ญี่ปุ่น (culture) ^O^

ลำดับตอนที่ #16 : Higan

สัปดาหที่กลางวันและกลางคืนยาวเท่ากัน

彼岸

(Higan : ฮิงัง : สัปดาห์ที่กลางวันและกลางคืนยาวเท่ากัน)

 

          มีคำกล่าวที่ว่า 「暑さ寒さも彼岸まで」(atsusa samusa mo higan made : อะทสึสะ สะมุสะ โมะ ฮิงัง มะเดะ) หมายความว่า "ไม่มีร้อนคิมหันต์ใดจะอยู่ยั้งถึงฮิงังในฤดูใบไม้ร่วงเฉกเช่นความหนาวเหน็บแห่งเหมันต์ที่ไม่อาจอยู่ยั้งถึงฮิงังในฤดูใบไม้ผลิ" ช่วงที่กลางวันและกลางคืนยาวเท่ากันโดยเฉพาะในราววันที่เรียกว่า 春分の日(Shumbun no hi : ชุมบุง-โนะ-ฮิ = วันที่กลางวันและกลางคืนในฤดูใบไม้ร่วงยาวเท่ากัน) และ 秋分の日(Shuubun no hi : ชูบุง-โนะ-ฮิ = วันที่กลางวันและกลางคืนในฤดูใบไม้ร่วงยาวเท่ากัน) บ่งบอกถึงจุดเปลี่ยนแปลงของฤดูในท้องที่ส่วนใหญ่ของญี่ปุ่น ฮิงังซึ่งมีความหมายตามตัวอักษรว่า "บนฝั่งอีกฟากหนึ่งของแม่น้ำ" ตามความคิดทางพุทธศาสนาเป็นสัญญาณแสดงสถานภาพของซะโตริ (satori = การรู้แจ้งของจิตวิญญาณ) ของมนุษย์ มนุษย์ได้รับการปลดปล่อยจากความเจ็บปวดหรือความทุกข์ยากทั้งมวลของการมีชีวิตอยู่ในโลกนี้ นั่นก็คือ "อยู่บนฝั่งทางฟากนี้ของแม่น้ำ" ฮิงัง แดนสวรรค์นิรันดรของชาวพุทธนั้น ตามความนึกคิดทางพุทธศาสนาถือว่าอยู่ทางทิศตะวันตก จากความเชื่อเช่นนี้ ชาวพุทธจึงประกอบพิธี "彼岸会"(higan-e : ฮิงัง-เอะ = พิธีฮิงังสำหรับคนตาย) ขึ้นในวันชุมบุง-โนะ-ฮิ และวันชูบุง-โนะ-ฮิ ขณะพระอาทิตย์ขึ้นจากทิศตะวันออกและตกทางทิศตะวันตก ทั้งชุมบุง-โนะ-ฮิ และชูบุง-โนะ-ฮิ เป็นวันหยุดประจำชาติ ซึ่งหลายครอบครัวจะเซ่นไหว้และสวดภาวนาให้กับดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ ตั้งเครื่องเซ่นไหว้บนแท่นบูชาและไปไหว้แสดงความเคารพบรรพบุรุษที่สุสานประจำตระกูล

 

 

«ขั้นตอนการไปไหว้สุสานบรรพบุรุษ»

          สิ่งที่ต้องเตรียม : ดอกไม้, ธูป, เทียน, ไม้ขีดไฟหรือไฟแช็ก, จุซึ (juzu = ลูกประคำ), อุปกรณ์ทำความสะอาด (ไม้กวาด ถัง กระบวย ฯลฯ)

1. ปัดกวาดป้ายหินจารึกบนหลุมฝังศพและบริเวณรอบข้าง

2. รินน้ำใส่แจกันดอกไม้และวางแจกันดอกไม้ไหว้หน้าหลุมฝังศพ

3. ใช้กระบวยตักน้ำสะอาดจากถังแล้วค่อยๆ รินหลั่งลงบนป้ายหินจารึก (สลักชื่อ วันเกิด ปีถึงแก่กรรมของผู้ตาย)

4. จุดธูปเทียนด้วยไม้ขีดไฟหรือไฟแช็ก ไหว้แล้วปักลงในที่ปัก

5. ถือลูกประคำไว้ในมือ สวดมนต์ไหว้บรรพบุรุษ

 

 

• ใช้ดอกไม้ชนิดใดตกแต่ง

          โดยทั่วไปตามเมืองใหญ่จะซื้อดอกไม้ (ดอกไม้ตามฤดูกาลชนิดที่ไม่มีหนาม) สำหรับเซ่นไหว้ตามร้านดอกไม้ แล้ววางไหว้บนแท่นบูชาพระหรือที่หน้าหลุมฝังศพ

 

• จุซึมีความหมายว่าอย่างไร

          จุซึ เป็นเครื่องใช้ชนิดหนึ่งในพิธีทางศาสนาพุทธ ใช้ถือไว้ในมือขณะสวดภาวนาต่อองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า แต่เดิมนั้นจุซึก็คล้ายกับลูกประคำในศาสนาคริสต์นิกายคาทอลิก คืออาจใช้เป็นเครื่องสำหรับนับจำนวนครั้งของบทสวดของแต่ละคนขณะกล่าวบทสวดต่อองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในปัจจุบัน ยังใช้เป็นสัญลักษณ์ของศาสนาพุทธเช่นกัน วัสดุที่ใช้ทำลูกประคำมีหลากหลายชนิด เช่น ลูกของต้นโพธิ์ คริสตัล ปะการัง ไม้บางชนิด แก้ว เป็นต้น

 

• นอกจากช่วงฮิงังแล้ว จะไปไหว้สุสานบรรพบุรุษในช่วงเวาลาไหนอีกบ้าง

          โดบปกติจะไปไหว้สุสานบรรพบุรุษตอนเทศกาลโอะบ้ง (เทศกาลรำลึกถึงผู้ตายของชาวพุทธ) และในวาระครบรอบการตายของผู้ตายเมื่อญาติๆ มารวมกันเพื่อทำพิธีทางศาสนา เซ่นไหว้และสวดภาวนาให้กับดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ นอกจากนี้จะไปไหว้สุสานบรรพบุรุษประจำตระกูลเมื่อมีเรื่องสำคัญบางเรื่องจะบอกแก่สมาชิกหรือบรรพบุรุษของตระกูลที่เป็นที่เคารพรักผู้ล่วงลับไปแล้ว