คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #5 : อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง
อุทยานประวัิศาสร์พนมรุ้
ปราสาทหินเาพนมรุ้ ั้อยู่บนยอเาพนมรุ้ ำบลาแป๊ อำเภอนารอ ิ่อับอำเภอประโนัย ัหวับุรีรัมย์ มีนารูปแบบและที่ั้ึ่อยู่ในบริเวและสิ่แวล้อมพอเหมาะ ยาที่ะหาที่ใเทียมไ้ นับเป็นโบราสถานที่สำัและสวยามที่สุแห่หนึ่ ในภาะวันออเียเหนืออไทย
สิ่่อสร้าประอบไป้วยสถาปัยรรมที่สร้าเสริมันมาหลายศวรรษ เริ่มั้แ่ พุทธศวรรษที่ ๑๕,๑๗ และ ๑๘ เรียรายาลาเิเาไปนถึยอเา มีแบบแผนาร่อสร้าที่เป็นระเบียบไ้สัส่วนและลัวอย่ายอเยี่ยม นับั้แ่บันไทาึ้นไปนถึปราสาทหลั
ปราสาทหินเาพนมรุ้สร้าึ้นามนัยอศาสนสถาน เป็นัวอย่าสุท้ายอศาสนสถานเมร บนยอเา เหนือินแนเมรสู ในพื้นที่อไทย ลัษะศิลปะสถาบัยรรมอศาสนสถานแห่นี้ แสให้เห็นว่า ไ้สร้าึ้นเพื่อเป็นเทวาลัยอพระศิวะ สร้าึ้น้วยฝีมือ่าหลว มีวามสวยามทัเทียบับบรราปราสาทที่พบในเมือนรวั ัวปราสาทหันหน้าไปทาทิศะวันออ ามิทาศาสนาฮินูหรือศาสนาพราหม์ ถนนปูลา้วยแผ่นศิลาลาประสาท ผ่าน สถานที่สำหรับประอบพิธีรรมที่เรียว่า โร้าเผือ ลไปสู่ที่ราบลุ่มเิเา มีสระบาราย ึ่เป็นอ่าเ็บน้ำนาให่เ็บน้ำาลำธารที่ไหลลาเา มีประสาทนาเล็อยู่ใล้ ๆ และมีันินที่เป็นทั้ถนนและันัน้ำ นาบไปับลำธารที่มาายอเาพนมรุ้ไปยัุมนเมือ่ำ
ปราสาทหินเาพนมรุ้ ประอบ้วยสถาปัยรรมหินทรายและศิลาแล ห้าหลั สี่าลา หนึ่ทาเิน ระเบีย และำแพล้อมรอบ รวมทั้าอานอาารที่่อ้วยอิอีสอหลั
ลุ่มออาารหลัที่ั้อยู่บนยอเาประอบ้วย ปราสาทประธานเป็นุศูนย์ลา ล้อมรอบ้วยระเบีย ึ่มี โปุระ หรือพลับพลาทาเ้าประอบทั้สี่้าน ภายในระเบีย มีอาารนาเล็หลายนา ประอบ้วย ปรา์น้อย บริเวมุมทาทิศะวันเียใ้ มีบรราลัยอยู่สอหลั มีาอาารอีสอหลั อยู่ทาทิศเหนืออปราสาทประธาน ระเบียที่ล้อมรอบอาารเหล่านี้ ยัมีำแพล้อมรอบอีั้นหนึ่ ปัุบันเหลือแ่เพีย านอำแพเท่านั้น
(ในวันึ้น 15 ่ำ เือน 5 (ประมาเือน เม.ย.-พ..) อทุปี ะมีประเพีเินึ้นเาพนมรุ้เพื่อมปราาร์ธรรมาิอันน่ามหัศรรย์ือ พระอาทิย์ะสาแสรเป็นลำทะลุ่อประูปราสาททั้ 15 บานราวปาิหาริย์ และเิึ้นเพียรั้เียวในรอบปีเท่านั้น)
ประวัิ
สมเ็พระเทพรันราสุาฯ สยามบรมราุมารี ทรศึษาารึที่พบในบริเวปราสาทเาพนมรุ้ ึ่ระบุว่าปราสาทแห่นี้ื่อว่า “วนํ รุ” (วะ-นัม-รุ) ทรสันนิษานว่าเป็นภาษาอมโบรา วนํ หรือ พนม แปลว่า ภูเา ส่วน รุ หรือ รุ้ แปลว่าให่ ่อมานไทยเรียว่า “พนมรุ้” ึ่มีวามหมายเียวัน
ปราสาทเาพนมรุ้ั้อยู่บนเาพนมรุ้ที่สูาระับน้ำทะเล 380 ม. ัเป็นภูเาไฟที่สูที่สุในบุรีรัมย์ ารสร้าศาสนสถานบนยอเาเป็นิอศาสนาฮินู ลัทธิไศวนิาย โยเื่อว่าภูเาเป็นสัลัษ์อเาไรลาส ึ่เป็นแนลาอัรวาล และเป็นที่ประทับอพระศิวะ ัะเห็นไ้ว่าที่ปรา์ประธานมีภาพำหลัลวลายอลัทธิไศวนิายปราให้เห็นำนวนมา สันนิษานว่าบริเวนี้เยเป็นที่ั้อุมนโบรานาให่ เพราะมีศาสนสถานที่เป็นปราสาทหินอยู่หลายแห่ และมีแหล่น้ำนาให่สอแห่ือ อ่าเ็บน้ำหนอบัวราย ที่เิเาพนมรุ้ และสระน้ำโเมือ ที่อยู่ใล้ับปราสาทเมือ่ำ
าหลัานารึที่พบบริเวปราสาทำนวน 11 หลั ลอนานประิมารรม าโบราสถาน และวัสุที่ใ้ในาร่อสร้า แสให้เห็นว่าปราสาทเาพนมรุ้ใ้เวลาในาร่อสร้ายาวนานหลายยุสมัย นัโบราีาว่าปราสาทประธานสร้าึ้นใน่วพุทธศวรรษที่ 15 โยพระเ้านเรนทราทิย์ ผู้เป็นาิอพระเ้าสุริยวรมันที่ 2 (พ.ศ. 1655-1695) และไ้มีาร่อสร้าเพิ่มเิมเรื่อยมานถึพุทธศวรรษที่ 18
ปราสาทเาพนมรุ้ไ้ถูทิ้ร้าไปเมื่ออมเสื่อมอำนาล และไ้ึ้นทะเบียนเป็นโบราสถานในปี พ.ศ. 2478 ่อมารมศิลปารไ้บูระึ้นใหม่้วยรรมวิธีอนัสิโลิส (anastylosis) สมเ็พระเทพรันราสุาฯ สยามบรมราุมารี เส็เปิอุทยานประวัิศาสร์เาพนมรุ้อย่าเป็นทาารเมื่อวันที่ 21 พ.. 2531
โบราสถานที่สำั
ปราสาทประธาน
มีทาเ้าสี่ทิศือ ทาทิศะวันออ ึ่เป็นทาเ้าสำั มีมุระสันเื่อม่อับมป ึ่ั้อยู่้านหน้า ส่วนที่เหลืออีสามทิศือ ทิศะวัน ทิศเหนือ และทิศใ้ มีลัษะเหมือนันือ ทำเป็นทาเ้าโยร
ส่วนประอบที่สำัอปราสาทนี้ไ้แ่ าน เรือนธาุ เรื่อบน และเรื่อประับ
- าน
ประอบ้วยานบัวและานเีย านนี้มีวามสำัมา เนื่อาเป็นเรื่อแสถึั้นอลวบัว และั้นอลูแ้วโยรอบ
านอมุปราสาทและานอัวปราสาท ประอบ้วยั้นสอั้น มีนาแ่าัน โยมีั้นประับลวลายแ่โยลอ ทำเป็นลายนูนเ่น ลายลูแ้ว ลายลวบัว ลายบัวหาย ลายใบไม้สลั ลายหน้าระาน ลายประำยาม ั้นบัวว่ำ สลัเป็นลายใบไม้ม้วนแนวลับบัว ท้อไม้ ลายใบไม้ม้วน ลายลวบัวุมุท ลายรวยเิรูปใบไม้ แ่้วยลายรูปหส์ เหนือลายใบไม้มีแนวลายลูประำ
ปราสาทประธาน มีแผนผัเป็นรูปสี่เหลี่ยมัุรัสออมุม มีมุปราสาททั้สี่้าน ทำให้แผนผัอปราสาทเป็นรูปาบาท มุมให่ทั้สี่อเรือนธาุแสถึ รูปทรสี่เหลี่ยมหลั อันเป็นอั่เิมอสถาปัยรรมเมร ่อมาไ้มีารออมุมเพิ่มในแ่ละ้าน มุมให่อันเป็นมุมหลัอเรือนธาุ ั้อยู่บนั้นที่สออานอัวปราสาท ส่วนมุมย่อยั้อยู่บนานั้นแรอมุปราสาท
แผนผั้านในอปราสาทเป็นรูปสี่เหลี่ยมัุรัส เ่นเียวับ ้านนอ
ภายในปราสาทมีผนั่อ้วยหินทราย ั้รในแนวิ่ นถึั้นเิบาร ึเริ่ม่อเป็นหลัาโ้ แบบสันเหลื่อมเ้ามาบรรบัน มุปราสาท้านทิศะวันออที่เรียว่ามป สร้าแยออาัวปราสาท ในแผนผัรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แ่ะ่อเื่อมับปราสาท โยมีมุระสันเป็นัวเื่อม ึ่เป็นเอลัษ์อปราสาทเมร
สำหรับมุปราสาท้านทิศเหนือ ทิศใ้ และทิศะวัน มีลัษะเ่นเียวับ้านะวันออ แ่สร้าิับัวปราสาท
- เรื่อบน
ประอบ้วยั้นเิบารห้าั้น ประับ้วยลีบนุนปราสาท รูปสามเหลี่ยมแทนารประับ้วยรูปำลอปราสาทที่มุมบน ั้นเิบารแ่ละั้น ทำให้รูปทรอเรื่อบนลอยเ้าล้ายรูปพุ่ม ยอบนสุอเรื่อบนมี ลศ ปั้วย รีศูล หรือปัศูลโลหะ
ั้นเิบารั้นแร เรียว่าั้นรุ รอรับลีบนุนปราสาท แบ่ออเป็นสอส่วน ส่วนแรประับ้วยลายหน้าระาน สลัลายพรรพฤษา นาบ้วยลายลูประำทั้้านบนและ้านล่า มีรูปรุนาเล็ประออัลีที่แ่ละมุม ส่วนที่สอสลัเป็นแนวลีบบัว้านล่า ประับรุล้ายส่วนแร เหนือั้นรุและั้นเิบารแ่ละั้น ประับ้วยุ้มบัร แ่้วยภาพสลัรูปบุลและลายพรรพฤษา ้านหน้าอุ้มบัรมีลีบนุน ปราสาทำหลัรูปปาทิ ปาล ที่ึ่ลาอแ่ละ้าน โยลีบนุนที่มุมเรียาถึลาสลัเป็นรูปเทพธิา ฤษี และนาห้าเศียร ประับเรียรายบนั้นเิบารทั้ห้าั้น ุ้มบัรเหนือั้นเิบารแ่ละั้นมีรูปทรปีา ปลายรอบอุ้มสลัเป็นรูปนาห้าเศียราบพวอุบะ
- ห้อรรภฤหะ อยู่ลาอ์ปรา์ เป็นที่ประิษาน ศิวลึ์ึ่เป็นัวแทนอพระศิวะ ผู้เป็นให่ในสวรร์ามวามเื่ออศาสนาฮินู ถือเป็นรูปเารพประำศาสนสถานแห่นี้ มีร่อสำหรับรับน้ำสรที่ไ้าารประอบพิธีรรม่อออไป้านนออระเบียทา้านทิศเหนือ เรียว่า ท่อโสมสูร เพื่อให้ประานที่เฝ้ารออยู่้านนอไ้รับน้ำศัิ์สิทธิ์ไปื่มินหรือประพรม
ปรา์น้อย
อยู่ทามุมทิศะวันเียใ้อปราสาทประธาน ภายในระเบีย มีแผนผัรูปสี่เหลี่ยมุรัส สร้า้วยหินทราย ภายในรุ้วยศิลาแล ลวลายบัวเิประอบ้วยลายบัวว่ำ ลูแ้วอไ่้อนันสามั้น ั้นล่าเป็นแนวลีบบัว ั้นลาเป็นบัวุมุท ั้นบนไม่มีลวลาย
เรือนธาุมีบัวรัเล้าเ่นเียวับบัวเิที่าน แ่ละ้านมีเรื่อประับที่สำัไ้แ่ เสาิับผนั เสาประับรอบประู ทับหลัหน้าบัน และประูหลอ ึ่ส่วนให่ยัสลัลวลายไม่เสร็
ปราสาทอิ มีอยู่สอหลั อยู่ทาทิศะวันออเียเหนืออ ปราสาทประธาน ภายในระเบีย มีผัรูปสี่เหลี่ยมุรัส ปัุบันเหลือเพียานและเสาประับรอบประูที่ทำ้วยหินทราย สันนิษานว่าเป็นอาารที่เ่าแ่ที่สุอปราสาทเาพนมรุ้ สร้าในราวพุทธศวรรษที่ 15
บรราลัย มีำนวนสอหลั อยู่ทาทิศะวันออเียใ้ และทิศะวันออเียเหนืออปราสาทประธาน เป็นอาารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า่อ้วยศิลาแล หลัามีลัษะล้ายประทุนเรือ เป็นสถานที่เ็บรัษาัมภีร์อันศัิ์สิทธิ์อศาสนา เนื่อาบรราลัยนี้ใ้ศิลาแลเป็นวัสุในาร่อสร้าแทนหินทรายอันเป็นวัสุที่ใ้มาแ่เิม ึสันนิษานว่าเป็นสิ่่อสร้ายุหลัสุในราวพุทธศวรรษที่ 18 ึ่รับสมัยพระเ้าัยวรมันที่ 7 (ประมาปี พ.ศ. 1724-1744) พระอ์ทรเปลี่ยนมานับถือพุทธศาสนานิายมหายาน ึมีารเปลี่ยนปราสาทเาพนมรุ้ให้เป็นศาสนสถานอพุทธศาสนา แล้วสร้าบรราลัยและพลับพลาเพิ่มเิม
าลารูปาบาท เป็นัวเื่อมโปุระับมปอปราสาทประธาน ประอบ้วยรูปนาเป็นอบโยรอบั้อยู่บนานโปร่ โยมีเสานาสั้นรอรับเป็น่ว ๆ
มป เป็นห้อโถ มีรูปโหมอบทำ้วยหินั้อยู่ลาห้อ ที่พื้นหน้าประูทาเ้า้านะวันออทำเป็นอัันทร์รูปปีา แะสลัเป็นรูปอบัวบานสามอ เหนือุ้มประูทั้สี่้านมีทับหลัสลัเป็นลวลายาม ส่วนให่เป็นภาพพระศิวะและพระนาราย์ ที่สำัไ้แ่
- ภาพศิวนารา อยู่ที่หน้าบันเหนือุ้มประู้านะวัน ออ แะสลัไ้อย่าามลัว สะท้อนให้เห็นว่าปราสาทแห่นี้สร้าถวายพระศิวะ ามิอฮินูเื่อว่าพระศิวะะออมาร่ายรำ ในยามที่โลเิยุเ็
- ทับหลันาราย์บรรทมสินธุ์ อยู่ถัลมา แะเป็นรูปพระนาราย์ึ่เป็นผู้รัษาโล บรรทมอยู่เหนืออนันนาราึ่มีเศียร 1,000 เศียร อยู่ในสวรร์ั้นไวู์ (อยู่ทาทิศเหนืออเษียรสมุทร) มีพระลัษมีผู้เป็นพระายานั่ปรนนิบัิอยู่เีย้า ปิพระนาราย์ะบรรทมอยู่เ่นนี้ นโลเิภัยพิบัิึะอวารมาปราบยุเ็
โปุระและระเบีย
สิ่่อสร้าที่อยู่ภายในระเบียือ ปราสาทประธาน ปรา์น้อย ปราสาทอิ และบรราลัย ามลัษะ สถาปัยรรมเมร
บริเวึ่ลาอระเบียแ่ละ้าน ะมีโปุระ หรือประูทาเ้า ึ่ส่วนให่ยัสร้าไม่เสร็ ยเว้น้านทิศะวันออ ัวโปุระระหนาบ้วยห้อสอห้อ และมีโปุระ รอถัาห้อัล่าวประอบอยู่ทั้สอ้า โปุระัล่าวประับ้วยหน้าบันำหลัภาพเล่าเรื่อ มีทับหลั เสาิผนั และเสาประับรอบประูเป็นอ์ประอบ ผนัระเบียมี่อหน้า่า รอบหน้า่าทำ้วยหินทราย เสาลูรอหน้า่าลึาหินทราย มุมทั้สอ้าปลายสุอระเบียแ่้วยุ้มประู้ ึ่ส่วนให่ยัสร้าไม่เสร็
าลาบันใทาึ้นและทาเิน
ายอเนินเามาสู่ทาเินเบื้อล่า มีบันใทาึ้นทำ้วยหินทราย มีานพัห้าแห่เรียว่า ระฟั ึ่แ่้วย ั้นลวบัว บริเวเิบันใทาึ้นมีาลารูปาบาท เรียว่า สะพานนา ล้ายับาลาหน้าโปุระแ่มีนาให่ว่า าลาัล่าวนี้สร้า้วยหินทราย
าลาเหล่านี้ล้อมรอบ้วยนาราวลูร เป็นนาห้าเศียร พื้นาลาสลัรูปอบัวนาให่ บริเวั้นบันใทาึ้นาลา มีอัันทร์รูปปีาแ่ยัสร้าไม่เสร็ ทาเินเื่อมระหว่าวาลาปู้วยแผ่นหินทราย สอ้ามีเสานาเรีย หรือนารัล หรือเสาเทียนั้เป็นระยะ
พลับพลา (โร้าเผือ) เป็นอาารสร้า้วยหินทรายปนศิลาแล มีระเบียล้อมยเว้นทิศใ้ ึ่เป็น้านหน้าอพลับพลา มีั้นบันใสอ้าที่ปลายระเบีย และมีำแพศิลาแลล้อมระเบียอยู่สาม้าน
ประิมารรม มีอยู่สอประเภทือ ประิมารรมลอยัวและประิมารรมนูน่ำ
- ประิมารรมลอยัว มีพวเทพเ้า อันไ้แ่ พระพรหม พระเศ พระวิษุ พรหมี เทวนารี รูปอื่น ๆ ไ้แ่ ศิวลึ์ และทวารบาล พวรูปสัว์ มีโนนทิ ้า ระมา ระบือ หส์ ม้า สีห์ สิห์ และนา
- ประิมารรมนูน่ำ มีพวเทพเ้าและฤษี และรูปสัว์ มี หส์ รุ สิห์ วานร และนแ้ว
ภาพเล่าเรื่อ ะมีปราอยู่ที่หน้าบัน หน้าบันั้นล ทับหลั ุ้มบัร และานเสาิผนั มีภาพพระศิวะในอิริยาบท่า ๆ พระอุมา รุ พระวิษุ ึ่รวมถึบาปาที่อวาร ไ้แ่ วามนาวาร สำหรับ รามาวาร หรือ พระรามที่เป็นัวเอเรื่อรามเียริ์นั้น ะมีเรื่อราว ั้แ่พระรามเิน นถึเสร็ลับเมืออโยธยา ส่วนฤษาวาร ็มีเรื่อั้แ่พระฤษะ่อสู้ับนาาลิยะ ไปนถึสรามระหว่าษัริย์เารพ ับษัริย์ปาพ
นอานั้น็มีเรื่อราวอพระอินทรและเทพประำทิศทั้สี่ ือ พระอินทร์ พระยม พระวรุ และท้าวุเวร ส่วนเทพอื่น ๆ อันไ้แ่ พระอัี พระอาทิย์ พระันทร์ พระราหู พระเุ พระยม เป็น้น
สำหรับภาพแสเรื่อราวอื่น ๆ ยัมีอีมาที่แสถึประวัิศาสร์ นบธรรมเนียม ประเพี และวิถีีวิ
ความคิดเห็น