สะสมคำศัพท์

ลำดับตอนที่ #31 : [นาม] อาวุธ + กริยาที่เกี่ยวข้อง(กำลังเขียน)

[ดาบ]

จุรี	(กลอน) น. มีด, หอก, ดาบ. (ข. จรี ว่า มีด, หอก, ดาบ).

จรี	[จะ-] (กลอน) น. มีด, หอก, ดาบ, เช่น บัดออกกลางสนามสองรา
	สองแขงขันหาก็กุมจรีแกว่งไกว. (สมุทรโฆษ). (ข.).

ดาบ ๑	น. มีดยาวปลายแหลมชนิดหนึ่ง สันแอ่นปลายงอนเล็กน้อย มักใช้
	เป็นอาวุธสําหรับฟันแทง.

ดาบปลายปืน

น. ดาบสั้นตรงสําหรับติดปลายปืน.

ตาว ๑

(โบ) น. ดาบ, มีดยาว.

มีดดาบ	น. มีดขนาดใหญ่ ใบมีดรูปยาวรีประมาณ ๑ ศอก ปลายงอน
	ขึ้นเล็กน้อย ด้ามทำด้วยไม้ยาว ๑ คืบ ดาบของหลวงปรกติสอดไว้ในฝัก
	ดาบเชลยศักดิ์ไม่นิยมทำฝักสำหรับสอดดาบ ใช้เป็นอาวุธ มีชื่อเรียก
	ต่างกันออกไปตามลักษณะปลายดาบ, ถ้าปลายแหลม หัวงอน เรียกว่า
	มีดดาบหัวปลาซิว, ถ้าปลายมนแหลมเรียกว่า มีดดาบหัวปลาหลด,
	ถ้าปลายตัดขวางเรียกว่า มีดดาบหัวตัด, ถ้าปลายแหลมตัดปลายสันเฉียง
	ปัดไปทางปลายดาบเรียกว่า มีดดาบหัวเผล้.

แวง ๒

น. ดาบ.

แสง ๒	น. อาวุธ, ศัสตรา, เครื่องมีคม, ราชาศัพท์ใช้ว่า พระแสง เช่น
	พระแสงดาบ พระแสงปืน.

อสิธารา

น. คมดาบ, คมศัสตรา. (ป., ส.).

อสิ	น. ดาบ, มีด, กระบี่. (ป., ส.).

[มีด]

กริช	[กฺริด] น. อาวุธชนิดหนึ่ง คล้ายมีด ๒ คม ปลายแหลม ใบมีดตรง
	ก็มีคดก็มี เป็นของชาวมลายู.

กำบิด

(โบ) น. กรรบิด, มีด. (ข. กําบิต).

กรรบิด

[กัน-] น. มีด, ราชาศัพท์ว่า พระกรรบิด. (ข. กำบิต ว่า มีด).

กั้นหยั่น	น. มีดปลายแหลม มีคม ๒ ข้าง ส่วนของใบมีดตั้งแต่กั่นถึงปลาย
	ใหญ่เท่ากัน เป็นอาวุธ ใช้เหน็บเอว, จีนใช้เป็นเครื่องหมายกันจัญไร
	เช่นในรูปสิงโตคาบกั้นหยั่น.

ซุย ๑

น. มีดชนิดหนึ่ง รูปเรียวแหลม.

โต้ ๑

น. ชื่อมีดชนิดหนึ่ง สันหนา หัวโต, อีโต้ ก็เรียก.

มีดโอ

น. มีดกราย.

มีดอีเหน็บ

น. มีดเหน็บ.

มีดอีเหลียน

น. มีดเหลียน.

มีดเสียม

น. มีดหัวเสียม.

มีดสั้น

น. มีดขนาดเล็ก ลักษณะคล้ายมีดพก แต่สันบางกว่า.

วาสี ๒

น. มีด, พร้า. (ป., ส.).

เสน่า

[สะเหฺน่า] น. มีดสั้นสำหรับเหน็บประจำตัว.

สัตถ ๓

(แบบ) น. อาวุธ, มีด, หอก. (ป.; ส. ศสฺตฺร).

เหลียน	[เหฺลียน] น. ชื่อมีดขนาดใหญ่ ใบมีดแบน ปลายกว้างโคนแคบ สันหนา
	และโค้งดุ้งขึ้น โคนมีดทำเป็นบ้องหรือกั่นสอดติดกับด้ามไม้ยาว ใช้ถาง
	ป่า ตัดอ้อย หรือรานกิ่งไม้เป็นต้น, อีเหลียน ก็เรียก. (จ.).

อสิ	น. ดาบ, มีด, กระบี่. (ป., ส.).

[ธนู]

ธนู	ชื่ออาวุธชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยคันธนูซึ่งมีสายธนูสำหรับน้าวยิง
	และลูกธนูที่มีปลายแหลม; ชื่อกลุ่มดาวรูปธนู เรียกว่า ราศีธนู
	เป็นราศีที่ ๘ ในจักรราศี; ชื่อดาวฤกษ์อนุราธา. (ป. ธนุ).

กุทัณฑ์

น. เกาทัณฑ์, ธนู.

เกาทัณฑ์

น. ธนู, กุทัณฑ์ ก็ใช้. (ป., ส. โกทณฺฑ).

จาป ๑	[จาบ, จาปะ] (แบบ) น. ธนู, ศร, หน้าไม้, เช่น ชักกุทัณฑกำซาบ ด้วย
	ลูกจาปแล่นลิ่ว. (อนิรุทธ์). (ป., ส.).

ธนุ, ธนุรญ

(แบบ) น. ธนู. (ป.).

อุสุ	น. ธนู, หน้าไม้, เครื่องยิง. (ป.; ส. อิษ).

สินาด

น. หน้าไม้, ปืน.

ศร	[สอน] น. อาวุธชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยคันสำหรับยิง เรียกว่า คันศร
	กับลูกที่มีปลายแหลม เรียกว่า ลูกศร, เรียกสายคันศรว่า สายศร,
	เรียกอาการที่ยิงลูกศรออกไปว่า แผลงศร หรือ ยิงศร; (โบ) ปืน. (ส.).

หน้าไม้	น. วิธีคิดเลขเพื่อให้รู้ว่าไม้มีกี่ยก; เครื่องยิงชนิดหนึ่ง มีคันและ
	ราง ยิงด้วยลูกหน้าไม้.

[ปืน]

กำเพลิง

[-เพฺลิง] น. ปืนไฟ. (ข. กําเภฺลีง).

ขานกยาง ๑	น. ปืนโบราณที่ตั้งยิงบนขาคํ้า; เรียกตรวนที่มีลูกย่าง ๒ อันว่า
	ตรวนขานกยาง.

คำเพลิง

[-เพฺลิง] น. ปืน. (ข. กําเภลิง).

เต้าปืน	น. ฐานชนวนปืนโบราณที่มีลักษณะนูนขึ้น สําหรับ
	โรยดินหู.

ท้ายสังข์

น. ท้ายสุดของปืนใหญ่แบบไทย มีลักษณะงอนคล้ายก้นของหอยสังข์.

ทองปราย	(โบ) น. ปืนโบราณชนิดหนึ่ง เช่น ล้วนถือทองปรายทุกคน.
	(รามเกียรติ์ ร. ๑).

นมหนู	น. ส่วนของปืนที่สวมแก๊ปเพื่อให้ประกายเข้าไปเผาดินปืนข้างใน; ส่วน
	ของเครื่องใช้เป็นปุ่มมีรูเพื่อให้ฉีดนํ้ามันออกมา เช่น นมหนูตะเกียง
	นมหนูเครื่องยนต์.

บาเรียม

น. ปืนใหญ่โบราณชนิดหนึ่ง.

ปืนกล

น. ปืนที่มีกลไกยิงได้เร็วมาก.

ปืนพก

น. ปืนขนาดเล็ก สำหรับพกพาติดตัวไปได้.

ปืนครก

น. ปืนใหญ่ที่มีลำกล้องสั้นลักษณะคล้ายครก

ปืนเล็กยาว

น. ปืนเล็กที่มีลำกล้องยาวติดดาบปลายปืนได้.

ปืนเล็ก

น. ปืนที่มีปากลำกล้องกว้างต่ำกว่า ๒๐ มิลลิเมตร ลงมา.

มณฑก ๒

[-ทก] (โบ) น. เรียกปืนเล็กยาวชนิดหนึ่งว่า ปืนมณฑก. (อ. bundook).

รังเพลิง	น. ส่วนท้ายของลํากล้องปืนเป็นที่บรรจุลูกปืนในตําแหน่ง
	พร้อมที่จะจุดชนวน.

รังปืนกล	น. ที่ซุ่มกำบังดักยิงข้าศึกทำเป็นมูนดินหรือทำด้วยกระสอบ
	ทรายเป็นต้น มีช่องสำหรับสอดปืนกลออกไป.

รางปืน	น. ไม้เนื้อแข็งที่ทำเป็นร่องสำหรับรองรับลำกล้องปืนประเภท
	ประทับบ่า เช่น ปืนนกสับ ปืนคาบศิลา หรือตัวปืนใหญ่ในสมัยโบราณ
	เป็นต้น.

ลำบุ	(โบ) น. ปืนใหญ่, เขียนเป็น ละบู ก็มี.

ลำกล้อง	น. ส่วนของปืนที่มีลักษณะยาวกลวง, เรียกสิ่งที่มีลักษณะ
	คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ลํากล้องกล้องโทรทรรศน์.

ลูกโม่	น. วัตถุทําด้วยหิน เหล็ก ทองเหลือง เป็นต้น ให้มีรูปกลม ๆ
	ใช้โม่หรือบดสิ่งของ; ส่วนของปืนที่บรรจุกระสุน เมื่อลั่นไก
	แล้วหมุนได้เพื่อให้ลูกปืนตรงกับลํากล้อง.

ลูกปราย	น. ลูกตะกั่วหรือลูกเหล็กเล็ก ๆ สําหรับยัดใส่ในลํากล้องปืน
	ครั้งละหลายลูก เมื่อยิงไปครั้งหนึ่ง ๆ ลูกจะกระจายไป, กระสุน
	ปืนชนิดที่มีลูกตะกั่วหรือลูกเหล็กเล็ก ๆ หลาย ๆ ลูกผสมปนอยู่
	กับดินปืนในนัดเดียวกัน เวลายิงจะกระจายออก เช่น ปืนลูกซอง
	ใช้กระสุนลูกปราย.

ศิลาปากนก	น. หินเหล็กไฟที่ใช้ติดกับปลายเครื่องสับของปืน
	โบราณบางชนิดเพื่อสับแก๊ปปืนให้เกิดประกายไฟ, หินปากนก
	ก็เรียก.

อาฏานา	น. เรียกชื่อพิธียิงปืนเพื่อขับไล่ภูตผีปีศาจตามประเพณีความเชื่อ
	ในระหว่างพระสงฆ์สวดอาฏานาฏิยสูตรในวันทําพิธีตรุษว่า ยิง
	ปืนอาฏานา, อัฏนา ก็ว่า.

[กริยา]

กวัด	[กฺวัด] ก. จับด้ามวัตถุให้ปลายตั้งขึ้นแล้วปัดไปมา, ใช้เข้าคู่กับคํา
	แกว่ง เป็น กวัดแกว่ง หรือ แกว่งกวัด หรือใช้เข้าคู่กับคำ ไกว เป็น
	กวัดไกว.

กระวัด	[-หฺวัด] (กลอน) แผลงมาจาก กวัด เช่น เฉวียงหัตถ์กระวัดวรธนู.
	(สรรพสิทธิ์).

จำทวย ๒

(กลอน) ก. ถือ, ถืออาวุธร่ายรํา, เช่น จําทวยธนูในสนาม. (สมุทรโฆษ).

ควง	ก. แกว่งหรือทําให้หมุนไปโดยรอบ เช่น ควงกระบอง ควงดาบ

ร่อน	ก. อาการของสิ่งมีลักษณะแบนเลื่อนลอยไปหรือมาในอากาศ, ทำให้
	สิ่งแบน ๆ เคลื่อนไปในอากาศหรือบนผิวน้ำ เช่น ร่อนรูป ร่อนกระเบื้อง
	ไปบนผิวน้ำ; กางปีกแผ่ถาไปมาหรือถาลง เช่น นกร่อน เครื่องบินร่อน
	ลง; แยกเอาของละเอียดออกจากของหยาบ โดยใช้เครื่องแยกมีแร่ง
	เป็นต้นแกว่งยักไปย้ายมา ให้ของที่ละเอียดหลุดลงไป เช่น ร่อนข้าว,
	แกว่งวนเวียนไปรอบตัว เช่น ร่อนดาบ; เอาคมมีดถูวนเบา ๆ ที่หิน
	ในคําว่า ร่อนมีด.

ลงดาบ	ก. ประหารชีวิตด้วยการใช้ดาบฟันคอให้ขาด เช่น
	เพชฌฆาตลงดาบนักโทษ.

คล่องมือ	ว. ถนัดมือ, เหมาะกับมือ, เช่น มีดเล่มนี้ใช้คล่องมือ; สะดวก,
	ไม่ขาดแคลน, เช่น เขามีเงินใช้คล่องมืออยู่เสมอ.

ควั่น	[คฺวั่น] น. ที่ต่อขั้วผลไม้หรือดอกที่เป็นรอยรอบเช่นที่ก้านผลขนุนหรือ
	ทุเรียนเป็นต้น. ก. ทําให้เป็นรอยด้วยคมมีดโดยรอบ. ว. เรียกอ้อยที่
	ควั่นให้ขาดออกเป็นข้อ ๆ ว่า อ้อยควั่น.

ผ่า	ก. ทําให้แยกออกจากกันตามยาวด้วยมีดหรือขวานอย่างผ่าฟืน,
	โดยปริยายหมายถึงกิริยาที่ทําให้แยกออก เช่น ผ่าฝี ผ่าปากม้า;
	แหวกเข้าไป เช่น ผ่าเข้าไป; ฟาดฟันลงไป; (ปาก) ทำสิ่งที่ไม่น่า
	จะทำหรือในลักษณะที่ไม่ควรจะเป็นเช่นนั้น เช่น วิ่งผ่าเข้าไป
	กลางวงแทนที่จะเล่นกันอยู่ข้างล่าง ผ่าขึ้นไปอยู่บนยอดไม้.

พลิ้ว	[พฺลิ้ว] ก. บิด, เบี้ยว, เช่น คมมีดพลิ้ว; สะบัดเป็นคลื่นไปตามลม
	เช่น ธงพลิ้ว.

ลงมีด

ก. จดมีด คือ เริ่มฟัน.