ห้องบนหลังคา

ลำดับตอนที่ #4 : หน่วยวัดจีน

การเปรียบเทียบมาตราต่างๆ

ชุ่น                           1 ชุ่น                        =             1 นิ้ว

ฉื่อ                           1 ฉื่อ                        =             10 ชุ่น (ราวๆ 1 ฟุต)

                                1 ฉื่อ                     =             10 นิ้ว (ราวๆ 1 ฟุต)

จั้ง                            1 จั้ง                        =             10 ฉื่อ

                                1 จิ้ง                     =             ประมาณ 3.3 เมตร

วา                           1 วา                      =             2 เมตร หรือ 4 ศอก

ศอก                        1 ศอก                   =             50 เซนติเมตร

หลี่                           1 หลี่                    =             500 เมตร

หมู่ (ไร่จีน)              1 หมู่                      =             166.5 ตารางวา หรือ 666 ตารางเมตร

ตำลึง                      1 ตำลึง                  =             32 กรัม

ผาน (ถาดอาหาร) 1 ผาน                      =             16 จิน = 596.92 กรัม

จิน                           1 จิน                    =             500 กรัม = 16 เหลี่ยง

เหลี่ยง                     1 เหลี่ยง                =             31.25

* หน่วยฉื่อจีนแผ่นดินใหญ่มีการบัญญัติความยาวอย่างเป็นทางการในปี 1984 ฉื่อแผ่นดินใหญ่มีความยาวราว 1 ใน 3 ของหน่วยเมตร ซึ่งได้ค่ายาว 33 1/3 เซนติเมตร แต่ทว่าถ้าเป็นฉื่อฮ่องกงก็จะมีความยาว 37.1475 เซนติเมตร และคนฮ่องกงเองไม่นิยมเรียก ฉื่อ แต่นิยมเรียกว่า เซี๊ยะ แทน เพราะฮ่องกงเป็นคนพื้นเพกวางตุ้ง ฉะนั้นจึงเรียกอย่างที่ว่า แถมความรู้อีกในบางครั้งฉื่อจีนแผ่นดินใหญ่กับฉื่อฮ่องกงถูกถอดความแปลเป็นภาษาอังกฤษได้ว่า ฟุตจีนและฟุตฮ่องกง ตามลำดับ

** ค่าของหน่วยฉื่ในประวัติศาสตร์โบราณนั้น มิได้มีความยาวเท่าปัจจุบัน การศึกษาไม้บรรทัดจีนโบราณของนักวิจัยโบราณคดีนั้น ได้สรุปว่าหน่วยฉื่อในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาลถึงคริสต์ศตวรรษที่ 3 (ช่วงเวลานี้ตรงกับช่วงยุคราชวงศ์ฉินถึงยุคสามก๊ก) มีค่าประมาณ 23.1 – 24.3 เซนติเมตร โดยฉื่อในยุคเลียดก๊ก หรือ จ้านกว๋อ ก็มีค่าเท่ากับ 23.1 – 24.3 เซนติเมตรเช่นกัน

มาตราเวลา

เค่อ                         1 เค่อ                      =             15 นาที

ก้านธูป                   1 ก้านธูป                   =             15 นาที

ข้อ                           1 ข้อ                          =             15 นาที (นับโดยถือหลักจากหยดน้ำเต็มหนึ่งข้อไม้ไผ่)

ชั่วยาม (สือเชิน)    1 ชั่วยาม                      =             12 ชั่วโมง

                                1 วัน                         =             12 ชั่วยาม

* จีนสมัยโบราณ 1 วัน แบ่งเป็น 12 ชั่วยาม ( 1 ชั่วยาม เท่ากับ 2 ชั่วโมง) โดยสัตว์แต่ละชนิดจะเป็นตัวแทนของแต่ละชั่วยาม หมายความว่าใน 1 ชั่วยาม สัตว์ที่ถูกเลือกเป็นสัญลักษณ์ จะมีกิจกรรมที่โดดเด่นที่สุดในชั่วยามนั้นๆ อาทิเช่น ชั่วยามแรก (เที่ยงคืน – ตีสอง) เป็นเวลาหาอาหารของหนู หลังจากนั้น ก่อนอรุณเบิกฟ้า วัวจะเริ่มทำงานในทุ่งหญ้า เป็นต้น ส่วนกิจกรรมของลิงจะเริ่มในช่วง 4 – 6 โมงเย็น ในจำนวน 12 นักษัตรนี้มีเพียงมังกรเท่านั้นที่เป็นสัตว์ในตำนาน ทั้งนี้ในยุคสมัยต่อมายังมีการเล่าขานที่แตกต่างกันออกไปถึงที่มาการเลือกสัตว์ทั้ง 12 นี้มาเป็นสัญลักษณ์ อาจกล่าวได้ดังนี้ 23.00 – 00.59 ยามชวด, 01.00 – 02.59 ยามฉลู, 03.00 – 04.59 ยามขาล, 05.00 – 06.59 ยามเถาะ, 07.08.59 ยามมะโรง, 09.00 – 10.59 ยามมะเส็ง, 11.00 – 12.59 ยามมะเมีย, 13.00 – 14.59 ยามมะแม, 15.00 – 16.59 ยามวอก, 17.00 – 18.59 ยามระกา, 19.00 – 20.59 ยามจอ และ 21.00 – 22.59 ยามกุน

มาตราเงินตรา

อีแปะ (หรือเหวิน)                  1 อีแปะ  =             1 เหรียญทองแดง

ก้วน                                   1 ก้วน     =             100 อีแปะ (หนึ่งพวงของเหรียญทองแดง)

ตำลึงเงิน                            1 ตำลึง   =             1 ก้วนเกรียญทองแดง

ตำลึงทอง                             1 ตำลึง   =             10 ตำลึงเงิน