คู่มือตำนานเทพเจ้ากรีก-โรมัน

ลำดับตอนที่ #36 : เฮอรมิส-Hermes คณะเทพวงศ์โอลิมเปียน

เฮอร์มิสเทพแห่งการทูต การค้า นักเดินทางและหัวขโมย สัญลักษณ์ของเทพองค์นี้คือไม้เท้าและนกกระสา บุตรแห่งซุสกับนามนิมฟ์ไมอา พระองค์มีชื่อในภาษาโรมันว่า “เมอร์คิวรี่-Mercury” 

เทพเฮอร์มิสมีเรื่องราวอยู่มากมายเช่นกัน ครั้งหนึ่งเฮอร์มีสได้ไปขโมยวัวของเทพอพอลโลไปซ่อน เมื่ออพอลโลเกิดระแคะระคายสงสัยก็มาทวงถามให้เฮอร์มีสคืนวัวให้แก่พระองค์ แต่เฮอร์มีสที่ยังอยู่ในวัยเยาว์กลับย้อนถามอย่างหน้าตาเฉยว่า วัวอะไรที่ไหนกัน ไม่เคยเห็น และไม่เคยได้ยินมาก่อน ทำให้อพอลโลต้องนำความไปฟ้องต่อเทพบิดาซุส เพื่อให้พระองค์ช่วยไกล่เกลี่ยคืนวัวให้แก่ตน 

หลังจากที่อพอลโลได้วัวคืนตามต้องการแล้ว ก็ไม่ได้จะถือเอาความต่อเทพผู้น้องแต่อย่างไร แม้ว่าวัวของอพอลโลจะขาดหายไป 2 ตัว เนื่องจากเฮอร์มีสนำไปทำเครื่องสังเวยก็ตาม 

อพอลโลเห็นว่าเฮอร์มีสนั้นมีพิณคันหนึ่งที่เรียกว่า ไลร์ ซึ่งเป็นของประดิษฐ์ที่เฮอร์มีสทำขึ้นมาเองจากกระดองเต่า อพอลโลก็เกิดความอยากได้ จึงได้นำเอาไม้คาดูเซียสของตนไปแลกกับพิณของเฮอร์มีส ทำให้ไม้คทาคาดูเซียสกลายเป็นสมบัติและเป็นสัญลักษณ์ของเทพเฮอร์มีสนับตั้งแต่ครั้งนั้นมา 

ซึ่งเดิมทีแล้ว ไม้คาดูเซียสนี้เป็นไม้คทาที่มีปีกลุ่น ๆไม่มีการตกแต่งอันใด  แต่ต่อมา เมื่อเฮอร์มีสถือไม้ไปพบงู 2 ตัวที่กำลังต่อสู้กัน พระองค์จึงนำเอาไม้คาดูเซียสทิ่มเข้าไประหว่างกลาง เพื่อห้ามไม่ให้งูทั้งสองวิวาทกัน แต่งูนั้นได้เลื้อยขึ้นมาพันอยู่กับไม้ และหันหัวเข้าหากัน ซึ่งนับแต่นั้นเป็นต้นมางูทั้งสองตัวนี้ ก็พันอยู่คู่กับไม้ถือกะดูเซียสตลอดไป 

อีกทั้งเรื่องเล่านี้ก็ยังทำให้ไม้คาดูเซียสกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งความเป็นกลาง รวมไปถึงถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ทางการแพทย์มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันนี้ด้วย แต่มีสิ่งหนึ่งที่น่าแปลกใจในตัวของเฮอร์มีส ก็คือ ถึงแม้ว่าเฮอร์มีสจะเป็นโอรสของซุสกับนางไมอา 

แต่เฮอร์มีสก็ทรงเป็นโอรสเพียงองค์เดียวของซุส ที่เทพีเฮร่าไม่ทรงรู้สึกเกลียดชัง ในทางตรงข้าม กลับเรียกหาให้เฮอร์มีสเข้ามาอยู่ใกล้ ๆ ด้วยอย่างบ่อยครั้ง ทั้งนี้ก็คงเป็นเพราะนิสัยและบุคลิกของเทพเฮอร์มีสที่มีใจรักในการช่วยเหลือทุกคน ไม่ว่าจะเป็นทวยเทพหรือแม้แต่มนุษย์ธรรมดา 

ดั่งที่ครั้งหนึ่งเฮอร์มีสเคยได้มีโอกาสช่วยปราบยักษ์ร้ายฮิปโปไลตุล หรือช่วยมหาเทพซุสผู้เป็นบิดาให้พ้นจากการทำร้ายของยักษ์ไทฟีอัส อีกทั้งยังช่วยอนุองค์หนึ่งของเทพบิดาที่ชื่อว่า นางไอโอ ให้รอดจากความตายจากการถูกสังหารของอาร์กัสที่อสูรพันตาของเทพีเฮร่า หรือการช่วยเหลือเลี้ยงดูไดโอนีซุสตั้งแต่แรกเกิด

เฮอร์มิสและอโฟรไดท์ โดย ศิลปิน ลูอิส-ไมเคิล แวน ลู-Louis-Michel van Loo  

มีเรื่องเล่าว่า ครั้งเมื่อเฮอร์มิสพบพระนางอโฟรไดท์เป็นครั้งแรก พระองค์ก็ตกหลุมรักเทพีองค์นี้เข้าอย่างจังพระองค์จึงสารภาพรักกับอโฟรได์ แต่พระเทพีกลับปฏิเสธเฮอร์มีส พระองค์เสียพระทัยและรู้สึกด้อยค่าเป็นอย่างมาก 

เมื่อองค์ซุสทรงรู้เรื่องจึงเกิดสงสารเฮอร์มิสบุตรของตนขึ้นมา และตัดสินใจช่วย โดยในระหว่างที่ฝ่ายเทพีอโฟรไดท์กำลังงอาบน้ำในแม่น้ำอาเคลอส-Achaeloos ซุสส่งนกอินทรีไปเอารองเท้าของพระนางไปยังอามี่ธาโอเนีย-Amythaonia ของอียิปต์ และส่งต่อรองเท้าให้เทพเฮอร์มิส

แม่น้ำอาเคลอสเป็นแม่น้ำที่มีอยู่จริงในประเทศกรีช เป็นแม่น้ำในภาคตะวันตกของประเทศกรีซ 

เมื่ออโฟรไดท์ทรงอาบน้ำเสร็จก็พบว่ารองเท้าของตนได้หายไป ก็ออกตามหา จนมาพบกับเฮอร์มิส เฮอร์มิสจึงยืนข้อเสนอว่า หากพระนางยอมหลับนอนกับพระองค์หนึ่งคืนก็จะคืนรองเท้าให้ ซึ่งอโฟรไดท์ก็ตกลงทันที... จนอโฟร์ไดท์และเฮอร์มิส มีบุตรร่วมกัน 1 องค์ คือ เฮอร์มาโฟรไดตัส-Hermaphrodite

 เมื่อเฮอร์มิสได้บรรลุเป้าหมายขอบตน จึงขอบคุณองค์บิดาซุสโดยการส่งนกอินทรีย์ขึ้นไปยังฟากฟ้า จนกลายเป็นกลุ่มดาวอติลล่า-Aqtilla 

วิหารเทพเฮอร์มิสในกรุงเอเธนส์ ประเทศกรีช