ลำดับตอนที่ #38
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #38 : Janus เทพเจ้าแห่งการเริ่มต้นของชาวโรมัน
สวัสีปีใหม่ท่านผู้อ่านที่รัทั้หลาย
ถึะพ้นปีใหม่มาพอสมวรแล้ว แ่เนื่อาสัปาห์ที่แล้วโฮเมอร์ไ้อลาหยุ
เลยไ้มาพบท่านผู้อ่านริๆัๆ็หลัปีใหม่ไปหลายวันแล้วนี่แหละ
ในวาระิถีเริ่ม้นปีใหม่นี้ โฮเมอร์็ะอหยิบยเรื่อราวอเทพเ้าผู้มีวามเี่ยว้อับปีใหม่มาเล่าให้ทุท่านไ้อ่านันสัหน่อย ึ่เทพเ้าอ์นี้ มีนามว่าเนัส(Janus)
ท่านผู้อ่านน่าะุ้นเยเวลาเล่าเรื่อเทพเ้ารี ว่ามัะรวมเอาเทพ รี-โรมัน พ่วันเสมอ นั่นเพราะเทพเ้าอโรมันน้น ส่วนให่็ะรับเอาไปาทารี ลายเป็นเทพร่วมที่แทบะแยันไม่ออ ่าัน็เพียื่อหรือรายละเอียปลีย่อย แ่รวมๆวามแล้วเป็นเทพอ์เียวัน แ่สำหรับเทพเนัสแล้ว าวโรมันสามารถพูไ้อย่าภูมิอภูมิใเลยว่าเป็นเทพเ้าอโรมันโอนลี่ไม่มีเอี่ยวะเทพเ้ารีแ่อย่าใ(แม้ว่าะมีนัวิาารถเถียันว่า บาทีเพทเนัสอาะเป็นวามเื่อที่แปลมาาที่อื่นอีที็เถอะ)
อันว่าอารยธรรมโรมันนั้น ออะเริ่ม้นมาอย่ามืมนอนธาล ถึับมีลายำนานเล่าถึวามเป็นมา ทั้เรื่ออรีมัสะโรมิวลัส ที่ไ้รับารเลี้ยูาแม่หมาไน หรือเรื่ออเ้าายเอเนียสแห่ทรอย ที่ระหระเหินหลัาเมือแ ล่อเรือมาั้ถิ่นานยัินแนละิน และลายเป็นอาาัรโรมันในาล่อมา ึ่ทั้สอำนาน่า็เี่ยวพันับำนานเทพเ้ารี โยว่าทั้โรมิวลัสและรีมัส เป็นบุรอเทพมารส์ ับเทพพีวีนัส หรืออาเรสและอโฟรไ์ในื่อรี ส่วนเอเนียสนั้นเป็นบุรอวีนัส ับแอิเส เ้าายแห่เมือทรอย
ทว่าในวามเป็นริแล้ว ินแนละิน หรือที่่อมาะเป้นอาาัรโรมัน และปัุบันือประเทศอิาลี ็มีหลายเื้อาิหลายนเผ่าั้หลัแหล่ันอยู่แล้ว โยมีลุ่มอารยธรรมให่สุือาวอิทรัสัน(Etruscan) ึ่ั้รราั้แ่ราว 768 ปี ่อนริสาล และสาปสูไปเมื่อ 264 ปี ่อนริสาล นัยว่าาวอิทรัสันนี่เอ ที่เป็น้นำเนิอาวโรมัน
อย่าไร็ี แม้ว่าวามเป็นมาอาวโรมันะนับว่าลึลับแล้ว าวอิทรัสันลับลึลับยิ่ว่า พวเารับศาสนาและวันธรรมหลายๆอย่าารี แ่พวเาไม่ใ่าวรี และ็ไม่ใ่าวละินอีนั่นแหละ นัวิาาร็ไ้แ่สันนิษานไปว่าพวเาือนที่อาศัยอยู่ามเทือเาแอลป์ ่อนะอพยพลมาสร้าบ้านแปลเมือ แล้ว็สาปสูไปอีที แ่ถึอย่านั้น าวโรมัน็ไ้รับอิทธิพลวามเื่อารี ผ่านมาทาาวอิทรัสันมาพอสมวร
ึ่ถ้าว่าันโย้นำเนิที่แท้ริแล้ว ุเริ่ม้นอาวโรมัน ็ือพวอนารยะนในมุมมออาวรี และอาะเป็นเพราะเหุนี้นี่เอ ที่ทำให้าวโรมัน้อสร้าำนานารำเนิอนาิัวเอให้เี่ยว้อับเทพเ้ารี เพื่อะบอว่าัวเอ็เป็นอารยะะเาเหมือนัน
พล่ามเรื่อุำเนิอาวโรมันไปแล้ว อวลับมาพูเรื่อเทพเ้าเนัสบ้า อย่าที่บอว่าเทพเ้าส่วนให่ในโรมันล้วนแ่รับมาารี แ่็มีเทพบาอ์ที่เป็นโรมันแท้ๆ ึ่หนึ่ในนั้นือเทพเ้าเนัสนั่นเอ
เทพเ้าเนัสเป้นที่นับถือในินแนละินมา้านาน และยัมีวามสำัเป็นอย่ามา ไม่ใ่เทพเ้าระออ่อยแ่อย่าใ โยานะอเทพเ้าเนัส ือัวแทนอารเริ่ม้น และสิ้นสุ เป็นผู้พิทัษ์ทวาร, ถนนหนทา, ารเินทา, าร้ามผ่าน, าลเวลา ฯลฯ เรียว่าำแหน่อเนัสนั้นเี่ยวพันับทุสรรพสิ่อย่ารอบัรวาลเลยทีเียว
้วยเหุนี้ เนัสึไ้รับารยย่ออย่าสูสำหรับาวโรมัน โยมีื่อเรียในภาษละินว่า Ianuspater หรือ Janus Father แปลว่า พระบิาเนุส ึ่าวโรมันะทำารสัาระเทพเ้าานุสเป็นอ์แร ่อนะเริ่มเ่นสรวเทพเ้าอ์อื่น และื่ออเทพเ้าเนัส ยัเป็นที่มาอเือนมราม หรือ January อันเป็นเือนแรอปี
เรื่อราวอเทพเนัสปราในมหาาพย์เอเนีย ที่แ่โยวีเวอร์ิล ในราว 29-19 ปี่อนริสาล แม้ว่าะเป็นเรื่อแ่ แ่เวอร์ิละ้นว้าเรื่อราวแ่ปาบรรพ์มาพอสมวร ถึถิ่นาน นเผ่า่าๆ่อนะ่อั้อาาัรโรมัน ัปราื่อในมหาาพย์บับนี้
โยอนหนึ่ที่าวละินผู้เป็นเ้าถิ่น ไ้พาันปลุระมที่ะทำสรามับเ้าายเอเนียสพระเออเรื่อ แ่ามธรรมเนียมอาวละินนั้น ่อนะเริ่ม้นทำยุทธนาารอันสำั่อบ้านเมือ พวเาะ้อทำารเปิศาลเทพเ้าเนัสเสีย่อน
อันว่าศาลเทพเ้าเนัสนี้โยปิะหับประูหน้า่าเสียมิิ นว่าะเริ่มเทศลาปีใหม่ึะเปิเสียทีหนึ่ หรือไม่็เมื่อบ้านเมือเ้าสู่ศึสรามึะเปิออ และะไม่ปินว่าารศึนั้นะสิ้นสุล และศาลเทพเ้าเนัสะไม่มีนับวอยอำนวยวามสะวรับใ้ มีแ่ผู้เป็นษัริย์ที่ะเป็นผู้ทำารรับใ้ เปิปิประูศาลเ้า
ทว่าในมหาาพย์เอเนีย แม้ว่าาวละินะประาศทำสรามับาวเมือทรอย แ่ละินัส ษัริย์อาวละินไม่สมัระทำสราม้วย ปลีวิเวไปแ่ผู้เียว เมื่อไร้ษัริย์ าวเมือ็ทำสรามไม่ไ้เพราะไม่มีใรเปิศาลเทพเ้าเนัส
เมื่อิัใน้อหมายเ่นนี้ เทพีูโน หรือเฮราในภาษารี ็ไ้ำแลอ์ลมาเปิประูเสียเอ ึไ้ารสรามันไ้สมใหมาย
รูปลัษเนัส เป็นเทพที่มีสอพัร์ หันไปทั้สอ้าน มีทั้ที่แสออมาเป็นายแ่ทั้สอพัร์ บ้า็แสเป้นนแ่และนหนุ่ม มีวามหมายถึารมอไปยัอีและอนา ็เป็นารเือนว่า เมื่อะเริ่มทำารใ วริไป้าหน้า และใร่รวถึหนหลัให้ีเสีย่อน พูสั้นๆแบบไทยๆว่า ทำอะไร็ิหน้าิหลัให้ีเสีย่อน ไม่ว่าะเป็นารเริ่มรร์สราม หรือารเริ่ม้นปีใหม่
ปีใหม่ปีนี้ ็อให้ทุท่านไ้ทบทวนอี และมอไปในอนา ัรูปอเทพเ้าเนัสรับ
ในวาระิถีเริ่ม้นปีใหม่นี้ โฮเมอร์็ะอหยิบยเรื่อราวอเทพเ้าผู้มีวามเี่ยว้อับปีใหม่มาเล่าให้ทุท่านไ้อ่านันสัหน่อย ึ่เทพเ้าอ์นี้ มีนามว่าเนัส(Janus)
ท่านผู้อ่านน่าะุ้นเยเวลาเล่าเรื่อเทพเ้ารี ว่ามัะรวมเอาเทพ รี-โรมัน พ่วันเสมอ นั่นเพราะเทพเ้าอโรมันน้น ส่วนให่็ะรับเอาไปาทารี ลายเป็นเทพร่วมที่แทบะแยันไม่ออ ่าัน็เพียื่อหรือรายละเอียปลีย่อย แ่รวมๆวามแล้วเป็นเทพอ์เียวัน แ่สำหรับเทพเนัสแล้ว าวโรมันสามารถพูไ้อย่าภูมิอภูมิใเลยว่าเป็นเทพเ้าอโรมันโอนลี่ไม่มีเอี่ยวะเทพเ้ารีแ่อย่าใ(แม้ว่าะมีนัวิาารถเถียันว่า บาทีเพทเนัสอาะเป็นวามเื่อที่แปลมาาที่อื่นอีที็เถอะ)
อันว่าอารยธรรมโรมันนั้น ออะเริ่ม้นมาอย่ามืมนอนธาล ถึับมีลายำนานเล่าถึวามเป็นมา ทั้เรื่ออรีมัสะโรมิวลัส ที่ไ้รับารเลี้ยูาแม่หมาไน หรือเรื่ออเ้าายเอเนียสแห่ทรอย ที่ระหระเหินหลัาเมือแ ล่อเรือมาั้ถิ่นานยัินแนละิน และลายเป็นอาาัรโรมันในาล่อมา ึ่ทั้สอำนาน่า็เี่ยวพันับำนานเทพเ้ารี โยว่าทั้โรมิวลัสและรีมัส เป็นบุรอเทพมารส์ ับเทพพีวีนัส หรืออาเรสและอโฟรไ์ในื่อรี ส่วนเอเนียสนั้นเป็นบุรอวีนัส ับแอิเส เ้าายแห่เมือทรอย
ทว่าในวามเป็นริแล้ว ินแนละิน หรือที่่อมาะเป้นอาาัรโรมัน และปัุบันือประเทศอิาลี ็มีหลายเื้อาิหลายนเผ่าั้หลัแหล่ันอยู่แล้ว โยมีลุ่มอารยธรรมให่สุือาวอิทรัสัน(Etruscan) ึ่ั้รราั้แ่ราว 768 ปี ่อนริสาล และสาปสูไปเมื่อ 264 ปี ่อนริสาล นัยว่าาวอิทรัสันนี่เอ ที่เป็น้นำเนิอาวโรมัน
อย่าไร็ี แม้ว่าวามเป็นมาอาวโรมันะนับว่าลึลับแล้ว าวอิทรัสันลับลึลับยิ่ว่า พวเารับศาสนาและวันธรรมหลายๆอย่าารี แ่พวเาไม่ใ่าวรี และ็ไม่ใ่าวละินอีนั่นแหละ นัวิาาร็ไ้แ่สันนิษานไปว่าพวเาือนที่อาศัยอยู่ามเทือเาแอลป์ ่อนะอพยพลมาสร้าบ้านแปลเมือ แล้ว็สาปสูไปอีที แ่ถึอย่านั้น าวโรมัน็ไ้รับอิทธิพลวามเื่อารี ผ่านมาทาาวอิทรัสันมาพอสมวร
ึ่ถ้าว่าันโย้นำเนิที่แท้ริแล้ว ุเริ่ม้นอาวโรมัน ็ือพวอนารยะนในมุมมออาวรี และอาะเป็นเพราะเหุนี้นี่เอ ที่ทำให้าวโรมัน้อสร้าำนานารำเนิอนาิัวเอให้เี่ยว้อับเทพเ้ารี เพื่อะบอว่าัวเอ็เป็นอารยะะเาเหมือนัน
พล่ามเรื่อุำเนิอาวโรมันไปแล้ว อวลับมาพูเรื่อเทพเ้าเนัสบ้า อย่าที่บอว่าเทพเ้าส่วนให่ในโรมันล้วนแ่รับมาารี แ่็มีเทพบาอ์ที่เป็นโรมันแท้ๆ ึ่หนึ่ในนั้นือเทพเ้าเนัสนั่นเอ
เทพเ้าเนัสเป้นที่นับถือในินแนละินมา้านาน และยัมีวามสำัเป็นอย่ามา ไม่ใ่เทพเ้าระออ่อยแ่อย่าใ โยานะอเทพเ้าเนัส ือัวแทนอารเริ่ม้น และสิ้นสุ เป็นผู้พิทัษ์ทวาร, ถนนหนทา, ารเินทา, าร้ามผ่าน, าลเวลา ฯลฯ เรียว่าำแหน่อเนัสนั้นเี่ยวพันับทุสรรพสิ่อย่ารอบัรวาลเลยทีเียว
้วยเหุนี้ เนัสึไ้รับารยย่ออย่าสูสำหรับาวโรมัน โยมีื่อเรียในภาษละินว่า Ianuspater หรือ Janus Father แปลว่า พระบิาเนุส ึ่าวโรมันะทำารสัาระเทพเ้าานุสเป็นอ์แร ่อนะเริ่มเ่นสรวเทพเ้าอ์อื่น และื่ออเทพเ้าเนัส ยัเป็นที่มาอเือนมราม หรือ January อันเป็นเือนแรอปี
เรื่อราวอเทพเนัสปราในมหาาพย์เอเนีย ที่แ่โยวีเวอร์ิล ในราว 29-19 ปี่อนริสาล แม้ว่าะเป็นเรื่อแ่ แ่เวอร์ิละ้นว้าเรื่อราวแ่ปาบรรพ์มาพอสมวร ถึถิ่นาน นเผ่า่าๆ่อนะ่อั้อาาัรโรมัน ัปราื่อในมหาาพย์บับนี้
โยอนหนึ่ที่าวละินผู้เป็นเ้าถิ่น ไ้พาันปลุระมที่ะทำสรามับเ้าายเอเนียสพระเออเรื่อ แ่ามธรรมเนียมอาวละินนั้น ่อนะเริ่ม้นทำยุทธนาารอันสำั่อบ้านเมือ พวเาะ้อทำารเปิศาลเทพเ้าเนัสเสีย่อน
อันว่าศาลเทพเ้าเนัสนี้โยปิะหับประูหน้า่าเสียมิิ นว่าะเริ่มเทศลาปีใหม่ึะเปิเสียทีหนึ่ หรือไม่็เมื่อบ้านเมือเ้าสู่ศึสรามึะเปิออ และะไม่ปินว่าารศึนั้นะสิ้นสุล และศาลเทพเ้าเนัสะไม่มีนับวอยอำนวยวามสะวรับใ้ มีแ่ผู้เป็นษัริย์ที่ะเป็นผู้ทำารรับใ้ เปิปิประูศาลเ้า
ทว่าในมหาาพย์เอเนีย แม้ว่าาวละินะประาศทำสรามับาวเมือทรอย แ่ละินัส ษัริย์อาวละินไม่สมัระทำสราม้วย ปลีวิเวไปแ่ผู้เียว เมื่อไร้ษัริย์ าวเมือ็ทำสรามไม่ไ้เพราะไม่มีใรเปิศาลเทพเ้าเนัส
เมื่อิัใน้อหมายเ่นนี้ เทพีูโน หรือเฮราในภาษารี ็ไ้ำแลอ์ลมาเปิประูเสียเอ ึไ้ารสรามันไ้สมใหมาย
รูปลัษเนัส เป็นเทพที่มีสอพัร์ หันไปทั้สอ้าน มีทั้ที่แสออมาเป็นายแ่ทั้สอพัร์ บ้า็แสเป้นนแ่และนหนุ่ม มีวามหมายถึารมอไปยัอีและอนา ็เป็นารเือนว่า เมื่อะเริ่มทำารใ วริไป้าหน้า และใร่รวถึหนหลัให้ีเสีย่อน พูสั้นๆแบบไทยๆว่า ทำอะไร็ิหน้าิหลัให้ีเสีย่อน ไม่ว่าะเป็นารเริ่มรร์สราม หรือารเริ่ม้นปีใหม่
ปีใหม่ปีนี้ ็อให้ทุท่านไ้ทบทวนอี และมอไปในอนา ัรูปอเทพเ้าเนัสรับ
ภาพประอบ
: รูปสลัหินอ่อนเทพเ้าเนัสายุโรมัน ปัุบันแสอยู่ในพิพิธภัท์ Capitoline
(ออภัย วนี้หา้อมูลานศิลป์มาไ้แ่นี้เอ้า)
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น