คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #2 : ศึกขุนสามชน
๒
ศึุนสามน
สายลมยามเ้าระบัโบพาไอเย็นเหนือท้อน้ำระเรื่อยเ้าหาร่าสูให่บนริมเฟือยสบร่อุยอันเป็นที่ลำน้ำร่อุยับลำน้ำอิไหลมาบรรบัน วามหนาวที่มาับม่านหมอทำให้นเรนทร์้อุมือทั้สอ้าเ้าไว้ในระเป๋าเสื้อแ็เ็ สายาร้ามเ้มเหม่อมอไปามสายน้ำอิที่ไหลเรื่อยรินอ้อยอิ่ ายหนุ่มเิที่นี่ เมื่ออนเป็นเ็อบมาวิ่เล่นับผอเพื่อนบนลิ่ริมอิอยู่บ่อยๆ โึ้น ้อาบ้านไปพำนัยัที่อื่น หาเายัำเรื่อเล่าอผู้เ่าผู้แ่ในละแวนี้ไ้ี แม้บาเวลา ภาระหน้าที่อาทำให้เาหลลืมไปบ้า แ่ระนั้นทุรั้ที่ลับมาเยี่ยมเยียนบ้านเิ เรื่อราวที่ผนึแน่นอยู่ในส่วนลึอวามทรำ็ะผุพรายึ้นมา สุทุ์ปะปน ะื่ม่ำอยู่ับวามทรำเ่าเ็บท่ามลาธรรมาิอันรื่นรมย์อยู่นั้น พลันเสียรอบแรบอใบไม้็ึภวั์อเาลับมา
เมื่อหันไปยัเสียนั้น็ให้แปลใที่ไ้พบับายแปลหน้าำลัเินรมายัเา ไม่ทันะล่าวอะไรออไป ายแปลหน้า็ิล่าวำทัทาย่อนะว่า “าวบ้านหลายอำเภอแ้มาว่าระหว่าไถพรวนินไ้พบิ้นส่วนอพระพุทธรูป หอยเบี้ย อบและเรื่อมือหินทาารเษรมามายที่อำเภอุน เวียน้ำเ้าและอำเภอเมือ” ในมือทั้สอมีถ้วยระาษมา้วย “…ุเยไ้ยินมา่อนไหม” ายแปลหน้าพูพร้อมยื่นถ้วยระาษในมือ้าหนึ่ส่ให้
“ไม่เยรับ” เาอบ่อนะึมือทีุ่อยู่ในระเป๋าเสื้อออไปรับถ้วยอุ่นนั้นไว้ “อบุมา” พวยวันเหนือถ้วยระาษหอมยวนวนให้สูม เายึ้นสูวันอุ่นละไม่อนะิบแ่น้อย “าอย้วน” นเรนทร์รำพึ “หอมละมุน ผมอบ อบุนะ” เหมือนนึอะไรึ้นมาไ้ เหลือบไปมอถ้วยในมือออีฝ่าย ละม้ายล้ายาแฟร้อน นึแปลใ
“ทำไมถึไ้รู้ว่าผมอบื่มา”
“เรื่อื่มในโลนี้มีเพียเ้านี่” เายถ้วยร้อนในมือแล้วพยัหน้าไปที่มือออีฝ่าย “…ับเ้านั่นเท่านั้นที่มนุษย์เป็นทาสอมัน ห้าสิบห้าสิบ แ่ับุ ผมน่าะเาถู ใ่ไหมรับ”
นเรนทร์ยิ้มบาพร้อมยัไหล่น้อยๆ พลาิบาร้อนในมืออย่าเพลินใ นานแล้วที่ไม่ไ้ื่มารสเลิศเ่นนี้ “ุื้อมาาไหน”
เายมือึ้นเหนือหัวไหล่ี้นิ้วโป้ไปทา้านหลั “บนอยสูโน่น”
หน้าาอายแปลหน้า่าุ้นา ทว่า็นึไม่ออว่าเยเอันที่ไหนมา่อน นอาแววาทีู่เหมือนผ่านห้วเวลาีวิมาอย่ายาวนาน แู่โยรวม ยัไอายุอานามไม่น่าะมาไปว่าเา ผิวาวสว่าัับิ้วที่หนา ใบหน้าเลี้ยเลาไร้รอยเียวาามโรรา หาาี้ึ้นเล็น้อย ละม้ายนพื้นเพทาเหนือ
“ไม่หนาวเหรอ” นเรทนร์ถามเมื่อเห็นเาใส่เสื้อเิ้แนสั้นเพียัวเียว
“เหอะ ผมิน”
“ุเป็นนในพื้นที่รึ”
ายรหน้าทำท่ารุ่นิสัรู่ ่อนอบ
“ะว่าั้น็ไ้”
เห็นนเรนทร์ทำหน้าน เาึว่า่อ “ผมเิทาอนใ้อีน แ่ใ้ีวิส่วนให่ที่นี่”
นเรนทร์ไ้ฟั็ยิ้มๆ แปลที่ไม่ไ้รู้สึแลใสสัยอะไรเลย “ผมเื่อ”
“ทำไมเื่อ่าย”
“็หน้าาุมันฟ้อ”
“อ้อ” ยิ้มเ็มหน้านาหยี
นเรนทร์ยิ่รู้สึุ้นเยับรอยยิ้มที่แฝไมรีิ อา้วยเหุนี้ทั้ที่ไม่เยรู้ัันมา่อนแ่็ยอมรับาาเามาื่มโยไม่ลัเลเลย
อาาศหนาวยามเ้ารู่ ละออไอเย็นเอื่อยเื่อยลอเลียยอห้า ยิ่ทำให้าร้อนธรรมาๆ หอมละมุนเป็นพิเศษ นเรนทร์ยึ้นิบอีรั้ ปาถอนาปาถ้วย ถึไ้ล่าวับายรหน้า “ุอยู่ในทริปท่อเที่ยวนี้้วยหรือ”
“ไม่เิหรอ เพียแ่มีวามสนใและพอรู้เรื่อประวัิศาสร์บ้า เผื่อะเป็นประโยน์ับทีม เอ่อ...โยเพาะับุ”
ายหนุ่มฟัแล้ว็ให้รู้สึแปลแปล่ หา็ไม่ไ้ิใอะไร ิแ่ว่าอันุะแปลหน้าเป็นนมีอารม์ัน เพิ่รู้ัันไม่ทันไร็ระับวามสัมพันธ์ราวับสนิทสนมันมาแรมปี
“เพิ่มาร่วมานับอาารย์วีเหรอรับ เมื่อวานอนเ้าไม่ยัเห็น”
“รับ เพิ่มาเมื่อเย็นวาน แ่ไม่ไ้อยู่ในทีมานเาหรอ แ่อร่วมเที่ยว้วย” พูเอ็ำเอ “อาารย์วี ท่านเห็นผมพอรู้เรื่อราวอล้านนาึอนุาให้เ้าร่วม้วย”
“อ้อ ยินีที่ไ้รู้ันะรับ ุ...”
ายแปลหน้านิ่ไปั่วรู่ ่อนะอบ “ผมื่อนิรนาม”
นเรนทร์เลิิ้ว “ริรึ”
“รับ ุฟัไม่ผิ ผมื่อนิรนามริๆ”
“ื่อนี้ั้แ่แรเิ?”
นิรนามไม่อบ เพียพยัหน้ารับน้อยๆ นเรนทร์็ไม่ไ้ัไ้่อ
“ุล่ะื่ออะไร”
“ผม นเรนทร์ เอ่อ...เมื่อีุ้ว่าาวบ้านุพบวัถุโบราใ่ไหม”
“รับ สอวัน่อน แถวอำเภอุน ริมน้ำอิบริเวสบร่อุยและอีหลายที่”
“สบร่อุย ็บริเวนี้สิรับ”
“รับ”
“ไม่น่าเื่อว่าพะเยาเมือเล็ๆ ะพบวัถุโบรามามายนานี้”
นิรนามเห็นอีฝ่ายอมยิ้มึเิวามสสัย “ผมพูอะไรผิรึ”
“ไม่มีอะไรรับ เป็นปิ วันเวลาผ่านมาร่วมพันปี ที่็รร้าปานนั้น ใระไปเื่อว่ารั้หนึ่บริเวนี้เยเป็นเมือมา่อน”
“เหมือนุะเื่อว่าพะเยา รั้หนึ่เยยิ่ให่” นเรนทร์ถาม
“อืม...็นาล้านนาในสมัยมหาราผู้ยิ่ให่อย่าพามัราย็ยัไม่สามารถเ้ารอบรอไ้”
“ูุมั่นใ”
“แน่นอนรับ”
ายหนุ่มทำหน้าน “ทำไมมั่นในั”
“ผมรับรู้มา้วยนเอ”
าำ นเรนทร์ถึับหลุำออมา “ุนี่ล”
นิรนามไม่ไ้สนใในำหยอเย้า ยัสอส่ายสายาไปทั่วทุ่ว้า “รั้หนึ่อ์พาำเมือ็เยยืนอยู่ที่บริเวนี้ อาะเป็นรนี้้วย ริมเฟือยน้ำอิ ทรโบพระหัถ์ให้ับลูบ้านหลานเวีย ที่สำัพระอ์ยัเลี้ยวัววายเอและลำนาร่วมับาวบ้าน้วย สร้าวัำลัใให้ับาวบ้านไ้เป็นอย่าี”
อีฝ่ายไ้แ่นิ่ แม้ะฟัูเพ้อเ้อเลอะเทอะ บาำ็แปลแปร่ไมุ่้นหู ระนั้นเรื่อราวที่ไ้ยินาปาอายรหน้า็แฝพลับาอย่าึูให้เา้อั้ใฟั…ระหว่านั้นเอ
“นั่น ุเห็นไหม”
นเรนทร์หันไปมอามนิ้วมือออีฝ่าย ไลออไปเป็นภาพอายราำลัยอบุินอย่าั้อั้ใ พห้าโยรอบถูถานราบเรียบ ูเหมือนำลัะปลูอะไรสัอย่า ายหนุ่มไม่เ้าใในภาพนั้น...นรหน้าำลัะบออะไร
“ลุนนั้นำลัสับห้าุิน”
“แล้ว...”
“ที่ั้ใะใหู้ ไม่ใ่น แ่เป็นอบในมืออลุเา อบนั่นพันปี่อนถือเป็นเรื่อมืออันทรพลัเลยเียวล่ะ”
“ไม่ใ่าบ ธนูหรือหน้าไม้รึ”
“ฮึ แ่เป็นเรื่อมือในารทำไร่ไถนาที่มีอิทธิพล่อผู้นในลุ่มน้ำและบนอยสูอย่าพะเยา”
“เอ่อ แล้วไรับ” ายหนุ่มยาึ้นื่มอึให่ สายายัับ้ออยู่ที่ายราร่าำยำ
“มันทำให้ผมนึถึนโบราในแถบนี้ที่มีวามเี่ยวาานถลุและหล่อเหล็ าวเินยาและภูามยาวล้วนเี่ยวาารทำเรื่อมือเษร้วยเหล็ที่มีอยู่มามายบนม่อนอย นในที่สูะทำไร่ ไม่ไ้สร้าฝายทำนบเพื่อทำนาเหมือนนที่ลุ่ม ึ่้อใ้น้ำมา นอยึ้อใ้อบเสียมพรวนิน ในรั้นั้นอบึเป็นสัลัษ์อวามเป็นผู้นำ ปู่้าวลาวเป็นผู้รอบรออบเสียมไว้มาที่สุ”
“ำว่ามาาำว่าอบ ?”
“ใ่ ารมีอบไว้มาเพื่อำหน่าย่ายแให้ับาวบ้านในยุนั้น นำท่านึ้นสู่วามเป็นผู้นำ แรทีเียว็แุ่มน ่อนะยับยายเป็นแว่นแว้น เป็นราานให้ลูหลานรุ่น่อๆมาไ้แผ่ยายอำนานลายมาเป็นอาาัรไ้ในที่สุ ไม่มีห้วเวลานั้น ไม่มีพวท่าน วันนี้เราอา้อใ้มือ หินหรือท่อนไมุ้พรวนิน”
“ุนี่ลอีแล้ว” แม้ะพยายามรัษามารยาท หาำพูออีฝ่ายูเหมือนเพ้อเ้อมาึ้นเรื่อยๆ วามเรใที่มีแ่เิมเริ่มลน้อยล “ับอีแ่ไม่มีอบเสียมในวันนั้น ถึนา้อใ้มือุินในวันนี้เียวรึ”
“วามหมายอผมืออุปร์พวนี้แสถึวามเป็นปึแผ่น สัมเษรทำให้พวเา้อ่วยเหลือเื้อูลัน สามัีัน ไม่้อเป็นทาสอผู้อื่น เปรียบไ้ว่า้อถูบัับให้ใ้มือเปล่าทำานนแร้าน”
ายหนุ่มไ้ฟั็พอยอมรับในำอธิบายอายนิรนามไ้
“แล้วที่ว่าพาำเมือนำาวบ้านทำไร่ไถนา้วยพระอ์เอนี่ ุิเ่นนั้นริรึ”
นิรนามเหลียวหน้าแลหลั เห็นไม่มีใรอยู่รบริเวนั้น ึพูหลบเสียเพียให้นเรนทร์ไ้ยิน
“แม้ผมไม่ไ้รับรู้เหุาร์ในรั้นั้นโยร แ่็เิร่วมสมัยับพระอ์ท่าน ไ้รับรู้เรื่อราวาลูบ้านลูเวีย ไม่ไ้แะรอยาารึหรือปริวรรเอาาอัษรโบราแ่อย่าใ”
ท่าทาและำพูทีู่ริัทำให้นฟัรู้สึยะเยือเย็นึ้นมาอย่าทันทีทันใ
“ุนี่ หาไม่พูเอาำอยู่เรื่อย ำพูอุะมีน้ำหนัมาเลยนะ แ่พอพูอะไรที่...เอ่อ โทษนะรับ ที่ฟัูล เรื่อราวที่พูมา่อนหน้านั้น พลอยอ่อนยวบไป้วย”
นิรนามเพียยิ้มในหน้าไม่ไ้โ้แย้อะไร เลี่ยเินไปที่ริมแม่น้ำ่อนะย่อัวลหยิบ้อนอิทรเหลี่ยมทีู่เหมือนเป็นเศษาอำแพวัหรือป้อมปราารที่แหัระัระายอยู่ทั่วไปึ้นมาูอย่าพินิพิารา นเรนทร์เินามหลัไป เห็นนิรนามยันั่นิ่เอาแ่้อมออิในมือ็ให้แปลใ ึถามึ้น “ุำลัิว่ามีเมือโบราอยู่ในแถบนี้รึ”
นิรนามเยหน้า้อมอนเรนทร์แวบหนึ่ ่อนะหันลับไปยัท้อน้ำ “ใ่”
“บริเวไหน”
นิรนามยันัวลุึ้นอย่า้าๆ ี้นิ้วไปยัลาลำน้ำอิ นเรนทร์ไม่แน่ใว่าายรหน้าำลัะสื่อถึอะไร “ุำลัิว่ามีเมือโบราอยู่ใ้ผิวน้ำนั่นรึ”
“ไม่เพียใ้ผิวน้ำ หาแ่ลึลไปใ้ท้อน้ำอี้วย รั้หนึ่ที่ริมเฟือยน้ำอิรนี้ือแนวำแพ แม้ผมะแวะเวียนมาที่นี่ไม่บ่อย แ่ำไ้อย่าแม่นยำ แนวลำน้ำหันเหเปลี่ยนทิศ ทำให้ที่รนี้เปลี่ยนไป ินเป็นน้ำ น้ำเป็นิน เือบพันปี่อน แม่น้ำอิว้าให่ว่านี้มา ้วยน้ำมาหลาไหล นานวันะอนินถมทับระทั่ลำน้ำแบล”
นเรนทร์้อหน้ามอนิรนามนิ่ าำพูำาที่ฟัูเพ้อเ้อมาึ้นเรื่อยๆ เริ่มเห็นายหนุ่มรหน้าเป็นเพียเพื่อนรุ่นน้อ
“ุรู้หรือไม่ ้นไม้ให่รอบๆบริเวนี้” นิรนามี้นิ้ววาไปทั่วบริเว “…หลาย้นมีอายุร่วมร้อยปี บา้นหลายร้อยปี ้นไม้เิบให่ไ้โยธรรมาิ หาไม่ถูโ่นทำลายเสีย่อน บา้นมีอายุไ้ถึพันปี”
“แล้ว…”
“หาพูไ้ พวมันะเป็นพยานไ้ว่ารั้หนึ่ที่นี่เยเป็นรัารีที่ยิ่ให่...ภูามยาว”
“เสียายหลัานั้น้น ประเภทสิ่่อสร้า แทบหาไม่ไ้เลย ที่พอมีให้เห็น ็แนวำแพหัพัเล็ๆน้อยๆ และิ้นส่วนแหัอพระพุทธรูปหินทรายระายอยู่ทั่วไปเท่านั้น” นเรนทร์เสริม เาพอรู้เรื่อราวในอีอแว้นภูามยาวมาบ้า หา็เพียศึษาาำราเท่านั้น
นิรนามผินหน้าไปยัท้อน้ำอีรั้ รำพึึ้นในลำอ… เวียแ้ว เรือนหมู่ หอำ หอพระธรรม หอวา าหลว เรือนรับรอทั้ปว ล้วนทำ้วยไม้ อย่าว่าแ่โรสร้าไม้เลย ึรามอาารเหล็ปูน หาไม่มีนอยูู่แล ไม่ี่ร้อยปี ็สลายหายไปับธรรมาิ ราวับไม่เยมีพวมันั้ะห่านอยู่รนั้น ประสาอะไรับภูามยาวที่มีประวัิมาร่วมพันปีะหลเหลือาให้เห็น ที่เห็นอยู่รหน้าเวลานี้็นับว่ายิ่ให่มาแล้ว
นเรนทร์ไ้ฟั็ไม่ไ้พูอะไรออไป เห็นไ้เวลาสมวร ิะอัวลับที่พั แ่นิรนามลับหันมาถาม “เอ่อ ุรับ อนนี้ี่โมแล้ว”
ายหนุ่มทำหน้าน แ่็ยอมร่นแนเสื้อแ็เ็ึ้นมาเพีย้อมือยึ้นูเวลา
“วนเ็โมแล้ว”
“ปิุใส่นาฬิาบน้อมือวารึ”
นเรนทร์เลิิ้ว “ใ่ ว่าแ่ทำไมรับ อย่าบอนะว่าผมเป็นนผิปิ”
“เปล่าๆ ไม่ใ่รับ แ่ถามู”
ายหนุ่มส่ายหน้าน้อยๆ แล้วเินาไป ปล่อยให้นิรนามยืน้อมอลำน้ำอิอย่าเียวาย วามสบเียบทำให้เาเริ่มระลึถึเหุาร์ที่ผ่านมาร่วมพันปี สำหรับเาแล้ว มันไม่ไ้ยาวนานเลย...เหุาร์และผู้นที่เอะเอ ล้วนวนเวียนหมุนผ่านไป ล้ายันไปทุเรื่อ ำเ ไม่น่าำ... แ่แปลที่เาลับำเรื่อราวในห้วเวลานั้นไ้ไม่ลืม...ห้วเวลาที่ีวิอันเป็นนิรันร์ไ้เริ่มึ้น
…
แม้ินแน้าเหนือไลโพ้นึ้นไป อมนอย่าฮูบิไลุบไล่านึ่เป็นหลานออมัรพรริเมูินเิส่านไ้พระราสมภพึ้นมา่อนหน้านั้นไม่นาน ผู้น่อนพิภพ่าอสั่นวัแวนไปามันเมื่อพระอ์เิบให่ึ้นอปร้วยเานุภาพนแผ่นินรึ่่อนโลสั่นสะเทือน ระนั้นพาแถนเบื้อบน็ยัทรเมาแ่าวโยนแลศรีสัสุโทัย บันาลลให้ปรามหาราทรฤทธีในินแนแถบนี้พร้อมันถึสามพระอ์ไว้ทัทานฤทธีออม่านฮูบิไลมิให้ลมาแผ่ปถึินแนโยนแลสุวรรภูมิทั้ปว
.ินแนศรีสัสุโทัย เรือนพุทธศัรา ๑๗๘๐ พระบาทมรเอัศรีรามราหรือพาร่วเ้าไ้เส็พระราสมภพ ยัวามปีิให้ับพระราบิา พาบาลาหาวหรือพ่อุนศรีอินทราทิย์ยิ่นั ในปีถัมา พามิ่เมือแห่ภูามยาว็ไ้พระราโอรสนามพาปุระาทนะราหรือพาำเมือ ผู้มีสิปัาเลียวลาแลทรุธรรมสูยิ่ ยัวามโสมนัสให้ับพระราบิาเป็นอย่ามา ฟาฝั่แว้นเินยา ้นปีพุทธศัรา ๑๗๘๒ มหาเทวีเทพำ๋าย มเหสีอพาลาวเมพ่อเมือหิรันรเินยาเียแสน็ไ้ให้ำเนิพระราโอรสเลิมพระนามเ้ามัราย นำวามปีิมาสู่พระราบิา พระรามาราและปวไพร่ฟ้ายิ่นั สามมหาราทรุลมหฤทิธานุภาพแห่อม่านมอโลไว้ไ้อย่าเ้มแ็ท่ามลาารเปลี่ยนแปลนานให่ในอาาัรน่านเ้าและรัายอบ
...
พุทธศัรา ๑๘๐๑ พาำเมือพระันษา ๒๐ ึ้นรอราย์ปรออาาัรภูามยาว่อาพระราบิา พาเ้าปรอบ้านเมือ้วยทศพิธราธรรม แม้ำนวนพลเมือะไม่มา ทว่าไพร่ฟ้า็หน้าใส ้าวปลาอาหารบริบูร์เพียพอ่อทุีวิ แม่น้ำสายาและว๊านให่ลาเวียเป็นแหล่ธัาหารอุม้วยปูปลาุ้หอยให้าวบ้านไ้พึ่พิ ใระเ้าเฝ้าร้อทุ์อันใ พาเ้า็มิไ้ิัอันใเลย ้วยลูบ้านลูเมืออยู่อย่าสบสุเรื่อยมา านัสินีวามึแทบไม่มี พาำเมือผู้เป็นให่ึมีเวลาบิปรับปรุิารานเมือ ลอนานโยธาแลร่อน้ำลประทานเพื่อให้ไพร่ฟ้าทุนไ้อยู่เย็นเป็นสุถ้วนหน้า ทว่าภายในบ้านเมือแม้ะร่มเย็น หาแ่ภายนอแว่นแว้นแล้วไม่สู้ะราบรื่นนั แม้พาเ้าะใฝ่สันิและพยายามหลีเลี่ยารทำศึสราม หาเป็น้วยสภาพภูมิประเทศที่แวล้อม้วยแว่นแว้นที่มีนาให่ว่า พระอ์ึำริที่ะเสริมสร้าวามมั่นให้แ่แว้นภูามยาวมาั้แ่เริ่ม้นรัาล
ภูามยาวนั้นเป็นแว้นนาเล็และเป็นเมือปิ พื้นที่ส่วนให่โยเพาะทาเ้าออล้วนภูอยั้ระห่านอยู่ แม้ะเป็นปราารวาั้น้าศึ แ่็เป็นุอ่อนไปในัว้วย เพราะหาทัพเินยาอพาลาวเม็และเ้ามัรายรุเ้ามายัอาาเทาที่ราบเียอ ็ะั้รับลำบา พามิ่เมือพระราบิาเยล่าวับอ์ราบุรำเมือว่า ินแนโยรอบอย้วน ล้วนปรอโยเรือาิ โยเพาะทา้านเหนือ อันมีเียแสน ไยปราาร เป็นอาทิ ป้อมปราารทา้านนี้ึไม่สู้ำเป็นนั ไม่้อทุ่มเินทอบำรุรัษาให้สิ้นเปลือ แ่ับเวลานี้ สถานาร์ทา้านเหนือใ้ยูนนานลมาไม่น่าไว้วาใ วามเปลี่ยนแปล่าๆอาทำให้วามเป็นมิรืาลไ้ พามัรายอาะยับยายินแนลใ้เพื่อวา้อนผู้นไปรับมือับพวมอโลเมื่อใ็ไ้ ภูามยาวึเลี่ยไม่ไ้ที่ะ้อรับวิฤาร์หนนี้ไป้วยทั้ทารและทาอ้อม
ุนเส้าุนพัน เถ้าั้นทวทาพระรามาราไ้สร้าเวียลอสืบ่อันมาเพื่อรับมือับ้าศึหนอีสานและเหนือ หาแ่เวียลอ็เล็ไปทั้ผู้น็น้อย หาภูามยาวรับมือผู้รุรานาทาเหนือไม่ไหว ภายภาหน้าะหาทายับยายไปที่อื่นลำบา ทาใ้ าวและเวียโศัย ทาะวันสู่เลา์นร-หริภุัย และทาะวันออิายแนรัปัวนั้นละล้วนเทือเาสูาั้นทั้สิ้น นั่นทำให้พาเ้าำ้อบิหาทายับยายินแนไว้แ่เนิ่น อย่าน้อยเมื่อถึราวำเป็น็ยัพอพาผู้น แหล่อาหารและลัแสไปเ็บไว้ในพื้นที่เหล่านั้นเพื่อใ้เป็นที่มั่นสำรอไ้…ที่สู็ให้ร่ำที่่ำ็ให้ยอ ที่หลัอ็ให้สิน ที่หินผา็ให้เพิ้ำ...
้วยเหุที่ำนวนพลเมือไม่มานั ที่ผ่านมา พาอย้วนึใ้วิธีเ์แราน้าไท เ้าหลวสิบวันสลับทำานส่วนัวสิบวัน ้วยเ้าและออเ์ในระยะสั้นเ่นนี้ ราษรึไม่เหนื่อยล้านเินไป พาหนุ่มูแลไพร่ฟ้าเสมือนหัวหน้าพลเมือ ารานอาีพ่าๆภายในบ้านเมือ ็ะนำระทำ้วยอ์เอเป็นแบบอย่าเพื่อสิ่ที่ีที่สุสำหรับไพร่ฟ้า้าไทอพระอ์…ท้าวพาเสาะไม้ ่อมสร้าร่าเฮือน เรียมไถราเลื่อน ไว้ยะไร่ยะนาแลโห่เนื้อ …ไพร่ฟ้าเมื่อเห็นเ้าีวิทำานหนั ็ทุ่มเทแรายใามันไป
แ่สอสามปีมานี้ อาาัรีนและแว่นแว้น้าใ้ลมาระส่ำระสาย ผู้นไม่มีเวลาสร้าผลผลิ ทำให้วาม้อารพืผลทาารเษรมีสูึ้น พาำเมือึให้ลารเรียแรานเ้าหลวลึ่หนึ่ เพื่อให้ราษรไปปลูและเ็บเี่ยวยัที่ินอน ้วยผู้นำแลลูบ้านร่วมมือันเ่นนี้ ภูามยาวในรัสมัยอพระอ์แม้ะมีอาาเไม่ว้าวาแ่็ทรมหิธานุภาพนั
เ้านี้ภูามยาวมีประเพี ‘แฮนา’ อันเป็นประเพีสืบทอมานับหลายร้อยปี…ารแฮนาเป็นธุระอผู้เป็นให่ในแผ่นินเพื่อสร้าวัแ่ลูบ้านหลานเวีย พาไถนา ายาปลูหม่อนเลี้ยไหม…
หน้าพลับพลาที่ประทับปลูลำไผ่เป็นฮ้านว้ายาวสอวาสูเพียสายา ัเป็นราวัรุราวโยรอบเป็นัุรัส บนฮ้านวาอาหาราวหวาน เมี่ย หมา พลู ล้วย อ้อย ัสรรในสะว(ระท) ให่ห้าใบ ้าๆเป็นเหล้าหนึ่ไห ไ่้มหนึู่่เพื่อบวสรวเหล่าแถนแลผีปู่ผีย่า ระทใบเล็ใส่นมแลอาววาไว้บนพื้นินเพื่อบูาพระธรีเ้าที่ิน รลาฮ้านปัไผ่รวยาว ๙ ศอ เลาะรานิ่ เว้นไว้แ่ปลายยอแวนเลวนาให่ไว้ ้นเลวอ้วย ‘สร้อยสัวาล’ เป็นลูโ่ที่ถั้วยริ้วไผ่ห้อยลมาสอเส้น ปลายโ่อ้วยไม้แะสลัรูป ‘ปลาั้’ สอัวห้อยวัแว่ไปมา ระทน้อยใส่อาหาราวหวานอีุมัิอยู่ที่โนเสาุ ้าระทวาเหล้าและไ่้มไว้เพื่อไหว้พระแม่โพสพผู้ให้ำเนิ้าว ภายในพลับพลา พาำเมือทรประทับบนพระแท่น ทอพระเนรไร่นาเบื้อหน้าอย่ามีวามหวั
“หาอย้วนมีมหาเทวีู่บุ ะีหลวหลาย”
อ้ายธผา รูาบราสำนันั่อยู่้าที่ประทับเอ่ยึ้นลอยๆ หาแ่้อารให้พ่อเมือไ้ยิน พาหนุ่มหาไ้รัสอะไรไม่ หาเป็น่า้อนุนทหารอาวุโสทำทีถามึ้น
“ะไ๊ะ”
“พ่อเมือแฮนา เทวีเลี้ยไหมเป็นมิ่เมือ พยาวะสมบูร์พูนสุยิ่ๆึ้น”
ไ้ฟัเ่นนั้น ุน่า้อน็รีบสนับสนุนทันที “แม่น แม่น”
พาอย้วนทรแย้มสรวล แว้นภูามยาวยั้อปรับปรุพันาอีมาและ้อทำอย่ารวเร็ว้วย พระอ์รูุ้อ่อนแ็อแว่นแว้นเป็นอย่าี วันเวลาหมไปับานราิที่หนัหน่วนแทบไม่เหลือให้นึถึเรื่อส่วนัว สอุนู่บัลลั์ เป็นทหารให่ออย้วนมาแ่รั้พามิ่เมือ เห็นราบุรำเมือมาแ่น้อย ่ารับรู้ว่าั้แ่รับำแหน่เป็นอุปรา็รารำรำานมาโยลอ ทัู้่ึเป็นห่วนัหนา ่า็ิว่าหาพระอ์มีเทวีู่พระทัย วามเหน็เหนื่อยเมื่อยล้าะบรรเทาเบาบาลบ้า แ่เมื่อพาหนุ่มยัไม่รัสอะไรเี่ยวับเรื่อนี้ ทั้สอ็ไ้แ่ทอถอนใ...เ้าหอำบ่ามีทายาท เ้าุนมูลนายบ่ามีเื้อพา ารีมเียรบาลำหนไว้ ัึ้นนั่เวียแ้วฟ้าพยาวหาไ้ไม่ หาหน่อเนื้อษัริย์บ่ามา พยาวหันทีสิ้นวศ์พาอมธรรมเป็นแม่นมั่น...ุนนาผู้ให่ทั้หมทั้ปวำ้อรออยวามหวััน่อไป…
เมื่อเสร็พิธีบวสรว ุน่า้อน็ูระบือที่ผ่านพิธี ‘สู่วัวาย’ มาแล้ว เ้าสวมราเรียมไว้ที่บริเวะรไถเป็นรอยแร พาเ้าเินออาพลับพลาถือราลไถนาเอาฤษ์ัย รอยผาลอบเสียมบนผืนนาที่ลุ่มน้ำแทบทุารานิ้วในภูามยาวล้วนแล้วพระอ์เยนำไถหว่านสิ้น
ผืนินรหน้าุ่ม่ำน้ำ หลายปี่อนมันยัแห้แล้ เ้าหอำ้อนำ้าราบริพารและาวบ้านระมุลำลอทน้ำเ้ามายับริเวนี้ ่อนะทไปยัที่นาอาวบ้านอีทอหนึ่ โีที่ภูามยาวมีแอ่น้ำนาให่ึ่ไม่เยเหือแห้และยัมีแม่น้ำสายาที่เสมือนเส้นเลือหล่อเลี้ยาวอย้วนมานมนาน บนผืนินรหน้า พาหนุ่มย่อพระวรายลใ้สอพระหัถ์อบเอาินึ้นมา พลันรู้สึอบอุ่นและมีวามสุนั...าวอย้วนเิับบนผืนิน ินหื้อีวิ วรที่ลูหลานะ้อปปัรัษาเอาไว้ ะไ้อยู่ับินินับป่าไปั่วนาาปี เบื้ออนาะอยู่รอปลอภัย็้วยผืนแผ่นินสีทอนี้เท่าอั้น
นานทีเียวว่าที่พระอ์ะยืพระวรายึ้นาารำนา วาสายพระเนรไปทั่วทุ่ว้า้านหลัถัไปล้วนอยสูแลป่าเียวอุ่ม ผู้นพาัน้มหน้าำนาลาแเปรี้ย พาเ้าให้สสารไพร่ฟ้ายิ่นั ึั้ิเป็นสบแล้วอธิานอให้หมู่เมบนฟ้า่วยยับยายผ่ายปลุมให้ทั่วท้อทุ่ที่ราษรทำานันอยู่...อแบ่อฮ้อน...ทันในั้นเอ สายลม็อึอล แล้วมวลเมทะมึน็ลอยละล่อ้ามพ้นภูอยมาหยุลรที่ลุ่มราบ พยับแเมื่อรู่พลันหายไปในบัล เมื่อฝนเริ่มโปรยปรายพลันฟ้า็ำรนำรามรั่นรืนั่ฝนะเทระหน่ำ... ฝนบ่อฮำเ๊อะ...พลันลม็เพียโบโบย ฝนที่โปรยปรายเมื่อรู่ลับหยุล าวบ้าน่าหันมามอที่พระอ์แทบะพร้อมัน ยมือึ้นพนมท่วมหัว....ไหว้สาพาเ้า แบ่าฮ้อน ฝนบ่าฮำ อ์พ่อเมือัฮื้อบ็บ ัฮื้อแ็แ อเหนือหัวุ่อายุยั่ยืนโ้ยเ๊อะ หมู่เฮาะไ้สบายอสบายใันถ้วนทั่ว
เ้าำเมือโบพระหัถ์ให้ับาวบ้านไปทั่วท้อทุ่ แล้วทุน็้มหน้า้มาทำานัน่อไป้วยใที่เบิบาน บ่ายล้อยพาำเมือพร้อมเหล่าเสนาอำมาย์็หลบเ้าพัเหนื่อยยั้านในพลับพลา ระหว่าปรึษา้อราารันอยู่นั้น เสียฝีเท้าม้า็ัแว่วมาแ่หัวนา ใล้เ้ามาถึไ้รู้ว่าเป็นทหารม้าเร็วที่ส่ไปประำารยัายแนและอยสืบเสาะหา่าวราาร เมื่อมาถึทหาร็โนลาหลัม้าระหืระหอบลานเ้าหาพ่อเมือที่ทรประทับอยู่บนแท่นประทับ แล้วรายานว่าทาใ้อทัพอเมียวีไ้รีธาเ้าีเมือาแล้ว
พาำเมือไ้สับฟั็หาสะทสะท้านไม่ ไม่ไ้แสวามวิัวลแ่อย่าใ้วยมั่นใในรัพันธมิรอย่าสุโทัยยิ่นั
“ท่านน้า พาบาลาหาว อ้ายบานเมือล้วนฝีมือรบล้าแร่ ทั้ยัมีพาร่วสหาย้า เ่ยิ่นั ุนสามนสู้บ่าไ้แน่ หมู่เฮาบ่า้อัวลอะหยั เพียอยสอส่อเอาไว้หื้อี”
“บ่าเพียเท่าอั้นพาเ้า ลำพัเ้าเมืออ หาัวลไม่ หาแ่เวลานี้พาีบาไ้เลื่อนทัพลใ้หวัีนาบทัพพระร่วแล้วเ้า”
“สูว่าะไ๊ะ!” พาำเมือลุึ้นาั่ประทับแทบไม่เื่อในเรื่อที่ไ้ยิน
“ฟับ่าผิอพาเ้า ้าเ้าว่าทัพมอหริภุัยอนนี้ใล้ถึายแนระแหแล้ว หันทีพาใ้ลำบาแน่”
พาหนุ่มพยายามั้สิ รวบรวมวามิ...อย่าไรเสียูับพาร่ว็สหายร่วมสำนัสุทันฤๅษี ำะ้อไป่วย ะไ หาุนสามนแลพาีบาเื้ออมพันธุ์มอไ้ัย ้อยายอาาเลวถึศรีสัแลเวียโศัย มื้อนั้นพยาวอยู่บ่าสุเป็นแน่
…
ุนสามนมีใเ็บแ้นราวพ่ายแพ้ในศึอมสบา ทั้ยัหวาระแวพวไทเลือะเ้ารุราน้วยระหนัีว่าสุโทัยยัอยหาโอาสยายอิทธิพลสู่อ่าวเมาะะมะอยู่ลอเวลา เ้าเมืออเอ็ิะ้ามลำน้ำเมยมายัลุ่มน้ำยมแนเลียเ่นเียวัน เมื่อสบโอาสึเลื่อนไพร่พลเ้าโมีเมือาึ่อยู่ในอาัิอสุโทัยโยมีพันธมิรือพาีบาเ้าแว้นหริภุัยที่เพิ่ึ้นรอเศวัรไ้ไม่นาน พาละพูนหวัไ้ร่วมแบ่ินแนสุโทัยเพื่อสำแอานุภาพให้เป็นที่ประัษ์แ่บ้านเมือใล้เีย โยยทัพลมาาทาเหนือหวัเ้านาบีทัพสุโทัย รานั้นพาบาลาหาวหรือพ่อุนศรีอินทราทิย์เ้าเมือสุโทัยรัสสั่ใหุ้นอ ุนทหารู่พระทัยนำทัพหน้าล่วไป่อน ส่วนพระอ์็เร่ัทัพหลวออรับศึโยมีเ้าบานเมือราบุรอ์ลาและเ้ารามราบุรอ์เล็ไ้เ้าร่วมมาในทัพ้วย พ่อุนอมทัพเมื่อรู้่าวาม้าเร็วว่าำลัะถูีนาบาทาเหนือ็หันไปรัสับอ์ราบุรทั้สอบนหลั้า
“พาีบาวยโอาสเ้านาบทัพเรา เ้าสอนนำทัพบาส่วนึ้นไปยันเอาไว้ พ่อะรั้ทัพุนสามนเอ”
“ลูออยู่่วยท่านพ่อที่นี่” เ้ารามว่า
“ลูเห็น้วยที่ให้เ้ารามอยู่ที่นี่ ลูอนำทัพไปรบับพาีบาเอ เ้าพ่อบ่า้อัวลไป ลูะเอาหัวพานนั้นมาให้ไ้” บานเมือราบุรให้ำมั่น
“ั้น็เอาามเ้าว่า”
ทว่าไม่ทันทีุ่นบานเมือะแยทัพออไป ็มีม้าเร็วัทัพเ้ามาแ้่าวารศึ้าเหนือับพ่อุนศรีอินทราทิย์
“ไหว้สาพ่อุนท่าน บันี้ทัพหริภุัยไ้ถอยลับไปแล้ว”
สามพ่อลูหันมอหน้าัน้วยวามวย
“เ้าว่าพาีบาถอยทัพไปแล้วั้นรึ” พ่อุน้มพระพัร์พูับทหารม้าเร็วที่อนนี้นั่พนมมือรายานอยู่ห่าาเท้า้าออไป
“พ่อุนฟัไม่ผิ พาำเมือเ้าเมือพยาวไ้ยทัพเ้าประิายแนหริภุัยทาแ้ห่ม หวันำทัพรไปยัหละปูน พาีบาไ้่าวระหว่าทัพึพะวหลั ัสินใรีบนำำลัลับไปรัษาเมืออัวเอแล้ว”
บนอ้าพ่อุนศรีอินทราทิย์ไ้ฟัแล้วถึับบพระเพลาแล้วว่า
“หลาน้านี้่ามีไมรีิแลหลัแหลมนั รู้ัใ้ลศึล้อมหละปูน่วยา เสร็ศึหนนี้ ้าะไปเยือนพยาวสัรั้”
เมื่อสิ้นัวลทัพนาบ้านเหนือ ำลัะพาทัพรุรบไป้าหน้า ทันในั้นเอทัพหน้าที่มีุนอเป็นผู้นำ็แร่นลมาปะทะับทัพหลว ทหารทัพหน้าระส่ำยะยาย ไม่รู้ะสู้หรือถอยึสาละวนปะปนอยู่ในทัพหลว พ่อุนอมทัพเห็นเ่นนั้น เรเสียระบวน ึหันไปรัสสั่โอรสทั้สอว่า
“เ้าทั้สอรีบแบ่ทหารเ้าทัพัว อย่าให้แระบวนทัพเ็า”
เบื้อหน้าไลออไป ฝุ่นลุ้ลบเป็นบริเวว้า ไม่ี่อึใุนอ็พาเหล่าทหาริามแหวม่านฝุ่นนั้นออมา่อนะับม้ามาหยุยืนอยู่รหน้า้าทรออ์พ่อเมือ
“้าน้อยพลาท่า ถูทัพอุ่ม่อน้าทาโมู่ไม่ทันั้ัว”
“้าศึมีำลัี่มาน้อย เร่ว่ามา”
“ทัพุ่มไม่เินห้าร้อย แ่ทัพให่มาโ เสียระทืบโรนสนั่นมาแ่ไล”
พลันที่ฝุ่นาล อทัพเมืออ็ปราอยู่เบื้อหน้า ุนอรีบัม้าลับหันไปประันับทัพเมืออ พ่อุนศรีอินทราทิย์ทระโนำับเสียัสั่โอรสทั้สอให้ยายทัพออเป็นปีสอ้า แล้วใหุ้นอนำทหารสอร้อยรุไป้าหน้า ส่วนพระอ์็เร่ับ้าพระที่นั่ิามระั้นเ้าไป
ทันทีที่สอทัพเผิหน้าัน ุนอ็นำทหารเ้าประันบานทันที ปีทัพสุโทัยทั้สอยับเ้าโอบทัพอ ปะทะัน็ถึั้นะลุมบอนอุลุ พาบานเมือไส้าเ้านับุนสามสินราบุรเมืออทีุ่มทัพมาทาปี้าย ส่วนุนสามนผู้พ่อวาสายาหาอมทัพรุสุโทัย เมื่อเห็นอ์ศรีอินทราทิย์นั่บนอ้าเป็นส่าำไ้็รีบไสพลายมาสเมือเ้าหาทันที พ่อุนศรีอินทราทิย์เห็นันั้น็ับ้าพลายประาศิเ้าั้รับ สอพลายมันเ้าแทาันสนั่นหวั่นไหว ผลััน้าผลัันั สุท้ายพลายมาสเมือไ้ล่าัพลายประาศินสอาหน้ายสูไม่ิพื้น ุนอเห็นนายัววนเสียท่า็ยัม้าหวัแททวนเ้าา้า้าศึ หาทหารเมืออ็ยัเ้ารับทวนอุนอไว้ไ้อย่าเียิว แ่ารนั้น็ทำใหุ้นสามนเสียัหวะฟัน้าวพลาเป้า
อ์รามที่รบพุ่อยู่ับทหารเออเมืออเห็นพระราบิาำลัเพลี่ยพล้ำ็เบี่ยับพลายอเนพลเ้าเสียนพลายมาสเมือนเอียระเนน ุนสามนที่ไ้โอาสอีรั้ำลั้า้าวสุแนเหยียหวัฟันสะพายแล่อริราถึับสะอึลัหลั่นโอนเอนไปมาวนเียนะาหลั้าเสียให้ไ้ ราบุรรามราไม่ปล่อยโอาสให้หลุลอย ับ้าเ้าัไ้ล่า เห็นไ้ที็้วฟันุนสามนๆเบี่ยัวหลบปลาย้าวเือนเ้าไหล่วาบาเ็บ ัฟันรีบระทืบเท้าพาพลายมาสเมือเบี่ยหนีออมาทาหัว้าย ราบุรุนสามสินที่ยัเยาว์เห็นบิาเพลี่ยพล้ำ็ละาร่อสู้ับพาบานเมือแล้วสะอึเ้า่วยพาุนสามนหนีออาสมรภูมิมาไ้ ุนอและพาบานเมือำลัะนำทัพิาม ุนผู้พ่อ็ะโนห้ามไม่ให้ามไป้วยเรเ้าเมืออะวาลศึเอาไว้ เมื่อัแเมือาเป็นที่เรียบร้อย็นำทัพลับรุสุโทัย ส่วนุนสามนที่ไ้รับบาเ็บสาหัส็ถึแ่พิราลัยระหว่าเินทัพลับอเมียวี สร้าวามเศร้าโศระนแ้นให้แุ่นสามสินยิ่นั
้าฝ่ายพาำเมือที่ั้ทัพอยู่ที่แ้ห่มเพื่อรอฟัสถานาร์ารรบที่าอยู่ เมื่อรู้ว่าุนสามนพ่ายแพ้็สั่ให้เลิทัพลับภูามยาวโยถอยลับามยุทธวิธีป้อันพาีบาัทัพออามีา้านหลั
หลัเสร็ศึ พ่อุนศรีอินทราทิย์ไ้นานนามให้ับอ์รามว่า “พระรามำแห” ึ่มีวามหมายว่า “พระรามผู้ล้าหา” เวลานั้นอ์รามหรือพาร่วมีพระันษายัไม่เ้า ๒๑ ี
...
ปีถัมาเมื่อแ่ั้พาบานเมือเป็นอุปราแล้ว สามพ่อุนแห่สุโทัย็พาันเส็เยือนภูามยาว พาำเมือให้าร้อนรับับสู้เป็นอย่าี ทั้สอฝ่ายั้ใไว้ว่าะเป็นมิรที่ี่อันลอไป ัวพาร่วเอ่อนหน้านั้น็ไ้เยึ้นมาท่อเที่ยวแนโยนหลาย่อหลายหน เิมีใรัอบในธรรมาิและบรรยาาศ้าเมือเหนือยิ่นัโยเพาะเวียเียแสน พาำเมือนั้นรัอบในพาร่วเป็นทุนเิมอยู่แล้ว มาหนนี้ถึับเอ่ยปาะสร้าปาที่ประทับถาวรให้แ่สหายรัและผู้ิามภายในแว้นภูามยาวอย่าสมพระเียริ
หลับารศึษาาสำนัสุะทันะฤษี ที่เาสมออน รุละโว้มา้วยัน ะที่พระสหายอย่าพาำเมือไ้ึ้นนั่เมือภูามยาวแทนพามิ่เมือพระราบิาที่เพิ่ถึแ่าลิริยาไป พาร่วที่ยัเป็นเพียเ้าายหนุ่มแม้ะมีพระราธิาอ์น้อยอยู่แล้วั้แ่ยัศึษาอยู่ แ่็ยันิยมเส็เป็นารส่วนพระอ์ท่อเที่ยวหาวามสำราไปทั่วราอาาัรสุโทัยและแว่นแว้นใล้เีย้วยยัมีพระราบิาและพระเษาำับูแลราสำนัสุโทัยและศรีสันาลัย ทำให้พระอ์ไร้วามัวลในารบ้านานเมือ แว้นโยนทาเหนือเป็นที่ที่พาร่วนิยมเส็ไปเที่ยวมาที่สุ โยมัใ้เส้นทาผ่านเวียโศัยและเียม่วน ภูามยาวอพระสหายพาำเมือเป็นที่พระอ์แวะเวียนมาเยี่ยมเยียนอยู่เป็นประำ เส็รั้ใ็ะนำบวนพยุหเสนา้าม้า้านไป้วย ปีหนึ่หลายหนนเิร่อน้ำลึ ผู้นแถบนั้นเรีย ‘ร่อ้า’ บ่อยรั้็ะเส็เลยไปถึเียแสนแห่หิรันรเินยาโยลำพั แม่น้ำโที่เียอและเียแสนเป็นสายน้ำที่พระอ์นิยมลสรเป็นที่้อพระทัยนั บารั้ถึับทรื่ม้วยวามปีิโสมนัส...ยามแล้น้ำโสีใสินี
ปีใหม่เมืออาวไทยวนปีนี้ พาหนุ่มไ้ถือโอาสไปเที่ยวเียแสนามลำพัโยปลอมอ์เป็นสามันปราศา้าราบริพาริาม เ้านี้พระอ์เส็มาที่ั้อยู่ริมโอันว้าให่ เรื่อัสานประเภท้า(ะร้า) ะลอม เลว อป่าประเภท เาสัว์ รั่ เมี่ย ฝ้าย ำยาน ะมเ็ เลือาเวียปัว เรื่อปั้นินเผา ถ้วยามายูนนานถูนส่ผ่านรัานลมา็มีให้เห็นเป็นำนวนมา พ่อ้าไทให่นั่สูบยาเส้นปุ๋ยๆ ้าหน้ามีอยาเส้นและใบยาอสูบนใบอ ปาร้อให้นที่เินผ่านไปมาเ้ามาทลอสูบ่อนื้อ รูปแะสลัหินทรายวาายลาเลื่อน ินแนภูามยาวรเียแสนนั้นอุม้วยหินทรายเนื้อละเอียเหมาะแ่ารนำมาแะสลัเป็นรูปทร่าๆ ไ้อย่าสวยาม ายรร์หลายนำลันหินทรายำนวนมาาอย้วนึ้นาแพมาอไว้บนลิ่เรียมนึ้นเวียนส่่อไปยัโรแะสลั ่าสลัหินทรายมีวามำนาสู รูปแะสลัเนื้อทรายึมีให้เห็นอยู่ทั่วไปอย่าาษื่นเป็นรอ็แ่เพาะที่อย้วนแหล่วัถุิบหินทรายุภาพสู
ผู้นในาวัไว่ับ่ายใ้สอยเรียม้าวอไว้สำหรับวันพรุ่นี้ึ่เป็น ‘ป๋าเวีส่สราน์’ หรือวัน ‘ปี๋ใหม่เมือ’ ถือเป็นวัน ‘สัารล่อ’ อันเป็นประเพีที่ัึ้นในเือนเมษายนหรือเือน ๗ อาวแว่นแว้นแถบนี้และถือว่าเป็นวันสิ้นศัราเ่า้าวเ้าสู่ศัราใหม่ แม้อาาศะอบอ้าวไปบ้าหาใบหน้าอาวเียแสน็ูสื่นแ่มใส น้ำโยามนี้แม้ะเหือแห้ลระทั่ลาลำน้ำเห็นเป็นโเนินทราย ระนั้น็ยัใสสะอาไร้สิ่ปิูล ผู้นยัลอาบเล่นันอย่าสนุสนาน เหล่าละอ่อนหลายนพาันไปเล่นที่ลาเาะ นั่เล่นอยู่ามลิ่็มา พาร่วนั่ทอพระเนรอย่าสำราพระทัย
พัให่็เส็ำเนินไปามถนนที่ล้วนผู้นแลม้าฬ่อวัไว่ เวียนระแทะและเวียนสาลี่หลายเล่มอเรียรายไปามร่มไม้ให่้าถนน บาเล่มเห็นนับนั่หลับอยู่บนเรือนเวียน ไลออไปาลาไม่มาเป็นบ้านเรือนอาวบ้านั้อยู่ลอสอ้าทา ทุหลัเป็นเรือนไม้ยใ้ถุนสู สมาิทุนในเรือน่าวุ่นวายับารทำวามสะอา แทบทุบ้านเห็นมี “้นสัาน์” ใส่อไม้ ธูปเทียน ้นอ ้นเทียน ให่บ้าเล็บ้าามานะอเ้าอบ้าน ้นสัาน์นี้ เหล่าบ่าวี๋ะพาันไปเสาะรานิ่ไม้ิ่ไผ่มาอรวมันที่่วหน้าบ้านเพื่อทำุแลเรื่อสานประเภท๋วยะร้าะลอมเพื่อนำไปใส่เรื่อไททานถวายุ๊เ้าที่วั และประอบานหามใส่อบูาเรียมนำไปลอยสะเาะเราะห์ยัลำโในวันสัารล่อพรุ่นี้ ะที่มือไม้เร่ัสานเหลาเสาแลุหลาสี ปา็ร้อ ‘เพล่าว’ ไป้วยเป็นที่รื้นเรไล่วาม่วุน
ึแล้ว ยาม่ำืนฟ้าามแ้ แสเือนาวับน้ำแม่อ(แม่โ)สะท้อนสีเินระยับแลามับใไปทั่วท้อน้ำ…
เมือเียแสนยามนี้เียบสัล้วยผู้นพาันลับเรือนเพื่อัเรียมอทำบุ ระหว่าเส็ลับที่พั อ์รามยัเห็นพวบ่าวหนุ่มนั่หัวร่อร้อเพล่าวปาอเลาะเล็มีบแม่ิสอนที่หลเินผ่านมาอยู่ัวแะ(สะพานไม้ไผ่) พระอ์เพียเินผ่านเลยมา รเ้าที่พัเพื่อออมแรมหวัเที่ยวให้ทั่วเมือเียแสนในวัน’สัารล่อ’ พรุ่นี้
เ้ารู่ แสะวันรำไรที่อบโเป็นสัาว่าแสสุท้ายอปีำลัะมาถึามิอาวยวน พาหนุ่มออเินเที่ยวมทั่วเวียเหมือนเ่นทุรั้ที่มาเที่ยวม สายหนุ่มสาวบ่าวึ๋่าเินออมาาบ้านเรือน บ้าออมาเป็นู่ๆ บ้า็มาเป็นลุ่ม ทุนแ่ัวสะอาสะอ้านใบหน้าเปื้อนยิ้มลอเวลา วันนี้เป็นวันสัารล่ออันเป็นวันสิ้นศัราเ่า หนุ่มสาวะออมารน้ำอวยพรให้แ่ัน บ้าร้อ บ้ารำ ในมือมีสลุ(ันน้ำ) ใส่น้ำ สาวหลายนา้อสีสันสใส พวบ่าวหนุ่ม่อยบรรรน้ำาสลุลบนลำแนเรียวอเหล่าสาวี๋ที่เินผ่านไปมา าร ‘ผิผี’ มีให้เห็นน้อย
เียแสนถูโอบอ้วยสายน้ำโไปลอทั้เวีย เมื่อเส็เที่ยวในาในเมือ พาร่ว็เินอ้อมลับมาที่ริมโอีรั้ ลอสอฟาฝั่ระทั่ในลำน้ำโอนนี้เ็มไป้วยผู้นที่นำ้นสัาน์มาลลอยในแม่น้ำแล้วสระผมอัวเอามทิศที่เป็นมลพร้อมันไป้วย
พุทธมหายานาะวันและ้าเหนือเริ่มเ้ามาผสมผสานับ ‘ศาสนาผี’ อาวโยน ราสำนัเียแสนยามนี้แม้ะเริ่มให้วามสนใ หาแ่ยัไม่เ้ม้น มี็แ่ระับาวบ้านที่สนใใร่รู้ผ่านารสลัเสลาอ์พระปิมาหินทรายอันรามระทั
ะยืนมวามเป็นไปในลำโอยู่นั้น ู่ๆเสียมโหฬีปี่พาทย์็ัึ้นาถนนเรียบโ พารู้ว่าเป็นบวนแห่บุษบึหันไปามเสียนั้น ปีนีู้ึัว่าปีที่ผ่านมา เป็นเพราะผู้นาทา้าเหนือที่อพยพหนีภัยมอโลลมามีมาึ้น ผู้นามแนวลิ่เริ่มรูันไปยืนอออยู่ริมถนน พระอ์ึเส็้าวไปามฝูน ที่ถนนรโ้ลำโ ริ้วบวนบุษบไ้เลื่อนโผล่พ้นออมา ‘ไม้้ำศรี’ แลสูเ่นมาแ่ไล ไม่นานริ้วบวนรถลาแห่พระพุทธรูปศิลาเนื้อสีมพูพร้อมุพระบโยมีเหล่าสาวี๋หน้านวลสวมปีหาทำ้วยระาษสาูล้ายหมู่นร่าย ‘รำิ่ะหร่า’ อยู่้านหน้าบวน็ผ่านมาถึ าวบ้าน่ายมือึ้นไหว้สาธุาร บวนเลื่อนผ่านหน้าไปอย่า้าๆ บรราายหนุ่มที่เินามหลัมา่าประโมเรื่อีสีีเป่า ลุ่มสาวี๋ร้อรำทำเพลร่วมันมาลอทา...ับระบำระทำบำเรอเล้าเสียสาธุารบูาุริยาพาทย์พิัสาลปี่ลอ้อถ้วนสำรับับแรสั์ เสียััหล่มอั้นไร้(สุิ วศ์เทศ)…แ่แล้วพระอ์็้อะลึรึาเมื่อลาบวนแห่เลื่อนมาอยู่เบื้อหน้า สาวน้อยวัยย่ารุามปานวานั่า่อ(ร่ม)พริ้มเพราบนบุษบที่ประับประา้วยอไม้นานาพันธุ์ วามามอนาทำอ์รามถึับรำพึรำพันับัวเอ...นาสวรร์สวยสุในแนสรวามบ่าเท่าสาวี๋นานี้...พายืนนิ่ันราวถูมน์สะเิใปิพัทธ์รัใร่็ในราวนั้น พระอ์้อแ่นาผู้นั้นเป็นนาน้วยแรสิเน่หามาล้นเินใะหัห้าม รถเลื่อยล้อย หาสายายิ้มไ้แห่นา็เี่ยวระหวันัยน์าสีเ้มไว้เ่นัน อย่าน้อย็แวบหนึ่ สาวี๋เพียรู้สึสนเท่ห์ในโนมพรรเ้มร้ามอายหนุ่มึ่่าไปาายาวโยนทั่วไปที่ละล้วนาวนวล แ่ับพาหนุ่มแล้วถึั้นลุ่มหล พระอ์ไ้แ่ยืนพรึเพรินรถบุษบแล่นเลยผ่านหน้าไป็ยัมิอายับายไ้ ระทั่บวนแห่ปีใหม่เมือเลือนลับไปนั่นแล้วถึ่อยรู้สึัว
พาร่วยัถวิลหาแ่นา พานไม่มีะิะใะเที่ยวเล่นเป็นปิใน ‘วันเนา’ ึ่เป็นวันัเรียมเรื่อไทยทานเพื่อปรุถวายพระที่เรียว่า ‘ทานัน้าว’ ในวัน ‘พาวัน’ พรุ่นี้ เฝ้าแ่วาสายามอไปที่ลุ่มบ่าวสาวที่พาันนทรายาแม่น้ำโเพื่อนำไปเ้าวัเรียม่อเป็นเีย์ทรายในวันพรุ่นี้…ำนานารทานเีย์ทรายมีว่า เมื่อรั้พระพุทธเ้าำเนิเป็นายยาไร้นามิสสะนั้นเป็นผู้มีิุศล วันหนึ่เินเลาะเลียบายน้ำ พบหาทรายาวสะอา็เินเ้าไป่อเป็นเีย์แล้วีเสื้อผ้าที่ใส่อยู่ทำเป็นุปัลบนยอเีย์แล้วั้ิอธิานอบุหนุนส่่อไปยัภพหน้าให้ไ้เป็นพระพุทธเ้าเพื่อมาโปรสัว์โล เมื่อิสสะายไปึไ้มาเิเป็นพระพุทธอ์
สอฟาายเฟือยฝั่โยามนี้เ็มไป้วยผู้นลอาบและสาน้ำเล่นันอย่าสนุสนาน หา็ไม่พบนาในฝัน พระอ์ึเส็ำเนินมาามถนนที่ลาเ้าไปยััวเมือ บ้านเรือนอผู้นั้อยู่เรียราย ใ้ถุนบ้านแ่ละหลัยสูวัไว่ไป้วยสมาิในเรือนและเพื่อนบ้าน่วยันเรียมหุหาอาหาราวหวาน
เหล่าสาวี๋นั่ัแ่อไม้นานาพันธุ์ใส่ันอ(พานอไม้)เพื่อใ้ประับประทีป พวผู้หิที่โึ้นมาหน่อยะอยู่ในรัว่วยันทำับ้าวและนมัวาอยู่ในันเ้า(ถาไม้ใส่อาหาร) เพื่อแห่รัวทาน(เรื่อไทยทานถวายพระส์) ไปถวายพระในวั ับ้าวาวเียแสน็เหมือนาวยวนทั่วไป แอ่อม นมเส้น หนัปอ(หนัวัวทอ) แเห็ ฮัเล น้ำพริอ่อ น้ำพริหนุ่ม น้ำปู๋(น้ำพริปู) ประเภทนม็้าวแน นม๊อ(นมเทียน) ้าววบ้าวแบ(้าวเรียบว่าว) นม นาใถนัเย็บปัถัร้อย็ะนั่่อมแมเสื้อผ้าทั้อัวเอและอพ่อแม่พี่น้อเพื่อสวมใส่ในวันานพรุ่นี้
‘พาวัน’ ถือเป็นวันเถลิศใหม่ พาหนุ่มื่นแ่เ้ารู่เพื่อไปร่วมทำบุ ‘ทานัน้าว’* ที่วั หนุ่มสาวพาันเินมาเป็นลุ่มให่นำุมาปัลบนอเีย์ทรายที่ไ้่อเอาไว้เมื่อวาน ทัุ้หมู ุพัน่อ ่อนที่แ่ละนะนำ ‘ไม้้ำ’ มา้ำ้นไม้ให่ภายในวัหมาย้ำูีวิให้เริรุ่เรือ สายผู้น่าพาันไปสรน้ำพระและรน้ำำหัวพ่ออุ๊ยแม่อุ๊ย ในหมู่นที่ผ่านสายา หามีสาวี๋นานั้นไม่ ระทั่ถึ ‘วันปาปี’ ที่ถือเป็นวันแรอปีศใหม่ แทบทุเรือนะแนุน้วยเื่อว่าะหนุนีวิให้เริ้าวหน้า
หาสอวัน่อนไม่ไ้เอสาวน้อยนานั้น พา็ะไปมาวเียแสนทำบุ ‘ลำใ๋บ้าน’ หรือเสาใเมือเพื่อสืบะาเวีย-สเราะห์หมู่บ้านั่เ่นทุปี เิมพระอ์ิว่าหลัปีใหม่เมือะอยู่เียแสน่ออีสัพัเพื่อามหานา แ่แล้วะที่ประทับอยู่ที่ริมแม่น้ำโ็ไ้่าวพระราบิาพาบาลาหาวทรพระประวรหนั พาหนุ่มึ้อรีบเินทาลับสุโทัย ทันไ้เ้าเฝ้าูพระทัยในอ์พระราบิา สามรารีานั้น พาบาลาหาวหรือพ่อุนศรีอินทราทิย์็ถึาลนฤพาน เหล่าอำมาย์มนรี่าพร้อมใทูลเิพาบานเมือึ้นรอราอาาัรสุโทัยสืบ่อาพระราบิา แล้วสถาปนาพระอนุา-พาร่วึ้นเป็นอุปราเมือเลียหรือศรีสันาลัย
ความคิดเห็น