Pyramid :: ปิระมิดแห่งอิยิปต์

ลำดับตอนที่ #2 : ทำความรู้จักกับปิระมิดกันก่อน

ทำความรู้จักกับปิระมิดแห่งอิยิปต์กันก่อน

หากจะกล่าวถึงปิระมิด คงไม่มีโบราณสถานแห่งใดในอิยิปต์หรือแม้กระทั่งที่ใดก็ตามในโลกนี้ที่มีชื่อเสียงไปกว่ามหาปิระมิดแห่งกีซา มหาปิระมิดเหล่านี้เป็นสัญลักษณ์ของอิยิปต์โดยไม่มีข้อกังขาใด ๆ   มันเป็นทั้งจุดหมายปลายทองหลักสำหรับนักท่องเที่ยว และเป็นแหล่งข้อมูลที่พอจะทำให้จินตนาการถึงโลกเมื่อสามพันปีก่อนได้

อย่างไรก็ตาม ในประเทศอิยิปต์นั้นมีปิระมิดมากกว่า 100 แห่ง และมีเป็นจำนวนมากที่ผู้สนใจอิยิปต์โบราณยังไม่รู้จัก มีปิระมิดจำนวนไม่มากนักรอบ ๆ เมืองไคโร คือมีเฉพาะทางตอนใต้ของแม่น้ำไนล์    ในทางกลับกันปิระมิดหลวงแห่งเดียวที่พบทางอิยิปต์ตอนใต้ (ที่อาบีโดส) ถูกสร้างขึ้นโดย Ahmose ผู้สถาปนาราชวงศ์ที่ 15 และผู้สถาปนาอาณาจักรอิยิปต์ มันอาจจะยังเป็นปิระมิดหลวงแห่งสุดท้ายที่สร้างขึ้นในอิยิปต์ด้วย

เพราะฉะนั้น ปิระมิดส่วนมากจึงไม่ถูกสร้างขึ้นตลอดเวลาในประวัติศาสตร์อิยิปต์โบราณ ยุคสมัยของปิระมิดเริ่มต้นจากการปะทุของเทคโนโลยีการสร้าง ซึ่งเริ่มขึ้นในราชวงศ์ที่ 3 รัชสมัยของกษัตริย์ Djoser  มีกษัตริย์บางคนก่อนหน้านี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกษัตริย์ Snefru  ที่สร้างปิระมิดมากกว่าหนึ่งแห่ง กษัตริย์อิยิปต์แทบทุกพระองค์ใส่ลำดับของตนเองไว้ในช่วงท้าย ๆ ของอาณาจักรยุคกลาง ซึ่งอาจจะยกเว้นในช่วงต่อระหว่างระยะแรกระหว่างอาณาจักรเก่าและอาณาจักรยุคกลาง หลังสิ้นสุดยุคของฟาโรห์องค์แรกของอาณาจักรอิยิปต์ยุคกลางซึ่งก็คือ Ahmose ปิระมิดหลวงซึ่งสร้างขึ้นโดยชาวอิยิปต์ก็ได้สิ้นสุดลงทั้งหมด แทบจะทันที กษัตริย์แห่งอาณาจักรอิยิปต์ใหม่เลือกที่จะหลบซ่อนตัวเองอยู่ในภูเขา West Bank ใน Thebes (หรือเมือง Luxor ในปัจจุบัน)แทนที่จะสร้างสุสานทั้งหมดขึ้นมาใหม่

อย่างไรก็ตาม ปิระมิดที่เล็กกว่าก็ยังคงถูกสร้างขึ้น ตัวอย่างเช่นสุสาน

Deir el-Medina ที่สร้างขึ้นโดยสามัญชน ชาวนูเบี้ยนยุคหลังซึ่งอยู่ภายใต้ปกครองของอิยิปต์ก็ยังสร้างปิระมิดเล็ก ๆ คล้าย ๆ กันแต่ด้านข้างสูงชันกว่าขึ้นมา และมีคนคิดว่าจริง ๆ แล้วปิระมิดเหล่านี้ ถูกสร้างขึ้นในนูเบียอยู่แล้วด้วย ประเพณีนี้สืบทอดในนูเบียหลังจากผู้ปกครองทางตอนใต้สูญเสียอำนาจปกครองในอิยิปต์ และในที่สุดจริง ๆ แล้วมีปิระมิดที่ถูกสร้างขึ้นในนูเบียมากกว่าในอิยิปต์เสียอีก แต่มันก็ยังอยู่ในสัดส่วนที่เล็กกว่ามาก

ปิระมิดแห่งอื่น ๆ ที่ยังคงอยู่ แต่วัตถุประสงค์ส่วนมากกลับแตกต่างจากในยุคอิยิปต์โบราณ ปิระมิดนอกอิยิปต์ที่มีชื่อเสียงที่สุดน่าจะเป็นปิระมิดที่ตั้งอยู่ในประเทศเม็กซิโก และทางตอนใต้ของเม็กซีโก แต่ปิระมิดเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเป็นศาสนสถานมากกว่า ในอิยิปต์ แทบจะทั้งหมดยกเว้นบางปิระมิดเท่านั้นต่างถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเป็นสุสาน บางครั้งก็เพื่อที่จะรักษาร่างกายของฟาโรห์ (เช่นเดียวกับสามัญชนในยุคหลัง ๆ ) หรือเพื่อให้เทพแห่งความตายสถิตย์อยู่ (ในกรณีของปิระมิดย่อยที่สร้างขึ้นถัดจากปิระมิดที่ใหญ่กว่า) และจุดประสงค์อื่น ๆ ในการสร้างปิระมิดก็มีน้อยมาก

ขณะที่ปิระมิดส่วนมากเป็นสุสานสำหรับฟาโรห์แห่งอิยิปต์ คำถามสำคัญก็คือเหตุผลที่ผู้ปกครองอิยิปต์เลือกรูปทรงนี้คืออะไร และในเรื่องนี้ ทำไมพวกเขาถึงสร้างให้มันใหญ่โตขนาดนั้น ปัจจุบัน เราเชื่อว่าฟาโรห์เลือกรูปทรงนี้เพื่อที่จะเลียนแบบBenBen ซึ่งเป็นหินรูปทรงปิระมิดที่พบในศาสนสถานโบราณ ซึ่งคิดว่าน่าจะเป็นสัญลักษณ์ของเนินดินยุคแรกเริ่มที่เป็นแหล่งกำเนิดของมนุษย์ นอกจากนี้ปิระมิดยังถูกเชื่อมโยงเข้ากับเทพเร หรือเทพรา สุริยเทพ ซึ่งตามคติตำนานของอิยิปต์โบราณแล้ว เทพเรผู้นี้ก็คือผู้สร้างกองดินยุคแรกเริ่มเพื่อเป็นแหล่งกำเนิดชีวิต

ไม่ว่าปิระมิดในอิยิปต์มีขนาดใหญ่เท่าใด เราก็ได้แต่สันนิษฐานว่าเป็นวิธีการที่ฟาโรห์แสดงถึงอำนาจในการปกครองของตัวเอง และบางทีก็อาจจะเป็นการประกาศความรุ่งเรืองและความเข้มแข็งของอิยิปต์ อย่างไรก็ตาม ก็ควรจะจำด้วยว่าปิระมิดในยุคต่อ ๆ มานั้นก็ไม่ค่อยจะมีขนาดใหญ่ได้เท่ากับมหาปิระมิดแห่งกีซาเลย (รวมถึงปิระมิดอื่นในยุคเดียวกันด้วย)

ปิระมิดนั้นมีวิวัฒนาการ ปิระมิดแรก ๆ นั้นไม่ได้มีรูปร่างอย่างเช่นในปัจจุบันเสียทีเดียว จริง ๆ แล้วปิระมิดที่เราเชื่อว่าถูกสร้างขึ้นในอิยิปต์เป็นครั้งแรกนั้นคือปิระมิดของ Djoser ซึ่งไม่ใช่รูปทรงปิระมิดอย่างสมบูรณ์ที่มีพื้นผิวด้านข้างราบขึ้นไปยังปลายยอด แต่ด้านข้างของปิระมิดนี้กลับเป็นขั้น ๆ และที่ส่วนยอดของปิระมิดก็มีหน้าตัดเป็นพื้นผิวราบ ขณะที่ปิระมิดแห่งอิยิปต์กำลังค่อย ๆ พัฒนา ก็ยังคงมีข้อผิดพลาดเช่นเดียวกันจนกระทั่งในที่สุด ชาวอิยิปต์ก็หาวิธีการทำให้พื้นผิวปิระมิดด้านข้างราบเรียบไปยังยอดปลายสุดได้ในยุคกลาง อันที่จริง ปิระมิดยังคงพัฒนาตลอดช่วงประวัติศาสตร์ บางทีอาจจะไม่ได้อยู่ในรูปทรงเดียวกันตลอด แต่ะมันก็ยังคงสร้างขึ้นตลอด และมีเทวสถานผุดขึ้นรอบ ๆ สิ่งก่อสร้างนั้นด้วย ตัวอย่างเช่น ในช่วงของยุคปิระมิดอิยิปต์ยุคหลัง ๆ ดูเหมือนความเชื่อของชาวโอซิเรียน (ชาวอิยิปต์โบราณ) จะมีผลกระทบและมีอิทธิพลต่อการจัดการและผังเมืองของห้องฝังศพใต้ดินเอามาก ๆ

อย่างไรก็ตาม ไม่นานหลังจากที่ปิระมิดองค์แรกถูกสร้างขึ้น รูปทรงของมันก็กลายเป็นมาตรฐานและต้นแบบไปโดยปริยาย ความซับซ้อนของปิระมิดหลวงนั้นประกอบไปด้วย ปิระมิดหลัก สนามรอบ ๆ ปิระมิดหลัก และปิระมิดย่อยที่เล็กกว่ามากสำหรับเป็นที่สถิตวิญญาณ วิหารบรรจุศพที่ตั้งถัดจากปิระมิดหลัก ผนังล้อมรอบ และทางข้ามที่นำลงไปยังวิหารเบื้องล่าง ความซับซ้อนของปิระมิดบางแห่งนั้นยังประกอบไปด้วยปิระมิดรอง ซึ่งเป็นปิระมิดที่เล็กกว่าเพื่อเป็นที่ฝังสมาชิกอื่น ๆ ในครอบครัว และปิระมิดส่วนมากจะล้อมรอบไปด้วยสุสานของครอบครัวนี่ล่ะ

ความคิดเกี่ยวกับปิระมิดของเรามีการพัฒนาขึ้นมาอย่างรอบคอบในรอบหลายปีมานี้ ในยุคก่อน ๆ เราถูกสอนมาว่าปิระมิดนั้นถูกสร้างขึ้นโดยทาสแรงงานชาวยิว จนสามารถสร้างสิ่งก่อสร้างขนาดมโหฬารนี้ขึ้นมาได้ ปิระมิดส่วนมากนั้นถูกสร้างขึ้นก่อนที่พวกยิวจะปรากฏขึ้นในประวัติศาสตร์เสียอีก แต่ปัจจุบันนี้มีนักวิชาการจำนวนมากที่คิดว่าปิระมิดไม่ได้ถูกสร้างขึ้นจากทาสแรงงานเลย 

ในทางกลับกันเราก็ยังคงไม่ยอมทฤษฎีอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับมนุษย์ต่างดาว หรืออารยธรรมที่สูญหายว่าเป็นผู้สร้างปิระมิด เพราะมันยังคงมีหลักฐานมากมาย เช่น เครื่องมืด รูปภาพ การเปลี่ยนแปลงด้านวิวัฒนาการ และแม้กระทั่งหมู่บ้านคนงานที่เห็นได้อย่างชัดเจนว่ายังเก่าคร่ำครึ

อย่างไรก็ตาม ความลึกลับก็ยังคงอยู่ แม้กระทั่งในปิระมิดที่เราศึกษาอย่างละเอียดที่สุดแล้ว ปิระมิดที่มีชื่อเสียงที่สุดในมหาปิระมิดนั้นคือ มหาปิระมิดแห่งคูฟู (Khufu)ซึ่งเรายังคงศึกษาอยู่หลายต่อหลายปีมาแล้วแต่ก็สามารถเปิดเผยความลับของมันได้เพียงน้อยนิดเท่านั้น ที่นั่นมันยังมีความรู้มากมายจากขุมสมบัติแห่งอิยิปต์เหล่านี้ให้เราได้ศึกษา มันอาจจะมีปิระมิดหลงเหลืออยู่สักแห่งหรืออาจจะมากกว่านั้นที่รอให้ค้นพบอยู่