เรื่องน่ารักน่ารู้ของอัญมณี

ลำดับตอนที่ #8 : อัญมณีกับของเทียม

          จากที่อ่านเรื่องอัญมณีกับของแท้มาเยอะแล้ว คราวนี้เราเปลี่ยนบรรยากาศเป็นของเทียมบ้างดีกว่าค่ะ

          เครื่องประดับ เป็นสิ่งคู่กายที่ช่วยเสริมบุคลิกและสง่าราศรีให้กับผู้สวมใส่โดยเฉพาะคุณผู้หญิงทั้งหลายที่ชื่นชอบเป็นพิเศษ เครื่องประดับที่ทำมาจากของจริงมีราคาที่สูงเกินกำลังที่เราๆ ท่านๆ จะซื้อมาสวมใส่ได้ตามความต้องการ ด้วยเหตุนี้จึงหันมานิยมเครื่องประดับอัญมณีเทียม

          คุณทราบไหม...เครื่องประดับอัญมณีเทียมนี้เป็นสินค้าส่งออกของไทยที่นำรายได้เข้าประเทศอย่างมากเลยนะคะ

          ความหมายของอัญมณีเทียม (false gemstone) ก็คือวัตถุที่ผลิตขึ้นเพื่อใช้แทนอัญมณีจริง หรืออัญมณีจริงชนิดหนึ่งที่ใช้เลียนแบบอัญมณีจริงอีกชนิดหนึ่ง โดยสามารถแบ่งประเภทของอัญมณีเทียมได้เป็น 3 ประเภท

          อัญมณีเทียมที่มีคุณสมบัติไม่ว่าจะเป็นทางเคมี ทางแสง ทางกายภาพดูเหมือนของแท้ทุกอย่าง แต่แตกต่างกันที่ตำหนิภายในและการกำเนิดที่อัญมณีชนิดนี้จะเกิดขึ้นในห้อง Lab สังเคราะห์อัญมณีเทียมต่างๆ ทั่วโลก เราเรียกว่าอัญมณีสังเคราะห์ (synthetic gemstone)

          วัตถุธรรมชาติซึ่งอาจจะเป็นพลอยชนิดต่างๆ ที่มีลักษณะภายนอกคล้ายอัญมณีที่ต้องการเลียนแบบ แต่มีส่วนประกอบและคุณสมบัติที่ต่างจากอัญมณีชนิดนั้น เราเรียกว่าอัญมณีเลียนแบบ (Imitation or simulant)

          พลอยปะ (Assembled stone) เป็นการนำเอาของแท้มาปะติดกับของเทียมหรือเอาของแท้ที่ราคาด้อยกว่ามากมาปะด้านล่างให้ อัญมณีเม็ดนั้นมีน้ำหน้กเพิ่มขึ้นมากเพื่อที่จะขายได้ในราคาสูง

          พอรู้ความหมายของเครื่องประดับอัญมณีเทียมบ้างแล้ว คราวนี้เรามาทำความรู้จักกับลักษณะของเครื่องประดับอัญมณีเทียมกัน

          เพชรเทียม ทำจากแก้วหล่อหรือแก้วเจียระไนจะมีข้อสังเกตง่ายๆ คือแสงสะท้อนจะไม่แรงและไม่วาวเท่าเพชรจริง แต่ถ้านำเอาเพทาย (zircon) มาทำเป็นเพชรเทียมก็อาจเข้าใจผิดว่าเป็นเพชรแท้ที่มีคุณภาพค่อนข้างต่ำได้

          ส่วนการนำเอาของแท้มาประกบกับของเทียม วิธีสังเกตคือ ผู้ขายมักจะทำให้บริเวณริมๆ (ขอบๆ เพชร) สกปรกเล็กน้อยเพื่อพรางตาไม่ให้เห็นรอยเชื่อมต่อและการเปลี่ยนสีของเพชรจริงเพื่อให้เพชรมีราคาสูงขึ้น จะทำโดยการฉายแสงแต่เมื่อเพชรถูกความร้อนจัดเพชรจะเปลี่ยนกลับไปเป็นสีเดิม

          ทับทิมเทียม ทำด้วยพลาสติกจะมีน้ำหนักที่เบามาก ถ้าทำจากแก้วหล่อก็จะเห็นฟองอากาศเป็นรูปกลมอยู่ในเนื้อแก้วถ้าใช้แก้วหินสีแดงทำ ก็จะไม่สวยเท่าของแท้ ความแข็ง การหักเห และน้ำหนักก็จะผิดกันมาก สำหรับของเทียมที่ทำมาจากสารประกอบที่เหมือนของแท้ให้สังเกตตำหนิ โดยของแท้จะมีตำหนิเป็นลายเส้น V ส่วนของแท้จะไม่มีตำหนิลักษณะเช่นนี้ (นอกจากนี้ยังมีวิธีการทำทับทิมหรือพลอยคอรันดัม สังเคราะห์อีกหลายวิธีซึ่งจะหาโอกาสค้นคว้าเพิ่มเติมมาฝากทุกคนกันในโอกาสต่อไปค่ะ)

          มรกตเทียม ทำมาจากมรกตแท้แต่เป็นชิ้นบางๆ มาประกบกับกระจกสีเขียวแก่เพื่อให้สีของมรกตแลดูสวยยิ่งขึ้น มรกตเทียมชนิดนี้จะสังเกตได้ยากมาก

          หยกเทียม เราสามารถจำแนกออกได้เป็น 3 พวกคือ

          ทำจากพลาสติก น้ำหนักจะเบามาก สีไม่ใส เมื่อออกแรงถูเบาๆ ก็จะเป็นรอย และสังเกตที่รอยหัก ถ้าเป็นของปลอมจะดูเรียบ ส่วน ของจริงรอยหักจะเป็นหน้าหยาบเหมือนรอยเข็มทิ่ม (แต่วิธีนี้คงจะไม่มีใครยอมเสี่ยงทำหรอกค่ะ)

          ทำมาจากหินธรรมชาติที่มีราคาถูกกว่ามาย้อมสีให้เหมือนของจริง เช่น นำหินสีขาวมัวที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันมาย้อมสีเป็นหยก หรือนำโมรามาแต่งให้เหมือนหยก ซึ่งสีจะเป็นสีเขียวอมน้ำเงินและมองดูขุ่นไม่โปร่งใส

          หยกแท้ๆ มาย้อมสีให้สวยขึ้น ซึ่งชนิดนี้จะสังเกตได้ยากมากแต่เวลาใช้ไปนานๆ สีที่ย้อมจะหลุดออกมา ทำให้หยกชิ้นนั้นสีซีดดังเดิม

          เพชรตาแมวเทียม มักนำของแท้ที่เป็นชั้นบางๆ มาประกบกับหินหล่อหรือหินอื่น หรือใช้วิธีนำหินตาแมวสีขาวมาประกบกับหินสีดำกลายเป็น หินตาแมวสีดำ หรือนำหินตาแมวสีขาวมาทาสีดำที่ก้นเพื่อให้ดูเป็นหินสีดำ แต่ของเทียมชนิดนี้ราคาก็ยังไม่ถูกนัก เพราะยังมีส่วนที่เป็นของแท้อยู่

          อำพันเทียม ถ้าทำด้วยยางสนหรือพลาสติกจะมีน้ำหนักเบากว่าของแท้ แต่ถ้าใช้แก้วหล่อก็จะดูเป็นหินชนิดอื่นไม่เหมือนอำพันแท้ แต่อำพันเทียมนิยมทำเทียมสำหรับตั้งดูเล่น โดยใช้แก้วหล่อให้มีตัวแมลง ดอกไม้ ใบไม้ต่างๆ อยู่ในเนื้อแก้ว เหมาะที่จะ ทำเป็นที่ทับกระดาษ ทำของเล่น รูปประดับต่างๆ

          ไข่มุกเทียม หล่อจากพลาสติกจะมีน้ำหนักเบามาก ไม่เงางาม สีรุ้งก็ไม่สวย ทุกๆ เม็ดจะกลมมากและเท่ากันหมดทุกเม็ด ส่วนไข่มุกปลอมที่หล่อด้วยสารเคมีจะดูคล้ายกับที่ทำจากพลาสติกแต่จะดูสวยงามกว่าเล็กน้อย

          สำหรับไข่มุกเทียมที่ดีก็มีไข่มุกเทียมริคัลเจอร์ (Recullured pearl) แต่ก็ดีกว่าไข่มุกเทียมที่กล่าวมาเพียงเล็กน้อย ส่วนชนิดที่ดีที่สุดเรียกว่าไข่มุกเทียมชัตตานีเซมิ (chatani semi pearl) ไข่มุกเทียมชนิดนี้มีผิวมุกหนาเคลือบด้วยของเหลวที่ทำขึ้นเป็นพิเศษ มีความเงางามมากกว่าไข่มุกเทียมชนิดอื่นๆ และที่สำคัญน้ำหนักจะเท่ากับไข่มุขแท้จึงมีชื่อเรียกกันง่ายๆ ว่าไข่มุกที่ 3 คือรองลงมาจากไข่มุขธรรมชาติและไข่มุขเลี้ยง นอกจากไข่มุขที่ 3 ไข่มุขเทียมชนิดต่างๆ ดูออกง่ายโดยดูจากความเงางามและ หยั่งน้ำหนักเท่านั้นก็รู้ทันที

          เป็นอย่างไรบ้างคะ คิดว่าหลายๆ ท่านคงได้ความรู้ไปประกอบการเลือกซื้อเครื่องประดับในแบบที่ชอบนะคะ แต่ถ้าใครไม่นิยมซื้อเครื่องประดับก็เก็บไว้เป็นความรู้เพื่อไปแนะนำคนอื่นๆ ได้ แต่เหนืออื่นใด... ของจริงของปลอม แม้ไม่มีใครรู้ก็อยู่ที่ใจของเราเองนั่นแหละค่ะ ว่าจะคิดอย่างไรกับมัน เพราะจะเห็นได้ว่า แม้ของปลอมจะเลียนแบบได้สักเท่าใด... ก็ยังมีจุดบกพร่องให้แตกต่างจากของจริงวันยังค่ำแหละค่ะ

          ปล.ตัวทอฝันเองยังงงกับไข่มุกเทียมที่ดีที่ยังต้องแบ่งเกรดอีกค่ะ น่าสงสัยว่าขนาดของเทียมยังต้องแบ่งกันอีกหรือ