เรือนไม้สีคราม

ลำดับตอนที่ #4 : ฟีนิกซ์~

ฟีนิกซ์

นกฟีนิกซ์  (Phoenix) หรือ  นกแห่งไฟ   บ้างก็เรียกว่า bird of paradise (นกแห่งสรวงสวรรค์)หรือ อีกชื่อที่คนจีนเรียกว่า นกฟงหวง   เป็นนกที่มีความหมายของความเป็นอมตะ  การเกิดใหม่  และชีวิตหลังความตาย   ซึ่งในตำนานของเทพเจ้ากรีกและอียิปต์   นกฟีนิกซ์ยังมีความเกี่ยวข้องกับเทพแห่งดวงอาทิตย์อีกด้วย

ส่วนลักษณะของนกฟีนิกซ์  มีขนาดตัวเท่ากับนกอินทรีย์   มีขนสีทองรอบๆ ลำคอ  ลำตัวมีสีม่วง  และหางสีฟ้าน้ำทะเล   บ้างก็ว่าขนของมันเป็นสีทองสลับสีแดง  (นกฟินิกซ์ของชาวจีนมีถึง 5 สีเลยด้วยซ้ำ) ส่วนหัวจะมีพู่ประดับเป็นขนนกยาว  บางที่อธิบายว่ามีลักษณะคล้ายกับนกยูงหรือนกอินทรีย์ก็มี

ในตำนานกรีก  นกฟีนิกซ์จะอาศัยอยู่ในแถบอาระเบีย  โดยจะอาศัยอยู่ในบริเวณแหล่งน้ำที่มีอากาศเย็น  ทุกๆ เช้าที่ตะวันเริ่มสาดแสง  เทพแห่งดวงอาทิตย์จะต้องหยุดรถม้าเพื่อฟังเสียงร้องอันแสนไพเราะของนกฟินิกซ์ยามที่มันเล่นน้ำทุกวัน   

นกฟินิกซ์จะมีอายุราว 500-1,461ปี (บางที่แบ่งอย่างนี้นะคะ  500, 540, 1,000 ,1,460 ปี  ไม่มากไม่น้อยไปกว่านี้แล้วค่ะ   ในแต่ละแหล่งที่ la plume ลองหาดู  ข้อมูลของอายุจะมีความใกล้เคียงกันค่ะ)   มันจะเผารังที่สร้างขึ้นจากไม้ที่มีกลิ่นหอม  (ที่เห็นส่วนใหญ่ก็จะพูดถึงแต่  myrrh)  เพื่อที่จะเผาร่างตัวเองไปพร้อมกัน  และถือกำเนิดขึ้นอีกครั้งจากกองขี้เถ้าของตัวเอง  ซึ่งการเกิดใหม่ของนกฟินิกซ์นี้ก็เปรียบเทียบได้กับดวงอาทิตย์  ที่จะต้องลับของฟ้าทุกเย็นแล้วก็ต้องขึ้นใหม่ทุกๆ เช้า

มีบางตำนานเล่าว่า  นกฟินิกซ์คืนชีพขึ้นมาจากเศษไม้ที่ไหม้ไปแล้วนั่นแหละ  แล้วก็นำขี้เถ้าของนกตัวเก่าบรรจุไว้ในไข่ที่ทำจากไม้ myrrh แล้วก็นำไปเก็บไว้ที่เมืองเฮลิโอโปลิส (Heliopolis) ที่ประเทศอียิปต์  ซึ่งเมืองนี้มีความหมายว่า  นครแห่งดวงตะวัน (city of the sun)  โดยจะทำไปวางไว้บนแท่นบูชาของเทพแห่งดวงอาทิตย์ (เทพเจ้าแห่งพระอาทิตย์ของอียิปต์ คือ เทพรา Ra)

คราวนี้มาดูวิธีเกิดของนกฟีนิกซ์แบบฉบับชาวอัสซีเรียบ้าง  (อัสซีเรียเป็นชนเผ่าโบราณที่อาศัยอยู่ในบริเวณลุ่มน้ำไทรกรีซ  ยูเฟรติส   ปัจจุบันก็คงเป็นแถบซีเรีย  หรือตอนเหนือของซาอุดิอาระเบียโน่นแน่ะ   มันนานแล้วอ่ะ la plume ชักลืมๆแฮะ)  ชาวอัสซีเรียเล่าว่านกฟินิกซ์จะมีอายุแค่ 500 ปี  ก็จะทำพิธีการกำเนิดใหม่   ซึ่งแบบฉบับอัสซีเรียไม่เหมือนใครก็ตรงที่ว่า   นกฟินิกซ์จะสร้างรังจากไม้และยางที่มีกลิ่นหอมไว้บนกิ่งของต้นโอ๊ค  หรือไม่ก็บนยอดของต้นปาล์ม    นอกจากนี้ยังมีลูกจันทร์เทศ (cinnamon) แล้วก็ spikenard (สไปค์นาร์ดเป็นยังไงก็ไม่รู้แฮะ  ภาษาไทยไม่มีคำแปล  แต่ dic ภาษาอังกฤษบอกว่าเป็นต้นไม้ชนิดหนึ่งที่รากของมันมีกลิ่นหอม)   และ myrrh ที่เป็นส่วนประกอบสำคัญในการสร้างรังของมันด้วย  จากนั้นมันก็จะตายลงพร้อมลมหายใจเฮือกสุดท้ายท่ามกลางกลิ่นหอมอบอวล     แล้วลูกนกฟินิกซ์ตัวใหม่ก็จะถือกำเนิดอยู่ตรงหน้าซากของนกตัวเก่าแล้วก็จะมีวงจรชีวิตเหมือนกับนกฟินิกซ์ตัวเก่าต่อไปเรื่อยๆ   ว่ากันว่าถ้ามันแข็งแรงพอแล้ว  มันจะหิ้วรัง (รังที่นกตัวเก่าตายและมันเกิดขึ้นมาใหม่) ไปฝากในวิหารแห่งดวงตะวันที่เมือง Heliopolis  เช่นกัน

    คราวนี้เรามาดูตำนานนกฟินิกซ์ในอียิปต์กัน   อียิปต์เรียกนกฟินิกซ์ว่าบีนู (Benu) ซึ่งหมายถึง นกฮีรอนสีม่วง (heron เป็นนกกินปลาชนิดหนึ่ง)   ในช่วงฤดูน้ำหลากของแม่น้ำไนล์ซึ่งหมายถึงเวลาที่แม่น้ำสายสำคัญในอียิปต์ได้เอ่อล้นท่วมผืนแผ่นดินที่แห้งแล้วให้อุดมสมบูรณ์อีกครั้งนั้น (ถ้าใครเคยอ่านคำสาปฟาโรห์จะมีประโยชน์มาก)  ผู้คนจะมองเห็นเจ้านกบีนูหรือนกฟินิกซ์นี้จากบนที่สูง  และแลดูคล้ายกับพระอาทิตย์กับลังลอยอยู่เหนือน้ำ   ซึ่งผู้คนก็เชื่อมโยงเข้าไปเกี่ยวกับเทพรา (เทพดวงอาทิตย์) ที่วิหารเฮลิโอโปลิส     ซึ่งตำนานของเมืองเฮลิโอโปลิสกล่าวว่า  บีนูจะถือกำเนิดใหม่จากเปลวไฟอันศักดิ์สิทธ์  ณ วิหารของเทพเจ้ารา    โดยบีนูจะขึ้นไปนอนอยู่บนแท่นที่เรียกว่า bnbn-stone