได้มีการใช้ตราสัญลักษณ์รูปดอกไอริสนี้เป็นตราสัญลักษณ์ประจำพระองค์ จึงเรียกตรานี้ว่า “fleur de Louis”หมายถึง “ดอกไม้ของพระเจ้าหลุยส์” ซึ่งต่อมาเพี้ยนเสียงไปเป็น “fleur de Luis” และ“fleur de Luce” (ซึ่งแปลว่า “ดอกไม้แห่งแสงสว่าง”) และกลายเป็น “fleur de lys” ในที่สุด และต่อมาสัญลักษณ์นี้ก็กลายเป็นสัญลักษณ์ของกษัตริย์ฝรั่งเศสมาโดยตลอด