เทวตำนานเทพเจ้ากรีก โรมันและอีทรัสกัน

ลำดับตอนที่ #48 : เทพปกรณัมกรีกโรมัน&อีทรัสกันเทพอดีตโอลิมปัสเฮดีส 100%

เฮดีส

เฮดีสหรือฮาเดส (อังกฤษ: Hades) ในที่ชาวโรมันเรียกว่า พลูโต (Pluto) ส่วยชาวอัทรัสกันเรียกว่าอีทา (Aita) เป็นเทพเจ้าผู้ปกครองนรกและโลกหลังความตาย ในตำนานถือว่ามีศักดิ์เป็นพระเชษฐาของ ซูส ราชาแห่งเหล่าเทพ และยังถือได้ว่าเป็นเจ้าแห่งทรัพย์เพราะเทพเฮดีสมีสิทธิ์ในทรัพย์สินทุกอย่างภายใต้พื้นพิภพ จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ดีส (Dis) ซึ่งแปลตรงตัวว่า ทรัพย์สิน

เฮดีส แท้ที่จริงแล้วเป็นเทพที่มีความยิ่งใหญ่อีกองค์หนึ่งเช่นเดียวกับซูส หรือ โพไซดอน เนื่องจากเป็นพี่น้องกัน แต่ทว่าความที่เฮดีสเป็นผู้ปกครองนรกซึ่งเป็นโลกใต้ดินซึ่งมีแต่ความมืดมิดและน่ากลัว จึงไม่ใคร่ขึ้นไปยังเขาโอลิมปัส อีกทั้งเทพองค์อื่น ๆ ก็ไม่ใคร่ที่จะต้อนรับเฮดีสด้วย ดังนั้น เฮดีสจึงไม่มีชื่อเป็นหนึ่งในเทพโอลิมปัสเฉกเช่นองค์อื่น ๆ

เฮดีส ได้ชื่อว่าเป็นเทพที่มีความเที่ยงธรรมอย่างมาก ตัดสินความดีชอบของคนตายโดยปราศจากอคติใด ๆ ทั้งสิ้น กล่าวกันว่า พระองค์มีหมวกวิเศษอยู่ใบหนึ่งที่สามารถทำให้ผู้สวมหายตัวได้ ซึ่งในครั้งที่ทำสงครามกับเหล่าไททันส์นั้น เฮดีสใช้หมวกนี้ลอบเข้าไปทำลายอาวุธของไททันส์ก่อนการต่อสู้ และพระองค์มีเทพผู้ช่วยในการตัดสินความดีชั่วในยมโลกอีก 3 องค์คือ ราดาแมนทีส, ไมนอส, ไออาคอส ที่เรียกว่า สามเทพสุภา และยังมีฮิปนอส เทพแห่งการหลับใหล และ ทานาทอส เทพแห่งความตายคอยช่วยอีก

เฮดีส มีชายาองค์หนึ่งชื่อ เพอร์ซิโฟเน (Persephone) เป็นเทพแห่งฤดูใบไม้ผลิซึ่งเป็นพระธิดาองค์เดียวของ ดีมิเทอร์ (Demeter) เทพีแห่งความอุดมสมบูรณ์และการเกษตร จากความงดงามของนางเพอร์ซิโฟเน ทำให้เฮดีสลืมเลือนไปหมดสิ้นว่า นางที่แท้จริงคือหลานสาวแท้ ๆ ของตน เพราะว่า ดีมิเทอร์มีศักดิ์เป็นพระขนิษฐาของพระองค์เอง เมื่เฮดีสได้ฉุดนางไปเป็นเทพีแห่งนรกคู่กัน ทำให้เกิดเป็นกรณีพิพาทขึ้นระหว่างทวยเทพแห่งโอลิมปัส ซูสซึ่งเป็นองค์ประธานได้ตัดสินให้เฮดีสต้องคืนเพอร์ซิโฟเนแก่ดิมิเทอร์ เฮดีสจึงใช้อุบายทำให้เพอร์ซิโฟเนสามารถกลับมาออกมาจากนรกได้เพียงแค่ปีละ 3 เดือน และเหตุนี้จึงเป็นเหตุที่ทำให้ฤดูใบไม้ผลิเกิดขึ้นเพียง 3 เดือนเท่านั้น

ชาวกรีกโบราณจะถวายการสักการะแด่เฮดีสด้วยแกะดำ และเป็นพิธีกรรมที่เร้นลับสืบมาที่ได้ค่อนข้างยาก แต่ก็สืบทอดกันมาว่า หากจะบูชาเทพแห่งความตายหรือเทพอันใดที่เป็นสัญลักษณ์ของความน่ากลัวหรือชั่วร้าย ต้องบูชายัญด้วยแพะหรือแกะดำ

ในวัฒนธรรมสมัยนิยม

เฮดีส ในวัฒนธรรมสมัยนิยมมักถูกสร้างให้เป็นตัวละครฝ่ายร้าย เช่น การ์ตูนญี่ปุ่นเรื่อง เซนต์เซย่า เฮดีสเป็นเทพเจ้าที่หวังยึดครองโลกมาแต่ครั้งเทพนิยาย ภาคสุดท้ายของการ์ตูนชุดนี้เป็นเรื่องของเหล่าเซนต์ต่อสู้กับเหล่าสเป็คเตอร์ของเฮดีส เฮดีสมีรูปร่างที่งดงามและหลงใหลรูปตัวเองมาก จึงซ่อนร่างที่แท้จริงไว้ในปราสาทที่เอเริเซี่ยน จึงอาศัยอันโดรเมด้า ชุนเป็นร่างสิงสถิตย์แทน

หรือ ภาพยนตร์การ์ตูนของวอลต์ ดีสนีย์ เรื่อง Hercules ในปี พ.ศ. 2540 (ค.ศ. 1997) เฮดีสก็เป็นตัวโกงในเรื่องด้วย

ในวิดีโอเกมเพอร์โซนา 2ในชุดเมกามิเทนเซย์ เฮดีสเป็นเพอร์โซนาของเอคิจิ มิชินะ โดยมีลักษณะเป็นชายคลุมหน้าและมีโล่ที่เป็นหัวกะโหลก เฮดีส

……………………………………………………………..

อีทา

อีทา (Aita, Eita) ในตำนานอีทรัสกันมีค่าเทียบเท่ากับเทพกรีกฮาเดส(Hades) เทพเจ้าแห่งนรกและผู้ควบความตาย ในตำนานเทพปกรณัมโรมัน คือ เทพพลูโต(Pluto)

คู่ครองสมรสของเทพอีทาคือเทพีเพอร์ซีพะเนีย(Phersipnai)

ลักษณะของเทพอีทาจะมีรูปลักษณ์เป็นชายไว้หนวดเคราสวมหมวกขนสัตว์ที่ทำจากหนังหมาป่าใน ลักษณะของเทพอีทาจะเห็นได้ทั่วไปจากภาพวาดเขียนที่หลุมฝังศพของชาวอีทรัสกัน ในเทพอีทายามที่ทำการพิพากษาลงโทษคนตายเทพ อีทาจะมีปีศาจแห่งความ

……………………………………………………………..

เทพพลูโต

เทพพลูโต (Pluto) เป็นชื่อเรียกอีกนามหนึ่งของเทพฮาเดส (Hades) ของกรีก แต่มักจะใช้เรียกเทพแห่งยมโลกในตำนานเทพปกรณัมโรมันเสียมากกว่า พระองค์ได้ลักพาเทพีพรอสเซอร์พิน่า (Proserpina) หรือเทพีเพอร์เซโฟเน (Persephone) ในตำนานกรีก และพระมารดาของนาง เทพีเซเรส (Ceres) หรือเทพีเดมีเทอร์ (Demeter) ในตำนานกรีก ทำให้เกิดฤดูหนาวเนื่องจากความโศกเศร้าของนาง ถึงแม้ว่าในปัจจุบัน เทพพลูโตจะถูกทำให้คิดว่ามีร่างเป็นปีศาจ (เนื่องด้วยความเหมือนกันระหว่างเทพฮาเดส และซาตานในคริสต์ศาสนา) แต่ชาวโรมันกลับไม่ได้มองเห็นเป็นเช่นนั้น

แต่เดิมแล้ว เทพพลูโตมิได้เป็นเทพแห่งยมโลกแต่อย่างใด พระนามของพระองค์มีรากศัพท์มาจากคำว่า "Ploutos" ในภาษากรีก ซึ่งมีความหมายว่า ทรัพย์สิน นอกจากนี้ ภายใต้พระนามเดิมว่า เทพพลูตุส (Plutus) เทพพลูโตเปรียบดั่งเทพผู้มอบทรัพย์ใต้ดินแก่ชาวโรมัน เช่น ทองคำ และเงิน ด้วยเหตุที่ "ของขวัญ" เหล่านี้ต้องถูกขุดขึ้นมา เทพพลูโตจึงกลายเป็นเทพเจ้าแห่งโลกใต้พิภพ ซึ่งส่งผลให้พระองค์กลายเป็นเทพแห่งยมโลกและความตายไปโดยปริยาย และด้วยเหตุนี้ทำให้เทพพลูโตมีความคล้ายคลึงกับเทพฮาเดสของตำนานเทพปกรณัมกรีก

ดาวพลูโตได้รับชื่อจากพระนามของพระองค์

แม้ว่าจะมีความเกี่ยวข้องกัน แต่อย่าสับสนระหว่างเทพพลูโต (ภาษากรีก: Πλούτων) และเทพพลูตุส (ภาษากรีก: Πλοῦτος) ซึ่งเป็นเทพแห่งทรัพย์สิน

"ทฤษฎีพลูโต" (Plutonic Theory) ซึ่งมีทฤษฎีที่ว่าโลกประกอบจากความร้อนภายในดิน ก็ได้ชื่อมาจากเทพพลูโต นอกจากนี้ก็มีทฤษฎีที่ข้ามกัน ซึ่งก็คือทฤษฎีเนปจูน (Neptunian Theory) ซึ่งมีทฤษฎีว่าโลกประกอบขึ้นด้วยพลังของน้ำ

เทพพลูโตถือมักจะเป็นด้านที่ดีขึ้นของเทพฮาเดส ในขณะที่ฮาเดสได้ลักพาตัวเทพีเพอร์เซโฟเนอย่างไม่เต็มใจ, ในขณะที่ตำนานโรมันเทพพลูโตก็ถือว่าสามีรักของเทพีพรอสเซอร์พิน่า