รวมมิตรญี่ปุ่น

ลำดับตอนที่ #107 : J-pop ดนตรีที่คนทั้งโลกต้องฟัง(หัวข้อเวอร์ไปป่าวฟะ)

           ลองคิดกันดูนะ - Sony Music Entertainment เป็นหนึ่งในบริษัทบันทึกเสียงที่ใหญ่ที่สุดในโลก ส่วน YAMAHA เป็นผู้ผลิตเครื่องดนตรีรายใหญ่ที่สุดในโลก
ประเทศญี่ปุ่น เป็นประเทศที่มีประชากรมากเป็นอันดับที่ 6 ของโลก อุตสาหกรรมดนตรี ทำให้เกิดเงินหมุนเวียนเป็นพันล้าน และเป็นพันล้านดอลล่าทั่วโลกในทุกๆ ปี แต่มีคำถามว่าศิลปินชาวญี่ปุ่นซักกี่คนที่ได้มีเพลงติดชาร์ทเพลงยอดนิยมใน สหรัฐอเมริกา หรือในยุโรป?
คำตอบก็คือ มีเพียงคนเดียวเมื่อปี ค.ศ. 1963 นั่นคือ Sakamoto Kyu (ภาพ) ซึ่งเพลงที่มีชื่อเสียงคือ Sukiyaki นั่นเอง

แล้วอะไรคืออุปสรรคของประเทศญี่ปุ่น? คำตอบ คือ มีหลายอย่าง เช่น บริษัทบันทึกเสียงนั้นพอใจกับการขายจำนวนมากแค่ภายในประเทศ ซึ่งเป็นผลงานของวงดนตรีที่อยู่ภายใต้การควบคุมของบริษัทตนเอง อุปสรรคสำคัญอีกย่างหนึ่งคือในเรื่องของภาษา มีนักร้องญี่ปุ่นจำนวนน้อยมากที่สามารถพูดหรือร้องเป็นภาษาอังกฤษ และปัญหาอีกอย่างคือ มันเป็นความจริงที่ว่าไม่มีตลาดสำหรับกลุ่มคนชื่นชอบเพลงป๊อบแนวญี่ปุ่นนอกทวีปเอเชีย (ประเทศในทวีปเอเชียอื่นๆ ล้วนแล้วแต่ชื่นชอบทุกสิ่งทุกอย่างในความเป็นญี่ปุ่น รวมถึงเพลงด้วย)

แต่ก็ยังมีจุดเล็กๆ ของความสว่างส่องแสงให้เห็นถึงความหวังบ้าง แม้ว่าความหวังนั้นยังไกล มีวงดนตรีที่มีความสามารถด้านดนตรี อย่างวง Southern All Stars. Chage and Aska หรือ วง Dreams Come True ได้บันทึกเสียงผลงานเพลงที่บางเพลงนั้นอาจจะโดนใจคุณ แต่ก็ไม่สามารถเป็นที่โด่งดังในสหรัฐอเมริกา หรือในยุโรปได้ ในยุค 90 วงดนตรีอื่นๆ เช่น Shonen Knife ,Five, Cibo Matto และ Buffalo Daughter เจริญรอยตามโดยนำผลงานไปเผยแพร่ที่ต่างประเทศ แต่ก็ประสบความสำเร็จในการโฆษณาเพียงเล็กน้อย

เรื่องราวเกี่ยวกับดนตรีญี่ปุ่นในช่วงปี ค.ศ. 1958-1990

เรื่องราวดนตรีแนวป๊อปหรือร๊อคนั้น ดนตรีแนวร๊อคในช่วงปลายยุคปี 50 กลายมาเป็นที่นิยมมากในสังคมเมืองของประเทศญี่ปุ่น ภายหลังที่ชาวญี่ปุ่นได้รับเอาแนวเพลงของสหรัฐมาฟัง กลุ่มวัยรุ่นหนุ่มสาวต่างแห่กันไปดูดาราที่แต่งตัวเป็น Elvis หรือ Gene Vincent ที่งาน Western Festival ในกรุงโตเกียวเมื่อเดือน ก.พ.1958

ในยุคปี 60 มีวง The Beatles และวงดนตรี The Rolling Stone ที่เป็นแรงบันดาลใจให้กลุ่มพวกที่ชอบแต่งตัวเลียนแบบนักร้องที่ชื่นชอบ Ereki ดนตรีแนวกีต้าร์ไฟฟ้าดูเหมือนว่าได้กลายมาเป็นที่รู้จักกันว่าปรากฎการณ์วงดนตรีกลุ่ม( Group Sounds) วงดนตรีท้องถิ่นที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดแห่งทศวรรษ ซึ่งรวมถึงวง Tigers และวง Spiders วง Tigers เป็นวงดนตรีวงแรกที่เล่นใน Budokan ซึ่งเป็นสนามกีฬากลางแจ้งที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ ในปี ค.ศ.1965 มีวงดนตรี Ventures (US surf-sound band) ซึ่งเป็นวงที่ประสบความสำเร็จครั้งแรกในการทัวร์คอนเสริต วงนี้ยังคงรักษาชื่อเสียงอันยิ่งใหญ่ของตัวเองมาจนถึงทุกวันนี้ อุตสาหกรรมการบันทึกเสียงได้นำมาซึ่งจุดจบของยุคแห่ง Group Sounds และต่อมาในยุค 70 เป็นการมาถึงของ ร๊อคและ Idol ใหม่ๆ

Aidora (idol) เป็นคำที่เคยใช้อธิบายถึง นักร้องที่น่ารัก และไม่มีใครเคยรู้จักมาก่อน แต่ได้ถูกนำมาปั้น และอยู่ภายใต้การควบคุม ดูแล และมีการทำการตลาดเช่นเดียวกันสินค้าอื่นๆ ในยุค 70 และ 80 เราจะเห็นได้ว่า idol จำนวนนับร้อยๆ เหล่านี้มีชื่อเสียงแล้วก็หายไป เช่น วง Pink Lady , Yamaguchi Momoe (ภาพ), Tanokin Trio และ The Candies Pink Lady ได้มีเพลงติดอันดับหนึ่งเก้าครั้งติดกันระหว่างช่วงปี ค.ศ. 1976-1978 ก่อนที่จะหายไปอย่างไร้ร่องรอย

ในยุคปี 80 มีวงเทคโนป๊อปอย่าง YMO (Yellow Magic Orchestra) ที่ประสบความสำเร็จในระดับนานาชาติ ต่อมาสมาชิกวงคนหนึ่ง คือ Sakamoto Ryuichi ได้ออกจาวงและกลายมาเป็นนักดนตรีชาวญี่ปุ่นที่เป็นที่รู้จักกันอย่างดีในโลก แต่นอกจากเพลงประกอบภาพยนตร์แล้วเขาประสบความสำเร็จจากการโฆษณาไม่มากนัก ยุคนี้ยังได้เห็นถึงจุดสูงสุดของดนตรีแนวใหม่ ,การผสมผสานเพลงพื้นบ้าน ,เพลง ร๊อค และป๊อปที่เรียบเรียงโดยนักร้อง หรือผู้แต่งเพลง Matsutoya Yumi, หรือ Yuming วงดนตรีร๊อคที่มีชื่อเสียงในยุคปี 80 รวมถึงวง Southern All Stars ,Kome Kome Club, Checkers และ Princess Princess

ยุคปี 1990 ขึ้นไป

ถึงแม้ว่าความรุ่งเรืองของ Idol ในยุค 80 , ศิลปินของ Johnny's Jimusho (เอเจนซี่ที่มีพรสวรรค์) เช่นวง SMAP (ภาพขวา),V6, และ Kinki Kids ต่างก็ครอบครองสถานีวิทยุที่ดีที่สุดได้แห่งทศวรรษ พวกเจ้ามีรายการทีวีของตนเองที่ทำให้พวกเขาปรากฎต่อสายตาประชาชน แม้กระทั้งพวกเข้าอยู่ระหว่างการแสดงหรือทัวร์คอนเสริท ศิลปินที่ถูกสร้างขึ้นโดยโปรดิวเซอร์อย่าง Komuro Tetsuya ก็เช่นกัน ศิลปินเหล่านี้ทำให้เรามั่นใจได้ว่าดนตรีป๊อปหวานๆที่นำเสนอโดยกลุ่มหนุ่มสาวซึ่งไม่สามารถร้องเพลงหรือแสดงละครได้ สามารถกลายมาเป็นที่เราเรียกกัยว่า J-Pop ได้ ในช่วงกลางยุค 90 Komuro สร้างศิลปินกลุ่มขึ้น เผยแพร่ทาง TM network และทั่วโลก ต่อมาเข้าหันไปหาประโยชน์จากนักร้อง และแฟนเพลง จนกลายเป็นบุคคลกหนึ่งที่รวยที่สุดในประเทศญี่ปุ่น ในช่วงเริ่มต้นของปี ค.ศ.1995 ดนตรีของ Komuro สร้างรายได้ 27 พันล้านเยน และในปีต่อมาเขามีเพลง 5 เพลงที่ติดอันดับ top ten การสร้างสรรค์งานของเขารวมถึงการสร้าง Avex Trax และศิลปิน Tif, Amuro Namie (ภาพซ้าย) และ Kahala Tomomi

นักดนตรีอีกหนึ่งคนที่ได้กลายมาเป็นโปรดิวเซอร์ คือ Tsunku เข้าได้ลาออกจากตำแหน่งที่มีบทบาทสำคัญต่อวง Sharan-Q ชั่วคราวและกลายมาเป็นผู้สร้าง idol น้อยคนคาดหวังถึงความสำเร็จของเขาในการสร้างวง Morning Musume การเกิดขึ้นของกลุ่มนักร้องหญิงสร้างภาพของ J-Pop ให้เป็นที่เกรียวกราวเมื่อมีผลงานทางทีวีของพวกเธอตามมาในปี ค.ศ.1997 ครอบครัว Tsunka ยังคงเติบโตด้วยความยิ่งใหญ่ทางการเงินและการโปรโมทกับวง Musumes และกลุ่มนักร้องอื่นๆ ที่เพิ่งเริ่มจะมีชื่อเสียงในชื่อที่เรียกกันว่า Hello Project ความสามารถในการหาเงินของปฏิบัติการนี้มั่นใจได้เลยว่าจะคงอยู่กับเราจนเมื่อเวลาหนึ่งเวลาใดจะมาถึง

Hamasaki Ayumi (ภาพ) เป็นสายพันธุ์ใหม่ที่เกิดขึ้นในช่วงปลายยุค 1990 เธอเป็นนักร้องสาวที่เต็มไปด้วยพลังและแรงบันดาลใจ และเป็นที่นิยมของตลาดเพลง ความเป็นตัวของตัวเองของนักร้องระดับ Diva คนนี้สามารถครองใจตลาดในระดับเด็กสาวมัธยมปลายได้เป็นอย่างที่ และเธอได้กลายมาเป็นผู้นำแฟชั่นอย่างไม่ได้ตั้งใจ รายได้จากชื่อเสียงของช่วยทำให้เธอสร้างตัวเองให้เป็นคนสำคัญในอุตสาหกรรมเพลง

เพื่อไม่ให้คุณคิดกันว่าเพลงดังๆ ของญี่ปุ่นทั้งหมดล้วนแล้วแต่เน้นในเชิงการค้า โดยปราศจากความสามารถของตัวศิลปินเลย ผมขอพูดถึงศิลปินบางคนที่มีพรสรรค์ซึ่งได้สร้างช่วงเวลาสำคัญ ในปี 1999 วง Glay แสดงต่อหน้าผู้ชมจำนวน 2 แสนคน กลุ่มนักร้องชาย 4 คน มาจาก ฮอกไกโด เล่นเพลงในแนว J-Rock แต่พวกเข้าได้รับความสำเร็จจากงานอันยากลำบาก ในยุคปลาย 90 มีศิลปินสไตล์ตะวันตกอย่าง Dragon Ash และ Utada Hikaru

Dragon Ash ร้องในแนวที่ผสมผสานระหว่าง แร็บ และ ร๊อค และแสดงให้เห็นว่า มันกลายมาเป็น single ที่ดี และคนญี่ปุ่นสามาสารถแร็บได้ด้วยศิลปินที่ดีที่สุดของเขา

Utada เกิดที่ New York เธอมีวัยเพียง 16 ปีเมื่อมีงานเพลงชุดแรกในปี 1999 ถึงแม้ว่าเธอจะมีหน้าตาคล้ายคลึงกัย idol อีกคนหนึ่ง เธอก็มีบางอย่างที่ดูแปลกใหม่อย่างเห็นได้ชัด เธอทั้งเขียนและร้องเพลงที่เร้าหัวใจด้วยตัวของเธอเอง อัลบั้ม First Love กลายมาเป็นอัลบั้มเปิดตัวที่มียอดจำหน่ายดีที่สุด ได้ขายไปแล้วถึงเกือบ 8 ล้านcopy เช่นเดียวกับศิลปินอื่นๆ เธอได้แสดงโฆษณา และปรากฎตัวในทีวี ด้วยวัยเพียง 18 ปี เธอได้กลายมาเป็นศิลปินที่อายุน้อยที่สุดในการแสดง Unplugged show ของ MTV การประสบความสำเร็จของ Utada รวมถึง Hamahaki Ayumi ได้ปูทางให้กับนักร้องสาวอื่นๆ เช่น Koyanagi Yuki และ Shiina Ringo ด้วย

ผมเองยังไม่ค่อยชัดเจนนักว่ามันจะเป็นอย่างไรต่อไปสำหรับในแนวเพลง alternative ,อินดี้ และคลับมิวสิคในญี่ปุ่น และไม่ว่ากระแสเพลงญี่ปุ่นจะไปในทิศทางไหน ก็จะขอติดตามเพลงญี่ปุ่นต่อไปเรื่อย ๆ