ตรุษไทย...วันสงกรานต์

เนื้อเรื่อง

สวัสดีเราจะนำบทความและความรู้ที่พอมีอยู่บ้างเกี่ยวกับเรื่องเทศกาลวันสงกรานต์มาเล่าย้อนอดีตกัน  เอาล่ะมาเริ่มกันเลย

  เริ่มจากคำว่า  ตรุษ  เขียนแตกต่างกันมาเป็น 3 แบบคือ  ตรุศ  ตรุษณ์  ตรุษ  มาจากรากศัพท์ในภาษาสันสกฤตว่า  ตรุฏ  แปลว่า  เผด็จ  ตด  ขาด  สิ้น  ตรงกับความหมายที่ใช้ในพระราชพิธีว่า  สัมพัจฉรฉินท์  และเผด็จศก  ซึ่งแปลว่า  ตัดปี  สิ้นปี  นั้นเอง  ครั้นถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.6)  ได้ทรงนำคำพ้องรูป  ตรุษ (ตะ-รุ-สะ = ยินดี)  มาใช้คู่กับเทศกาลพิธีสงกรานต์ว่า \"ตรุษสงกรานต์\"  แปลว่า  สงกรานต์ที่น่าชื่นชมยินดี  มีความหมายแตกต่างกันกับคำว่า  ตรุษ  ในเทศกาลตรุษ  จึงเป็นข้อที่น่าทำความเข้าใจให้ชัดเจน  กระทั่งถึงรัชสมัย ร.8  รับบาลจอมพล  ป.พิบูลสงคราม  ได้แต่งตั้งคณะกรรมการพิจารณาเปลี่ยนแปลงแก้ไขวันขึ้นปีใหม่ตามหลักสากล  โดยให้มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม  พ.ศ.2484  เป็นต้นไป  เป็นเหตุให้ปี  พ.ศ. 2483  (ปีมะโรง)  มีเพียง 10 เดือนเท่านั้น  แต่เนื่องจากวันสงกรานต์เป็นวันปีใหม่ซึ่งถือเป็นเทศกาลปีใหม่ของชนชาติไทยมานาน  แม้มีการประกาศยกเลิกอย่างเป็นทางการไปแล้ว  แต่ชาวบ้านชาวเมืองก็ยังคงนิยมปฏิบัติสืบเนื่องต่อกันมา  แม้กระทั่งปัจจุบัน

   ส่วนคำว่า  สงกรานต์  มาจากภาษาสันสกฤตว่า สํ-กรานต  แปลว่า  ก้าวขึ้น  ย่างขึ้น  การย้ายที่  เคลื่อนที่  คือ  พระอาทิตย์ย่างขึ้นสู่ราศีใหม่อันเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทุกเดือน  หมายถึงวันขึ้นปีใหม่  ซึ่งตกอย่ในวันที่  13-15  เมษายน  ของทุกปี  แต่วันสงกรานต์นั้น  คือวันที่ 13 เมษายน เรียกว่า  วันมหาสงกรานต์  ประเพณีสงกรานต์เป็นวัฒนธรรมประจำชาติที่งดงาม  โดดเด่นและฝังรากลึกเข้าไปในชีวิตของคนไทยมาช้านาน  แม้กระทั่งชาวต่างชาตก็ให้ความสนใจ  และรู้จักประเพณีสงกรานต์ของไทยเป็นอย่างดี  และนับเป็นประเพณีที่มีคุณค่าต่อครอบครัว  ชมชน  สังคม  และศาสนา

   สงกรานต์จะทรงไว้ซึ่งคุณค่ามหาศาล  ถ้าลูกหลานปฏิบัติอย่างเหมาะสม  โดยจุดประสงค์ของการรดน้ำสาดน้ำ  คือ การอวยพร  ขอพรกันและกัน  ถ้ามุ่งแต่จะเล่นสาดน้ำเข้าใส่กัน  อย่างเอาเป็นเอาตายเพียงอย่างเดียว  ไม่นึกถึงคุณค่าประเพณีอันดีงาม  ที่บรรพบุรุษได้สั่งสมและถ่ายทอดไว้ให้  ต่อไปประเพณีสงกรานต์ก็จะไม่มีความหมายและกลายเป็นความรุนแรง  ก้าวร้าว  ผิดกฎหมาย  นำความทุกข์  ความเดือนร้อน  และความเสียหายมาสู่ตนเอง  และสังคมที่พวกเรารัก


   ถึงแม้จะเลยวันสงกรานต์มาหน่อยแล้ว  แต่เราก็อยากนำเสนอบทความนี้ให้กับทุกคนได้อ่านกันนะ  คงไม่สายเกินไปที่จะ สวัสดีวันขึ้นปีใหม่ของไทยเรานะ