เซลล์ หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต

ลำดับตอนที่ #8 : โครงสร้างหลักของเซลล์ (Cell Cytoskeleton)

โครงสร้างหลักของเซลล์ (Cell Cytoskeleton)

         การที่ออร์แกเนลล์ชนิดต่าง ๆ มีตําแหน่งที่แน่นอนอยู่ในไซโตพลาสซึมได้และการที่เซลล์คงรูปร่างไว้ได้ เกิดจากโครงสร้างที่เป็นท่อจุลภาค และเส้นใยโปรตีนโยงยึดกันไว้ เรียกว่า โครงสร้างหลักของเซลล์           
         1. ท่อจุลภาค (Microtubule)  เป็นท่อกลวงขนาดใหญ่ เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 24-25 นาโนเมตร เกิดจากการจัดเรียงตัวของโปรตีนทิวบูลิน (Tubulin) 13 หน่วย เป็นวงกลม อยู่ชิดติดกับเยื่อเซลล์ด้านในพบในเซลล์ทุกชนิด ทําหน้าที่รักษารูปทรงของเซลล์ โดยเสริมความแข็งแรงให้กับเซลล์ ช่วยในการขนส่งภายในเซลล์ โดยการยืดหยุ่นของโปรตีนทิวบูลิน ทําให้เกิดการเคลื่อนไหวของไซโตพลาสซึม(Cytoplasmic  Streaming  หรือ Cyclosis) ช่วยในการเคลื่อนไหวของออร์แกเนลล์ โดยเป็นส่วนประกอบของเซนตริโอล ซีเลีย และแฟลกเจลลา ช่วยในการแบ่งเซลล์โดยสร้างเป็นเส้นใยสปินเดิล ยึดติดกับโครโมโซม 
         2. ไมโครฟิลาเมนต์ (Micro   Filament)   เป็นเส้นใยโปรตีนที่มีขนาดเล็ก เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 5-7 นาโนเมตร ประกอบด้วยโปรตีน แอคติน (Actin)  ทํางานร่วมกับโปรตีนมัยโอซิน (Myosin   Filament)   ซึ่งมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 16 นาโนเมตร เส้นใยสองชนิดนี้จะจัดเรียงตัวประสานกันอย่างเป็นระเบียบ ไมโครฟิลาเมนต์ช่วยเสริมความแข็งแรงของเซลล์ ช่วยในการเคลื่อนย้ายออร์แกเนลล์ การหดตัวและการแบ่งเซลล์
         3. อินเตอร์มีเดียทฟิลาเมนต์ (Intermediate    Filament)    เป็นเส้นใยที่เชื่อมต่อระหว่างท่อจุลภาค กับ ไมโคฟิลาเมนต์ เป็นโครงสร้างเสริมเซลล์ มีชื่อเรียกแตกต่างกันตามชนิดของเซลล์

ท่อจุลภาค(ก) ไมโครฟิลาเมนต์(ข) และอินเตอร์มีเดียทฟิลาเมนต์(ค)