คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ตอนที่ 1 : ระบอบการเมืองการปกครอง
ระบอบารเมือารปรอ
ลัษะารเมือารปรอ
ระบอบประาธิปไย
ือ ระบอบารปรอนเออประาน โยผ่านารเลือสมาิผู้แทนราษรไปบริหารและูแลเรื่อหมาย เพื่อผลประโยน์อประานส่วนให่และโยารรวสอบวบุมูแลอประานโยรหรือารมีส่วนร่วมอย่าแ็ัน เ่น ารยื่นเสนอหรือแ้ไหมาย ารยื่นถอถอนนัารเมือที่ประพฤิมิอบ ารแสวามิในารทำประาพิาร์ ารออเสียในารทำประามิ
ระบอบประาธิปไย ระบอบนี้มีลัษะเ่นอยู่ที่ารแ่ันอย่าเสรีระหว่าลุ่มหรือพรรารเมือ่าๆ เพียเพื่อให้ไ้รับวามไว้วาใาประานส่วนมาในประเทศให้เป็นรับาล ทำหน้าที่บริหาริาร่าๆ อประเทศามนโยบายที่ลุ่มหรือพรรนั้นไ้วาไว้ล่วหน้า ลัษะเ่นัล่าวนี้ะำรอยู่ไ้ลอไปถ้าลุ่มหรือพรรารเมือนั้น ๆ ยึหลัารประาธิปไยเป็นหลัในาร่อสู้แ่ันทาารเมือารปรอ
หลัารอระบอบประาธิปไย
1. อำนาอธิปไย หรืออำนาสูสุในารปรอประเทศ หรือบาที็เรียันว่า อำนาอรั (state power) เป็นอำนาที่มาาปวน และผู้ที่ะไ้อำนาปรอะ้อไ้รับวามยินยอมาประานส่วนให่ในประเทศ
2. ประานมีสิทธิที่ะมอบอำนาปรอให้แ่ประาน้วยันเอ โยารออเสียเลือั้ัวแทนเพื่อไปใ้สิทธิใ้เสียแทนน เ่น ารเลือ สส. หรือ สว. โยมีารำหนวันเลือั้และมีวาระารำรำแหน่ เ่น ทุ 4 ปี หรือ 6 ปีเป็น้น
3. รับาละ้อเารพสิทธิและเสรีภาพั้นพื้นานอประาน อาทิ สิทธิในทรัพย์สิน สิทธิในีวิ เสรีภาพในารพู ารเียน ารแสวามิเห็น ารุมนุม โยรับาละ้อไม่ละเมิสิทธิเล่านี้
เว้นแ่เพื่อรัษาวามมั่นอาิ หรือเพื่อรัษาวามสบเรียบร้อย หรือเพื่อรัษาศีลธรรมอันีามอประาน
4. ประานทุนมีสิทธิเสมอันในารที่ะไ้รับบริารทุนิที่รััให้แ่ประาน เ่น สิทธิในาร ไ้รับารศึษาั้นพื้นาน 12 ปีโยไม่เสีย่าใ้่าย
5. รับาลถือหมายและวามเป็นธรรมเป็นบรรทัานในารปรอ และในารแ้ปัหาวามัแย้่า ๆ ระหว่าลุ่มน รวมทั้ะ้อไม่ออหมายที่มีผลเป็นารลโทษบุลย้อนหลั
ระบอบประาธิปไยแบ่ออเป็น 2 แบบ ือ แบบที่มีพระมหาษัริย์เป็นประมุ และแบบที่มีประธานาธิบีเป็นประมุ
1. แบบแรมีพระมหาษัริย์เป็นประมุ ไ้แ่ อัฤษ เนเธอแลน์ เบลเยี่ยม เนมาร์ นอร์เวย์ สวีเน ี่ปุ่น มาเลเีย และไทย
2. แบบที่สอมีประธานาธิบีเป็นประมุ ไ้แ่ ฝรั่เศส อินเีย สหรัอเมริา เป็น้น
้อีและ้อเสียอ ระบอบประาธิปไย
1. ้อีอระบอบประาธิปไย ที่วรล่าวถึมีันี้
1.1 เปิโอาสให้ประาน ส่วน้ามาำเนินารปรอประเทศ โยประานส่วน้าน้อยมีสิทธิที่ะำรอยู่และทำารั้านารปรออฝ่าย้ามาไ้ ้อี้อนี้มีส่วนทำให้เิผลี่อประเทศาิโยส่วนรวม เนื่อาารัสินใทำสิ่่า ๆ ้วยฝ่ายเสีย้ามานั้นย่อมะมีวามถู้อมาและผิพลาน้อย ะเียวันฝ่ายเสีย้าน้อยะอยเป็นระเา และท้วิผลเสียที่ะ้อป้อันมิให้เิึ้นลอเวลา
1.2 เปิโอาสให้ประานทุนใ้สิทธิเสรีภาพไ้อย่าเสมอหน้าัน ัวอย่าเ่น ไม่ว่าะเป็นนมั่มีหรือยาน มีสิทธิที่ะรวมัวันเป็นพรรารเมือและสมัรรับเลือั้เป็นสมาิสภาผู้แทนราษรและประธานาธิบี ึ่ทำให้ประานมีโอาสเลือนีและมีวามสามารถเ้าำรำแหน่ัล่าว
1.3 ถือหมายเป็นมารานในารำเนินารปรอ โยใ้หมายบัับแ่ทุน ไม่ว่าะเป็นนมั่มีหรือยาน ไม่ว่าะเป็น้าราารหรือประาน ยัผลให้ทุนเสมอันโยหมาย
1.4 ่วยระับวามัแย้ระหว่ารับาลับประาน และระหว่าประาน้วยันเอโยสันิวิธี โยมีศาลเป็นผู้พิาราพิพาษาี่า ๆ ให้เป็นไปามหมาย ึ่่วยทำให้ประานอยู่ร่วมันไ้อย่าสันิ โยมีหมายเป็นรอบอวามประพฤิอทุน
2. ้อเสียอระบอบประาธิปไย ที่วรล่าวถึมีันี้
2.1 มีวามล่า้าในารัสินใทำาร่า ๆ เนื่อา้อมีารปรึษาหารือและผ่านั้นอนมา เ่นารรา หมายแ่ละบับ้อใ้เวลาบารั้หลายวัน หลายสัปาห์ หรือหลายเือน เนื่อา้อมีารอภิปรายันในสภา และแ้ไปรับปรุันมาว่าะประาศใ้บัับเป็นหมาย ้วยเหุนี้ผู้นำอประเทศที่ำลัพันาึ่มีปัหาที่ะ้อแ้ไโยรีบ่วน ึมัะิว่าระบอบประาธิปไยไม่เหมาะับประเทศอน
2.2 ้อเสีย่าใ้่ายในารำเนินารปรอมา ัวอย่าเ่น ในารเลือั้สมาิสภาผู้แทนราษรทั่วประเทศ หรือเลือั้ประธานาธิบีแ่ละรั้ ้อใ้เินทอเป็นำนวนมา ึ่ผู้นำประเทศที่ำลัพันามัิว่าประเทศอนยานเินไปที่ะใ้ระบอบประาธิปไยไ้
2.3 อานำไปสู่วามสับสนวุ่นวายไ้ ถ้าประานส่วนมาในประเทศที่ใ้ระบอบประาธิปไย ไม่รู้ัใ้สิทธิเสรีภาพให้อยู่ภายในรอบอหมาย ึ่อาทำให้ประเทศาิเริ้าลอี ้วยเหุนี้ผู้นำอประเทศที่ำลัพันาบาประเทศ ึิว่าระบอบประาธิปไยไม่เหมาะสมับประเทศอน เนื่อาประานส่วนให่ยัไม่พร้อมที่ะปรอในระบอบประาธิปไย
ราานสำัอประาธิปไย
อธิบายในเิวิาาร (เิมีเหุผลยืนยันสอล้อน่าเื่อถือหรือพิสูน์ไ้)ไ้ว่า ระบอบประาธิปไยที่แท้รินั้น ้ออยู่บนราานหลัารที่สำั 5 ประาร ือ
1. หลัารอำนาอธิปไยเป็นอปวน ประานแสออึ่ารเป็นเ้าอโยใ้ อำนาที่มีามระบวนารเลือั้อย่าอิสระและทั่วถึในารให้ไ้มาึ่ัวผู้ปรอและผู้แทนอน รวมทั้ประานมีอำนาในารั้านและถอถอนผู้ปรอและผู้แทนที่ประานเห็นว่า ไม่ไ้บริหารประเทศในทาที่เป็นประโยน์่อสัมส่วนรวม เ่น มีพฤิรรม้อโ หาผลประโยน์ทับ้อนนร่ำรวยผิปิ
2. หลัเสรีภาพ ประานทุนมีวามสามารถในารระทำหรือเว้นารระทำอย่าใอย่าหนึ่ามที่บุล้อาร ราบเท่าที่ารระทำอเานั้น ไม่ไปละเมิลิรอนสิทธิเสรีภาพอบุลอื่น หรือละเมิ่อวามสบเรียบร้อยอสัมและวามมั่นอประเทศาิ
3. หลัวามเสมอภา ารเปิโอาสให้ประานทุนสามารถเ้าถึทรัพยารและุ่า่าๆอสัมที่มีอยู่ำัอย่าเท่าเทียมัน โยไม่ถูีัน้วยสาเหุแห่วามแ่าทาั้นวรระทาสัม าิพันธุ์ วันธรรมวามเป็นอยู่ านะทาเศรษิ หรือ้วยสาเหุอื่น
4. หลัารปรอโยหมายหรือหลันิิธรรม ารให้วามุ้มรอสิทธิั้นพื้นานอประานทั้ในเรื่อสิทธิเสรีภาพในทรัพย์สิน ารแสออ ารำรีพ ฯลฯ อย่าเสมอหน้าัน โยผู้ปรอไม่สามารถใ้อำนาใๆลิรอนเพิถอนสิทธิเสรีภาพอประานไ้ และผู้ปรอไม่สามารถใ้อภิสิทธิอยู่เหนือหมาย หรือเหนือว่าประานนอื่นๆไ้
5. หลัารเสีย้ามา (Majority rule)วบู่ไปับารเารพในสิทธิอเสีย้าน้อย (Minority Rights) ารัสินใใๆที่ส่ผลระทบ่อประานหมู่มา ไม่ว่าะเป็นารเลือั้ผู้แทนอประานเ้าสู่ระบบารเมือ ารัสินใอฝ่ายนิิบััิ ฝ่ายบริหาร หรือฝ่ายุลาาร ย่อม้อถือเอาเสีย้ามาที่มี่อเรื่อนั้นๆ เป็นเ์ในารัสินทาเลือ โยถือว่าเสีย้ามาเป็นัวแทนที่สะท้อนวาม้อาร/้อเรียร้ออประานหมู่มา
หลัารเสีย้ามานี้ ้อใ้วบู่ไปับาร เารพและุ้มรอสิทธิเสีย้าน้อย้วย ทั้นี้็เพื่อเป็นหลัประันว่า ฝ่ายเสีย้ามาะไม่ใ้วิธีารพวมาลาไปเพื่อผลประโยน์อพวนอย่าสุโ่ แ่้อำเนินารเพื่อประโยน์อประานทั้หม เพื่อสร้าสัม ที่ประานเสีย้าน้อย รวมทั้นลุ่มน้อย ผู้้อยโอาส่าๆ สามารถอยู่ร่วมับประานลุ่มอื่นๆ ไ้อย่าสันิสุ โยไม่มีารเอาเปรียบัน และไม่มีารสร้าวามัแย้ในสัมมาเินไป
ระบอบเผ็าร
มีลัษะเ่นอยู่ที่ารรวมอำนาารเมือารปรอไว้ที่บุลเพียนเียวหรือะเียวหรือพรรเียว โยบุลหรือะบุลัล่าวสามารถใ้อำนานั้นวบุมบัับประานไ้โยเ็า หาประานนใั้านผู้นำหรือะผู้นำ็ะถูลโทษให้ทำานหนัหรือถูำุ
ระบอบเผ็ารมี 3 แบบ ือ เผ็ารทหาร เผ็ารฟาสิส์ และเผ็ารอมมิวนิส์ ั่อไปนี้
1. ระบอบเผ็ารทหาร หมายถึ ระบอบเผ็ารที่ะผู้นำฝ่ายทหารเป็นผู้ใ้อำนาเผ็ารในารปรอโยรหรือโยอ้อม (ผ่านทาพลเรือนที่พวนสนับสนุน) และมัะใ้อัยารศึหรือรัธรรมนูที่ะอนสร้าึ้นเป็นเรื่อมือในารปรอ โยทั่วไปะผู้นำทหารมัะใ้อำนาเผ็ารปรอประเทศเป็นารั่วราว ระหว่าที่ประเทศอยู่ในภาวะสรามหรือหลัาล้มเลิระบอบประาธิปไย โยมีเป้าหมายเพื่อัภัยุามบาอย่า่อวามมั่นอรั ส่วนมาแล้วเมื่อเหุาร์วามวุ่นวาย่า ๆ สบล ะผู้นำทาทหาร็มัะอ้าสาเหุ่า ๆ นานาเพื่อยึอำนาารปรอประเทศ่อไปอี ไม่ยอมที่ะืนอำนาลับมาให้ประานโย่าย ัเหุาร์ที่เิึ้นในสหภาพพม่าในปัุบันนี้เป็น้น แ่ทว่าเมื่อเวลายิ่ผ่านเนิ่นนานออไประแสวามไม่พอใในหมู่ประานรวมทั้แรันานานาาิ ็ะทำให้ะผู้นำทาทหารุมอำนาารปรอไว้ไม่ไ้ ในที่สุ็ำเป็น้อืนอำนาให้ประาน แ่ว่าะมาถึุนี้ไ้ ในบาประเทศ็เิวามวุ่นวาย มีาร่อสู้ระหว่าำลัอประานับำลัอรับาลเผ็ารทหาร ึ่าประวัิศาสร์ารเรียร้อสิทธิเสรีภาพในารปรอที่ผ่านมา มัะบลโยัยนะเป็นอฝ่ายประาน เ่นเหุาร์ึ่เิึ้นที่โรมาเนีย ฟิลิปปินส์ เป็น้น ัวอย่าอารปรอแบบเผ็ารทหาร เ่น ารปรออี่ปุ่นระหว่าสรามโลรั้ที่ 2 อันเป็นระยะที่พลเอโโและะนายทหารใ้อำนาเผ็ารในารปรอ หรือารปรออไทยระหว่าที่ไม่มีรัธรรมนู ในระหว่าวันที่ 20 ุลาม 2501 ถึวันที่ 20 มิถุนายน 2511 อำนาารปรอประเทศอยู่ภายใ้ารวบุมอะปิวัิ ึ่นำโย อมพลสฤษิ์ ธนะรั์ และอมพลถนอม ิิร ส่วนในปัุบัน(พ.ศ. 2541) ็มี เ่น ารปรออสหภาพพม่าภายใ้ารนำอพลเอาน ส่วย เป็น้น
2. ระบอบเผ็ารฟาสิส์ หมายถึ ระบอบเผ็ารที่ผู้นำนหนึ่ึ่ไ้รับารสนับสนุนาลุ่มนัธุริและอทัพให้ใ้อำนาเผ็ารปรอประเทศ ผู้นำในระบอบารปรอเผ็ารฟาสิส์มัะมีลัทธิารเมือที่เรียันว่า ลัทธิฟาสิส์ เป็นลัทธิี้นำในารปรอและมุ่ที่ะใ้อำนาเผ็ารปรอประเทศเป็นารถาวร โยเื่อว่าระบอบารปรอแบบนี้เหมาะสมับประเทศอน และะ่วยให้ประเทศอนมีวามเริ้าวหน้าโยเร็ว ัวอย่าอารปรอระบอบเผ็ารฟาสิส์ เ่น ารปรอออิาลีสมัยมุสโสลินีเป็นผู้นำ ระหว่า พ.ศ. 2473 – 2486 ารปรออเยอรมนีสมัยฮิเลอร์เป็นผู้นำ ระหว่า พ.ศ. 2476 – 2488 หรือารปรออสเปนสมัยอมพลฟรัโเป็นผู้นำระหว่า
พ.ศ. 2480 – 2518 เป็น้น
3. ระบอบเผ็ารอมมิวนิส์ หมายถึ ระบอบเผ็ารที่พรรอมมิวนิส์เพียพรรเียวไ้รับารยอมรับ หรือสนับสนุนาลุ่มบุล่า ๆ และอทัพให้เป็นผู้ใ้อำนาเผ็ารปรอประเทศ ะผู้นำอพรรอมมิวนิส์เื่อว่า ระบอบเผ็ารอมมิวนิส์เป็นรูปแบบารปรอที่เหมาะสมับประเทศอน และะ่วยทำให้นั้นรรมาีพเป็นอิสระาารถูี่โยนั้นนายทุน รวมทั้ทำให้ประเทศมีวามเริ้าวหน้าและเ้มแ็ทัเทียมับ่าประเทศไ้เร็วว่าระบอบารปรอแบบอื่น ระบอบเผ็ารอมมิวนิส์มีวามแ่าาระบอบเผ็ารทหารอยู่้อหนึ่ที่สำั ือ ระบอบเผ็ารทหาระวบุมเพาะิรรมทาารเมืออประานเท่านั้น แ่ระบอบเผ็ารอมมิวนิส์ะใ้อำนาเผ็ารวบุมิรรมละารำเนินีวิอประานในทุ้าน ไม่ว่าะเป็น้านารเมือ ารปรอ ้านเศรษิ และ้านสัม ้วยเหุนี้นัรัศาสร์ึเรียระบอบเผ็ารอมมิวนิส์อีอย่าหนึ่ว่า ระบอบเผ็ารแบบเบ็เสร็
หลัารอระบอบเผ็าร
1. ผู้นำนเียวหรือะผู้นำออทัพ หรืออพรรารเมือเพียลุ่มเียวมีอำนาสูสุ และสามารถใ้
อำนานั้นไ้อย่าเ็มที่โยไม่้อฟัเสียนส่วนให่ในประเทศ
2. ารรัษาวามมั่นอผู้นำหรือะผู้นำ มีวามสำัว่าารุ้มรอสิทธิเสรีภาพอประาน ประานไม่สามารถที่ะวิพาษ์วิาร์ารระทำอผู้นำอย่าเปิเผยไ้
3. ผู้นำหรือะผู้นำสามารถที่ะอยู่ในอำนาไ้ลอีวิ หรือนานเท่าที่ลุ่มผู้ร่วมานหรืออทัพยัให้ารสนับสนุน ประานทั่วไปไม่มีสิทธิที่ะเปลี่ยนผู้นำไ้โยวิถีทารัธรรมนู
4. รัธรรมนูและารเลือั้สมาิสภาผู้แทนที่ัึ้นามรัธรรมนูและรัสภา ไม่มีวามสำั่อระบวนารทาารปรอเหมือนในระบอบประาธิปไย ล่าวือ รัธรรมนูเป็นแ่เพียราานรอรับอำนาอผู้นำหรือะผู้นำเท่านั้น ส่วนารเลือั้สมาิสภาผู้แทนที่ัึ้น็เพื่อให้ประานออเสียเลือั้ผู้สมัรที่ผู้นำหรือะผู้นำส่เ้าสมัรรับเลือั้เท่านั้น ในทำนอเียวัน รัสภา็ะประุมันปีละ 5 – 10 วัน เพื่อรับทราบและยืนยันให้ผู้นำหรือะผู้นำทำารปรอ่อไป ามที่ผู้นำหรือะผู้นำเห็นสมวร
้อีและ้อเสีย อระบอบเผ็าร
้อีอระบอบเผ็าร ไ้แ่
1. รับาลสามารถัสินใทำารอย่าใอย่าหนึ่ไ้รวเร็วว่ารับาลในระบอบประาธิปไย เ่น สามารถออหมายมาใ้บัับเพื่อวัถุประส์อย่าใอย่าหนึ่ไ้ โยไม่้ออวามเห็นอบาเสีย้ามาในรัสภา ทั้นี้็เพราะผู้นำหรือะรัมนรีมัะไ้รับมอบอำนาารัสภาไว้ล่วหน้าให้ออหมายหรือระเบียบ้อบัับบาอย่าไ้เอ
2. แ้ปัหาบาอย่าไ้อย่ามีประสิทธิผลว่าระบอบประาธิปไย เ่น สั่ารปราบารลาล าร่ออาารรม และาร่อารร้าย่า ๆ ไ้อย่าเียบามาว่า โยไม่ำ้อเรว่าะเินอำนาที่หมายให้ไว้ เนื่อาศาลในระบอบเผ็ารไม่ไ้มีวามเป็นอิสระในารพิาราีเหมือนในระบอบประาธิปไย
้อเสียอระบอบเผ็าร ไ้แ่
1. เป็นารปรอโยบุลนเียวหรือลุ่มเียว ึ่ย่อมะมีารผิพลาและใ้อำนาเพื่อประโยน์ส่วนนและพวพ้อไ้โยไม่มีใรรู้หรือล้าั้าน
2. มีารใ้อำนาเผ็ารี่และลิรอนสิทธิเสรีภาพ รวมทั้ประทุษร้าย่อีวิอนหรือลุ่มนที่ไม่เห็น้วยับลุ่มผู้ปรอ
3. ทำให้นีมีวามสามารถที่ไม่ใ่พวพ้อ หรือผู้สนับสนุนลุ่มผู้ปรอไม่มีโอาสำรำแหน่สำัในทาารเมือ
4. ประานส่วนให่ที่ถูี่และาสิทธิเสรีภาพ ย่อมะไม่สนับสนุนนโยบายอรับาลอย่าเ็มที่และอาพยายาม่อ้านอยู่เียบ ๆ หรือมิะนั้นบาน็อาะหลบหนีไปอยู่่าประเทศ ึ่ส่วนให่บุลเหล่านี้มัะเป็นพวปัาน ทำให้ประเทศาิาแลนทรัพยารบุลที่มีวามรู้วามสามารถ
5. อานำประเทศาิไปสู่วามพินาศไ้ เหมือนัฮิเลอร์ไ้นำประเทศเยอรมนี หรือพลเอโโไ้นำประเทศี่ปุ่นเ้าสู่สรามโลรั้ที่ 2 ึ่ผลปราว่าทั้สอประเทศประสบวามพินาศอย่าย่อยยับ หรือัวอย่าเหุาร์ที่ประธานาธิบีััม ฮุสเน เห่อิรั ไ้ส่ำลัทหารเ้ายึรอประเทศูเว และไม่ยอมถอนัวออไปามมิออ์ารสหประาาิ นอำลันานาาิ้อเปิาทำสรามับอิรัเพื่อปลปล่อยูเว และผลสุท้ายอิรั็เป็นฝ่ายปราัยอย่าย่อยยับ ทำให้ประานาวอิรั้อประสบวามเือร้อนอย่าแสนสาหัสเสียทั้ทรัพย์สินและีวิ ารพันาประเทศหยุะั ทั้นี้เป็นเพราะารัสินใผิพลาอผู้นำเพียนเียว
เนื่อาระบอบประาธิปไยและระบอบเผ็าร่า็มี้อีและ้อเสียัล่าว ึทำให้นั้นนำและประานำนวนหนึ่ในประเทศ่าๆ เลือใ้ระบอบารปรอที่พวนิว่าเหมาะสมับประเทศอนในะนั้น และสามารถ่วยแ้ปัหาทาารเมือ เศรษิ และสัมในประเทศอนามแนวทาที่พวนเื่อไ้ ัะเห็นไ้ว่า ในระยะั้แ่สิ้นสรามโลรั้ที่ 2 เป็น้นมา บาประเทศไ้เปลี่ยนแปลารปรออนาระบอบเผ็ารมาเป็นระบอบประาธิปไย เ่น เยอรมนี อิาลี ี่ปุ่น โปรุเส สเปน เป็น้น ส่วนบาประเทศ็เปลี่ยนาระบอบประาธิปไยมาเป็นระบอบเผ็ารทหาร เ่น พม่า นิาราัว เอธิโอเปีย เป็น้น ในทำนอเียวัน บาประเทศ็เปลี่ยนาระบอบเผ็ารฟาสิส์หรือเผ็ารทหารเป็นระบอบเผ็ารอมมิวนิส์ เ่น เาหลีเหนือ เป็น้น
ารปรอระบอบประาธิปไยอันมีพระมหาษัริย์ทรเป็นประมุ
สัมทุสัมะเริ้าวหน้าเป็นปึแผ่นไ้ ย่อม้อมีระเบียบวินัยและผู้นำอสัมเป็นหลัในารปรอ ผู้นำอสัมระับประเทศโยเพาะระบอบประาธิปไยส่วนให่ะอยู่ในรูปแบบอประธานาธิบีหรือพระมหาษัริย์ สำหรับารปรอระบอบประาธิปไยอันมีพระมหาษัริย์ทรเป็นประมุนั้น พระมหาษัริย์ทรอยู่ภายใ้รัธรรมนู แ่ารใ้พระราอำนา้านนิิบััิ บริหาร ุลาาร ทรมิไ้ใ้พระราอำนาเหล่านั้น้วยพระอ์เอ แ่มีอ์ารหรือหน่วยานที่รับผิอบ่า ๆ ันไป พระราอำนาทั้ปวไม่ว่าะเป็นานะประมุอรั หรือในานะอื่น ไ้ถูำหนไว้โยัแ้ในรัธรรมนู
รูปแบบอรั
รั หรือรัประาาิ โยทั่วไปมี 2 รูปแบบ ือ รัเี่ยว ับรัรวม
1. รัเี่ยว เป็นรัที่มีรับาลเพียรับาลเียวเป็นผู้ใ้อำนาอธิปไยปรออาาเ หรือินแนทั้หม ประานที่อยู่ในรัถือว่าอยู่ภายใ้รับาลเียวัน รัอาะัระบบารปรอให้มีหน่วยปรอระับรอระายอยู่ามส่วน่า ๆ อรั เพื่อให้บริารหรือให้วามสะวแ่นในรั รัเี่ยวนี้แม้ะมีารัั้หน่วยานปรอท้อถิ่น เพื่อให้นในท้อถิ่นมีส่วนร่วมในารปรอ หรือำเนินารพันา้าน่า ๆ ในท้อถิ่น แ่็เป็นรูปแบบอารปรอนเอ หน่วยารปรอท้อถิ่นนั้น ๆ ยั้ออยู่ภายใ้หมายที่ราึ้นมาาส่วนลา ือ ารปรอส่วนท้อถิ่น ้อมีรับาลลาเป็นผู้วบุม ารปรอนเอะมีอำนามาหรือน้อยึ้นอยู่ับรับาลแห่าิว่ามีวาม้อารระายอำนาเพียใ ล่าวือ อำนาอธิปไยมีศูนย์รวมอยู่ที่รับาลในส่วนลา ึทำให้ารำเนินานอรัไม่ว่าะเป็นารวานโยบายหรือารบริหาร้อึ้นอยู่ับารำหนและวบุมูแลอรับาลลาเป็นหลั ารปรอแบบนี้มัเิึ้นในประเทศที่มีอาาเไม่ว้าวามา ท้อถิ่นมีลัษะไม่่าันมา และประานในรัมีวามเี่ยว้อผูพันันในทาประวัิศาสร์ เ่น ไทย ฝรั่เศส าอุีอาระเบีย สิโปร์ เป็น้น
2. รัรวม รัประเภทนี้ไ้แ่ ารที่รัอย่าน้อย 2 รัมารวมันเป็นรัเียว โยแบ่ารใ้อำนาอธิปไยออเป็นสัส่วน มีรับาล 2 ระับ ไ้แ่ รับาลลา ับรับาลท้อถิ่น รับาลทั้ 2 ระับ่ามีอำนาหน้าที่อนโยบััิไว้ในรัธรรมนู โยทั่ว ๆ ไป รับาลลาอรัรวมะใ้อำนาอธิปไยในส่วนที่เี่ยวับผลประโยน์อรัทั้หม หรือผลประโยน์อันเป็นส่วนรวมอรั เ่น าริ่อับ่าประเทศ ารรัษาวามมั่นอาิ ารเินและารลั เป็น้น ส่วนรับาลท้อถิ่นมีอำนาในารำเนินิารอันเี่ยว้อับท้อถิ่นโยเพาะ เ่น ารัารศึษา ารรัษาวามสบภายใน ารรัษาสุภาพอประานเป็น้น รัรวมประอบ้วยหลาย ๆ รัเ้ามารวมันเป็นรัประาาิให่ เรียว่า สหพันธรั เ่น สหรัอเมริา ประอบ้วยมลรั่า ๆ ถึ 50 มลรั สาธารรัเยอรมนี มีรั่า ๆ รวมันถึ 16 รั เป็น้น รัธรรมนูอรัรวมหรือสหพันธรัแบ่แยอำนาอรับาลลาและรับาลท้อถิ่นออาันอย่าเ่นัว่า รับาลใมีอบเออำนาหน้าที่อย่าไร ทั้นี้เพื่อป้อันวามัแย้อันอาะเิึ้นไ้ ปิรัที่มีารปรอแบบรัรวม มัะเป็นรัหรือประเทศให่ มีอาาเว้าวา มีภูมิประเทศและสภาพท้อถิ่นไม่เหมือนัน เ่น สหพันธรัรัสเีย ออสเรเลีย บราิล สหรัอเมริา แนาา อินเีย เป็น้น
ารปรอระบอบประาธิปไยอันมีพระมหาษัริย์ทรเป็นประมุ
รัธรรมนูแห่ราอาาัรไทยทุบับยืนยันวามเป็นประมุสูสุอพระมหาษัริย์ โยบััิว่า อ์พระมหาษัริย์ทรำรอยู่ในานะอันเป็นที่เารพสัาระผู้ใะละเมิมิไ้ ผู้ใะล่าวหาหรือฟ้อร้อพระมหาษัริย์ในทาใ ๆ มิไ้ หมายวามว่า ผู้ใะหมิ่นพระบรมเานุภาพพระมหาษัริย์ไม่ไ้ ผู้ละเมิ่อพระมหาษัริย์ถือว่าเป็นารระทำวามผิอย่าร้ายแร รัธรรมนูบาบับถึับไม่ยอมให้มีารนิรโทษรรมแ่ผู้ระทำารล้มล้าสถาบันพระมหาษัริย์
ารปรอระบอบประาธิปไยอไทย รัธรรมนูมีบทบััิให้พระมหาษัริย์ไ้รับารเิูให้อยู่เหนือารเมือ และำหนให้มีผู้รับสนอพระบรมราโอารในารำเนินารทาารเมือารปรอ รัธรรมนูไ้ำหนพระราอำนาอ
พระมหาษัริย์ ันี้
1. ทรใ้อำนาอธิปไย พระมหาษัริย์ใ้อำนาอธิปไย เ่น อำนานิิบััิ อำนาบริหาร และอำนาุลาาร ันี้
ทรใ้อำนานิิบััิทารัสภา หมายวามว่า พระมหาษัริย์ทาใ้อำนาในารออหมาย ำแนะนำ และยินยอมอรัสภา เมื่อรัสภาร่าหมายึ้นแล้วะทูลเล้าฯ ถวายเพื่อทรลพระปรมาภิไธยประาศใ้เป็นหมายามั้นอนอ
รัธรรมนู
ทรใ้อำนาบริหารทาะรัมนรี หมายวามว่า ารบริหารราารแผ่นิน ึ่นายรัมนรี
พร้อม้วยะรัมนรีำเนินารไปนั้น ถือว่าระทำไปในพระปรมาภิไธยพระมหาษัริย์ ทั้นี้เพราะบรราพระราบััิพระราำหน พระราฤษีา พระราหัถเลา และพระบรมราโอารอันเี่ยวับราารแผ่นิน ะรัมนรีเป็นผู้ปิบัิและรับผิอบทั้สิ้น โยนายรัมนรีะ้อราบบัมทูลและลนามรับสนอพระบรมราโอาร พระราอำนาทา้านบริหารอพระมหาษัริย์ัล่าวไ้แ่ ารราพระราฤษีาไม่ั่อหมาย ารประาศใ้และยเลิใ้อัยารศึ ารประาศสราม เมื่อไ้รับวามเห็นอบอรัสภา ารทำสัาสันิภาพ สัาสบศึ หรือสนธิสัาอื่นับนานาประเทศ หรือับอ์ารระหว่าประเทศ และารพระราทานอภัยโทษ
ทรใ้อำนาุลาารทาศาล หมายถึ ศาลเป็นผู้พิาราพิพาษาอรรถี่าๆ ให้เป็นไปามรัธรรมนูและามหมายในพระปรมาภิไธยพระมหาษัริย์ พระมหาษัริย์ทรไว้ึ่พระราอำนาในารแ่ั้และารพ้นา ำแหน่อผู้พิพาษาและุลาาร่อนเ้ารับหน้าที่ ผู้พิพาษาและุลาาระ้อถวายสัย์ปิา่อพระมหาษัริย์
2. ทรำรอยู่ในานะอันเป็นที่เารพสัาระผู้ใะละเมิมิไ้ หมายวามว่า พระมหาษัริย์ไทยทรอยู่ภายใ้หมาย็เพียเพาะหมายรัธรรมนูเท่านั้น แ่ทรอยู่เหนือหมายอื่น ๆ ผู้ใะล่าวหาหรือฟ้อร้อามหมายใ ๆ มิไ้ ทั้นี้็เพราะ้อารเทิทูนอ์พระประมุอาิ พระมหาษัริย์ไม่ทรระทำผิ (The King can do no wrong) หมายวามว่า พระมหาษัริย์ไม่้อรับผิอบในพระบรมราโอารหรือารระทำในพระปรมาภิไธยอพระอ์ในรีที่มีวามเสียหายบพร่อเิึ้น ผู้ลนามรับสนอพระราโอาระ้อรับผิอบ เพราะในทาปิบัินั้น พระมหาษัริย์มิไ้ทรริเริ่ม หรือำเนิน้อราาร่า ๆ ้วยพระอ์เอ ะ้อมีเ้าหน้าที่หรือ์รหนึ่อ์รใเป็นฝ่ายำเนินารและราบทูลึ้นมา ะไปละเมิล่าวโทษพระมหาษัริย์มิไ้
3. ทรเป็นุพุทธมามะและทรเป็นอัรศาสนูปถัมภ นั่น็ือทรเป็นผู้ทรศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนาะเียวัน็ทรเป็นอัรศาสนูปถัมภ ือ ทรทำนุบำรุอุปถัมภ์ศาสนาทั้ปวในอบันสีมา้วย โยไม่เลือแบ่แยว่าเป็นศาสนาใ สถาบันพระมหาษัริย์ับศาสนาึเป็นสัลัษ์พิเศษอย่าหนึ่อาิไทย รัธรรมนูบััิให้พระมหาษัริย์ไทยทรเป็นพุทธมามะและเป็นอ์อุปถัมภ์้ำูศาสนาอื่น ๆ อย่าเสมอหน้าัน
4. ทรำรำแหน่อมทัพไทย ำว่า พระมหาษัริย์ หมายถึ นัรบผู้ยิ่ให่ ้วยเหุนี้พระมหาษัริย์ในอีึ้อทรนำทัพออศึ้วยพระอ์เอ ปัุบันแม้ารรบะไม่เิมีึ้นแล้ว็าม แ่พระมหาษัริย์็ยัทรเป็นมั่วัอเหล่าทหารหา และเหนือสิ่อื่นใทรำรำแหน่อมทัพไทย ามที่รัธรรมนูไ้ถวายพระเียริยศไว้เป็นรั้แรในรัธรรมนูแห่ราอาาัรสยาม พุทธศัรา 2475 ว่า พระมหาษัริย์ ทรำรำแหน่อมทัพสยาม และนับแ่วาระนั้นเป็น้นมา รัธรรมนูที่ราึ้นภายหลั็ไ้มีบทบััิทำนอเียวันนี้ปราอยู่ทุบับ พระราสถานะ อมทัพไทย ามรัธรรมนูนี้ไ้ำหลัลในสำนึอทหารไทยทุนเริ่มั้แ่ธไยเลิมพลประำอทหารนั้น ็เป็นมลสูสุสำหรับหน่วย ้วยเหุว่าเป็นอที่ไ้รับพระราทานและไ้บรรุเส้นพระเ้า(เส้นผม) ไว้ในพระรั์(ลับ) บนยอปลายสุอธ ันั้นเมื่อ อทหารและธไยเลิมพลไปปราอยู่ ที่ใ ็เสมือนหนึ่ว่าพระมหาษัริย์ไ้เส็พระราำเนินร่วมไป้วยในอทัพนั้น ทหารไทยึมีวัมั่นเพราะ่าทราบีว่านปิบัิหน้าที่เสี่ยภัยเพื่อประโยน์สูสุอาิเ่นเียวับพระประมุอนนั่นเอ
5. ทรไว้ึ่พระราอำนาที่ะสถาปนาานันรศัิ์และพระราทานเรื่อราอิสริยาภร์ พระมหาษัริย์ทรเป็นพระประมุอาิ ทรไว้ึ่พระราอำนาที่ะพระราทานเียริยศแ่นทุั้นไม่ว่าะเป็นานันรศัิ์แห่พระราวศ์ สมศัิ์ (านันรศัิ์อพระภิษุส์) และบรราศัิ์ (านันรศัิ์อุนนา ้าราาร) และทรไว้ึ่พระราอำนาที่ะพระราทานและเรียืนเรื่อราอิสริยาภร์ทุระูลทุลำับั้น้วย ารที่ะทรสถาปนาานันรศัิ์หรือพระราทานเรื่อราอิสริยาภร์นั้น ในสมัยราาธิปไยพระราอำนาเหล่านี้เป็นไปามพระราอัธยาศัยสุแ่ะทรพระรุาโปรเล้าโปรระหม่อม แ่เมื่อเปลี่ยนแปลารปรอมาสู่ระบอบประาธิปไยามบทบััิอรัธรรมนูแล้ว ารสถาปนาและถอถอนานันรศัิ์
ารพระราทานและเรียืนเรื่อราอิสริยาภร์ ้อมีนายรัมนรีหรือรัมนรีรับสนอพระบรมราโอาร
อย่าไร็าม ปัุบันยัมีธรรมเนียมที่ะทรสถาปนาานันรศัิ์แห่พระราวศ์และพระราทานสมศัิ์อยู่ แ่สำหรับบรราศัิ์ุนนาหรือ้าราารนั้น ปัุบันไ้ยเลิไปแล้ว
6. ทรเลือและแ่ั้อมนรี ะอมนรี ือ ะที่ปรึษาอพระมหาษัริย์ มีหน้าที่ถวายวามเห็น่ออ์พระมหาษัริย์ในพระรารียิทั้ปวที่พระมหาษัริย์ทรปรึษา อมนรีประอบ้วยผู้มทรุวุิ่า ๆ โยมีประธานอมนรีนหนึ่ับอมนรีอื่นอีไม่เิน 18 น ารเลือ ารแ่ั้ และารให้อมนรีพ้นาำแหน่ให้เป็นไปามพระราอัธยาศัย เพียแ่ประธานรัสภาลนามรับสนอพระบรมราโอารแ่ั้หรือพ้นาำแหน่ออ์มนรีอื่นๆ ประธานอมนรีเป็นผู้ลนามรับสนอพระบรมราโอารทั้สิ้น
7. ทรแ่ั้ผู้สำเร็ราารแทนพระอ์ ผู้สำเร็ราารแทนพระอ์ หมายถึ ผู้ปิบัิหน้าที่แทน พระมหาษัริย์ เมื่อพระมหาษัริย์ะไม่ประทับอยู่ในราอาาัรหรือทรบริหารพระราภาระไม่ไ้ เ่น ประวร ทรผนว ยัไม่ทรบรรลุนิิภาวะ หรือเมื่อราบัลลั์ว่าล ปิแล้วเมื่อพระมหาษัริย์ทรแ่ั้ผู้ใ้วยวามเห็นอบอรัสภา ผู้นั้น็เป็นผู้สำเร็ราารแทนพระอ์ แ่ถ้ามิไ้ทรแ่ั้ไว้ ให้ะอมนรีเสนอื่อผู้ใผู้หนึ่ที่สมวร่อรัสภาเพื่ออวามเห็นอบและในบารีเ่น เมื่อราบัลลั์ว่าล หรือระหว่าที่ยัไม่มีผู้สำเร็ราารแทนพระอ์ ให้ประธานอมนรีเป็นผู้สำเร็ราารแทนพระอ์ไปพลา่อนไ้
ในรัาลปัุบันมีารแ่ั้ผู้สำเร็ราารแทนพระอ์หลายราว เ่น เมื่อเส็ไปทรศึษาใน่าประเทศ่ว้นรัาล เมื่อทรผนว หรือเมื่อเส็ฯ ไปทรปิบัิพระรารียิใน่าประเทศ
8. ทรแ้ไมเียรบาลว่า้วยารสืบราสันิวศ์ มเียรบาลหมายถึ หมายที่พระมหาษัริย์ทรราึ้นใ้บัับในิารส่วนพระอ์ เ่น พระราพิธี่า ๆ ิารที่เี่ยวับสมาิแห่พระราวศ์ หรือิารที่เี่ยวับราสำนัหรือภายในเพระราาน โยไม่เี่ยวับราษรอื่น ๆ
ารสืบราสมบัิ หมายถึ ารึ้นเป็นพระมหาษัริย์ ึ่นับ่อเนื่อาพระมหาษัริย์พระอ์่อนมิให้าอนัน อันเป็นธรรมเนียมนานาประเทศ
ารแ้ไเพิ่มเิมมเียรบาลว่า้วยารสืบราสันิวศ์ เป็นพระราอำนาอพระมหาษัริย์ โยเพาะ เมื่อมีพระราำริประารใให้ะอมนรีัทำร่ามเียรบาลแ้ไเพิ่มเิมึ้นทูลเล้าทูลระหม่อมถวายเพื่อมีพระบรมราวินิัย เมื่อทรเห็นอบและทรลพระปรมาภิไธยแล้ว ให้ประธานอมนรีแ้ประธานรัสภาเพื่อให้ประธานรัสภาแ้ให้รัสภาทราบ
9. ทรทำหนัสือสัา ทรไว้ึ่พระราอำนาในารทำหนัสือสัาสันิภาพ สัาสบศึ และสัาอื่นๆ ับนานาประเทศ หรืออ์ารระหว่าประเทศ นอานี้หนัสือสัาไ้มีบทเปลี่ยนแปลอาาเไทยหรือเอำนาแห่รั หรือะ้อออพระราบััิเพื่อให้เป็นไปามสัา ้อไ้รับวามเห็นอบารัสภา
10. ทรแ่ั้นายรัมนรี รัมนรี ผู้พิพาษา ้าราารในพระอ์ และ้าราารระับสู
11. พระราทานอภัยโทษ พระมหาษัริย์ทรมีพระราอำนาที่ะอภัยโทษแ่ผู้้อโทษโยมีผู้รับสนอพระบรมราโอาร
อิทธิพลอระบอบารเมือารปรอที่มีผล่อารำเนินีวิ
1.ทำให้นในสัมไ้เห็นวามสำัอารปรอระบอบประาธิปไยที่ประานทุนมีสิทธิเสรีภาพเท่าเทียมันและไ้ระหนัถึหน้าที่อน่อารปรอ ้วยารเ้าไปมีส่วนร่วมในารปรอทุระับ ั้แ่ระับท้อถิ่นนถึระับประเทศ
2.ทำให้ประานื่นัวทาารเมือ
3.ส่เสริมให้เิารแสวามิเห็น
4.ทำให้เิารรวมลุ่มทาเศรษิ ลุ่มผลประโยน์ โยนที่ประอบอาีพเียวันมารวมลุ่มัน
5.ทำให้ีวิอนในท้อถิ่นมีาริ่อสัมพันธ์ันในเรื่อ่าๆ เพื่อปป้อผลประโยน์ในท้อถิ่นน
สถานาร์ารเมือารปรออสัมไทย
ารเปลี่ยนแปลารปรอเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 โย ะราษร ึ่นำโยพันเอพระยาพหลพลพยุหเสนา นับเป็นารเปลี่ยนแปลรั้สำัที่สุในารเมือารปรออไทย เพราะเป็นารเปลี่ยนาระบอบารปรอแบบสมบูราาสิทธิราย์ มาเป็นระบอบารปรอโยรัธรรมนูมีเป้าหมายะสถาปนาระบอบประาธิปไยอันมีพระมหาษัริย์เป็นประมุ เป็นหลัในารปรอ
เมื่อะราษรทำารเปลี่ยนแปลารปรอไ้สำเร็แล้ว ็มีารประาศใ้พระราบััิธรรมนูารปรอแผ่นินสยามั่วราว พ.ศ. 2475 เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ึ่อาถือไ้ว่าเป็นรัธรรมนูบับแร แม้ะเป็นหมายที่ใ้ั่วราว็าม และหลัานั้นประเทศไทย็ปรอโยมีรัธรรมนูเป็นหลัมาโยลอ แม้ะมีารยุบเลิรัธรรมนูบ้า็เป็นารั่วรั้ั่วราว ในที่สุ็ะ้อมีรัธรรมนูบับใหม่ึ้นมาทแทนเสมอไป ล่าวไ้ว่า ารปรออไทยนั้นพยายามที่ะยึหลัารปรอโยหมาย ือ ให้มีบทบััิ เ์ ิาที่แน่นอนเป็นแนวทาในารปรอ
ประเทศไทยมีารใ้รัธรรมนูและธรรมนูารปรอ นระทั่ถึบับปัุบันที่ประาศใ้เมื่อวันที่ 1 มีนาม พ.ศ. 2534 รวมแล้ว 14 บับ ทุบับะประาศเนารม์ที่ะสร้าารปรอแบบประาธิปไยอันมีพระมหาษัริย์เป็นประมุึ้น แม้บทบััิอธรรมนูแ่ละบับ ะเป็นประาธิปไยไม่สมบูร์ามหลัสาล เ่น ในทุ
บับะ้อมีสมาิรัสภาประเภทแ่ั้เ้ามาทำหน้าที่เป็นผู้แทนปวนาวไทยร่วมันสมาิสภาผู้แทนราษรที่มาาารเลือั้อยู่เสมอ รัสภาบาสมัยมีสมาิที่มาาารแ่ั้ทั้หม เป็น้น ็เป็นเพราะเหุผลและวามำเป็นบาประารามสถานาร์ในะนั้น
ปัหาสำัทาารเมือารปรออไทย
ปัหาสำัทาารเมือารปรออไทยในอี
นับั้แ่มีารปรอามระบอบประาธิปไย ในปีพ.ศ. ๒๔๗๕ นั้น นถึะนี้เราพันาระบบารเมือในรูปแบบนี้มา ๗๔ ปี เป็น่วระยะที่ไม่ยาวนานในารพันาและเิารเปลี่ยนแปล่าๆ มามายไม่ว่าะเป็นารปิวัิรัประหารารสับเปลี่ยน ันึ้นสู่อำนาทั้ที่อบธรรมและาวามอบธรรม มีารเลือั้ทั้ที่พยายามหาวิธีารและรูปแบบ่าๆเพื่อให้เิวามอบธรรมหลาหลายวิธี แ่็ยัไม่เยปราว่ามีรับาลุใที่สามารถอยู่ไ้รบวาระมัะเิเหุาร์ยุบสภาบ่อยรั้มาในสัมประาธิปไยแบบไทยๆ นระทั้นัวิาารและผู้รับ้านเมือทั้หลายออมาสร้าระแสเรื่อ ารปิรูปารเมือึ่ ธีรยุทธ บุมีอธิบายเรื่อุเปลี่ยนทาารเมืออาสรุปไ้ ๓ ยุ ือ
๑. ประาธิปไยยุารเปลี่ยนแปลารปรอ ๒๔๗๕ เป้าหมายาร่อสู้ทาารเมือในยุนี้ือ เปลี่ยนแปลารปรอาระบอบสมบูราาสิทธิราย์มาเป็นระบอบประาธิปไย นลุ่มที่่อสู้ผลััน็ือ ะ้าราาร ทหารและพลเรือน นำโยอาารย์ปรีี พนมย์ และพลเอพหลพลหยุหเสนา และผลาารเปลี่ยนแปลรั้นี้ทำให้ประเทศไทยไ้ารปรอแบบประาธิปไยเป็นรั้ราวสลับับ ระบอบเผ็ารทหาร ุูปารอารเปลี่ยนแปล ในปีพ.ศ. ๒๔๗๕ ็ือ ทำให้ประเทศเ้าสู่วิถีารปรอแบบประาธิปไยเป็นรั้แร แ่เนื่อาประเทศไทยยัาานทาเศรษิสมัยใหม่และนั้นลาผู้นึมอประาธิปไย สิทธิและเสรีภาพ เป็นเพียสิ่ึ่ประสิทธิ์ประสาทหรือเียนไว้ในรัธรรมนูเยๆ โยไม่เี่ยวพันเป็นผลประโยน์ในีวิประำวันแ่อย่าใส่ผลให้ลุ่ม้าราารึ่มีทั้วามรู้ านะ และอำนามาที่สุมนสัม้าวมาสู่อำนาอย่ารวเร็วะ้าราารทหารพลเรือนมีอำนารอบำทาเศรษิ ารเมือเป็น่วเวลายาวนานที่ทาสัม-รัศาสร์เรียว่า ระบอบอำมายาธิปไยเิเป็นวามล้าหลัและวามึเรีย ึ้อมีารเปลี่ยนแปลารเมือึ้นอีรั้
๒. ยุประาธิปไยประาน ๑๔ ุลาม ๒๕๑๖ เป้าหมายือ าร่อ้านั้าน ระบบเผ็ารทหาร เพื่อให้ไ้ารปรอประาธิปไยแบบที่มีารเลือั้ พลัสำัที่ผลัันือ นัศึษา ปัาน ทำให้เราไ้รับาลมาาระบบรัสภาที่มาาารเลือั้เป็นส่วนให่ ุประโยน์อเหุาร์ ๑๔ ุลาม พ.ศ. ๒๕๑๖ ็ือปลเปลื้อธุริ่าๆทั้ท้อถิ่นและระับาิให้พ้นาารรอบำอทหารและ้าราาร ทำให้เศรษิพันาัวเอให้เิบโทันสมัยในอี้านหนึ่่วยสร้าสำนึประาธิปไยอนไทยเพิ่มมาึ้น และทำให้เิระบบพรรารเมือ และารเลือั้ถูรอบำเือบสิ้นเิโยนัารเมือ ผู้ทรอิทธิพลท้อถิ่น และลุ่มทุนนาให่่าๆ เิปัหาื้อเสีย อรัปั่นโิน เพื่อถอนทุน าร้อลอำนา ไม่ฟัเสียประานเพราะนัารเมือื้อเสียเ้ามาไ้
๓. ยุอารปิรูปารเมือือั้แ่เหุาร์ พฤษภาม ๒๖๓๕ นมาถึปัุบันึ่อาะถือว่า สัมไทยำลั้าวเ้าสู่ยุปิรูปารเมือมุ่หวัะแ้ปัหาวามไม่อบธรรมอระบบารเมือที่เิาารื้อเสียและารอรัปั่นโิน ารปิรูปารเมือ ึเป็นปราาร์ทาารเมือที่น่าสนใ ที่ะเปลี่ยนโมหน้าารเมือไปอย่ามา
ปัหาสำัทาารเมือารปรออไทยในปัุบัน
สภาพปัหาทาารเมือารปรอในปัุบันะ้อมีารแ้ไปัหาทาารเมือ
ารปรออย่าเร่่วน นับั้แ่ประเทศไทยมีารเปลี่ยนแปลารปรอมาเป็นระบอบประาธิปไย นถึปัุบันไ้พันาในทาที่ีึ้น แ่เป็นเพียรูปแบบเท่านั้น เพราะเห็นไ้โยหลั ๓ ประารที่ยัปิบัิไม่สมบูร์ ือ ๑. ทาารเมือประานยัไม่มีสิทธิ์มีเสียมานั ๒. ทา้านเศรษิประาน็ถูลิรอนารับาล รวมทั้ลุ่มอิทธิพล เ่น ารยึที่ินที่เิมเป็นอประานแ่เิมให้เป็นป่า ส่ผลให้ประานเือร้อนและารายไ้ ๓. ้านสัมที่เิวามไม่เท่าเทียมันยึเอานที่มีเินที่ยศเป็นบุลที่สู...” ส่วนนายอุทัย พิมพ์ใน อีประธานรัสภาให้แนวิว่า ”......วามริแล้วารเมือไทยในอีเป็นารเมือที่ล้มเหลวไปทุๆ เรื่อ อาะเป็นเพราะุหนึ่มาาผู้ที่เ้ามาเป็นฝ่ายบริหารอยู่ในลัษะรับาลผสม พรรร่วมรับาละ้อเรอเรใัน พรรนาให่็ไม่สามารถผลัันนโยบายอัวเอไ้ เนื่อาอำนา่อรอระหว่าพรรร่วมมีสูมา ารเลือั้ในแ่ละรั้ล้วนมีารโารเลือั้ ื้อเสียและ่มู่ ทำให้ประานเ้าอะแนนเสียที่แท้ริไม่สามารถออมาละแนนไ้ พอมีารปิรูปารเมือเห็นไ้ัเนว่าในารเลือั้มีารเปลี่ยนแปลไปโยสิ้นเิแม้ะมีนัารเมือเ่าๆ ิยึในลีลาแบบเิม็ถู .เล่นานไ้ะั..” ะเห็นไ้ว่ารัธรรมนูบับปัุบัน มีารั้อ์รอิสระหลายอ์รทำหน้าทีู่แลและรวสอบารทำหน้าที่ เ่น ะรรมารารเลือั้ ะรรมารป้อันและปราบปรามารทุริแห่าิ ผู้รวเินแผ่นิน ผู้รวารแผ่ินรัสภา แ่อ์รอิสระเหล่านี้็ยัทำหน้าที่ไม่สมบูร์นั เ่น ะรรมารป้อัน และปราบปรามารทุริแห่าิ็โนศาลพิพาษา ให้มีวามผิเรื่ออเินให้ับลุ่มัวเอพรรพวนเอ ้อมีารสรรหาันใหม่ ำแหน่ผู้ว่าารรวเินไปนถึั้นพระบาทสมเ็พระเ้าอยู่หัวทรลพระปรมาภิไธยามำแนะนำอวุิสภา ็ยัมีปัหาเรื่อารแ่ั้ผู้ว่าไม่ถูหมาย อ์รอิสระที่เิึ้นามรัธรรมนูบับประานทำหน้าที่อนยัไม่สมบูร์ รับาลึ่เลือั้สอรั้ไ้ะแนนเสียาประานมามาย โยเพาะรั้ที่สอที่มีารเลือั้เมื่อวันที่ ๖ ุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๘ มีพรรที่ไ้ะแนนมาัั้รับาลและทำนโยบายอนหาเสียเป็นนโยบายรั มีโรารที่สำัหลายอย่าเ่น ๓๐ บาทรัษาทุโร โรารอทุนหมู่บ้าน โรารโล้านัว โราร SML อื่นๆอีมามาย ในะที่ะแนนเสียอ รับาลมีมาถึ ๓๗๕ เสียฝ่าย้านมีเพีย ๑๒๕ เวลาะรวสอบเรื่อใๆ ็ไม่สามารถทำไ้มานั สื่อทำหน้าที่เสนอ่าวอย่ารไปรมาบารั้็ถูระับนสื่อที่ออมามีวามเป็นสื่อ้วยนเอหรือไม่ ในแ่เศรษิ้วยภาวะน้ำมันแพ วิฤไ้หวัน ลำไยถู ลออถูผลผลิทาารเษรในาิเสียหาย ภัยธรรมาิ สินามิ เหล่านี้เป็นัวแปรที่ะในารนำมาวิเราะห์ทั้สิ้น าที่ล่าวมา้า้นารเมือในปัุบันึมีานแนวิาารปิรูปารเมือ
นโยบาย้านวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทย
ารำหนนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศนั้น ทุประเทศะมีเป้าหมายล้ายัน ือ ารรัษาและเพิ่มพูนผลประโยน์อาิ ึ่ไ้แ่ เอรา วามมั่น
วามเริรุ่เรือ และเียริภูมิอาิ สำหรับารำหนนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทยนั้น อยู่ภายใ้อ์ประอบ่า ๆ โยแบ่ารำหนนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทยเป็น 2 ่ว ันี้
นโยบาย้านวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศยุหลัเปลี่ยนแปลารปรอ
ารำหนนโยบาย้านวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศ
ารำหนนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศยุหลัเปลี่ยนแปลารปรออไทย ประอบ้วยปััย่า ๆ ันี้
1. ปััยภายนอประเทศ ปััยภายนอที่มีผลระทบ่อารำเนินนโยบาย และวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทยในระบอบประาธิปไยมาที่สุ มีันี้
1) อ์ารสันนิบาาิ ่อนที่ประเทศไทยะเปลี่ยนแปลระบอบารปรอเป็นประาธิปไย อ์ารสันนิบาาิไม่สามารถทำหน้าที่ในารรัษาเอราทาารเมือและบูรภาพแห่ินแนอประเทศสมาิ ือ ีนึ่ถูี่ปุ่นรุรานและยึรอแมนูเรียปี พ.ศ. 2474 ไ้ วามล้มเหลวออ์ารสันนิบาาิในวิฤาร์แมนูเรียนี้มีสาเหุมาาาิมหาอำนา ือ อัฤษและฝรั่เศสไม่สนับสนุนให้อ์ารสันนิบาาิลโทษและหยุยั้ารยายอิทธิพลอี่ปุ่นในแมนูเรีย เนื่อา้อารให้ี่ปุ่นยายินแนไปทาเหนืออเอเีย เพื่อว่าี่ปุ่นะไ้ไม่สนใลไปทาใ้อเอเียะวันออ ึ่เป็นเอิทธิพลอน นอาเพียแ่ประามารระทำอี่ปุ่นเท่านั้น ารีัล่าวรับาลไทยัสินใสั่ให้ผู้แทนไทยประำสันนิบาาิออเสียในัิประาม ารระทำอี่ปุ่นในแมนูเรีย ึ่เป็นประเทศเียวที่ออเสีย ทำให้ประเทศสมาิอื่นำหนิไทยว่าไม่ร่วมมือับสันนิบาาิ แ่ทำให้ี่ปุ่นรู้สึอบุประเทศไทยเป็นอย่ามา และหันมาส่เสริมวามสัมพันธ์ับประเทศไทยมาึ้น ทั้ทา้านเศรษิ าร้า และวันธรรมในระยะ่อมา
2) ารยายอิทธิพลอี่ปุ่น เนื่อาาิมหาอำนาไม่แสวามสนใที่ะยับยั้ารยายอิทธิพลอี่ปุ่นในีน ี่ปุ่นึมีวามมั่นใว่านะสามารถัอิทธิพลอาิะวันให้หมไปาเอเียไ้ ึประาศว่าะัระเบียบใหม่ในเอเีย เพื่อให้เป็นประโยน์แ่าวเอเียอย่าแท้ริ โยยึรอเมือให่ ๆ ้านะวันอออีนไ้ทั้หม เ่น เี่ยไฮ้ และนานิ เป็น้น ทำให้อมพลเีย ไ เ็ ประธานาธิบีอสาธารรัีน ้อย้ายนรหลวไปที่นรุิทา้านะวันอีน เพื่อ่อ้านี่ปุ่น แ่ไม่สำเร็ หลัานั้นี่ปุ่นไ้เรียมพร้อมที่ะเลื่อนลสู่เอเียะวันออเียใ้อันเป็นเอิทธิพลอาิะวัน ึ่ี่ปุ่นไ้วยโอาสเมื่อยายอิทธิพลเ้าสู่อินโีน อัฤษ และฝรั่เศส
ารยายอิทธิพลอี่ปุ่นในเอเียทำให้ไทยวิว่าอาะมีอันรายมาถึไ้ ึไ้ยายวามสัมพันธ์ทาาร้าและทาวันธรรมับี่ปุ่นเพิ่มึ้นอี้วย นอเหนือาารพยายามรัษาวามสัมพันธ์อันีับี่ปุ่นทำให้ประเทศยุโรปและสหรัอเมริาสสัยว่าไทยสนับสนุนี่ปุ่น ้วยเหุนี้นอาไทยะปิเสธแล้วยัเือนให้ประเทศะวันรู้ถึแผนารอี่ปุ่นที่ะยายอิทธิพลลสู่เอเียะวันออเียใ้อี้วย ะเียวันไทยไ้อื้ออาวุธสมัยใหม่าประเทศในยุโรปและสหรัอเมริามาเพื่อเพิ่มศัยภาพในารป้อันประเทศให้แ่อทัพไทย และหลัาเิสรามโลึ้นในยุโรปแล้ว ไทยไ้ประาศวานเป็นลาและอให้าิมหาอำนา่วย้ำประันวามเป็นลาอไทย้วย โยรับาลไทยไ้ลนามในสัาไม่รุรานับอัฤษและฝรั่เศส และลนามในสัามิรภาพับี่ปุ่น
2. ปััยในประเทศ ปััยภายในที่มีส่วนำหนนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทยในระบอบประาธิปไยมี 2 ประาร ันี้
1) วามเป็นาินิยม ปััยภายในที่มีส่วนผลัันให้รับาลไทยำเนินารนโยบาย่าประเทศ่อปัหา่า ๆ ที่เิึ้นในโลและ่อประเทศมหาอำนา ือ ลัทธิาินิยมึ่ถือเป็นอุมาร์ในารสร้าาิให้เ้มแ็และในารำเนินนโยบาย่าประเทศอไทย ึ่ปลูฝัให้แ่นไทยรุ่นใหม่มาั้แ่สมัยรัาลที่ 6 แล้ว โยพระอ์ทรปลุเร้านไทยให้มีวามสำนึทาาินิยมและระหนัถึภัยที่ำลัุามวามเป็นไทยไว้ในพระรานิพนธ์่า ๆ ทั้ในรูปบทวามและบทละร อาทิ วามเป็นาิไทยแท้ริ ยิวแห่บูรพาทิศ และเมือไทยื่นเถิ เป็น้น นอานั้น ผู้นำไทยที่ไ้รับารศึษาแบบะวัน ไ้นำลัทธิหรือวามิวามเื่อเี่ยวับารเมือและสัม ึ่ไ้แ่ ลัทธิาินิยม ึ่ำลัแพร่หลายอยู่ในเยอรมี อิาลี และี่ปุ่นมาเผยแพร่ให้แ่นไทย และผลัันให้รับาลไทยใ้ลัทธิาินิยมเป็นเรื่อมือในารสร้าาิให้เ้มแ็ และในารำเนินนโยบาย่าประเทศ
อาล่าวไ้ว่า นโยบายารสร้าวามสำนึในาินิยมอรับาลอมพล ป. พิบูลสราม ัล่าว ส่วนหนึ่เิาวามรู้สึระแวาวีนที่เ้ามาั้ถิ่นานและุมเศรษิอไทย และาวามเือแ้นาิยุโรป โยเพาะฝรั่เศสที่เยรัแไทยในอี และอีส่วนหนึ่เิาวาม้อารอผู้นำไทยรุ่นใหม่นี้ที่พยายามะสร้าาิไทยให้เ้มแ็ เพื่อแผ่อิทธิพลไปยัินแนที่เยเป็นประเทศราอไทยในอี เ่น ลาว เมร หัวเมือมลายู และบริเวรัไทยให่ เป็น้น
2) ผู้นำทาารเมือ ผู้นำไทยที่มีแนวิในทาารเมือและสัมภายใ้ลัทธิาินิยมในะนั้นไ้แ่ พันเอพระสารสาส์นพลันธ์ ึ่เป็นผู้มีวามเื่อมั่นในัวเอสู และมีวามสำนึในาินิยมสูมา เมื่ออมพล ป. พิบูลสราม ึ้นเป็นนายรัมนรีในปี พ.ศ. 2481 ไ้เริ่มานสร้าาิไทยร่วมับะ โยเพาะหลววิิรวาทาร โยำหนให้วันที่ 24 มิถุนายน ึ่เป็นวันที่ระลึารเปลี่ยนแปลารปรอามระบอบสมบูราาสิทธิราย์มาเป็นประาธิปไยให้เป็นวันาิ ่อมาในปี พ.ศ. 2482 และพ.ศ. 2483 รับาลไ้ประาศใ้รันิยมถึ 8 บับ ึ่ไ้แ่ ารใ้ื่อประเทศประเทศไทยแทนประเทศสยาม ารำหนหน้าที่อนไทยในารป้อันประเทศ ารเรียาวไทยทุภาว่าาวไทย ารยืนเารพธาิและเพลสรรเสริพระบารมี ารใ้สิน้าไทย ารเปลี่ยนทำนอและเนื้อร้อเพลาิไทยใหม่ และารัวนให้าวไทยร่วมันสร้าาิ
อย่าไร็าม ยัมีบุลั้นนำอไทยอีหลายน เ่น นายปรีี พนมย์ และนายิเร ัยนาม ึ่เห็น้วยในนโยบายนิยมไทยแ่ไม่เห็น้วยับนโยบาย่อ้านประเทศยุโรป ไ้ผลัันให้รับาลไทยำเนินนโยบายผูมิรับาิมหาอำนาทุฝ่ายไว้ โยเพาะอัฤษและสหรัอเมริา เพื่อที่ะอวาม่วยเหลือาสอประเทศนี้ในาร่อ้านารรุรานาี่ปุ่น และเมื่อรับาลอมพล ป. พิบูลสราม ร่วมมือับี่ปุ่นในระหว่าสรามโลรั้ที่สอ นายปรีี พนมย์ และผู้ร่วมอุมาร์ไ้่อั้บวนารเสรีไทยึ้น เพื่อ่อ้านี่ปุ่นาภายใน ้วยวาม่วยเหลือาสหรัอเมริาและอัฤษ ันั้นอาล่าวโยสรุปไ้ว่าอุมาร์ทาารเมือและภูมิหลัอผู้นำไทยเป็นปััยภายในที่มีส่วนผลัันให้รับาลไทยำเนินนโยบาย่าประเทศแ่าไปาเิม เนื่อาสถานาร์้านารเมือและารทหารในเอเียไ้เปลี่ยนแปล ทำให้ปััยภายในอไทยมีส่วนในารำหนนโยบาย่าประเทศมาึ้น
ารำเนินนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทย
เนื่อาปััยภายนอยัมีอิทธิพล่อารำหนนโยบาย่าประเทศอไทย และปััยภายใน็มีบทบาทมาึ้น ทำให้ารำเนินนโยบาย่าประเทศแ่าไปาเิม อย่าไร็าม รับาล้อประสบอุปสรรมาในารำเนินนโยบาย่าประเทศเพื่อบรรลุุมุ่หมายที่เพิ่มึ้น และ้วยแนวทาที่แ่าไปาอี
1. เป้าหมายารำเนินนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทย เป้าหมายหลัในารำเนินนโยบาย่าประเทศอไทย ือ ารรัษาเอราอาิ ารรัษาบูรภาพแห่ินแน ารรัษาวามมั่นอาิ ารรัษาสันิภาพในโล และารรัษาวามสัมพันธ์อันีับนานาาิ สำหรับารรัษาเอราอาินั้น รับาลไทยไ้ทำให้เอราอาิไทยมีวามสมบูร์ ทั้ทา้านารเมือและารศาล ล่าวือ ารประาศใ้ประมวลหมายที่เริ่มัทำึ้นแล้วั้แ่่อนสมัยประาธิปไย ทั้นี้เพื่อัเื่อนไที่บัับไว้ในสนธิสัาที่ทำไว้ับประเทศยุโรปที่ำหนไว้ว่า ศาลไทยะมีอำนาในารพิาราพิพาษาีที่าวยุโรปเป็นำเลย ็่อเมื่อประเทศไทยประาศใ้ประมวลหมายแพ่และอาา ลอนประมวลหมายวิธีพิาราวามแพ่และวามอาาเรียบร้อยแล้วเป็นเวลา 5 ปี ึ่ปราว่ารับาลสมัยประาธิปไยประาศใ้ประมวลหมายัล่าวไ้รบทุบับในปี พ.ศ. 2478 ึทำให้ใ้เป็น้ออ้าในารเราับประเทศยุโรปเพื่อทำสนธิสัาใหม่ับประเทศยุโรปและี่ปุ่น ยเลิ้อำัในเอราทาศาลอไทยไ้สำเร็ในปี พ.ศ. 2480
ส่วนารรัษาบูรภาพแห่ินแนและวามมั่นอาินั้น ไ้มีารริเริ่มให้ยุวนทหารารยายและบำรุอทัพบ อทัพเรือ และอทัพอาาศ ให้มีวามเ้มแ็ ทั้ใน้านุภาพและปริมา รวมทั้ื้ออาวุธยุทโธปร์า่าประเทศ เ่น รถถั ปืน่อสู้อาาศยาน เรือรบ เรือำน้ำ และเรื่อบิน เพื่อให้สามารถทำหน้าที่ในารป้อันราอาาัร ารปรับปรุอทัพัล่าว ทำให้่าประเทศโยเพาะอย่ายิ่ฝรั่เศสวิมาว่ารับาลไทยอาใ้ำลัรุนแรับฝรั่เศส ึอเราทำสัาไม่รุรานับประเทศไทย ะเียวันรับาลไทยอให้ฝรั่เศสยอมยินแนที่ฝรั่เศสยึเอาไปาประเทศไทยในอีืนให้ับประเทศไทย เมื่อรับาลฝรั่เศสไม่ยอมเรา้วยรับาลไทยึัสินใใ้ำลัทหารสนับสนุนารเรียร้อินแนืนาฝรั่เศส ในปี พ.ศ. 2483 ึ่ทำให้ประเทศไทยไ้ินแนในเมรและลาวืนาฝรั่เศสำนวน 4 ัหวั โยารไล่เลี่ยอี่ปุ่น อาล่าวไ้ว่าารเรียร้อินแนืนาฝรั่เศสนี้เป็นนโยบาย่าประเทศอไทยเพียนโยบายเียวที่แ่าไปานโยบาย่าประเทศที่ผ่านมาที่้อยอมเสียินแนให้แ่มหาอำนาเพื่อรัษาเอราอาิเอาไว้
2. แนวทาำเนินนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทย แนวทาที่รับาลไทยอาเลือใ้ในารำเนินนโยบาย่าประเทศมีอยู่ 2 แนวทา ือ แนวทาสันิ หมายถึ ารใ้ารเมือ ารู ารเศรษิ และาร้า รวมทั้ิวิทยา เป็นเรื่อมือในารเรา่อรอับ่าประเทศเพื่อให้่าประเทศเห็นพ้อหรือยอมามที่ไทย้อาร และแนวทารุนแร หมายถึ ารใ้ารทหารเป็นเรื่อมือในารำเนินนโยบาย่าประเทศเพื่อบัับให้่าประเทศสนอผลประโยน์อไทย
ในอีที่ผ่านมาประเทศไทยนิยมใ้แนวทาสันิเป็นหลั ัะเห็นไ้ในรัสมัยอพ่อุนรามำแหมหารา ยเว้นในยามที่ไทยมีำลัทหารเ้มแ็เท่านั้น ึะใ้แนวทารุนแรเพื่อยายอาาเอไทยออไปให้ว้าวา ส่วนสมัยอยุธยานั้น นิยมใ้แนวทารุนแรเป็นหลั เ่น ในสมัยสมเ็พระนเรศวรมหารา ยเว้นแ่ในยามที่ไทยอ่อนแอ ึะใ้แนวทาสันิ และสมัยรันโสินทร์พระบาทสมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโลมหารา ็ทรใ้ำลัทหารยายอาาเอไทยไปยัินแนอประเทศเพื่อนบ้าน ทั้นี้เพื่อรัษาวามมั่นอพระราอาาัรไทยนั่นเอ
สำหรับาริ่อับประเทศมหาอำนานั้น ไทยไ้ใ้ารเมือ ารูเป็นเรื่อมือในาริ่อสร้าสัมพันธไมรี เ่น ยอมทำสัาเสียเปรียบับประเทศมหาอำนา และบารั้็้อยอมเสียินแนให้ับประเทศมหาอำนา เพื่อรัษาวามเป็นเอราอาิ้วย
เมื่อประเทศไทย้าวสู่ระบอบประาธิปไย รับาลไ้ใ้แนวทาสันิเป็นแนวทาหลั ารที่ไทยัสินใใ้ำลัทหารยึินแนืนาฝรั่เศส ็เนื่อาวามรู้สึาินิยมอนไทยึ่เป็นปััยภายใน ในะที่ฝรั่เศสอ่อนแอลอย่ามา อันเป็นปััยภายนอ่วยสนับสนุนให้ไทยใ้แนวทารุนแร
อาล่าวไ้ว่า ารที่รับาลไทยในยุประาธิปไยเลือใ้แนวทาสันิ และหลีเลี่ยารใ้แนวทารุนแรำเนินนโยบาย่าประเทศนั้นมีสาเหุอันเนื่อมาาลัษะประำาิไทยที่สามารถปรับัวเ้าับสถานาร์ทาารเมือที่เปลี่ยนแปลไป และลัษะทาภูมิศาสร์อไทยที่เป็นรันาลา ึทำให้ไทยใ้แนวทารุนแรับประเทศเพื่อนบ้านที่อ่อนแอว่า และใ้ารเมือารูผูมิรับประเทศมหาอำนา หรือเพื่อนบ้านที่เ้มแ็ว่า
3. อุปสรรและารแ้ไ ารแ้ไสนธิสัาบนพื้นานแห่วามเสมอภาับ่าประเทศและารเรียร้อินแนที่ถูยึเป็นอาานิม เป็นปัหาอันเป็นเป้าหมายอไทยในารแ้ไ ารำเนินนโยบาย่าประเทศ ไทยประสบอุปสรรทั้ใน้านารใ้แนวทาสันิและแนวทารุนแร ึ่รับาลไ้พยายามหาทาแ้ไอุปสรรัล่าว้วยวิธีาร ันี้
1. วิธีทาารู อุปสรรสำัอารแ้ไสนธิสัาบนพื้นานแห่วามเสมอภา ือวามไม่เ็มใอประเทศมหาอำนาในยุโรปที่ะแ้ไสนธิสัาที่ให้ประโยน์แ่พวเา ึ่ไทยไ้แ้ปัหาวามไม่เ็มใอประเทศในยุโรปและี่ปุ่นไ้สำเร็ ้วยวิธีทาารทู 2 ประาร ันี้
1) ารเราับสหรัอเมริา เนื่อาผลประโยน์ทาาร้าและาวอเมริันมีน้อยว่านยุโรปที่อยู่ในประเทศไทย ึอให้สหรัอเมริายอมยเลิสนธิสัาเ่า และทำสนธิสัาใหม่บนพื้นานแห่วามเสมอภาับประเทศไทย เมื่อวันที่ 31 พฤศิายน พ.ศ. 2480 ึ่มีผลทำให้ไทยเราเพื่ออทำสนธิสัาใหม่บนพื้นานแห่วามเสมอภาับอัฤษ อิาลี ฝรั่เศส และี่ปุ่น ไ้ในเวลา่อมา
2) สร้าวามสัมพันธ์ับี่ปุ่น เนื่อาารยายอิทธิพลอี่ปุ่นในเอเีย ทำให้ไทย้อสร้าวามสัมพันธ์ับี่ปุ่นใน้านาร้าและวันธรรมมาึ้น เพื่อใ้วามใล้ิับี่ปุ่นเป็นเรื่อมือ่อรอับประเทศมหาอำนาในยุโรป ึ่ไม่้อารให้ประเทศไทยมีวามสัมพันธ์ใล้ิับี่ปุ่นมาเินไป
2. ารใ้แนวทารุนแร ารำเนินนโยบาย่าประเทศเพื่อารยายินแนอไทยามระแสาินิยมอนไทย้อประสบอุปสรรอย่ามา เนื่อาประเทศไทยไม่มีอาวุธทันสมัยา่าประเทศมาสร้าวามเ้มแ็ให้แ่อทัพไทย ะเียวัน่าประเทศ็ไม่เ็มใายอาวุธทันสมัยให้ เพราะเรว่าไทยอาใ้อาวุธเหล่านั้นร่วมมือับประเทศอื่นุามผลประโยน์อน เ่น สหรัอเมริาไม่ยอมส่เรื่อบินทิ้ระเบิให้แ่ไทย เพราะเรว่าะใ้อาวุธเหล่านั้นทำสรามับอินโีนอฝรั่เศสทั้ ๆที่ไ้ลายให้แล้ว เป็น้น ส่ผลให้อทัพไทย้อยสมรรถภาพ รับาลไทยึแ้ปัหา้วยารบำรุวัและำลัใให้ทหารไทยฮึเหิม พร้อมที่ะทำารรบเพื่อแ้แ้นฝรั่เศสที่เยทำวามเ็บใให้แ่ประเทศไทยในอี ึ่ทำให้อทัพไทยประสบัยนะ โยฝรั่เศสยอมเราืนินแนบาส่วนให้ับไทย นอานี้เมื่อี่ปุ่นมีแผนาระบุไทยเพื่อเป็นทาผ่านไปโมีพม่าและมลายู ึ่เป็นอาานิมออัฤษ รับาลไทยไ้ใ้วิธีออหมายำหนหน้าที่อนไทยในารรบ และใ้ารโษาูใเพื่อระมประานไทยให้มีส่วน่วย่อ้านารรุรานอาิมหาอำนา
ลัษะวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศ
1. ้านเศรษิ หลัาารแ้ไสนธิสัาไม่เสมอภาเป็นผลสำเร็ในสมัยอพระบาทสมเ็พระมุเล้าเ้าอยู่หัว และพระบาทสมเ็พระปเล้าเ้าอยู่หัว วามสัมพันธ์ระหว่าประเทศไทยับนานาาิไ้เ้าสู่วามเสมอภาโยสมบูร์ ยัผลให้วามสัมพันธ์ทาาร้าระหว่าไทยับนานาาิให้ประโยน์แ่ไทยเพิ่มมาึ้น โยเพาะอย่ายิ่ทา้านภาษีศุลาร ึู่่้าที่สำัอไทยไ้แ่ ประเทศในยุโรป สหรัอเมริา และี่ปุ่น สำหรับสิน้าสำัอยุโรปที่ไทยสั่ื้อ ไ้แ่ ้ายิบ ้ายเย็บผ้า ผ้า และสิ่่า ๆ ที่ทำ้วยฝ้าย รวมทั้เหล็ เหล็ล้า และวัสุ่า ๆ ที่ทำ้วยเหล็ และเหล็ล้า เรื่อัร ส่วนอเรื่อัร นม้น และสุรา เป็น้น
ะเียวัน ไทยไ้ส่สิน้า้านเษรและวัถุิบ เ่น ้าว ไม้สั ยาพารา และีบุไปายยัประเทศเหล่านี้เป็นารแลเปลี่ยน และเนื่อาี่ปุ่นเป็นประเทศอุสาหรรมที่ผลิสิน้าอุสาหรรมแ่ับประเทศยุโรป และมีราาถูว่า รวมทั้อยู่ใล้ับไทยมาว่าประเทศยุโรป ี่ปุ่นึเป็นผู้้ารายใหม่ที่สำัอไทย ้วยเหุนี้วามสัมพันธ์ทาาร้าระหว่าไทยับสหรัอเมริาและประเทศยุโรป โยเพาะฝรั่เศสลลเป็นอย่ามา และเมื่อประเทศยุโรป ้อเ้าสู่สรามโลรั้ที่ 2 ทำให้ไม่สามารถส่สิน้าประเภทเรื่อัรและสิ่ทอมาายให้ับไทยไ้ ไทย้อหันไปื้อสิน้าัล่าว รวมทั้เรื่อบินาสหรัอเมริาแทนึทำให้วามสัมพันธ์ทาาร้าระหว่าไทยับสหรัอเมริาเพิ่มมาึ้น
อย่าไร็าม ่อนสรามโลรั้ที่ 2 อิทธิพลอาวยุโรปรวมทั้าวีนไุ้มเศรษิอไทยไว้ถึร้อยละ 95 โยเพาะอัฤษ เนื่อาไทยใ้เินปอน์สเอร์ลิ์เป็นเินสำรอ่าประเทศ และมีาวอัฤษเป็นที่ปรึษา้านารลั รวมทั้ิาร่า ๆ เ่น ารเินเรือ เหมือแร่ ป่าไม้ ยาสูบ และธุริส่สิน้าเ้า-ส่สิน้าออ เป็น้น นระทั่สรามเอเียบูรพาเิึ้น ไทยไ้ประาศสรามับอัฤษและสหรัอเมริา รับาลึเ้าวบุมธุริ่า ๆ ทั้ออัฤษและสหรัอเมริาไว้ทั้หม
2. ้านารเมือ แม้ว่าประเทศไทยะมีวามเสมอภาับนานาาิที่เป็นสมาิออ์ารสันนิบาาิ็าม แ่ในทาปิบัิประเทศไทยยัไม่ไ้มีานะเท่าเทียมับประเทศ่า ๆ ในยุโรป สหรัอเมริา และี่ปุ่น ในเรื่อเี่ยวับารใ้อำนาทาศาล และารใ้อำนาเ็บภาษีศุลารเนื่อาสนธิสัาที่ประเทศเหล่านั้นทำับประเทศไทยไว้บาประาร ในสมัยพระบาทสมเ็พระมุเล้าเ้าอยู่หัว และพระบาทสมเ็พระปเล้าเ้าอยู่หัว เ่น สุล่าประเทศยัมีอำนาในารถอนีาศาลไทยไ้ ยเว้น ศาลีา นว่าประเทศไทยะประาศใ้ประมวลหมายแพ่ หมายอาา หมายวิธีพิาราวามแพ่ และหมายวิธีพิาราวามอาารบถ้วนแล้ว 5 ปี ส่วน้านาร้าึ่สนธิสัาำหนว่าภายใน 10 ปี นับแ่วันทำสนธิสัา ไทยะไม่เ็บภาษีศุลารแ่สิน้าบาอย่าในอัราสูว่าร้อยละ 5 เ่น ้ายิบ ้ายเย็บผ้า ผ้า และสิ่่า ๆ ที่ทำ้วยฝ้าย รวมทั้เหล็ เหล็ล้า รวมทั้วัสุ่า ๆ ที่ทำ้วยเหล็และเหล็ล้า เรื่อัร ส่วนอเรื่อัร นม้น และสุรา เป็น้น ่อมาหลัาที่ไทยประาศใ้หมายัล่าวไ้รบทุบับในปี พ.ศ. 2478 ึเปิารเราับสหรัอเมริา ประเทศยุโรป รวมทั้ยุโรป รวมทั้ี่ปุ่น เพื่อทำสนธิสัาใหม่บนพื้นานแห่วามเสมอภา ในปี พ.ศ. 2480 ึ่ทำให้ไทยมีานะเท่าเทียมับนานาาิั้แ่นั้นมา
3. ้านสัมและวันธรรม ประเทศไทยำเนินนโยบาย่าประเทศแบบผูมิรับทุประเทศ โยเพาะอย่ายิ่ับประเทศมหาอำนา แม้ว่าในยุเริ่ม้นประาธิปไยนั้น ไทยะมีวามสัมพันธ์้านเศรษิและารเมือับี่ปุ่นมาึ้น แ่็ยัรัษาวามสัมพันธ์อันีับประเทศมหาอำนายุโรปและสหรัอเมริาไว้ ้วยเหุนี้ วามสัมพันธ์้านสัมและวันธรรมระหว่าไทยับประเทศมหาอำนาึมีลัษะ ันี้
1) าร้าที่ปรึษาราาร ประเทศไทย้าาวยุโรปและอเมริาให้รับราารเป็นที่ปรึษาาน้าน่า ๆ เ่น าวอัฤษเป็นที่ปรึษาารลัและสอนหมายในโรเรียนหมาย าวฝรั่เศสเป็นที่ปรึษาหมายและสอนภาษาฝรั่เศส สำหรับาวอเมริันนั้นไทยไ้้าให้เป็นที่ปรึษาราารแผ่นินมาั้แ่รัาลที่ 5 โยทรเห็นว่า สหรัอเมริาไม่มีผลประโยน์ัแย้ับไทย ึน่าะให้ำปรึษาที่เป็นประโยน์่อประเทศไทยไ้ีที่สุ
2) ารส่นัเรียนไทยไปศึษา่อ่าประเทศ รับาลไทยไ้ส่นัเรียนที่เรียนี รวมทั้ประานทั่วไปไ้ส่บุรหลานไปศึษาวิาารสมัยใหม่ในยุโรป สหรัอเมริา และี่ปุ่น ทั้นี้เพื่อลับมารับราารในประเทศไทย ึ่ไ้รับเินเือนสูว่าผู้ที่บารศึษาในประเทศ
3) ารไ้รับารสนับสนุนาี่ปุ่น รับาลี่ปุ่นไ้ส่เสริมวามสัมพันธ์้านสัมและวันธรรมับประเทศให้มาึ้น เ่น ให้ทุนารศึษาแ่นัเรียนไทยไปศึษา่อที่ี่ปุ่น เป็น้น อย่าไร็าม ประานไทยส่วนให่ยัมี่านิยมในศิลปวันธรรมอยุโรป และสหรัอเมริา มาว่าี่ปุ่น โยเพาะ้านเทโนโลยีึ่สูว่าี่ปุ่น นอานี้ผู้สนับสนุนให้าวี่ปุ่นเ้ามาประอบธุริและท่อเที่ยวในประเทศไทยมาเป็นพิเศษ
นโยบาย้านวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศไทยยุปัุบัน
ารำหนนโยบายและวามสัมพันธ์ระหว่าประเทศอไทยในยุปัุบัน อาศัยอ์ประอบที่สำั 3 ประาร ันี้
1. อ์ประอบภายในประเทศ อ์ประอบภายในที่สำัที่รับาลมัะนำมาประอบารพิาราในารำหนนโยบาย่าประเทศมี 4 ประาร ันี้
1) ารเมือภายในประเทศ หมายถึสถานาร์ทาารเมือที่เป็นผลาาร
เลื่อนไหวและพฤิรรมอผู้นำทาารเมือลุ่มผลประโยน์ และพรรารเมือที่แสออผ่านทาสถาบันทาารเมือและสื่อมวลนในประเทศึ่มีทั้ารัแย้และวามร่วมมือันในเหุาร์่า ๆ ระบวนารทาารเมือภายในอันเป็นผลมาาโรสร้าทาารเมือและบทบาทอลุ่มผลประโยน์ พรรารเมือและสื่อมวลนรวมทั้เสถียรภาพอัวผู้นำเป็นปััยใน้านารเมือที่มีผลระทบ่อารำหนนโยบาย่าประเทศอไทย
2) เศรษิภายในประเทศ หมายถึ ลัษะและระับอารพันาทาเศรษิ ลอนระบวนารทาเศรษิในประเทศ ึ่เป็นผลาารเลื่อนไหวและพฤิรรมอลุ่มผลประโยน์่า ๆ อาทิ ลุ่มเษรร ลุ่มแรานและลุ่มธุริ เป็น้น ึ่อาัแย้ันหรืออาร่วมมือันเพื่อันรับาลำเนินารพิทัษ์ผลประโยน์อลุ่มน อาล่าวไ้ว่าารเลื่อนไหวอลุ่มผลประโยน์เหล่านี้ะมีผลระทบทั้ทารและทาอ้อม่อารำหนนโยบาย่าประเทศ โยเพาะอย่ายิ่้านเศรษิ
3) อุมาร์อาิ หมายถึ ระบบวามิ วามเื่อเี่ยวับสัมในาิถือว่าเป็นสิ่ที่ีามที่ะ้อรัษาไว้ หรือำเนินารเพื่อให้บรรลุถึหรือไ้มาในที่สุ อุมาร์อาิึเป็นสิู่ใให้นในาิร่วมันเรียร้อให้มีารแ้ไสภาวะทาสัมที่ัับสิ่ที่นในาิส่วนให่ถือว่าีามที่พวเา้อารรัษาไว้หรือไ้มา ึ่ย่อมะมีผลผลัันให้รับาลำหนนโยบายทั้ภายในและภายนอประเทศ เพื่อรัษาหรือให้ไ้มาในสิ่ที่นส่วนให่ในาิ้อาร
สำหรับอุมาร์อาิไทย ึ่นไทยยึมั่นรวมันมา้านานแล้ว และ้อารรัษาไว้ลอไปือ วามรัภัี่อสถาบันาิ ศาสนา และพระมหาษัริย์ นับั้แ่เปลี่ยนแปลารปรอเมื่อปี พ.ศ. 2475 เป็น้นมา บุลั้นนำอไทยำนวนหนึ่ไ้ประาศวามศรัทธาในลัทธิรัธรรมนูนิยม หรือลัทธิประาธิปไย รวมทั้พยายามที่ะปลูฝัให้ประานเลื่อมใสในลัทธิัล่าว้วย อาล่าวไ้ว่า วามรัภัี่อสถาบันาิ ศาสนา และพระมหาษัริย์ และอุมาร์ประาธิปไยมีส่วนี้แนวทาให้นไทยมีพฤิรรมทาสัมบาอย่าร่วมันและมีวามรัใร่สามัี รวมทั้ผลัันให้รับาลไทยำหนนโยบายภายในและภายนอประเทศให้สอล้อและส่เสริมเป้าหมายออุมาร์นี้ เ่น นไทยทุนะไ้รับารสั่สอนอบรมั้แ่เล็นโให้มีวามรัาิ ยึมั่นในศาสนา และรัภัี่อพระมหาษัริย์ ลอนเลื่อมใสในารปรอระบบประาธิปไย เนื่อาอุมาร์อาิัล่าวนี้ มีวามสำั่อสัมไทยอย่ามา ลุ่มผลประโยน์่า ๆ สโมสร สมาน และพรรารเมือ่า ๆ ึประาศเนาเหมือน ๆ ันว่าะยึมั่นในวามรัภัี่อสถาบันาิ ศาสนา และพระมหาษัริย์ เ่น ในารปิานอบัิใหม่ทุมหาวิทยาลัยะประาศเหมือนันว่า ะรัภัี่อาิ ศาสนา และพระมหาษัริย์ ในทำนอเียวันรับาลไทยในยุประาธิปไยทุะ่าประาศนโยบายว่า ะยึมั่นในอุมาร์ัล่าวเ่นัน ััวอย่าในารแถลนโยบาย่อรัสภาเมื่อวันันทร์ที่ 26 ุมภาพันธ์ พ.ศ. 2544 พันำรวโททัษิน ินวัร นายรัมนรี ประาศว่า ะรัมนรีไ้ำหนนโยบายารบริหารราารแผ่นิน โยยึมั่นในารปรอระบอบประาธิปไยแบบมีส่วนร่วมในระบบรัสภา อันมีพระมหาษัริย์ทรเป็นประมุ เป็น้น อุมาร์อาิัที่ล่าวมานี้ มีส่วนผลัันให้รับาลไทยที่ผ่านทุรับาล ำหนเป้าหมายอนโยบาย่าประเทศล้ายลึัน ันี้ ือ ารรัษาเอราอาิ ารรัษาบูรภาพแห่ินแน ารรัษาวามมั่นอาิ ารรัษาสันิภาพในภูมิภาและในโล และารรัษาวามสัมพันธ์อันีับนานาประเทศ
4) สภาพภูมิศาสร์อประเทศ สภาพภูมิศาสร์อประเทศเป็นปััยสำัในารำหนนโยบาย่าประเทศ ไ้แ่ พื้นที่ ทรัพยาร และประารอประเทศ และโยเหุผลที่ทุประเทศในโลมีเป้าหมายสำัในนโยบาย่าประเทศเหมือนันอยู่อย่าหนึ่ือ ารรัษาวามมั่นปลอภัยอาิและบูรภาพแห่ินแน ันั้นในารำหนนโยบาย่าประเทศ รับาลทุประเทศึ้อนำเอาสภาพภูมิศาสร์อประเทสมาเป็น้อพิาราที่สำัเสมอ่อนที่ะลใเลือนโยบาย่าประเทศอย่าใอย่าหนึ่มาปิบัิ นอานั้น อาล่าวไ้ว่าสภาพภูมิศาสร์ที่แ่าันอแ่ละประเทศมีส่วนทำให้ประเทศ่า ๆ ำหนนโยบาย่าประเทศแ่าัน เ่น ประเทศที่เป็นเาะล้อมรอบ้วยทะเลหรือมหาสมุทร เ่น ี่ปุ่น ย่อมะำหนนโยบาย่าประเทศแ่าไปาประเทศที่ล้อมรอบไป้วยพื้นิน เ่น ประเทศเนปาล เป็น้น
สำหรับประเทศไทยนั้น สภาพทาภูมิศาสร์เป็นปััยสำัในารำหนนโยบาย่าประเทศลอมา เนื่อาพื้นที่อประเทศไทยมีรูปร่าเหมือนวาน ึ่พื้นที่อนบนมีเแนิับประเทศเพื่อนบ้าน 3 ประเทศ ือ พม่า ลาว และัมพูา ส่วนพื้นที่อนล่าเป็นแผ่นินที่ยื่นออไปในมหาสมุทรึล้อมรอบไป้วยทะเลทั้้านะวันและะวันออ อีทั้มีเแนินิับประเทศเพื่อนบ้านอี 2 ประเทศ ือ พม่า และมาเลเีย ึ่มีลัษะทาภูมิศาสร์ที่เป็นโทษมาว่าที่เป็นุ่อประเทศไทย นอานี้ ประารอไทยในปัุบันึ่มีประมา 63.1 ล้านน ส่วนให่พูภาษาไทยและนับถือศาสนาพุทธ และอีส่วนหนึ่ึ่เป็นนลุ่มน้อย ไ้แ่ ผู้ที่นับถือศาสนาอิสลาม เ่น าวไทยใน 4 ัหวัภาใ้ และผู้ที่นับถือภูิผีปีศา เ่น าวเาเผ่า่า ๆ ึ่ประารเหล่านี้ไม่ไ้ใ้ภาษาไทยในีวิประำวัน
้านทรัพยารอไทยนั้น มีทรัพยารประเภทอาหารและประเภทแร่ธาุอยู่มาเินวาม้อารภายในประเทศ เ่น ้าว มันสำปะหลั ้าวโพ และีบุ รวมทั้สิน้าเทโนโลยี่า ๆ ึ่สามารถส่เป็นสิน้าาออนำเินราเ้าประเทศเป็นำนวนหลายหมื่นล้านบาท่อปี ส่วนแร่ธาุประเภทเื้อเพลิ เ่น น้ำมันและถ่านหินนั้นมีอยู่น้อยไม่เพียพอับวาม้อารภายในประเทศำเป็น้อนำเ้าิเป็นำนวนหลายหมื่นล้านบาท่อปีเ่นัน
โยสรุปอาล่าวไ้ว่า แม้สภาพทาภูมิศาสร์ะเป็นุแ่ประเทศไทย แ่ปัหาที่เิาสภาพภูมิศาสร์ที่้อแ้ไปัหาลอเวลา เ่น มีพื้นที่และอาาเิับประเทศเพื่อนบ้าน ึ่ยัไ้ปัปันเแนให้ัเน อีทั้ฝั่ทะเลมีวามยาวและไม่ิ่อันึ่ยาแ่ารป้อันไ้ นอานี้ยัมีปัหาับนลุ่มน้อยที่นับถือศาสนาอื่น และไม่ไ้ใ้ภาษาไทยในีวิประำวัน เป็น้น
าสภาพภูมิศาสร์ทั้ที่เป็นุและโทษ่อประเทศไทยัล่าว รับาลึำหนนโยบาย่าประเทศโยใ้ประาสภาพที่เป็นุ และหลีเลี่ยารำเนินนโยบายที่อาทำให้สภาพภูมิศาสร์ที่เป็นโทษอยู่แล้วส่ผลระทบ่อวามมั่นอาิ นโยบาย่าประเทศที่ผ่านมาส่วนให่ยึนโยบายผูมิรับนานาประเทศ ที่มีผลประโยน์สอล้อับประเทศไทย หรืออาุาม่อวามมั่นอประเทศ
2. อ์ประอบภายนอประเทศ หมายถึ ระบบระหว่าประเทศ ึ่ประอบ้วย ระบบระหว่าประเทศระับโล หรือระบบโล ที่เิาพฤิรรมอมหาอำนาเป็นส่วนให่ และระบบภูมิภาที่เิาพฤิรรมอมหาอำนาและอประเทศ่า ๆ ในภูมิภาที่ำรอยู่ใน่วเวลาหนึ่ เป็นปััยที่มีส่วนันให้รับาลอทุประเทศัสินใำเนินนโยบายอย่าใอย่าหนึ่ เพื่อหลีเลี่ยผลระทบาระบบระหว่าประเทศที่เป็นอยู่ในะนั้น และเพื่อให้ไ้ประโยน์สูสุสำหรับประเทศาิ ปััยภายนอที่สำัที่มีส่วนันให้รับาลไทย ึ่เป็นประเทศระับลามัะนำมาประอบารพิาราเพื่อำหนนโยบาย่าประเทศเพื่อรัษาผลประโยน์อาิมี 3 ประาร ันี้
1) ารแ่ันเพื่อยายอำนาอมหาอำนา ารแ่ันเพื่อยายอำนาอมหาอำนาทั้อีและปัุบันมีผลระทบ่อประเทศไทยเสมอ เนื่อาประเทศไทยั้อยู่ในบริเวที่เป็นุยุทธศาสร์อโล ึทำให้มหาอำนาสนใที่ะแผ่เ้ามารอบำและแสวผลประโยน์ เ่น ารแ่ันเพื่อยายอำนาออัฤษและฝรั่เศส่วลาพุทธศวรรษที่ 24 และ้นพุทธศวรรษที่ 25 มีผลันให้รับาลไทยเร่ปรับปรุประเทศให้ทันสมัยทั้ใน้านารทหารและารบริหารประเทศ รวมทั้ารผูมิรับประเทศะวันทุประเทศ ัะเห็นไ้ว่าพระบาทสมเ็พระเ้าอยู่หัว รัาลที่ 5 ไ้เส็ประพาสประเทศในยุโรปถึ 2 รั้ รวมทั้ส่พระราโอรสและสามันที่เรียนีไปศึษาวิาทหารและวิทยาารสมัยใหม่ในยุโรป ารปรับัวอประเทศไทยในะนั้นทำให้ไ้รับประสบาร์ทาารทูอย่ามา และ่วยวาพื้นานที่ีในารำเนินนโยบาย่าประเทศให้แ่รับาลไทยในระยะ่อมา พื้นานัล่าวือ ารรัษาุลทาารทูับประเทศมหาอำนา ึ่เป็นนโยบายที่ให้ประโยน์แ่ประเทศไทยมาว่านโยบายผูมิรับประเทศมหาอำนาใมหาอำนาหนึ่เพียประเทศเียว ารที่ประเทศไทย้อปรับนโยบายให้สอล้อับสถานาร์ระหว่าประเทศนั้น ส่ผลให้สามารถำรวามเป็นเอราไว้ไ้นระทั่ปัุบันนี้
2) ารัแย้ทาอุมาร์อมหาอำนา ารัแย้ทาอุมาร์ระหว่ามหาอำนาโยเพาะอย่ายิ่สหรัอเมริาึ่เป็นผู้นำฝ่ายประาธิปไยับสหภาพโเวียผู้นำฝ่ายอมมิวนิส์ึ่เิึ้นั้แ่สรามโลรั้ที่ 2 สิ้นสุล หรือที่เรียว่าสรามเย็น นั้นเป็นปราาร์ทาารเมือระหว่าประเทศ หรือปััยภายนอที่ส่ผลระทบ่อประเทศนาลาและนาเล็ทั่วโล โยทำให้ประเทศเหล่านี้้อัสินใว่าะรับเอาอุมาร์อมหาอำนาใ มหาอำนาหนึ่มาเป็นแนวทาในารำหนนโยบาย่าประเทศอนหรือไม่ สำหรับรับาลไทยเลือำเนินนโยบายสนับสนุนสหรัอเมริาทั้ใน้านารเมือและารทหารในาร่อ้านอมมิวนิส์ เนื่อาไม่้อารลัทธิอมมิวนิส์ ึ่ลัทธิัล่าวมุ่ทำลายสถาบันสำัือ าิ ศาสนา และพระมหาษัริย์และเปลี่ยนสัมไทยให้เป็นแบบอมมิวนิส์
ันั้น ึล่าวไ้ว่า ปััยภายนอและปััยภายในที่มีส่วนำหนนโยบาย่าประเทศ ะนั้นเป็นทั้เหุและผลอันและันในารำหนนโยบาย
3) ารเปลี่ยนแปลทาารเมือและารทหารในเอเีย ารเปลี่ยนแปลัล่าวเป็นารเปลี่ยนแปลในระบบระหว่าประเทศระหว่าภูมิภา เป็นปััยภายนอที่มีส่วนันให้ประเทศไทย้อปรับนโยบาย่าประเทศให้สอล้อับสถานาร์ทา้านารเมือและารทหารที่เปลี่ยนไป ผลาารล่มสลายอระบบอมมิวนิส์ในสหภาพโเวียและยุโรปะวันออในปี พ.ศ. 2534 ทำให้สรามเย็นระหว่าสออภิมหาอำนาสิ้นสุลโยปริยาย ส่ผลให้สภาพแวล้อมทาารเมือและารทหารรวมทั้เศรษิโลมีารเปลี่ยนแปลอย่ามาและถือเป็นารเปลี่ยนแปลในเิโรสร้าที่สำันับั้แ่สิ้นสรามโลรั้ที่ 2 โรสร้าทาารเมือและเศรษิเิมมีอัน้อเสื่อมสลายและถูแทนที่้วยระเบียบโลใหม่ โยมีสหรัอเมริาลายเป็นผู้นำอโลเพียฝ่ายเียว สำหรับารเมืออไทยมีวามเป็นประาธิปไยมาึ้น ในะที่้านารทหารมีนโยบายลนาำลัพลลเพื่อให้เิวามล่อัว แ่เพิ่มสมรรถนะวามเ้มแ็ที่เรียว่า ิ๋วแ่แ๋ว
3. ผลประโยน์อาิ นโยบาย่าประเทศอไทยที่ำหนึ้นาเหุปััยภายใน และปััยภายนอประอบันนั้น ประสบผลสำเร็ในาร่วยรัษาผลประโยน์อาิที่สำั ันี้
1) ้านารรัษาเอราอาิ ประเทศไทยรัษาวามเป็นาิเอราไว้ไ้เือบลอเวลาว่า 700 ปี โยเสียเอราให้แ่พม่าเพีย 2 รั้ รวมเวลา 15 ปีเท่านั้น ย่อมแสว่านโยบาย่าประเทศอไทยประสพวามสำเร็ในารรัษาผลประโยน์อาิและอาล่าวไ้ว่าเป็นผลาปััยภายในและปััยภายนอประอบัน ันี้
(1) วามสามารถทาารทูอผู้นำประเทศ ผู้นำอประเทศไทยมีวามสามารถในทาารทูเป็นเรื่อมือในารำเนินนโยบาย่าประเทศสอล้อับสถานาร์ระหว่าประเทศที่อาเป็นภัยุามเอราอาิไ้เือบลอเวลา นับั้แ่สมัยอยุธยาในรัสมัยอสมเ็พระนาราย์มหารา ึ่พระอ์ทรส่ราทูเินทาไปเริสัมพันธไมรีับประเทศฝรั่เศส ึ่เื่อันว่าทรให้วามสำัับผลประโยน์อฝรั่เศสมาเป็นพิเศษ เนื่อาทร้อารให้ฝรั่เศสสนใประเทศไทยเพื่อถ่วุลอำนาับฮอลันาึ่ัแย้ในผลประโยน์ทาาร้าับไทย อันเป็นภัยุาม่อเอราอประเทศไทยในะนั้น
พระบาทสมเ็พระุลอมเล้าเ้าอยู่หัวรัารที่ 5 แห่รุรันโสินทร์ทรใ้วิธีสร้าุลทาารทูับประเทศะวัน โยเพาะประเทศมหาอำนา เ่น อัฤษ ฝรั่เศสและรัสเีย นอานี้ยั้าาวอเมริันมาเป็นที่ปรึษาราารแผ่นินเี่ยวับิาร่าประเทศที่เป็นประโยน์่อประเทศไทยโยทรเห็นว่าสหรัอเมริาไม่มีผลประโยน์ัแย้ับประเทศไทย เป็น้น
(2) ารอยู่ร่วมันอย่าสันิ ารที่นไทยส่วนให่พูภาษาไทยและนับถือศาสนาพุทธ อยู่ร่วมันอย่าสันิับนไทยส่วนน้อยที่พูภาษาอื่นและนับถือศาสนาอื่น รวมทั้พระมหาษัริย์อไทยแม้ะทรเป็นพระพุทธมามะ แ่็ทรให้วามอุปถัมภ์แ่ศาสนาอื่นที่ประานนับถือทุศาสนา ทำให้ประเทศไทยไม่มีปัหาวามัแย้ทาศาสนาที่่าประเทศอายมาเป็น้ออ้าในารโมีไ้
(3) ที่ั้ภูมิศาสร์ ารที่ประเทศไทยไม่มีพรมแนิับประเทศมหาอำนานั้นทำให้ไม่ถูันหรือมีวามัแย้ับประเทศมหาอำนาโยร ่าับประเทศเพื่อนบ้าน เ่น พม่า และเวียนาม ที่มีพรมแนิับสาธารรัประานีน ้อเผิับารันหรือถูุามาีนลอเวลา ึ่ยาที่ะหลีเลี่ยวามัแย้ไ้ ึ่ปราว่าทั้ 2 ประเทศ ่าถูีนรุรานและยึรอเป็นเวลานาน โยเพาะเวียนาม้อเป็นประเทศราอีนนานเือบหนึ่พันปี นอานี้ ินแนส่วนที่ิับทะเลและมหาสมุทรอประเทศไทยไม่ไ้อยู่ในเส้นทามนามทาเรืออประเทศมหาอำนา เ่น โปรุเส สเปน ฮอลันา และอัฤษ ึ่มหาอำนาเหล่านั้น้อารใ้ินแนเป็นที่อเรือหรือเ็บสิน้า ยัผลให้ประเทศัที่ล่าวมาเป็นอาานิมอมหาอำนาัล่าวนับั้แ่ศวรรษที่ 16 เป็น้นมาเป็นเวลานานหลายร้อยปี
สำหรับประเทศไทยเนื่อาที่ั้ทาภูมิศาสร์มีผลี่อารปรับัวให้เ้าับสถานาร์ระหว่าประเทศที่เปลี่ยนแปลลอเวลา รับาลไทยทุะึไม่ยอมอนุาให้มีารุลอออระาม้อเสนออมหาอำนา เพื่อ้อารย่นระยะารเินทาอเรือสิน้าระหว่ามหาสมุทรอินเียับทะเลีนใ้ เนื่อาเรว่าะทำให้อนใ้อไทยเป็นุยุทธศาสร์ทาเรือที่มหาอำนา้อารไว้ในรอบรอ เ่นเียวันับลอสุเอและลอปานามา ึ่อาล่าวไ้ว่าไทยสามารถใ้ารูรัษาุลแห่วามสัมพันธ์ับประเทศมหาอำนาเหล่านั้นไว้โยไม่เสียเอรา
2) ้านวามมั่นอาิ หลัาสรามโลรั้ที่ 2 สิ้นสุล มีารนำเอาหลัวามมั่นร่วมันมาบรรุไว้เป็นหลัารออ์ารสหประาาิ มีผลผูพันประเทศไทยึ่เป็นสมาิอ์ารสหประาาิ ้อร่วมมือับประเทศอื่นในารรัษาวามมั่นอสมาิทุประเทศให้พ้นาารุามอประเทศอื่น แ่หลัาสหภาพโเวียยับยั้ไม่ให้อ์ารสหประาาิปิบัิหน้าที่ามอุมิอสหประาาิ เ่น ั้านารระทำอสหประาาิในเาหลี เป็น้น ทำให้ไทย้อหาวิธีารรัษาวามมั่นอนเอ โยสนับสนุนนโยบาย่อ้านอมมิวนิส์อสหรัอเมริา ภายใ้อ์ารร่วมป้อันเอเียะวันออเียใ้ แม้ว่านโยบายัล่าวะทำให้ไทยรู้สึมีวามมั่นปลอภัยาารรุรานออมมิวนิส์ แ่ลับทำให้วามมั่นภายในถูุามาารบ่อนทำลายภายในเป็นอย่ามา เพราะสหภาพโเวียและสาธารรัประานีน ่าให้ารสนับสนุนพรรอมมิวนิส์แห่ประเทศไทย (พท.) ส่ผลให้ พท. ปิบัิารบ่อนทำลายวามมั่นภายในประเทศไ้มาึ้นนับเป็นอันราย่อประเทศไทยเป็นอย่ามา รับาลไทยในะนั้นึทบทวนนโยบายวามมั่นอไทยึ่ผูพันับสหรัอเมริาอย่าเหนียวแน่นเสียใหม่ โยเปิวามสัมพันธ์ทาารูับสาธารรัประานีน และผูมิรับรับาลใหม่ใน 3 ประเทศอินโีน ในปี พ.ศ. 2518 และ 2519 ามลำับ
เมื่อสรามเย็นยุิล สหรัอเมริาถือเป็นประเทศผู้นำโลในระบบทุนนิยมแ่เพียฝ่ายเียวและหลัาประเทศไทยเิวิฤเศรษิในปี พ.ศ. 2540 ึ่ส่ผลระทบทั้่อวามมั่นและเศรษิอประเทศ รับาลึใ้นโยบายารรัษาไว้ึ่วามมั่นและผลประโยน์ทาเศรษิอประเทศ ้วยารพันาระบบารป้อันประเทศามแนวทาารรัษาวามมั่นสมบูร์แบบรวมทั้สนับสนุนภาริในารรัษาสันิภาพในภูมิภาภายใ้รอบออ์ารสหประาาิ
โยสรุปอาล่าวไ้ว่า นโยบาย่าประเทศที่ผูพันวามมั่นอประเทศไว้ับสหรัอเมริาและ่อ้านอมมิวนิส์นั้น ให้ประโยน์้สนวามมั่นแ่ประเทศไทยน้อยว่านโยบาย่าประเทศที่มุ่ผูมิรและทุประเทศ ไม่ว่าประเทศเหล่านั้นะมีระบอบารเมือารปรอที่แ่าัน ึ่เป็นแนวนโยบาย่าประเทศที่ประเทศไทยเยปิบัิอย่าไ้ผลีมา่อน
3) ้านเศรษิ าริ่อับ่าประเทศในสมัยอยุธยานั้นประเทศไทยให้วามสำัับาร้า่าประเทศเป็นพิเศษ ะที่ประเทศะวัน้อยายาร้าับเอเียะวันออและเผยแพร่ริส์ศาสนามายัินแนแห่นี้ ัะเห็นไ้ว่าโปรุเส สเปน ฮอลันา และฝรั่เศส ไ้เ้ามาั้สถานีาร้า รวมทั้บาทหลวและ
มิั่นนารีไ้เผยแพร่ศาสนาในประเทศไทยโยเสรี ึ่ประเทศะวันเหล่านี้ไ้ยึินแนอเอเียเป็นอาานิมในเวลา่อมา ประเทศไทยึหาวีารเอาใประเทศเหล่านี้้วยารให้ประยน์ทาาร้าอย่าเสมอหน้าัน เพื่อให้ประเทศเหล่านี้่วยป้อันประเทศไทยไม่ให้ถูรัแาประเทศะวัน้วยัน
่อมาในสมัยรันโสินทร์ึ่เริ่มั้แ่สมัยรัาลที่ 4 รับาลไทยไ้ำเนินโยบาย่าประเทศเ่นเียวับสมัยอยุธยา โยให้ประโยน์ทาาร้าอย่าเสมอหน้าัน เนื่อารับาลมีุมุ่หมายทาารเมือมาว่าทาเศรษิ ้วยารอนุาให้่าประเทศส่สิน้าเ้ามาในประเทศโยเสียภาษีอาราเ้าเพียร้อยละ 3 เท่านั้น ส่ผลให้ผลิภั์ผ้าอไทยาอุสาหรรมรัวเรือน้อล่มสลายไปเือบทั้หม เนื่อาไม่สามารถสู้ราาับสิน้าผ้าราาถูาโรานอุสาหรรมอประเทศะวันไ้เลย
หลัาที่ประเทศไทยเ้าร่วมสรามโลรั้ที่ 1 และเป็นฝ่ายนะ ทำให้ไ้เ้าร่วมในารประุมและลนามในสนธิสัาสันิภาพที่พระราวัแวร์ายส์ ประเทศฝรั่เศส ในปี พ.ศ. 2462 ส่ผลให้ประเทศไทยยเลิสิทธิสภาพอาาเทาศาลและสิทธิทาาร้าที่ประเทศผู้แพ้ ือ เยอรมนีและออสเรีย-ฮัารี ไ้รับามสนธิสัาที่ทำไว้ับประเทศไทยเมื่อริส์ศวรรษที่ 19 ึ่้อใ้เวลาเือบ 20 ปี ึเรียร้อให้ประเทศะวันอื่น ๆ ยอมสละสิทธิพิเศษัล่าวที่ไ้รับาสนธิสัาที่ทำับประเทศไทยในริส์ศวรรษที่ 19 ไ้ทั้หม เมื่อปี พ.ศ. 2470 นับั้แ่นั้นเป็น้นมา ประเทศไทยึไ้ใ้นโยบาย่าประเทศเป็นเรื่อมือในารแสวหาผลประโยน์ทาเศรษิไ้อย่าเท่าเทียมับนานาอารยประเทศ เ่น ารทำาร้าับทุประเทศอย่าเท่าเทียมัน และารให้สิทธิพิเศษทาาร้าับประเทศที่ให้ประโยน์ทาเศรษิ ารเิน หรือาร้าับประเทศไทยเป็นารอบแทน โยไม่้อให้สิทธิพิเศษนั้นแ่ประเทศอื่น รวมทั้ำหนภาษีศุลารให้สูึ้นเพื่อีันสิน้าา่าประเทศ และุ้มรอแ่อุสาหรรมภายในประเทศไ้อย่าเ็มที่
หลัาเิวิฤเศรษิในปี พ.ศ. 2540 รับาลไ้เร่แ้ไปัหา่า ๆ ไ้ีึ้น เป็นลำับแ่ภาวะเศรษิยัเปราะบา อย่าไร็าม รับาลปัุบันไ้ใ้นโยบายารพาิย์และเศรษิระหว่าประเทศ ที่มุ่ยระับนโยบาย้านาร้า่าประเทศสู่ารพันาเรือ่ายารลาเ้าสู่ระับโล เพื่อให้สนออบวาม้อารอผู้บริโภที่เปลี่ยนแปลไ้อย่าทันาร์ เพื่อให้เศรษิไทยผนึและสอรับเป็นส่วนหนึ่อเศรษิโลอันเ้มแ็ในโลยุไร้พรมแน ้วยนโยบาย้านาร้านารพาิย์ึ่เร่ผลัันให้ภาเอนพร้อมเผิารแ่ันเสรีในเวทีาร้าระหว่าประเทศ และพยายามให้ประเทศไทยเป็นหนึ่ในศูนย์ลาาร้าสิน้าและบริารในภูมิภา และเป็นศูนย์ลาารแสสิน้าระหว่าประเทศ ลอนารพาิย์อิเล็ทรอนิส์ ส่วน้านเศรษิระหว่าประเทศนั้นสนับสนุนาร้าเสรีในาร้าระหว่าประเทศ ้วยบทบาทเิรุในเวทีาร้าและเศรษิระหว่าประเทศ ลอนนโยบายาร้าเสรีอาเียน รวมทั้ส่เสริมาร้าารลทุนับประเทศเพื่อนบ้านและาร้าายแน นอานี้รับาลยัมีนโยบาย้านารลั ้วยารเร่ระุ้นเศรษิที่มีผล่อารยระับรายไ้อประาร ปรับปรุระบบภาษีให้สอล้อับารพันาประเทศ เพื่อส่เสริมและระุ้นภาเศรษิริที่่อให้เิมูล่าเพิ่มภายในประเทศ รวมทั้ารบริหารารลัอย่ามีเสถียรภาพและะู้เินเพาะเพื่อารลทุนพันาเศรษิและสัม เพื่อสร้าานรายไ้ให้แ่ประานและภาเอนเป็นหลั
4) ้านเียริภูมิ ประเทศไทยเป็นเอรามา้านานถือว่าเอราและวามมั่นอาิเป็นผลประโยน์สำัที่สุที่ะ้อรัษา รับาลไทยึยอมที่ะสละผลประโยน์ทาเศรษิและเียริภูมิ เพื่อรัษาเอราและวามมั่นอาิไว้เสมอ นับั้แ่สมัยอยุธยาและรันโสินทร์ ึ่ยอมเสียสละผลประโยน์ทาาร้าและอธิปไยทาศาล เพื่อป้อันไม่ให้ประเทศะวันุามเอราอไทย นระทั่หลัสรามโลรั้ที่ 2 รับาลไทยยินยอมให้สหรัเ้ามาั้านทัพในประเทศไทยเพื่อ่วยปป้อวามมั่นอไทย แม้ว่านโยบายัล่าวะถูำหนิาเพื่อนบ้านว่าประเทศไทยเป็นสมุนอสหรัอเมริาใน่วสรามเย็น หาแ่สถานาร์บัับให้รับาล้อัสินใระทำเพื่อรัษาเียริศัิ์หรือเียริภูมิอาิ แม้ารระทำนั้นะมีผลระทบ่อผลประโยน์้านวามมั่นหรือเศรษิ็าม เ่น ฝ่ายอมมิวนิส์สามารถยึรออินโีนไ้ในปี พ.ศ. 2518 ส่ผลให้สหรัอเมริา้อถอนทหารลับประเทศ นอารัลาบไทยะปิเสธารย้ายทหารอเมริันมาไว้ที่ประเทศไทยแล้ว ยัอให้สหรัอเมริาถอนทหารออาประเทศไทย้วย หลัานั้นรับาลไทยไ้ำเนินนโยบาย่าประเทศอย่าอิสระ ้วยารส่เสริมวามสัมพันธ์ับทุประเทศ โยไม่ำนึถึวามแ่าอระบบเศรษิและารเมือ ยัผลให้เียริภูมิอประเทศสูึ้น นไ้รับเลือให้เป็นสมาิไม่ประำอะมนรีแห่สหประาาิเมื่อปี พ.ศ.2527
สำหรับนโยบาย้านาร่าประเทศในปัุบัน รับาลไ้เน้นารทูเิรุ้านเศรษิพร้อมับารทู้านอื่น ๆ เพื่อฟื้นฟูและสร้าวามสัมพันธ์และวามร่วมมือระหว่าประเทศในทุ้านให้ารุ้มรอสิทธิและผลประโยน์อประเทศ รวมทั้อภาเอนไทย แรานไทยและนไทยใน่าประเทศ ลอนวามร่วมมือระหว่าประเทศไทยับประเทศเพื่อนบ้านและประเทศในภูมิภาเอเีย ทั้ระับทวิภาีและพหุภาี เพื่อนำมาึ่วามเ้าใอันีระหว่าันในารแ้ไปัหาและารแสวหาผลประโยน์ร่วมันอย่าสร้าสรร์ ริใและโยสันิวิธี
