เทคนิคช่วยจำวิชาชีววิทยา

ลำดับตอนที่ #42 : โครงสร้างและหน้าที่ของพืชดอก ตอนที่ 2

                    มาต่อกันเลยนะครับ เรายังอยู่ที่หัวข้อ 12.1 นะครับ วันนี้เรามาต่อกันที่เรื่องสุดท้ายของหัวข้อนี้ก็คือ



                    เนื้อเยื่อถาวรเชิงซ้อน หรือที่เรียกว่า complex permanent tissue มี 2 ชนิดครับคือ ท่อน้ำ หรือ xylem กับท่ออาหาร หรือ pholem



                   ท่อน้ำมีเซลล์ 4 ชนิดครับ ผมจำง่ายๆว่า เทเวศน์ไซไฟ เออะ ชื่อเหมือนหนังไซไฟที่ถ่ายทำแถวเทเวศน์ เรามาดูกันซิว่าเจ้า \"เทเวศน์ไซไฟ\" นั้นมันคืออะไร แต่ก่อนจะบอก บังเอิญวันนี้มีคนสงสัยว่า เทคนิคช่วยจำทั้งหมดผมคิดเองรึเปล่า คำตอบคือคิดเองครับ แต่ถ้าผมเอาของคนอื่นเขามา (ซึ่งจะมีแค่ 1 หรือ 2 เทคนิคจากทั้งหมด)ผมก็จะบอกไว้ว่าไม่ได้คิดเองครับ เพราะฉะนั้นถ้าน้องๆจะเอาไปใช้หรือ เอาไปฝากเพื่อนก็ช่วยบอกที่มาที่ไปด้วยก็แล้วกันครับ จะได้เป็นกำลังใจให้กับคนทำงานอย่างผมไงครับ โอเค มาต่อกันเลยนะกับ \"เทเวศน์ไซไฟ\"



                 เท---------------คือเทรคีด ไปดูรูปในหนังสือเรียนเองนะครับ



                 เวศน์-------------คือเวสเซล



ทั้งเทรคีดและเวสเซลจะเหมือนกันอยู่ 2 อย่างคือ ผนังเซลล์หนา และต่างเป็นเซลล์ที่ตายแล้ว แต่ต่างกันเห็นๆตรงที่ เวสเซลล์มีขนาดใหญ่กว่าเทรคีดครับผม



                ไซ---------------ในที่นี้หมายถึง xylem parenchyma ที่โดดเด่นคือเจ้าตัวเนี้ย เรียงตัวตามขวางกับเซลล์อื่นและช่วยลำเลียงน้ำไปทางด้านข้าง เราจึงเรียกว่า xylem ray



                ไฟ---------------นั่นก็คือ xylem fiber เป็นเส้นใยที่ทำให้พืชแข็งแรงครับ



                ต่อมาเรามาดูท่ออาหารกันดีกว่า ท่ออาหารก็มีเซลล์ 4 ชนิดครับ เราเรียกสั้นๆว่า สิบคอมพาเบลอ หมายถึง 1 วันใช้คอม 10 ตัวก็ต้องเบลอสิครับ แต่จริงๆแล้วความหมายที่ซ่อนอยู่คือ



                สิบ---------------ซีฟทิวบ์เมมเบอร์ครับ ลักษณะเด่นคือ ไซโทพลาซึมจะมีการเคลื่อนแบบไซโคลซิส  อาจจำง่ายๆว่า นายซีฟทิวบ์ ไซโคลซิส  



               คอม--------------อันนี้ง่ายครับ เพราะมันคือ คอมพาเนียนเซลล์ มีส่วนสำคัญคือช่วยเสริมความแข็งแรงให้กับซีฟทิวบ์



               พา----------------มาจากพาเรงไคมา หรือเรียกเต็มยศว่า pholem parenchyma อันนี้เรียงตามขวางเหมือนกันเราก็เรียกว่า pholem ray



              เบลอ--------------มาจาก ไฟเบอร์หรือชื่อเต็ม pholem fiber ให้ความแข็งแรงเหมือนกันครับ





             อย่าลืมนะครับ เทเวศน์ไซไฟ กับ สิบคอมพาเบลอ สิ่งที่สำคัญอีกอย่างคือ เทรคีดกับเวสเซล ล้วนเป็นเซลล์ที่ตายแล้ว จำง่ายๆว่า ชื่อเทเวศน์เป็นชื่อของสถานที่ เพราะฉะนั้นมันตายแล้ว ส่วน ซีฟทิวบ์เมมเบอร์ กับ คอมพาเนียนเซลล์เป็นเซลล์ที่ยังมีชีวิตอยู่ จำง่ายๆว่าไอ้คอม 10 ตัวเนี่ย เรายกไปไหนมาไหนได้ แสดงว่ามันยังมีชีวิตอยู่



            จบแล้วครับ เนื้อเยื่อถาวรเชิงซ้อน หน้าที่ของน้องๆคือไปหาดูรูปกันเองนะ เป็นไงครับ ง่ายไหมครับ ง่ายดีเนอะ (แหะๆๆ พูดเองเออเอง)



            12.2 โครงสร้างและหน้าที่ของราก





            รากมี 2 ระบบครับคือ ฝอยเดี่ยวเรียวโคน กับ แก้วคู่ดูแลระวังแตก อ้าวอย่าเพิ่งงง



            ฝอยเดี่ยวเรียวโคนนั้น หมายถึง



            ฝอย---------------ระบบรากฝอย



            เดี่ยว--------------พบในพืชใบเลี้ยงเดี่ยวทุกชนิด



           เรียว---------------มีขนาดเรียวเล็กและยาวพอๆกัน



           โคน---------------หมายถึง งอกจากโคนต้นพืชเป็นกระจุกๆ



           ส่วน \"แก้วคู่ ดูแล ระวังแตก\" เป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ของเราครับ เป็นแก้วคู่เนื้อบางที่น้องๆควรดูแลให้ดีเพราะเดี๋ยวมันจะแตก 2 ใบ 25 ครับ ถ้าโทรมาภายใน 10 นาทีเราจะแถมฟรีอีก 2 ใบ ...เฮ้ย...ไม่ใช่ ไปกันใหญ่แล้ว จริงๆแล้วมันคือ





          แก้ว----------------ระบบรากแก้ว



          คู่-------------------พบในพืชใบเลี้ยงคู่ (พืชอันไหนเป็นใบเลี้ยงเดี่ยวหรือคู่แว๊บไปดูตอนที่ 1 นะครับ ค่อยๆทำความเข้าใจดีๆอย่างเป็นระบบ ใช้เวลานิดนึง แล้วน้องจะอึ้งว่า \"เราจำได้ไงวะ\")



         (ดู) แล-------------หมายถึง แรดิเคิล หรือรากแรกเกิดของต้นอ่อนในเมล็ด มันสำคัญเพราะ เจ้ารากแก้วเนี่ยมันงอกออกมาจากแรดิเคิลครับผม จำไว้นะ



         แตก----------------ตรงนี้พี่ต้องการย้ำว่า เจ้ารากแก้วเนี่ย มันมีรากแขนง (lateral root) แตกออกไปอีกเป็นจำนวนมาก นี่เป็น climax เลยนะเพราะมันทำให้รากพืชใบเลี้ยงคู่เนี่ยหยั่งลึกและแพร่กระจายลงไปในดินได้ลึกและกว้างกว่ารากฝอยของพืชใบเลี้ยงเดี่ยวมากมายทีเดียวเชียวแหละ



         วันนี้แค่นี้ก่อนนะ เพราะพี่มีธุระอีกแล้ว ดูสิ 5 ทุ่มกว่ายังมีธุระอีก สัญญาว่า อัพครั้งต่อๆไป จะพยายามเขียนเนื้อหาให้มากกว่านี้ อย่าลืมนะครับว่าเราเจอกันเป็นประจำทุกวันพุธ ศุกร์ และอาทิตย์ และถ้าพี่มีเวลาว่างเหลือ พี่ก็จะหาเวลาพิเศษเขียนให้อีก วันนี้ไปก่อนนะ



         ทิ้งท้ายไว้ว่า \"แก้วคู่เนื้อดี 2 ใบ 25 จ้า ดูแลดีๆนะระวังแตก\"



         ไปล่ะ