ภาษาตามโพร โอโห้...ปักษ์ใต้

ลำดับตอนที่ #25 : มารู้จักคำศัพท์ภาษาตามโพรกันเถอะ ! (หมวด ห)

หมวด ห

หาหึง   (น.)  มหาหิงค์    สมุนไพรไทยที่ใช้บรรเทาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ ของเด็ก
          อ่อน  คนไทยถิ่นใต้ เรียกว่า  หาหึง

หางยาม (น) มือจับของคันไถ  ใช้สำหรับ ควบคุมการไถนาให้ วัวหรือควาย เดินไป
         ตามแนวของรอยไถ ที่ได้ไถไว้แล้ว

หาญ   (ก.) กล้า, ไม่กลัว    
         " เบอะ เปรวอยู่ข้างทาง น้องไม่หาญไป " -ก็ป่าช้าอยู่ข้างทาง น้องไม่กล้าไป
         “ ใจไม่หาญ ” - ใจไม่กล้า

หายหูด ตูดบ็อง (ว.) หายไปแล้ว , ไปไกลแล้วจนมองไม่เห็น    คำนี้ มักใช้เป็นคำ
           ขยายความ เช่น
             " ลุงเท่ง แล่น หายหูดตูดบ็อง ไปนานแล้ว ตามกะไม่ทันหรอก " 
           ความหมายคือ  ลุงเท่ง วิ่งหนีหาย ไปตั้งนานแล้ว ตามก็ไม่ทันหรอก

หีด , แยด , แต็ด , เท่าตุ้งหีด , เท่าตุ้งแยด (ว.) นิด , นิดเดียว, มีปริมาณหรือ
           ขนาดที่น้อยมาก

หีบ    1. (น.)  หีบ  (หีบใส่ผ้า ) 
         2. (ก.) หนีบ,  บีบ, ถูกขนาบสองข้างจนกระดิกตัวไม่ได้   เช่น
            " ตลาดผีหีบ "   คำนี้เป็นชื่อของตลาดที่มีป่าช้าขนาบอยู่ 2 ข้าง ที่นครศรี
         ธรรมราช
            " ควนหีบ " คำนี้เป็นชื่อช่องเขาที่มีควนขนาบอยู่ 2 ข้าง อยู่ระหว่างอำเภอ
         คลองหอยโข่ง กับบ้านบาโรย อำเภอสะเดา  จังหวัดสงขลา

หึงสา  (ก.)  อิจฉา, ไม่อยากให้คนอื่นดีกว่าตัวเอง
          คำนี้ ความหมายตามตัวหนังสือ คือ  เบียดเบียน, คิดทำให้ผู้อื่นเกิดทุกข์ แต่
          ในภาษาถิ่นใต้มักใช้ในความหมาย อิจฉา  ริษยา   (ไม่อยากให้คนอื่นดีกว่า
          ตัวเอง)

หืด (ก.)  หายใจเข้า

หูเป็นช้างท้อง,  หูเป็นถ่างท้อง ( น.) ช่องหูอักเสบ เรื้อรัง มีน้ำหนองไหล และมี
       กลิ่นเหม็น มักจะเป็นกับเด็กๆที่เล่นน้ำในห้วยหนองคลองบึงที่มีน้ำสกปรก
      ( คำนี้ในบางถิ่น จะออกเสียงเป็น  " หูเป็นถ่างทื่ง " )

เห็ง     (ก.)   ทับ, กดอยู่ข้างบน
                  " ตาล่อเหมือนหมาครก เห็ง "  - ตาถลนเหมือนหมาที่โดนครกทับ 
          กรุณาเปรียบเทียบกับคำว่า กดขี่ข่มเหง หรือ ข่มเหงรังแกในภาษากรุงเทพฯ

เห็นดู   (ก.)  สงสาร
           " เณรคล้อย เอาแต่เล่นไพ่ เล่นปอ แล้วโลกเมีย ของเณรคล้อย อิกินไหร
          น่าเห็นดู จริงๆ " 
          -   เณรคล้อยเอาแต่เล่ไพ่ เล่นโป แล้วลูกเมีย ของเณรคล้อย จะกินอะไร
          น่าสงสาร จริงๆ

เหอ  (ว.)  ใช้ต่อท้ายคำอื่นให้สละสลวย เปรียบได้กับคำ  " จ๋า, เอย " 
            " พี่หลวงเหอ "  -  พี่หลวงจ๋า
            " ฝนตกเหอ "    - ฝนตกเอย  (ใช้ในเพลงร้องเรือ หรือในบทกลอนโนรา-
            หนังตลุง )  

เหิด       (ก.)  แหงน    ( มองไป ในที่สูง)  
              " เหิด แล ยอดพระธาตุ "  -  แหงน มองยอดพระบรมธาตุ
              "  หมาเหิดแลเครื่องบิน "  -  หมาแหงน มองเครื่องบิน

เหียบ  (ว)  เงียบ , ไม่มีเสียงดัง
       ( ในภาษาไทยถิ่นใต้(สงขลา) ไม่มีเสียง ง.   แต่จะใช้เสียง  ห. , ฮ. แทน )

แห    1.  (น.)อุปกรณ์ประมง ใช้จับปลา
        2.  (ก.) กลัว,  ไม่เชื่อง,  ไม่คุ้นคน  (คำนี้จะใช้กับสัตว์เลี้ยงเช่น  วัว  ควาย 
        สุนัข..  เช่น
             "ลูกฮัวตัวนี้แหจัง  ใครเข้าแค่ไม่ได้"  ความหมายคือ  ลูกวัวตัวนี้ไม่เชื่อง
        (ไม่คุ้นคน) ใครเข้าใกล้ไม่ได้เลย
        3.  (น.) แมลงมีพิษชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้าย"ตัวต่อขนาดเล็ก" สีน้ำตาล-แดง
        มีพิษน้อยกว่า ตัวต่อ รังของ"แห"คล้ายรังของตัวต่อ แต่มีขนาดเล็ก "แห"จะ
        ออกหากินเวลากลางคืนแต่ตัวต่อ จะออกหากินเวลากลางวัน

โหนอน,  เหานอน  (ก.)  ง่วงนอน

โหะ       (ว.)  ผุพัง  ชำรุดทรุดโทรม
           " หนำในสวนยาง โหะ หมดแล้ว หลังคา กะรั่ว อิ นอนผรื่อเล่า "
             ขนำในสวนยาง พังหมดแล้ว หลังคาก็รั่ว แล้วจะนอนได้อย่างไร