หลัาที่พม่าเ้ายึพระนรรุศรีอยุธยาไ้แล้ว ทหารพม่า็ระทำัวั่โรป่าุไฟเผาวัวาอาราม ราวั ปราสาทรามนเทียร ปล้นเอาทรัพย์สินแ้ว แหวนเินทอ ับาวบ้านมาทรมานเพื่อสอบถามที่่อนทรัพย์สินไว้ที่ใ นอานี้ทหารพม่ายัเอาไฟสุมหลอมเอาทอำที่ห่อหุ้มอ์พระพุทธรูปในวิหารหลววั พระศรีสรรเพรลับไป้วย(นี่ือารปล้นเมือมิใ่ารทำศึสรามอย่าอาหา)
สมเ็พระเ้าาสินไ้ร่วมรบะรุศรีฯถูพม่าเ้าี ่อนที่ะเสียรุประมา ๓ เือนพระเ้าาสินไ้สั่ยิปืนให่โยไม่ไ้รับอนุาา้าราารฝ่ายใน (ที่ประบสอพลอ)ึถูภาทั์ และทรเห็นทหารไทยในะนั้นสู้รบอย่าาลัวยิ่ทำให้พระอ์ทรท้อพระทัยมา ึรวบรวมทหารไ้ ๕๐๐ น เมื่อย่ำ่ำ็เินทาออา่ายวัพิัย ีฝ่าทัพพม่าหนีไปทา้านทิศะวันออ (บ้านโพธิ์สาวหา) เินทัพลมาทาบ้านพรานนแวเมือปราีนบุรี ็้อรบับพม่าเป็นระยะๆ ในวันันทร์ ึ้น ๑๕ ่ำ เือนยี่ ปีอ พศ.๒๓๐๙ อทัพอพระเ้าาเินทามาถึเมือระยอั้่ายมั่นอยู่ที่วัลุ่มเบ้านท่าประู่ านั้น็ทราบ่าวว่ามีเ้าเมือ้าราารบานในเมือระยอะิบปล้น่าย พระเ้าาสินึสั่ให้ับไฟใน่ายแล้วัรอนพวบบุเ้ามา ทหารอพราะเ้าา็สู้รบนนะ านั้นึส่หนัสือไปยัพระยาันทบุรีเพื่ออเสบีย แ่ลับไม่ไ้รับวามร่วมมือ พระเ้าาทรยทัพไปีุนรามหมื่น่อที่เมือแลแทัพหนีไปอยู่ ันทบุรี แล้วพระอ์ไ้ยทัพเ้าีเมือลบุรีึ่มีนายทออยู่ นเล็เป็นให่อยู่ ทานายทออยู่เห็นว่าสู้ไม่ไ้ึยอม พระเ้าาทรแ่ั้ให้นายทออยู่ เป็นพระยาอนุราบุรีเ้าเมือลบุรี ทาพระยาันทบุรีิะำัพระเ้าาึอออุบายให้พระส์ ๔ รูปเป็นูเิพระเ้าาเ้าเมือันทบุรี ้วยเะบุมีนหวัีแอบมาบอว่าเป็น ลลวอพระยาันทบุรี พระเ้าาึไม่เ้าเมือทรยทัพมาอยู่ที่ริมเมือ ทรมอเห็นว่าอทัพเมือันทบุรีเ้มแ็มาารที่ะีหัเอาเมือยายิ่ ึทรสร้าวัำลัใให้ทหารโยสั่ว่า ................. “ หลัาิน้าวเย็นแล้วให้ทุบหม้อ้าวทิ้ให้หม เราะไปิน้าวเ้าในเมือันทบุรี ” เวลาประมาีสามพระเ้าาึ้น้าพัิรีบัร พุ่เ้านประูเมือและยิปืนเป็นสัาให้ทหารสู้รบ ประูเมือพัลทหารอพระเ้าาเ้ายึเมือันทบุรีไ้สำเร็ ส่วนพระยาันทบุรี็หนีไปอยู่เมือบันทายมาศ พระเ้าาไ้ยทัพไปีเมือรา และเริ่ม่อเรือรบำนวนมา สะสมอาวุธมามายเรียมเอาไว้ ฤูฝนล่วไปสามารถ่อเรือไ้ ๑๐๐ ลำมีำลัทหารไทย และีนสี่พันเศษ พวาวบ้านมาแ้แ่พระเ้าาว่า พระยาอนุราบุรี (นาย ทออยู่ นเล็) เป็นโรปล้นเรือสิน้า พระเ้าาึสั่ให้ประหารีวิเสีย
พระเ้าายทัพเรือออาันทบุรีมุ่เ้าสู่ปาน้ำเ้าพระยา นายทออินเป็น นไทยที่พม่าให้รัษาเมือธนบุรีไว้ไ้แ้่าวให้สุี้แม่ทัพพม่าทราบว่า พระเ้าาไ้ยทัพมาแล้ว พระเ้าาทรีเมือธนบุรีไ้แล้วสั่ประหารนายทออิน นไทยที่ายาิทันที เสร็แล้วึยทัพไปรุศรีอยุธยา ทาฝ่ายพม่านายทัพสุี้ไ้ั้มั่นอยู่ที่่ายฟาะวัน พระเ้าาให้ทหารยทัพเ้าี่ายฟาะวันออ่อน เมื่อีไ้่ายแล้วึัเรียมบันไไว้พาปีน่ายฟาะวัน รอเวลานรุ่เ้าสั่ให้ี่ายพม่ารบันนถึเที่ย แม่ทัพสุี้ถู่าายในารรบ ทหารไทยเ้ายึ่ายโพธิ์สาม้นอพม่าไ้ ในวันที่ ๖ พฤศิายน พศ.๒๓๑๐ รวมเวลาู้เอรา ๖ เือน
ารั้ัวอพระเ้ารุธนบุรี ในหัวเมือฝ่ายะวันออ
ในระยะเวลาที่รุศรีอยุธยาอยู่ในภาวะับัน พม่าล้อมรุอยู่นั้น พระยาาท้อใในารปิบัิราารหลายรั้ เห็นว่าะอยู่่วยรบพุ่รัษารุ่อไปะไม่เป็นประโยน์ ะเสียรุเพราะวามอ่อนแออผูบัับบัา (ห้ามยิปืนให่ ลัวนาสนมาววัะใ) ะนั้น ในเือนยี่ ึ้น 4 ่ำ พ.ศ. 2309 ึรวบรวมพรรพวไ้ประมา 500 น ีฝ่าวล้อมพม่าออไปทา่ายวัพิัย พม่ายิามไปทันที่บ้านโพธิ์สัหาร พระยาาีพม่าแไป แล้วึไปพัทัพที่บ้านพรานน ะที่ปล่อยทหารให้ไปหาอาหารนั้นปราว่ามีอทัพพม่ามาาปราีนึเิปะทะัน พม่าไล่ับพวทหารมานถึบ้านพรานน พระยาาออ่อสู้ไล่ฟันพม่าแระายไป ่อานั้น็เินทามุ่ไปยัทาะวันออ ระหว่าทาไ้รบพุ่ับพม่าอีหลายรั้
 |
สมเ็พระเ้าาสินมหารา ผู้อบู้แผ่นินไทย |
ฝ่ายราษรที่หลบหนีพม่าไปนั้นเห็นว่าพระยาารบมีัยนะหลายรั้ ่า็พาันมาอเป็นพรรพวทำให้เพิ่มำลัึ้น พระยาารวบรวมหัวเมือายทะเละวันออไ้ทั้หม ือ ระยอ ลบุรี ันทบุรี และรา ามลำับ ่อานั้นพระยาาไ้ยอทัพเรือเ้าปาน้ำเ้าพระยาปราบนายทออิน ึ่พม่าให้รัษาเมือธนบุรีอยู่ แล้วึยอทัพไปรุศรีอยุธยา ปราบสุี้แม่ทัพพม่าที่่ายโพธิ์สาม้นไ้สำเร็ ึนับว่าพระยาาสามารถู้ประเทศไทยให้พ้นาอำนาพม่า
 |
ศาลเ้าาในพระราวัเิม |
ารอบู้อิสรภาพ
ารู้เอราอพระยาาาพม่านั้นไม่ยาลำบา เพราะพม่าทิ้ทหารไว้น้อย แ่านภายหลัู้เอราแล้วยุ่ยาลำบาที่สุ ้อระับารลาลให้บ้านเมือสบ สร้าบ้านเมือใหม่ บำรุวอประาน เพราะเวลารุแนั้นบ้านเมือระส่ำระสาย ึำเป็น้อสร้าบ้านเมือทั้ทาฝ่ายพุทธัรและอาาัร ารรวบรวมเป็นอาาัรเียวนั้น้อรบพุ่ปราบุมน่า ๆ รวมให้ไทยเป็นอาาัรเียว
ใน้านารรบนั้น เมื่อรบับพม่าเพื่อรัษาเอราแล้ว ึปราบประเทศรา เมื่อเส็ึ้นรอราย์แล้วลอรัสมัยพระเ้ารุธนบุรีมีแ่วามยุ่ยาในารทำศึสราม ะนั้น ารทำนุบำรุภายในประเทศึมีน้อย
พระเ้าาั้ธนบุรีเป็นราธานี
เมื่อั้ัวเป็นให่ที่ธนบุรีแล้ว ไ้ทำพิธีราาภิเษใน พ.ศ. 2310 ั้ธนบุรีเป็นราธานีอยู่ 15 ปี ารที่ทรเลือธนบุรีเป็นเมือหลว เพราะ.-
1. รี้พลอเ้าามีไม่เพียพอที่ะรัษารุศรีอยุธยา และพม่า็รู้ทาที่ะเ้ามารุศรีอยุธยา ึไม่ปลอภัย
2. รุศรีอยุธยาเสียหายมายาที่ะปิสัร์ให้ืนีไ้
3. เมือธนบุรีมีป้อมปราาร ึ่สร้าั้แ่สมัยสมเ็พระนาราย์ และลัษะเมือนั้นนาย่อมพอแ่ำลัอพระเ้าาะรัษาไว้ไ้
4. ลัษะที่ั้อธนบุรีนั้นใล้ทะเล ถ้าหาถูโมี็ะล่าถอยไปยัันทบุรีไ้่าย
5. ั้อยู่ในทำเลที่เหมาะ สะวแ่ารไปมา้าายับ่าประเทศ เป็นประโยน์ใน้านเศริ
พระยาาเมื่อู้ประเทศไทยให้พ้นาอำนาพม่าไ้แล้ว ั้ธนบุรีเป็นราธานี |
ารรวบรวมไทยให้เป็นปึแผ่น
ารปราบุมนุม่า ๆ เป็นารรวบรวมไทยที่แแยให้เป็นอันหนึ่อันเียวันทำให้าิมั่นึ้น ในุมนุมทั้หม 5 ุมนุมนั้น เ้าาไ้เปรียบว่าุมนุมอื่นเพราะ เ้าามีพระนม์ 34 พรรษา อันเป็นเวลาที่มีำลัว่อไวทั้ำลัายและสิปัา เ้าาเป็นาวรุศรีอยุธยา เริวัยในรุและุ้นเยับ้าราารรุ่นเียวัน เป็นเหุให้้าราารหนุ่มเหล่านั้นเ้าร่วมเป็นำลั เมื่อรบพุ่รัษารุเ้าาไ้แสฝีมือเ้มแ็เป็นที่ยย่อยำเรแ่นทั้หลาย ทหารอเ้าามียุทธวินัย ำนาระบวนยุทธว่าุมนุมอื่น ๆ
ในารปราบุมนุม่า ๆ ให้สำเร็ไ้นั้นใ้เวลา 3 ปี (พ.ศ. 2311-2313) ุมนุมแรที่ไปปราบ ือ ุมนุมพิษุโล เพราะอยู่ใล้รุธนบุรีและสะวในารเินทัพ แ่ไม้สำเร็ ึไ้เปลี่ยนแผนใหม่เริ่มแุ่มนุมเ้าพิมาย เ้านรศรีธรรมรา เ้าฝา เป็นลำับ
1. ารปราบุมนุมเ้าพิษุโล ภายหลัศึบาุ้ใน พ.ศ. 2311 พระเ้ารุธนบุรีโปรให้ยทัพไปปราบุมนุมเ้าพิษุโล เ้าพิษุโลให้หลวโษาุมทหารมารับที่ำบลเยัยอยู่ในแวเมือนรสวรร์ ไ้สู้รบันแ่ไม่สำเร็ เพราะพระเ้ารุธนบุรีถูปืนที่พระ์ึยทัพลับ
เ้าพิษุโลเมือ่อเห็นพระเ้ารุธนบุรีสู้ไม่ไ้ เลยเื่อบารมีอนั้ัวเป็นให่ เป็นษัริย์ไ้ 7 วัน เิเป็นฝีที่ลำอถึพิราลัย ุมนุมพิษุโลอ่อนแอล้อเสียเมือให้แ่เ้าพระฝา เมื่อุมนุมพิษุโลเสียแ่เ้าพระฝา พวราษรไ้หนีเ้ามายัรุธนบุรีเป็นารเพิ่มำลัผู้นและอาวุธ้วย
2. ารปราบเ้าพิมาย ใน พ.ศ. 2311 พระเ้ารุธนบุรียทัพไปเมือนาราสีมาเพื่อะปราบเ้าพิมาย โปรให้พระมหามนรีและพระราวรินทร์ุมอทัพไปทาหนึ่รบับ้าศึที่่านระโท พระเ้ารุธนบุรีเส็ยทัพหลวรบ้าศึที่่านอหอ อทัพทั้สอแสฝีมือในารรบนไ้ัยนะ นับว่าไ้ยายอาาเไปนถึนรราสีมา
เ้าพิมายหนี แ่รมารเมือนรราสีมาับัวมาถวายไ้ึ่หมายะเลี้ยเอาไว้ แ่เ้าพิมายแสวามระ้าระเื่อไม่อ่อนน้อม เลยโปรให้ประหารีวิเสีย
โปรให้พระราวรินทร์เลื่อนเป็น พระยาอภัยรฤทธิ์
โปรให้พระมหามนรีเลื่อนเป็น พระยาอนุิราา
3. ปราบุมนุมเ้านรศรีธรรมรา (พ.ศ. 2312)
รั้แรโปรให้แม่ทัพยไปแ่ารรบไม่ไ้ผล เพราะไม่ปรออันึ้อเส็ยอทัพไปเอ ทรยอทัพเรือไปีไ้เมือนรศรีธรรมรา พระยานร (หนู) หนีไปอยู่ปัานี พระยาานีศรีสุล่านับัวมาถวาย โปรใหุ้บเลี้ยไว้ ั้หลานเธอเ้านราสุริยสศ์ไปปรอแทน เ้านรถึพิลาลัย เ้าพระยานรึไ้เป็นเ้าเมือนร ทรยานะอย่าเ้าประเทศรา
4. ปราบุมนุมเ้าพระฝา (พ.ศ. 2313)
พระเ้ารุธนบุรีทรเห็นว่าเ้าพระฝามีอำนามาทาเหนือึเส็ยทัพไปปราบเอ ทรเลื่อนพระยาอนุิราาเป็นพระยายมราทำหน้าที่สมุหนาย พระเ้ารุธนบุรีีหัวเมือรายทาไ้ ึพิษุโลไ้แล้วเลยไปีสวาบุรี เ้าพระฝาหนีไปพึ่พม่าที่เียใหม่ ึ่ะนั้นโปมะยุ่วนแม่ทัพพม่าไ้รับแ่ั้เป็นเ้าเมือเียใหม่
พระเ้ารุธนบุรีไ้เวลาปราบุมนุม่า ๆ ถึ 3 ปี อาาเยายไปทาเหนือเียใหม่ เสร็าารปราบแล้วไ้ประทับัารปรอนสิ้นฤูฝน รวบรวมผู้นให้ลับถิ่นเิม ทรั้้าราารึ่มีวามีวามอบในราาร โปรให้เลื่อนพระยายมราเป็นพระยาสุรสีห์ เป็นผู้สำเร็ราารเมือพิษุโล และทรั้พระยาอภัยรฤทธิ์เป็นพระยายมรา เมื่อัารเมือเหนือเรียบร้อยแล้ว็เส็ลับรุธนบุรี
ความคิดเห็น