ดอกไม้ในวรรณคดีไทย

ลำดับตอนที่ #9 : กาหลง

กาหลง

ชื่อทางพฤกษศาสตร์ : Bauhinia acuminata.

วงศ์ : CAESALPINACEAE

ชื่อไทยพื้นเมือง : เสี้ยวน้อย เสี้ยวดอกขาว ส้มเสี้ยว

วรรณคดีไทยที่กล่าวถึง : อิเหนา , ดาหลัง , ลิลิตพระลอ รามเกียรติ์ , ลิลิตตะเลงพ่าย , กาพย์เห่เรือเจ้าฟ้ากุ้ง

กาหลง เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กที่อยู่ตามป่าเบญจพรรณทั่วประเทศไทย และเป็นดอกไม้ที่วรรณคดีเก่า ๆ ของไทยเรามักกล่าวถึงอยู่เป็นอันมากอีกชนิดหนึ่งมีต้นสูงประมาณ 4-5 ฟุต เป็นไม้ใบแฝด ออกใบสลับกันตามข้อต้นใบสีเขียวระคายมือ ทรงใบมองเหมือนรูปปีกของแมลง ปกติใบมันพับงอเข้าหากันขนาดใบกว้างและยาวประมาณ 2.5 เซนติเมตร

ดอกออกเป็นช่อตามข้อโคนก้านใบส่วนยอด ดอกสีขาว มีกลีบดอก 6 กลีบ เรียงทับซ้อนเหลื่อมกัน เกศรผู้เป็นเส้นสีขาวคล้ายเส้นด้ายยาวยื่นออกมาจากกลางดอก 5 เส้น ปลายเกสรผู้เป็นตุ่มสีเหลืองสดใส เกสรตัวเมียเป็นสีเขียวอ่อนอยู่กึ่งกลางมีเส้นเดียว ขนาดโคและยาวกว่าเกสรตัวผู้ ขนาดดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 5 เซนติเมตร ดอกกาหลงช่อหนึ่งจะมีดอกประมาณ 5-8 ดอก แต่จะผลัดกันบานคราวละ 2-3 ดอก

กาหลงเป็นต้นไม้ที่ชอบกลางแจ้ง ปลูกขึ้นง่ายในดินทุนกชนิด ขยายพันธุ์ด้วยวิธีเพาะเมล็ด และตอน ออกดอกเป็นระยะตลอดปี ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ดอกกาหลงเป็นสมุนไพรชนิดหนึ่ง ใช้ดอกรับประทานปวดศรีษะ ลดความดันโลหิตสูง ชาวจีนรุ่นเก่า ๆ นิยมปลูกกาหลงไว้เป็นต้นไม้ประจำบ้านเชื่อกันว่าเป็นต้นไม้ที่ให้คุณแก่เจ้าของมาก