เทคนิคช่วยจำวิชาชีววิทยา

ลำดับตอนที่ #48 : น้ำย่อยจากตับอ่อน

                    ตำนานของน้ำย่อยจากตับอ่อนนั้นมีมานานมากเหลือ และเกิดขึ้นในร้านอาหารแห่งหนึ่งซึ่งมีผู้จัดการร้านที่ชื่อว่า นางสาวลิซ่า คาไม  เธอได้นามสกุลนี้มาเนื่องจากกินเหล้าและไปร้องเพลงเกะจนสลบคาไมล์  พนักงานในร้านของเธอชอบจิ๊กค่าทิป เธอจึงสั่งให้ทุกคนจำให้ขึ้นในว่า \"ทิปใครบอกลิซ่า คาไม\"  หมายถึง ได้เงินทิปจากใครมาให้เข้ามาบอกเธอด้วย   บังเอิ๊ญ บังเอิญ ผมอยู่ในร้านนั้นด้วย ก็เลยได้ไอเดียของเทคนิคการจำน้ำย่อยจากตับอ่อนได้อย่างขึ้นใจ   ทิปใครบอกลิซ่า คาไม  หมายความว่า



ทิป------------หมายถึงเจ้า \"ทริปซิโนเจน\" ตัวแสบนี่เอง มันยังไม่พร้อมทำงานหรอกนะ ต้องรอขาใหญ่อย่างเจ้า \"เอนไซม์เอนเทอโรไคเนส\"มาช่วยเปลี่ยนให้ทริปซิโนเจนเปลี่ยนไปเป็นทริปซินได้   แล้วต่อมาทริปซินจึงเปลี่ยน พอลิเพปไทด์ ให้เป็นพอลิเพปไทด์ที่มีขนาดสั้นลง



                   เจ้าทริปซิน ย่อยพันธะเพปไทด์ของกรดอะมิโนที่เป็นเบส  คุณลิซ่า คาไม สงสัยเลยมาถามผมว่า \"แล้วมันย่อยพันธะอะไร\"  ผมก็ตอบไปว่า อา-ไล เธอก็ขึ้นเสียงใส่ผม \"นั่นน่ะสิ ย่อยอา-ไลล่ะ\"   ผมก็ตอบไปอีกว่า \"อา-ไล\"  เธอยิ่งขึ้นเสียงกับผมหนักขึ้น \"ยวนฉันเหรอ อยากรู้ว่าย่อยอา-ไล ก็มาเล่นลิ้นตอบว่า อา-ไลๆอยู่นั่นแหละ\"  ผมทนไม่ไหวจึงตะคอกกลับไปว่า



                   \"เดี๋ยวได้สลบคาไมล์แบบไม่ต้องกินเหล้าหรอกยัยลิซ่าตัวดี ที่ผมบอกว่าอา-ไลนั้นหมายความว่าเจ้าทริปซินเนี่ยมันย่อยพันธะเพปไทด์ของกรดอะมิโนที่เป็นเบสได้ดี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง  อาร์จินีน กับไลซีน  และนี่แหละคือที่มาของอา-ไล\"



ใคร-----------ไม่ใช่ใครที่ไหนหรอกครับ แต่เป็นเจ้า \"ไคโมทริปซิโนเจน\" เขาล่ะ งานนี้เขาเด่นอย่าบอกใครเชียว แต่เด่นยังไงก็ต้องรอให้เจ้าทริปซินมาเปลี่ยนเขาให้เป็น \"ไคโมทริปซิน\"   แล้วเจ้าไคโมทริปซินนี่แหละที่จะช่วยย่อยพอลิเพปไทด์ให้มีขนาดสั้นลง



            

                    น้องๆอยากรู้ไม๊ว่าแล้วเจ้าไคโมทริปซินเนี่ยถนัดที่จะย่อยพันธะเพปไทด์ของกรดอะมิโนอะไร คำตอบง่ายๆอยู่ตรงนี้ครับ



                    \"ไทยฟรีทริป   ตาแอ๊ดวิ่งลิ่วนั่งรถเมล์ไปที่สปา\"   เอ๊กๆๆๆ  เป็นการบ่งบอกว่า   เมื่อเมืองไทยให้ท่องเที่ยวฟรีๆ ใครๆก็อยากนั่งรถเมล์ไปสปา ตาแอ๊ดก็เหมือนกัน    แต่จริงๆแล้ว  ไทยฟรีทริป คือกรดอะมิโนที่เจ้าไคโมทริปซินช่วยย่อยได้ดีต่างหากล่ะ ไทยฟรีทริปก็คือ  



ไทย-----------ไทโรซีน



ฟรี-------------ฟีนิลอะลานีน



ทริป-----------ทริปโตเฟน





                   ส่วน \"ตาแอ๊ดวิ่งลิ่วนั่งรถเมล์ไปที่สปา\" เป็นกรดอะมิโนที่เจ้าไคโมทริปซินก็สามารถย่อยได้ ถึงจะไม่ดีเท่า 3 ตัวนั้นก็ตาม



ตา------------กลูตามีน



แอ๊ด----------กรดแอสปาร์ติก



ลิ่ว------------ลิวซีน



เมล์-----------เมไทโอนีน



ที่-------------ฮีสทิดีน



สปา----------กรดแอสปาร์ติก





บอก--------------------------คือ เจ้าน้ำย่อย โพรคาร์บอกซีเพปทิเดส  มันยังทำงานไม่ได้นะครับ ต้องถูกย่อยโดยทริปซินหรือเอนไซม์เอนเทอโรไคเนสก่อนถึงจะทำงานได้ กลายเป็นเจ้า คาร์บอกซีเพปทิเดส    เจ้าคาร์บอกซีเพปทิเดสย่อยพอลิเพปไทด์ให้กลายเป็นเพปไทด์และกรดอะมิโน



ลิซ่า--------------------------ในที่นี้คือเจ้าลิเพส   ช่วยย่อยไตรกลีเซอร์ไรด์ให้เป็นกรดไขมันกับกลีเซอรอล



คา----------------------------คือ ไฮโดรเจนคาร์บอเนตไอออน ไม่ใช่น้ำย่อยนะ แต่มันมีฤทธิ์เป็นเบส คอยช่วยลดความเป็นกรดให่กับอาหารที่เพิ่งมาจากกระเพาะอาหาร





ไม---------------------------อะไมเลสเจ้า    ช่วยย่อยแป้งให้กลายเป็นโอลิโกแซ็กคาไรด์  ไดแซ็กคาไรด์ และไตรแซ็กคาไรด์เด้อ









                 ท้ายนี้ขอขอบคุณเจ้าของตำนานที่น่ารัก คุณลิซ่า คาไม เจ้าของร้าน \"ตับอ่อน ตับแข็ง\"  ครับผม  ไปล่ะ