ตั้งค่าการอ่าน

ค่าเริ่มต้น

  • เลื่อนอัตโนมัติ
    โลก ดวงดาว และดาราศาสตร์

    ลำดับตอนที่ #5 : แผ่นธรณีภาค (Plate Tectonics)

    • อัปเดตล่าสุด 22 ก.พ. 50


     

    โลกของเราจะประกอบไปด้วยแผ่นเปลือกโลกมากมาย  ซึ่งขอบของแผ่นไม่จำเป็นที่จะสัมพันธ์กับขอบทางภูมิศาสตร์เสมอไป โดยเปลือกโลกมิได้เป็นแผ่นเดียวต่อเนื่องติดกันดังเช่นเปลือกไข่ หากแต่เหมือนเปลือกไข่แตกร้าว มีแผ่นหลายแผ่นเรียงชิดติดกันเรียกว่า เพลต (Plate)พื้นมหาสมุทรแปซิฟิกซึ่งมีพื้นที่ปกคลุมผิวโลกมากกว่าหนึ่งในห้าประกอบด้วยแผ่นเปลือกโลก (Lithospheres Plate) ต่างๆ ใหญ่น้อยมากมายมารวมกันซึ่งมีอยู่ประมาณ 14 เพลต เพลตที่มีขนาดใหญ่ ได้แก่ เพลตแปซิฟิก เพลตอเมริกาเหนือ เพลตอเมริกาใต้ เพลตยูราเซีย เพลตอาฟริกา เพลตอินเดีย-ออสเตรเลีย และเพลตแอนตรากติก เป็นต้น เพลตแปซิฟิก (Pacific Plate) เป็นเพลตที่ใหญ่ที่สุดและไม่มีเปลือกทวีป กินอาณาเขตหนึ่งในสามของพื้นผิวโลก กินเนื้อที่รวมบางส่วนของรัฐแคลิฟอร์เนียด้วย (บริเวณคาบสมุทรบาฮา หรือ Baja) ส่วนมหาสมุทรแอตแลนติก ประกอบด้วยแผ่นเปลือกโลกอีก 3 แผ่น ซึ่งโดยปกติแผ่นเปลือกโลกส่วนใหญ่ แต่ละแผ่นอาจจะประกอบด้วยส่วนที่เป็นแผ่นเปลือกสมุทรเพียงอย่างเดียว หรืออาจเป็นทั้งแผ่นเปลือกทวีปและเปลือกสมุทรรวมกัน

    แผ่นเปลือกโลก (Plates) ประกอบด้วยส่วนที่เป็นชั้นนอกสุดของโลก ถ้าเป็นเพลตที่ประกอบกันเป็นเปลือกโลกทวีป (Continenental Plate) หนาประมาณ 50-100 กิโลเมตร เคลื่อนที่เร็ว ประมาณ 2 เซนติเมตรต่อปี ถ้าเป็นแผ่นเปลือกโลกที่ประกอบกันเป็นเปลือกโลกมหาสมุทร (Oceanic Plate) จะมีความหนาประมาณ 10 - 20 กิโลเมตร เคลื่อนที่เร็วประมาณ 10 - 20 เซนติเมตรต่อปี วางตัวอยู่บนฐานธรณีภาคที่มีความอ่อนตัวและเป็นพลาสติกมากกว่าฐานธรณีภาค อาจลึกไปจนถึง 700 กิโลเมตร ส่วนธรณีภาคชั้นนอก (Lithosphere) เป็นส่วนที่เย็นตัวเพียงพอที่จะมีพฤติกรรมค่อนข้างเป็นเปลือกแข็ง ในบางครั้ง ฐานธรณีภาค (Asthenosphere) ของโลกซึ่งร้อนก็จะลอยตัวขึ้น บริเวณจุดอ่อนตัวของธรณีภาคชั้นนอกเป็นพลูม (Plume) หรือ จุดร้อน (Hot Spot)

     แผ่นเปลือกโลกในปัจจุบันทั้งหมด ได้แก่

    1) แผ่นแปซิฟิก (Pacific Plate)
    2) แผ่นแอนตรากติก (Antarctic Plate)
    3) แผ่นอินเดีย-ออสเตรเลีย (Indian-Australian Plate)
    4) แผ่นยูราเชีย (Eurasian Plate)
    5) แผ่นอเมริกาเหนือ (North American Plate)
    6) แผ่นอเมริกาใต้ (South American Plate)
    7) แผ่นอาฟริกา (African Plate)
    8) แผ่นคอคอส (Cocos Plate)
    9) แผ่นฟิลิปปินส์ (Philippine Plate)
    10) แผ่นนาสกา (Nazca Plate)

    11) แผ่นจันเดฟูก้า (Juan De Fuca Plate)
    12) แผ่นสคอเทีย (Scotia Plate)
    13) แผ่นแคริเบียน (Caribbean Plate)
    14) แผ่นอารเบีย (Arabian Plate)

     

     

     

     

     

    สำหรับประเทศไทยนั้น อยู่ใน Eurasian Plate

    แผ่นเปลือกโลกที่ว่านี้โดยมากจะประกอบด้วยส่วนที่เป็นแผ่นดินและมหาสมุทร แต่มีบางแผ่นที่ประกอบด้วยมหาสมุทรส่วนใหญ่หรือทั้งหมด ได้แก่ Pacific Plate ที่ประกอบด้วยมหาสมุทรเสียเป็นส่วนใหญ่ มีเพียงบางส่วนเล็กๆ ที่เป็นแผ่นดินคือทางใต้ของรัฐแคลิฟอร์เนียในสหรัฐอเมริกาและเมืองบาจา (Baja) ในประเทศแมกซิโกส่วน Nazca Plate และ Juan de Plate นั้น เป็นมหาสมุทรล้วนๆ ไม่มีแผ่นดินเลย ส่วนแผ่นที่เกี่ยวกับสึนามิคือ Eurasian Plate กับ Indian-Australian Plate

     

     

     

                   

                           โดยทฤษฎี Pangaea ของ อัลเฟรด เวเกเนอร์ ชาวเยอรมัน ริเริ่มขึ้น มีเนื้อว่า เดิมแผ่นโลกในสมัยก่อนเคยเป็นผืนแผ่นดินกว้างใหญ่เพียงผืนเดียวกัน เรียกว่า พันเจีย มหาสมุทรที่อยู่รอบๆ เรียกว่า พันทาลัสซา (Panthalassa) และต่อมา เมื่อเวลาผ่านไปเพลตทุกเพลตนี้ จึงได้แยกจากกันกลายเป็นทวีปต่างๆ ในปัจจุบัน มีการเคลื่อนตัวเปลี่ยนแปลงขนาดและรูปร่างอยู่ตลอดเวลา โดยแผ่นเปลือกโลกเคลื่อนที่ตลอดเวลาด้วยอัตราเร็ว 0.5 นิ้ว ต่อปี บางแห่งอาจถึง 6 นิ้ว ต่อปี การเกิดแผ่นดินไหวและภูเขาไฟระเบิดจะเกิดขึ้นอย่างสอดคล้องกันในหลายๆ แห่งในโลก ซึ่งนักธรณีวิทยาก็เชื่อว่าในพื้นที่ๆ มีปรากฏการณ์ทางธรณีวิทยาอย่างรุนแรง เช่น แผ่นดินไหว ภูเขาไฟปะทุหรือภูเขาไฟระเบิด การเกิดภูเขาเหล่านี้จะเป็นตัวชี้เขตแดนรอยต่อของส่วนนอกของเปลือกโลก (Lithosphere) แผ่นของเปลือกโลก
    ติดตามเรื่องนี้
    เก็บเข้าคอลเล็กชัน

    ผู้อ่านนิยมอ่านต่อ ดูทั้งหมด

    loading
    กำลังโหลด...

    อีบุ๊ก ดูทั้งหมด

    loading
    กำลังโหลด...

    ความคิดเห็น

    ×