ถ่ายความคิด

ลำดับตอนที่ #7 : ตอนที่ 7 เมื่อสมองคิด แล้วสิ่งที่ได้ออกมาคืออะไร

กลับมาพิจารณา ถึง การทำงานของความคิดกันต่อนะครับ

กายภาพของการคิดและ การทำงานของความคิดมีสองรูปแบบ

เราได้ทำความเข้าใจ ไปแล้ว แต่ก็ยังไม่เพียงพอที่จะติดตาม พฤติกรรมของความคิดเรา

 

ต้องมาพิจารณาให้ละเอียดอีก ครับ

ชั้นที่ลุงจะไม่พูดถึงในเล่ม นี้ คือ ชั้น ที่ต่ำกว่า “สิ่งที่รู้สึก”

เพราะ ชั้น นี้ เป็นเรื่องนามธรรม ล้วนๆ

ไม่ใช่เรื่องของความคิดที่สังเกตเห็นได้ว่ามีอะไรในหัวเรา

 

มาพิจารณา ต่อในชั้น รู้ เส้น 1 2 ก็ไม่ยากที่จะเข้าใจ

ขอแค่เราหยุด พิจารณา ก็มองเห็นแล้วว่าในหัว มีอะไรอยู่บ้าง เวลา มีอะไรมากระทบ

หรือ ได้รับความรู้ใหม่มาจากสิ่งแวดล้อม เราสังเกตได้ชัด

ความคิดในหัวเราเห็นชัดเป็นเหมือนภาษาที่เราพูด

 

ชั้นผิวน้ำ นี้ไม่ยาก เปรียบเหมือน สิ่งที่ลอยบนผิวน้ำไม่ต้องอธิบายอะไรมาก

ชั้น ผิวน้ำ กับ ชั้น น้ำลึก ที่มองไม่เห็นสองชั้น เราคงไม่ได้พิจารณากันมากในตอนนี้

 

สิ่งที่ต้องพิจารณา คือ ใน “ชั้นคิด” ที่อยู่ในหัวเรา ถ้าเราสังเกตจากในรูป จะมี เส้นเล็ก ๆ

ลอยอยู่ เปรียบเหมือนในน้ำใส ๆ มีสิ่งแขวนลอย ที่เราสามารถ มองเห็นได้

ชั้นคิด นี้เช่นกัน เป็นชั้นที่เราพิจารณา ได้ ว่า มีอะไรบ้างที่เกิดขึ้นในหัวเรา

 

มาพิจารณากันต่อนะครับ

เมื่อสิ่งที่รู้สึก ส่งเข้าสู่สมองเรา สมองเราก็นำไปคิด

เมื่อคิดแล้วก็ได้สิ่งที่ออกมาจากความคิด

 

มีอะไรบ้างหรือที่ออกมาจากความคิดเรา

คำถามต่อมาที่เราควรต้องคิดเพื่อพิจารณา การทำงานของสมองเรา

อะไรบ้างที่ออกมาจากความคิดเรา  เราเรียกกันว่าอะไรบ้าง

 

เป็นสิ่งที่เราต้องพิจารณา หลังจากสมองคิดแล้วได้อะไรออกมาบ้าง

ที่เรารู้จักคุ้นเคย ว่า เป็นสิ่งที่สมองคิดมีอะไรบ้าง

 

ลองพิจารณา คำที่เราใช้กันนะครับ ว่า คำคำไหนบ้างที่น่าจะเป็นสภาวะ

ที่เป็นผลของการคิด ชั้นรู้ ที่เห็นเป็นภาษาชัดเจน ลุงแยกไปไว้ชั้นบนสุดแล้ว

 

ที่แขวนลอยในชั้นคิด นี้มีอะไร บ้าง ครับ

เท่าที่ลุงสักเกต เห็นและมีความสำคัญต่อการใช้ความคิดของเรา มีอยู่ 3 คำคือคำว่า

1.        ตัดสินใจ 2.อารมณ์ 3.ความรู้สึก

 

มี 3 คำนี้และครับ ที่เป็นผลของการคิด ที่เราต้องสังเกต ในหัวเราให้เห็น ว่ามีอยู่จริง

รู้สึกได้ว่า มีอยู่ เวลา เราโดนความคิดมันใช้งาน เราจะมองไม่เห็น มองไม่ชัด

มองไม่ทัน ว่า ตอนนี้ เป็นการตัดสินใจ อารมณ์ หรือความรู้สึก

 

เรื่องที่ลุงเล่าให้เราฟังนี้ เป็นเรื่องที่ เราได้อ่านแล้วนำไปพิจารณาได้ด้วยตัวเราเอง

ว่าในตัวเราเป็นเช่นไร สามารถเห็นความจริงได้ด้วยตนเอง

 

คำสามคำนี้ คำว่า ตัดสินใจ เราคงเข้าใจความหมายกันชัด

ในที่นี่ ลุงก็ใช้ในความหมายที่เราเข้าใจ จะเพิ่มเติมเข้ามาอีกหน่อยก็คือ

 

ระดับของการตัดสินใจ หากเราพิจารณา ให้ละเอียด  

เราจะเห็น ว่า การคิด พูด ทำ หรือ สั่งการใด ๆของร่าง กาย

เราก็เป็นเพราะสมองได้สั่งการไปแล้ว การสั่งการ ที่เรารู้ตัวว่าเกิดการสั่ง

ลุงเรียกทั้งหมดว่าตัดสินใจ แต่ละคน ระดับ การรู้ตัวจะต่างกัน

บางครั้งเราทำ พูด อะไรลงไปแล้วเราอ้างว่า ไม่รู้ ไม่ได้คิด ไม่ตัดสินใจ

แต่จริงๆ แล้วสมองทำงานไปแล้ว คิดและตัดสินใจ(ทำ สั่งการ) ไปแล้วแต่เราไม่รู้ตัว

ความหมาย ของคำว่า ตัดสินใจ

ที่เราใช้ในการพิจารณาการทำงานของความคิดเราจึงต่างกันเล็กน้อย.

กับความหมาย ที่ใช้ในการสื่อสารในปัจจุบัน

 

มาถึงอีกสองคำที่เข้าใจ ค่อนข้างยาก และใกล้กันจน หากสังเกตไม่ดีก็จะแยกไม่ออก

 

นั้นคือคำว่า “อารมณ์” และ “ความรู้สึก”

สองคำนี้ ใกล้กันจนเราใช้เป็นคำ คำเดียวกันเป็นส่วนใหญ่

 

คำว่า อารมณ์ กับ ความรู้สึก ก็เป็น ผลที่เกิดขึ้นหลังจากกระบวนการคิด ของสมองแล้วเช่นกัน

เหมือน กับ การตัดสินใจ แต่ การเป็นอารมณ์และความรู้สึก สมองยังไม่สั่งการ ยังอยู่ในชั้น ความคิด

 

คำที่ลุงใช้อธิบาย เป็น คำที่อธิบาย ใน 1 รอบของการทำงานของกระบวนการคิดนะครับ

เราสังเกต ตนเอง ให้เห็น เราจะเจอว่า บางครั้ง ในหนึ่งเรื่องที่กระทบให้เรารู้สึก

เราคิดไม่รู้กี่รอบของกระบวนการคิด แต่ที่เราไม่รู้ เพราะเราคิดไวไป

ไม่หยุดรับรู้ว่า ตนคิดอะไร เวลา เราใช้ความคิด เราก็ไม่รู้

 

รอบของการคิด แต่ละคน เราสังเกตได้ไม่เท่ากัน ขึ้นว่าใครพิจารณาความคิดได้ละเอียดกว่ากัน

การพิจารณา ความคิดได้ละเอียด จะยิ่งทำให้เราเอาสิ่งแปลกปลอมในความคิดออกได้ง่ายขึ้น

 

มาต่อเรื่อง “อารมณ์” และ “ความรู้สึก”

 

อารมณ์ เป็นผลจากการที่สมองคิดแล้ว การคิดเบื้องต้นของสมองคือการไปเปรียบเทียบกัน

พอเปรียบเทียบกับสิ่งที่เราเคยมี เคยรู้สึก เมื่อเปรียบเทียบเสร็จแล้วก็เกิดอารณ์ เป็นอารมณ์

 

อารมณ์ จะเกิดขึ้น เป็นช่วงเวลาสั้น ๆ แต่ระดับจะรุนแรง ค่าที่ขึ้นสูง ๆ

เป็นอารมณ์ อารมณ์ ในหความหมาย ปัจจุบัน มีทั้งด้านดี และร้าย ที่เราใช้กัน

 

หลังจากผ่าน ภาวะ ที่เป็นอารมณ์ ก็กลายเป็น “ความรู้สึก”

ความรู้สึก จะเป็นช่วง ที่ยาวขึ้น ไม่ได้เป็นระยะ ที่เป็นช่วงสั้นๆ

ตอนที่อยู่ในระดับ ที่เป็นความรู้สึก เรายังสังเกต เห็นตัวเราได้ง่าย กว่าตอนเป็นอารมณ์

 

อารมณ์ โกรธ กำลัง ขึ้น กับ กำลังมีความรู้สึก โกรธ อยู่

สอง ภาวะ นี้ ลองพิจาณา เราจะเห็น ว่า

เรารู้ตัวเอง ใน ภาวะ ที่เป็นความรู้สึก ได้ง่ายกว่า ภาวะ ที่เป็นอารมณ์

 

บางครั้ง เราเองก็จมอยู่ใน ความรู้สึกใด ๆ อยู่ นาน

ความรู้สึกเราก็ส่งต่อให้ สมองเรา เข้าสู่กระบวนการคิด

 

ก็วน ไปหลาย ๆรอบ เข้า บางครั้ง วน ๆ ไป ก็ไปถึงค่าที่เกิดเป็นอารมณ์ รุนแรงขึ้น

อันนี้ ตกภาวะ ที่ วนไม่จบครับ ลองสังเกต ดูเวลา เราเคยอยู่ในภาวะ ที่

คิดวนเรื่องเดิม ๆ คิด กลายเป็น อารมณ์ ความรู้สึก ส่งไปให้ จิตรู้สึก นำไปคิด

กลายเป็นอารมณ์ ความรู้สึก หาก วนมากๆ เขา จน อารมณ์ มันพุ่งขึ้นถึงค่า หนึ่ง

ก็อาจจะส่งผลต่อการตัดสินใจ ที่ไม่ควร เช่น เศร้าใจ มาก ๆ จน ฆ่าตัวตาย

 

ทั้งหมด นี้ ก็เป็นกระบวนการที่ความคิดใช้งานเรา

มันวน อยู่ในหัวเราหลายรอบ แต่เรามองไม่เห็น ความคิดเราแค่นั้นเอง

 

ตอนนี้ เราเห็น คำ ทั้งสามคำ ต่างกันชัดเจน

มาพิจารณากันต่อ เราจะเห็นได้ว่า ผลของการคิด แยกออกเป็นสองทาง

ทางแรกออกไปทางตัดสินใจ จะไปเชื่อมต่อ กับสิ่งอื่น ไม่ใช่ แค่ในระดับของการคิด

ส่วนอีกทาง วน ไปทาง อารมณ์ ความรู้สึก อันนี้ ยังอยู่ในความคิด

 

ดังแผนภาพ

 

เส้นทาง สองเส้นทาง เราลองพิจารณา

หากเราอยากเป็นนายของความคิด เราว่า เส้นทางส่วนใหญ่ในชีวิตควรเป็นทางไหน

 

หรือให้เราพิจารณาให้ง่ายขึ้น หาก เรามีเวลาชีวิต ที่จำกัด

เราอยากให้ชีวิต วนอยู่ แค่ในหัวคิด หรือ เกิดการกระทำ ออกมาภายนอก

 

เราก็ต้องพิจารณา เส้นทางที่เป็นผลเกิดขึ้นในความคิดเราให้ชัดเจน

แล้วก็ใช้งาน ความคิดตนเองสะ ตัดสินใจครับเลือกว่าจะให้

ผลของการคิดส่วนใหญ่ ไปในเส้นทางไหน

 

เวลาชีวิตมีจำกัด เกิดมาแล้วชาติหนึ่ง

ลุงเองไม่อยากให้ ชีวิตตนเองให้มีแค่เรื่องในความคิด

 

ลุงเลยเลือก บังคับความคิด ให้ไปทางที่ตัดสินใจ

มากกว่า สร้างอารมณ์ ความรู้สึก ขึ้นมาหลอกตนเอง

 

ทุกการเดินทางของชีวิต ที่มีเป้าหมาย ต้องตัดสินใจ

การใช้งาน ความคิด ก็ ต้องตัดสินใจ เช่นกัน

 

ขอให้โชคดีในการตัดสินใจ ทุกคนครับ

ลุงมัย