คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #8 : อันดับที่4"พระสุนทรโวหาร (ภู่)"นักกวีแห่งสยาม
พระสุนทรโวหาร นามเิม ภู่ หรือที่เรียันทั่วไปว่า สุนทรภู่ (26 มิถุนายน พ.ศ. 2329 - พ.ศ. 2398) เป็นวีาวไทยที่มีื่อเสีย ไ้รับยย่อเป็น เสเปียร์แห่ประเทศไทย เิหลัาั้รุรันโสินทร์ไ้ 4 ปี และไ้เ้ารับราารเป็นวีราสำนัในรัสมัยพระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัย เมื่อสิ้นรัาลไ้ออบวเป็นเวลาร่วม 20 ปี ่อนะลับเ้ารับราารอีรั้ในปลายรัสมัยพระบาทสมเ็พระนั่เล้าเ้าอยู่หัว โยเป็นอาลัษ์ในสมเ็เ้าฟ้าุามี รมุนอิศเรศรัสรร์ ในสมัยรัาลที่ 4 ไ้เลื่อนำแหน่เป็น พระสุนทรโวหาร เ้ารมอาลัษ์ฝ่ายพระราวับวร ึ่เป็นำแหน่ราารสุท้าย่อนสิ้นีวิ
สุนทรภู่เป็นวีที่มีวามำนาทา้านลอน ไ้สร้านบารประพันธ์ลอนนิทานและลอนนิราศึ้นใหม่นลายเป็นที่นิยมอย่าว้าวาสืบเนื่อมานระทั่ถึปัุบัน ผลานที่มีื่อเสียอสุนทรภู่มีมามายหลายเรื่อ เ่น นิราศภูเาทอ นิราศสุพรร เพลยาวถวายโอวาท าพย์พระไยสุริยา และ พระอภัยมี เป็น้น โยเพาะเรื่อ พระอภัยมี ไ้รับยย่อาวรรีสโมสรว่า เป็นยออวรรีประเภทลอนนิทาน และเป็นผลานที่แสถึทัษะ วามรู้ และทัศนะอสุนทรภู่อย่ามาที่สุ านประพันธ์หลายิ้นอสุนทรภู่ไ้รับเลือให้เป็นส่วนหนึ่ในหลัสูราร เรียนารสอนนับแ่อีมานถึปัุบัน เ่น าพย์พระไยสุริยา นิราศพระบาท และอีหลาย ๆ เรื่อ
ปี พ.ศ. 2529 ในโอาสรบรอบ 200 ปีาาล สุนทรภู่ไ้รับยย่อาอ์ารยูเนสโให้ เป็นบุลสำัอโล้านานวรรรรม ผลานอสุนทรภู่ยัเป็นที่นิยมในสัมไทยอย่า่อเนื่อลอมาไม่าสาย และมีารนำไปัแปลเป็นสื่อ่า ๆ เ่น หนัสือาร์ูน ภาพยนร์ เพล รวมถึละร มีาร่อสร้าอนุสาวรีย์สุนทรภู่ไว้ที่ำบลร่ำ อำเภอแล ัหวัระยอ บ้านเิอบิาอสุนทรภู่ และเป็นที่ำเนิผลานนิราศเรื่อแรอท่านือ นิราศเมือแล นอานี้ยัมีอนุสาวรีย์แห่อื่น ๆ อี เ่น ที่วัศรีสุาราม ที่ัหวัเพรบุรี และัหวันรปม วันเิอสุนทรภู่ือวันที่ 26 มิถุนายนอทุปี ถือเป็น วันสุนทรภู่ ึ่เป็นวันสำั้านวรรรรมอไทย มีารัิรรมเิูเียริุและส่เสริมศิลปะารประพันธ์บทวีาอ์ร่า ๆ โยทั่วไป
เนื้อหา
ประวัิ
้นระูล
บันทึส่วนให่มัระบุถึ้นระูลอสุนทรภู่เพียว่า บิาเป็นาวบ้านร่ำ อำเภอแล ัหวัระยอ มาราเป็นาวเมืออื่น ทั้นี้เนื่อาเื่อถือามพระนิพนธ์อสมเ็ฯ รมพระยาำรราานุภาพ เรื่อ ีวิและานอสุนทรภู่ ่อมาในภายหลั เมื่อมีาร้นพบ้อมูล่า ๆ มายิ่ึ้น ็มีแนวิเี่ยวับ้นระูลอสุนทรภู่แ่าันออไป นัวิาารส่วนให่เห็นพ้อันว่า ฝ่ายบิาเป็นาวบ้านร่ำ เมือแล ริ เนื่อามีปราเนื้อวามอยู่ใน นิราศเมือแล ถึวศ์วานว่านเรืออสุนทรภู่ ทั้นี้บิาอสุนทรภู่อามีเื้อสายอึ่เป็นนพื้นเมือในพื้นที่ ัปราว่า "...ล้วนวศ์วานว่านเรือเป็นเื้ออ ไม่เห็นน้อนึน่าน้ำาระเ็น..." แ่เรื่อัล่าว็ไม่มีหลัานใสนับสนุนเพียพอ บ้า็ว่าอาเป็นารเ้าใผิ
แ่วามเห็นเี่ยวับระูลฝ่ายมารานี้แออเป็นหลายส่วน ส่วนหนึ่ว่าไม่ทราบที่มาแน่ั ส่วนหนึ่ว่าเป็นาวะเิเทรา และส่วนหนึ่ว่าเป็นาวเมือเพร .ศ.ร. ุหลาบ เยเียนไว้ในหนัสือ สยามประเภท ว่า บิาอสุนทรภู่เป็น้าราารแผ่นินสมเ็พระเ้าอยู่หัวบรมโศ ื่อุนศรีสัหาร (พลับ) ้อมูลนี้สอล้อับบทวีไม่ทราบื่อผู้แ่ึ่ ปราโมทย์ ทัศนาสุวรร พบที่อนุสาวรีย์สุนทรภู่ .ระยอ ว่าบิาอสุนทรภู่เป็นาวบ้านร่ำ ื่อพ่อพลับ ส่วนมาราเป็นาวเมือะเิเทรา ื่อแม่้อย ทว่าแนวิที่ไ้รับารยอมรับัน่อน้าว้าวาือ ระูลฝ่ายมาราอสุนทรภู่เป็นาวเมือเพร สืบเนื่อาเนื้อวามใน นิราศเมือเพร บับ้นพบเพิ่มเิมโย อ.ล้อม เพ็แ้ว เมื่อ พ.ศ. 2529
วัยเยาว์
สุนทรภู่ มีื่อเิมว่า ภู่ เิในสมัยรัาลที่ 1 แห่รุรันโสินทร์ เมื่อวันันทร์ เือน 8 ึ้น 1 ่ำ ปีมะเมีย ุลศัรา 1148 เวลาเ้า 2 โม (รับวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2329) บริเว้านเหนืออพระราวัหลั ึ่เป็นบริเวสถานีรถไฟบาอน้อยปัุบัน นี้ เื่อว่าหลัาสุนทรภู่เิไ้ไม่นาน บิามารา็หย่าร้าัน บิาออไปบวอยู่ที่วัป่าร่ำอันเป็นภูมิลำเนาเิม ส่วนมาราไ้เ้าไปอยู่ในพระราวัหลั ถวายัวเป็นนานมอพระอ์เ้าหิล พระธิาในเ้าฟ้ารมหลวอนุรัษ์เทเวศร์ ันั้นสุนทรภู่ึไ้อยู่ในพระราวัหลัับมารา และไ้ถวายัวเป็น้าในรมพระราวัหลั สุนทรภู่ยัมีน้อสาว่าบิาอีสอน ื่อิมและนิ่ม
เื่อันว่า ในวัยเ็สุนทรภู่ไ้ร่ำเรียนหนัสือับพระในสำนัวัีปะาว (ึ่่อมาไ้รับพระราทานนามในรัาลที่ 4 ว่า วัศรีสุาราม อยู่ริมลอบาอน้อย) ามเนื้อวามส่วนหนึ่ที่ปราใน นิราศสุพรร[7] ่อมาไ้เ้ารับราารเป็นเสมียนนายระวารมพระลัสวน ในรมพระลัสวน[8] แ่ไม่อบทำานอื่นนอาแ่บทลอน ึ่สามารถแ่ไ้ีั้แ่ยัรุ่นหนุ่ม าสำนวนลอนอสุนทรภู่ เื่อว่าผลานที่มีารประพันธ์ึ้น่อนสุนทรภู่อายุไ้ 20 ปี (ือ่อนนิราศเมือแล) เห็นะไ้แ่ลอนนิทานเรื่อ โบุร
สุนทรภู่ลอบรัับนา้าหลวในวัหลันหนึ่ ื่อแม่ัน ะรอยว่าหล่อนะเป็นบุรหลานผู้มีระูล ึถูรมพระราวัหลัริ้วนถึให้โบยและำุนทั้สอ แ่เมื่อรมพระราวัหลัเส็ทิวในปี พ.ศ. 2349 ึมีารอภัยโทษแ่ผู้ถูลโทษทั้หมถวายเป็นพระราุศล หลัาสุนทรภู่ออาุ็เินทาไปหาบิาที่เมือแล ัหวัระยอ ารเินทารั้นี้สุนทรภู่ไ้แ่ นิราศเมือแล พรรนาสภาพารเินทา่า ๆ เอาไว้โยละเอีย และลท้ายเรื่อว่า แ่มาให้แ่แม่ัน "เป็นันหมามิ่มิรพิสมัย" ในนิราศไ้บันทึสมศัิ์อบิาอสุนทรภู่ไว้้วยว่า เป็น "พระรูธรรมรัษี" เ้าอาวาสวัป่าร่ำ ลับาเมือแลราวนี้ สุนทรภู่ึไ้แม่ันเป็นภรรยา
แ่ลับาเมือแลเพียไม่นาน สุนทรภู่้อิามพระอ์เ้าปมวศ์ในานะมหาเล็ ามเส็ไปในานพิธีมาบูา ที่ อ.พระพุทธบาท .สระบุรี เมื่อปี พ.ศ. 2350 สุนทรภู่ไ้แ่ นิราศพระบาท พรรนาเหุาร์ในารเินทาราวนี้้วย
สุนทรภู่ับแม่ันมีบุร้วยัน 1 น ื่อหนูพั ไ้อยู่ในวามอุปาระอเ้ารอทออยู่ ส่วนหนุ่มสาวทั้สอมีเรื่อระหอระแหันเสมอ นภายหลั็เลิราันไป
หลัา นิราศพระบาท ที่สุนทรภู่แ่ในปี พ.ศ. 2350 ไม่ปราผลานใ ๆ อสุนทรภู่อีเลยนระทั่เ้ารับราารในปี พ.ศ. 2359
วีราสำนั
สุนทรภู่ไ้เ้ารับราารในรมพระอาลัษ์เมื่อ พ.ศ. 2359 ในรัสมัยรัาลที่ 2 มูลเหุในารไ้เ้ารับราารนี้ ไม่ปราแน่ั แ่สันนิษานว่าอาแ่โลลอนไ้เป็นที่พอพระทัย ทราบถึพระเนรพระรรึทรเรียเ้ารับราาร แนวิหนึ่ว่าสุนทรภู่เป็นผู้แ่ลอนในบัรสนเท่ห์ ึ่ปราุุมอยู่ในเวลานั้น อีแนวิหนึ่สืบเนื่อา "่วเวลาที่หายไป" อสุนทรภู่ ึ่น่าะใ้วิาลอนทำมาหาินเป็นที่รู้ัเลื่อื่ออยู่ ะรอยะเป็นเหุให้ถูเรียเ้ารับราาร็ไ้
เมื่อแรสุนทรภู่รับราารเป็นอาลัษ์ปลายแถว มีหน้าที่เฝ้าเวลาทรพระอัษรเพื่ออยรับใ้ แ่มีเหุให้ไ้แสฝีมือลอนอัว เมื่อพระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรแ่ลอนบทละรในเรื่อ "รามเียริ์" ิัไม่มีผู้ใ่อลอนไ้้อพระราหฤทัย ึโปรให้สุนทรภู่ทลอแ่ ปราว่าแ่ไ้ีเป็นที่พอพระทัย ึทรพระรุาฯ เลื่อนให้เป็น ุนสุนทรโวหาร าร่อลอนอสุนทรภู่ราวนี้เป็นที่รู้ัทั่วไป เนื่อาปรารายละเอียอยู่ในพระนิพนธ์ ีวิและานอสุนทรภู่ อสมเ็ฯ รมพระยาำรราานุภาพ บทลอนในรามเียริ์ที่สุนทรภู่ไ้แ่ในราวนั้นือ อนนาสีาผูอาย และอนศึสิบุนสิบรถ าบรรยายรถศึอทศั์[11] สุนทรภู่ไ้เลื่อนยศเป็น หลวสุนทรโวหาร ในเวลา่อมา ไ้รับพระราทานบ้านหลวอยู่ที่ท่า้า ใล้ับวัท่าพระ และมีำแหน่เ้าเฝ้าเป็นประำ อยถวายวามเห็นเี่ยวับพระรานิพนธ์และพระนิพนธ์วรรีเรื่อ่า ๆ รวมถึไ้ร่วมในิารฟื้นฟูศิลปวันธรรม่ว้นรุรันโสินทร์ โยเป็นหนึ่ในะร่วมแ่ ุน้าุนแผน ึ้นใหม่
ระหว่ารับราาร สุนทรภู่้อโทษำุเพราะถูอุทธร์ว่าเมาสุราทำร้ายาิผู้ให่ แ่ำุไ้ไม่นาน็โปรพระราทานอภัยโทษ เล่าันว่าเนื่อาพระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัยทริับทพระรา นิพนธ์เรื่อสั์ทอ ไม่มีใรแ่ไ้้อพระทัย ภายหลัพ้นโทษ สุนทรภู่ไ้เป็นพระอาารย์ถวายอัษรสมเ็พระเ้าบรมวศ์เธอ เ้าฟ้าอาภร์ พระราโอรสในรัาลที่ 2 เื่อว่าสุนทรภู่แ่เรื่อ สวัสิรัษา ในระหว่าเวลานี้
ในระหว่ารับราารอยู่นี้ สุนทรภู่แ่านใหม่ับแม่นิ่ม มีบุร้วยันหนึ่น ื่อพ่อาบ
ออบว (่วยา)
สุนทรภู่รับราารอยู่เพีย 8 ปี เมื่อถึปี พ.ศ. 2367 พระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัยเส็สวรร หลัานั้นสุนทรภู่็ออบว แ่ะไ้ลาออาราาร่อนออบวหรือไม่ยัไม่ปราแน่ั แม้ะไม่ปราโยรว่าสุนทรภู่ไ้รับพระบรมราูปถัมภ์าราสำนัใหม่ในพระบาทสมเ็พระนั่เล้าเ้าอยู่หัว แ่็ไ้รับพระอุปถัมภ์าพระบรมวศานุวศ์พระอ์อื่นอยู่เสมอ เ่น ปี พ.ศ. 2372 สุนทรภู่ไ้เป็นพระอาารย์ถวายอัษรเ้าฟ้าลาและเ้าฟ้าปิ๋ว พระโอรสในเ้าฟ้าุลทิพยวี ปราวามอยู่ใน เพลยาวถวายโอวาท นอานั้นยัไ้อยู่ในพระอุปถัมภ์อพระอ์เ้าลัานุุ และรมหมื่นอัปสรสุาเทพ ึ่ปราเนื้อวามในานเียนอสุนทรภู่บาเรื่อว่า สุนทรภู่แ่เรื่อ พระอภัยมี และ สิหไรภพ ถวาย
สุนทรภู่บวอยู่เป็นเวลา 18 ปี ระหว่านั้นไ้ย้ายไปอยู่วั่า ๆ หลายแห่ เท่าที่พบระบุในานเียนอท่านไ้แ่ วัเลียบ วัแ้ วัโพธิ์ วัมหาธาุ และวัเทพธิาราม านเียนบาิ้นสื่อให้ทราบว่า ในบาปี ภิษุภู่เย้อเร่ร่อนไม่มีที่ำพรรษาบ้าเหมือนัน ผลาารที่ภิษุภู่เินทาธุ์ไปที่่า ๆ ทั่วประเทศ ปราผลานเป็นนิราศเรื่อ่า ๆ มามาย และเื่อว่าน่าะยัมีนิราศที่้นไม่พบอีเป็นำนวนมา
านเียนิ้นสุท้ายที่ภิษุภู่แ่ไว้่อนลาสิาบท ือ รำพันพิลาป โยแ่ะำพรรษาอยู่ที่วัเทพธิาราม พ.ศ. 2385
่วปลายอีวิ
ปี พ.ศ. 2385 ภิษุภู่ำพรรษาอยู่ที่วัเทพธิาราม ืนหนึ่หลับฝันเห็นเทพยาะมารับัวไป เมื่อื่นึ้นิว่านถึาะ้อายแล้ว ึประพันธ์เรื่อ รำพันพิลาป พรรนาถึวามฝันและเล่าเรื่อราว่า ๆ ที่ไ้ประสบมาในีวิ หลัานั้น็ลาสิาบทเพื่อเรียมัวะาย ะนั้นสุนทรภู่มีอายุไ้ 56 ปี
หลัาลาสิาบท สุนทรภู่ไ้รับพระอุปถัมภ์าเ้าฟ้าน้อย หรือสมเ็เ้าฟ้าุามี รมุนอิศเรศรัสรร์ รับราารสนอพระเพระุทา้านานวรรี สุนทรภู่แ่ เสภาพระราพศาวาร บทเห่ล่อมพระบรรทม และบทละรเรื่อ อภัยนุรา ถวาย รวมถึยัแ่เรื่อ พระอภัยมี ถวายให้รมหมื่นอัปสรสุาเทพ้วย เมื่อถึปี พ.ศ. 2394 พระบาทสมเ็พระนั่เล้าเ้าอยู่หัวเส็สวรร เ้าฟ้ามุเส็ึ้นรอราย์เป็นพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัว และทรสถาปนาเ้าฟ้าน้อยึ้นเป็น พระบาทสมเ็พระปิ่นเล้าเ้าอยู่หัว สุนทรภู่ึไ้รับแ่ั้เป็นเ้ารมอาลัษ์ฝ่ายพระราวับวร มีบรราศัิ์เป็น พระสุนทรโวหาร ่วระหว่าเวลานี้สุนทรภู่ไ้แ่นิราศเพิ่มอี 2 เรื่อ ือ นิราศพระประธม และ นิราศเมือเพร
สุนทรภู่พำนัอยู่ในเพระราวัเิม ใล้หอนั่อพระยามนเทียรบาล (บัว) มีห้อส่วนัวเป็นห้อพัั้นเฟี้ยมที่เรียื่อันว่า "ห้อสุนทรภู่" เื่อว่าสุนทรภู่พำนัอยู่ที่นี่ราบนสิ้นีวิ เมื่อปี พ.ศ. 2398 สิริรวมอายุไ้ 69 ปี
ทายาท
สุนทรภู่มีบุรายสามน ือพ่อพั เิาภรรยานแรือแม่ัน พ่อาบ เิาภรรยานที่สอือแม่นิ่ม และพ่อนิล เิาภรรยาที่ื่อแม่ม่ว นอานี้ปราื่อบุรบุธรรมอีสอน ื่อพ่อลั่น และพ่อุบ
พ่อพันี้เป็นลูรั ไ้ิสอยห้อยามสุนทรภู่อยู่เสมอ เมื่อรั้สุนทรภู่ออบว พ่อพั็ออบว้วย[15] เมื่อสุนทรภู่ไ้มารับราารับเ้าฟ้าน้อย พ่อพั็มาพำนัอยู่้วยเ่นัน[14] ส่วนพ่อาบนั้นปราว่าไ้เป็นวีมีื่ออยู่พอสมวร[11] เมื่อถึรัสมัยพระบาทสมเ็พระมุเล้าเ้าอยู่หัว ทรราพระราบััินามสุลึ้น ระูลอสุนทรภู่ไ้ใ้นามสุล่อมาว่า ภู่เรือหส์ (บาสายสุลอาเป็น ภู่ระหษ์)[้อารอ้าอิ] เรื่อนามสุลอสุนทรภู่นี้ .ศ.ร. ุหลาบ เยเียนไว้ในหนัสือสยามประเภท อ้าถึผู้ถือนามสุล ภู่เรือหส์ ที่ไ้รับบำเหน็าหมอสมิทเป็น่าพิมพ์หนัสือเรื่อ พระอภัยมี[5][16] แ่หนัสืออ .ศ.ร. ุหลาบ ไม่เป็นที่ยอมรับอราสำนั ้วยปราอยู่บ่อยรั้ว่ามัเียนเรื่อุ เรื่อนามสุลอสุนทรภู่ึพลอยไม่ไ้รับารเื่อถือไป้วย นระทั่ ศ.ผะอบ โปษะฤษะ ยืนยันวาม้อนี้เนื่อาเยไ้พบับหลานปู่อพ่อพัมา้วยนเอ[16]
อุปนิสัยและทัศนิ
อุปนิสัย
ำราโหราศาสร์ผูวะาวันเิอสุนทรภู่ไว้เป็นวประเทียบ พร้อมำอธิบาย้าใ้วะาว่า "สุนทรภู่ อาลัษ์ี้เมา" เหุนี้ึเป็นที่ล่าวานันเสมอมาว่า สุนทรภู่นี้ี้เหล้านั ในานเียนอสุนทรภู่เอ็ปราบรรยายถึวามมึนเมาอยู่หลายรั้ แม้ะูเหมือนว่า สุนทรภู่เอ็รู้ว่าารมึนเมาสุราเป็นสิ่ไม่ี ไ้เียนัเือนผู้อ่านอยู่ในานเียนเสมอ ารื่มสุราอสุนทรภู่อาเป็นารื่มเพื่อสัสรร์และเพื่อสร้าอารม์ ศิลปิน ้วยปราว่าเรือนสุนทรภู่มัเป็นที่รึรื้นรื่นเริับหมู่เพื่อนฝูอยู่ เสมอ นอานี้ยัเล่าันว่า เวลาที่สุนทรภู่รึ่ม ๆ แล้วอาสามารถบอลอนให้เสมียนถึสอนามแทบไม่ทัน เมื่อออบว สุนทรภู่เห็นะ้อพยายามเอานะใัวเอให้ไ้ ึ่ในท้ายที่สุ็สามารถทำไ้ี
สุนทรภู่มัเปรียบารเมาเหล้าับารเมารั ีวิรัอสุนทรภูู่ะไม่สมหวัเท่าที่วร หลัาแยทาับแม่ัน สุนทรภู่ไ้ภรรยานที่สอื่อแม่นิ่ม นอานี้แล้วยัปราื่อหิสาวมาหน้าหลายาที่สุนทรภู่พรรนาถึ เมื่อเินทาไปถึหย่อมย่านมีื่อเสียล้ออับหิสาวเหล่านั้น นัวิาร์หลายนึบรรยายลัษะนิสัยอสุนทรภู่ว่าเป็นนเ้าู้ และบ้ายัว่าวามเ้าู้นี้เอที่ทำให้้อหย่าร้าับแม่ัน วาม้อนี้เป็นริเพียไรไม่ปรา ุนวิิรมาราเย ้นื่อสรีที่เ้ามาเี่ยวพันับสุนทรภู่ในานประพันธ์่า ๆ อท่าน ไ้ื่อออมาว่า 12 ื่อ ือ ัน พลับ แ่ม แ้ว นิ่ม ม่ว น้อย นน้อย ลิ่น ิ้ว สุ ลูันทน์ และอื่น ๆ อี[4] ทว่าสุนทรภู่เอเยปรารภถึารพรรนาถึหิสาวในบทประพันธ์อนว่า เป็นไปเพื่อให้ไ้อรรถรสในานประพันธ์เท่านั้น ะถือเป็นริเป็นัมิไ้[18] อย่าไร็ี ารบรรยายวามโศเศร้าและอาภัพในวามรัอสุนทรภู่ปราอยู่ในานเียนนิราศอ ท่านแทบทุเรื่อ สรีในวใที่ท่านรำพันถึอยู่เสมอ็ือแม่ัน ึ่เป็นรัรั้แรที่ไม่อาลืมเลือนไ้ แ่น่าะมีวามรัใร่ับหิอื่นอยู่บ้าประปราย และไม่มีุบที่ีนั ใน นิราศพระประธม ึ่ท่านประพันธ์ไว้เมื่อมีอายุว่า 60 ปีแล้ว สุนทรภู่ไ้อธิษานไม่อพบับหิทิ้สัย์อี่อไป
อุปนิสัยสำัอีประารหนึ่อสุนทรภู่ือ มีวามอหัาร์และมั่นใในวามสามารถอนเป็นอย่าสู ลัษะนิสัย้อนี้ทำให้นัวิาร์ใ้ในารพิาราานประพันธ์ึ่ยัเป็นที่ เลือบแลอยู่ว่า เป็นผลานอสุนทรภู่หรือไม่ วามอหัาร์อสุนทรภู่แสออมาอย่าัเนอยู่ในานเียนหลายุ และถือเป็นวรรทออสุนทรภู่้วย เ่น
| อย่าหม่อมันอันที่ีและั่ว | ถึลับัวแ่็ื่อเาลือาว | |
| เป็นอาลัษ์นัเลทำเพลยาว | เมรลาวลือเลื่อถึเมือนร |
หรืออีบทหนึ่ือ
| หนึ่อฝาปาำทำหนัสือ | ให้สืบื่อั่วฟ้าสุธาสถาน | |
| สุนทราอาลัษ์เ้าัรพาฬ | พระทรสารศรีเศวเศุร |
เรื่อวามอหัาร์อสุนทรภู่นี้ เล่าันว่าในบาราวสุนทรภู่อแ้บทพระนิพนธ์อรมหมื่นเษาบินทร์่อ หน้าพระที่นั่โยไม่มีารไว้หน้า ้วยถือว่านเป็นวีที่ปรึษา ล้าแม้ระทั่่อลอนหยอล้อับพระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัย โยที่ไม่ทรถือโรธ แ่ลับมีทิิอวีที่ะเอานะสุนทรภู่ให้ไ้ ารแ้ลอนหน้าพระที่นั่นี้อาเป็นเหุหนึ่ที่ทำให้สุนทรภู่ล่วเิน่อ รมหมื่นเษาบินทร์โยไม่ไ้ั้ใ และอาเป็นสาเหุหนึ่ที่ทำให้สุนทรภู่ัสินใออบวหลัสิ้นแผ่นินรัาล ที่ 2 แล้ว็เป็นไ้
ทัศนิ
สุนทรภู่ให้วามสำัับารศึษาอย่ามา และอย้ำเรื่อารศึษาในวรรีหลาย ๆ เรื่อ เ่น ุนแผนสอนพลายามว่า "ลูผู้ายลายมือนั้นือยศ เ้าอส่าห์ทำสม่ำเสมียน" หรือที่พระฤๅษีสอนสุสารว่า "รู้สิ่ไรไม่สู้รู้วิา รู้รัษาัวรอเป็นยอี" โยที่สุนทรภู่เอ็เป็นผู้สนใใฝ่ศึษาหาวามรู้ และมีวามรู้ว้าวาอย่ายิ่ เื่อว่าสุนทรภู่น่าะร่วมอยู่ในลุ่ม้าราารหัว้าวหน้าในยุสมัยนั้น ที่นิยมวิาวามรู้แบบะวัน ภาษาอัฤษ ลอระทั่แนวิยุใหม่ที่ให้วามสำัับสรีมาึ้นว่าเิม สิ่ที่สะท้อนแนววามิอสุนทรภู่ออมามาที่สุือานเียนเรื่อ พระอภัยมี ึ่โรเรื่อมีวามเป็นสาลมายิ่ว่าวรรีไทยเรื่ออื่น ๆ ัวละรมีวามหลาหลายทาเื้อาิ ัวละรเอเ่นพระอภัยมีับสินสมุทรยัสามารถพูภาษา่าประเทศไ้หลายภาษา นอานี้ยัเป็นวรรีที่ัวละรฝ่ายหิมีบทบาททาารเมืออย่าสู เ่นนาสุวรรมาลีและนาละเววัฬาที่สามารถเป็นเ้ารอเมือไ้เอ นาวาลีที่เป็นถึที่ปรึษาอทัพ และนาเสาวนธ์ที่ล้าหาถึับหนีานวิวาห์ที่นไม่ปรารถนา อันผิานาในวรรีไทยามประเพีที่เยมีมา
ลัษะวามิแบบหัว้าวหน้าเ่นนี้ทำให้ นิธิ เอียวศรีวศ์ เรียสมาสุนทรภู่ว่าเป็น "มหาวีระุมพี" ึ่แสถึนั้นใหม่ที่เิึ้นในสมัยรันโสินทร์ เมื่อทรัพย์สินเินทอเริ่มมีวามสำัมาึ้นนอเหนือไปายศถาบรราศัิ์ านเียนเินิราศอสุนทรภู่หลายเรื่อสะท้อนแนวิ้านเศรษิ รวมถึวิาร์ารทำานอ้าราารที่ทุริิสินบน ทั้ยัมีแนวิเี่ยวับบทบาทวามสำัอสรีมายิ่ึ้น้วย ไมเิล ไรท์[note 1] เห็นว่าานเียนเรื่อ พระอภัยมี อสุนทรภู่ เป็นารว่ำิวามเื่อและ่านิยมในมหาาพย์โย สิ้นเิ โยที่ัวละรเอไม่ไ้มีวามเป็น "วีรบุรุษ" อย่าสมบูร์แบบ ทว่าในัวละรทุ ๆ ัวลับมีวามีและวามเลวในแ่มุม่า ๆ ปะปนันไป
อย่าไร็ี ในท่ามลาานประพันธ์อันแหวแนวล้ำยุล้ำสมัยอสุนทรภู่ วามรัภัีอสุนทรภู่่อพระราวศ์ โยเพาะอย่ายิ่่อพระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัย ็ยัสูล้ำเป็นล้นพ้นอย่าไม่มีวันาหายไปแม้ในวาระสุท้าย สุนทรภู่รำพันถึพระมหารุาธิุหลายรั้ในานเียนเรื่อ่า ๆ อท่าน ในานประพันธ์เรื่อ นิราศพระประธม ึ่สุนทรภู่ประพันธ์หลัาลาสิาบท และมีอายุว่า 60 ปีแล้ว สุนทรภู่เรียนเอว่าเป็น "สุนทราอาลัษ์เ้าัรพาฬ พระทรสารศรีเศวเศุร" ล่าวือเป็นอาลัษ์อ "พระเ้า้าเผือ" อันเป็นพระสมัานามอพระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัย สุนทรภู่ไ้แสิเนาในวามรัภัีอย่าไม่เสื่อมลาย ปราใน นิราศภูเาทอ วามว่า "ะสร้าพรอส่าห์ส่บุถวาย ประพฤิฝ่ายสมถะทั้วสา เป็นสิ่อลอุมุลิา อเป็น้าเียพระบาททุาิไป"
วามรู้และทัษะ
เมื่อพิาราาผลาน่า ๆ อสุนทรภู่ ไม่ว่าะเป็นานเียนนิราศหรือลอนนิยาย สุนทรภู่มัแทรสุภาษิ ำพัเพย ำเปรียบเทียบ่า ๆ ทำให้ทราบว่าสุนทรภู่นี้ไ้อ่านหนัสือมามา นสามารถนำเรื่อราว่า ๆ ที่นทราบมาแทรเ้าไปในผลานไ้อย่าแนบเนียน เนื้อหาหลายส่วนในานเียนเรื่อ พระอภัยมี ทำให้ทราบว่า สุนทรภู่มีวามรอบรู้แานในสมุภาพไรภูมิ ทั้เร็เล็เร็น้อยที่นำมาัแปลประิษ์เ้าไว้ในท้อเรื่อ เ่น ารเรียื่อปลาทะเลแปล ๆ และารล่าวถึราพระราหู นอานี้ยัมีวามรอบรู้ในวรรีประเทศ่า ๆ เ่น ีน อาหรับ แ ไทย วา เป็น้น นัวิาารโยมาเห็นพ้อันว่า สุนทรภู่ไ้รับอิทธิพลาวรรีีนเรื่อ ไ่ฮั่น สาม๊ วรรีอาหรับ เ่น อาหรับรารี รวมถึเร็ัมภีร์ไบเบิล เรื่ออหมอสอนศาสนา ำนานเมือแอแลนิส ึ่สะท้อนให้เห็นอิทธิพลเหล่านี้อยู่ในผลานเรื่อ พระอภัยมี มาที่สุ
สุนทรภู่ยัมีวามรู้้านาราศาสร์ หรือารูาว โยที่สัมพันธ์ับวามรู้้านโหราศาสร์ ้วยปราว่าสุนทรภู่เอ่ยถึื่อวาว่า ๆ ้วยภาษาโหร เ่น าวเรือไยหรือาวสำเภาทอ าวธ าวโล าวา าวหามผี ทั้ยับรรยายถึำทำนายโบร่ำโบรา เ่น "แม้นาวามาใล้ในมนุษย์ ะม้วยมุมราเป็นห่าโห"ันี้เป็น้น
ารที่สุนทรภู่มีวามรอบรู้มามายและรอบ้านเ่นนี้ สันนิษานว่าสุนทรภู่น่าะสามารถเ้าถึแหล่้อมูล้านเอสารสำัึ่มี อยู่เป็นำนวน่อน้าน้อยเนื่อาเป็น่วหลัารเสียรุศรีอยุธยาไม่ นาน ทั้นี้เนื่อมาาำแหน่หน้าที่ารานอสุนทรภู่นั่นเอ นอานี้ารที่สุนทรภู่มีแนวิสมัยใหม่แบบะวัน นไ้สมาว่าเป็น "มหาวีระุมพี"[24] ย่อมมีวามเป็นไปไ้ที่สุนทรภู่ึ่มีพื้นอุปนิสัยใอว้าวาอบบนมา น่าะไ้รู้ัมัี่ับาว่าประเทศและพ่อ้าาวะวัน ปราโมทย์ ทัศนาสุวรร เห็นว่าบาทีสุนทรภู่อาะพูภาษาอัฤษไ้็เป็นไ้[5] อันเป็นที่มาอารที่พระอภัยมีและสินสมุทรสามารถพูภาษา่าประเทศไ้หลาย ภาษา รวมถึเรื่อราวโพ้นทะเลและื่อินแน่า ๆ ที่เหล่านัเินเรือน่าะเล่าให้สุนทรภู่ฟั[31]
แ่ไม่ว่าสุนทรภู่ะไ้รับ้อมูลโพ้นทะเลาเหล่าสหายอเาหรือไม่ สุนทรภู่็ยัพรรนาถึเรื่อล้ำยุล้ำสมัยมามายที่แสถึินนาารอเา เอ อันเป็นสิ่ที่ยัไม่ไ้ปราหรือสำเร็ึ้นในยุสมัยนั้น เ่น ในผลานเรื่อ พระอภัยมี มีเรือเินสมุทรนาให่ที่สามารถปลูึปลูสวนไว้บนเรือไ้ นาละเวมีหีบเสียที่เล่นไ้เอ (้วยไฟฟ้า) หรือเรือสะเทินน้ำสะเทินบอพราหม์โมรา สุนทรภู่ไ้รับยย่อว่าเป็นินวีที่มีื่อเสียผู้หนึ่แห่ยุสมัย ปราเนื้อวามยืนยันอยู่ในหนัสือ ประวัิสุนทรภู่ อพระยาปริยัิธรรมธาา (แพ าละลัษม์) วามว่า "...ในแผ่นินพระบาทสมเ็พระพุทธเลิศหล้านภาลัยนั้น ฝ่ายินวีมีื่อือ หมายเอาสมเ็พระพุทธเ้าอยู่หัวเป็นประธานแล้ว มีท่านที่ไ้รู้เรื่อราวในทานี้ล่าวว่าพระอ์มีเอทัสาวในารสโมสร าพย์ลอนโลัท์อยู่ ๖ นาย ือ พระบาทสมเ็พระนั่เล้าฯ ๑ ท่านสุนทรภู่ ๑ นายทรใภัิ์ ๑ พระยาพนาพิมล (วันรัทออยู่) ๑ รมุนศรีสุนทร ๑ พระนายไวย ๑ ภายหลัเป็นพระยารุ (ื่อเผือ) ๑ ในหท่านนี้แล ไ้รับ้นประันแ่ันันอยู่เสมอ..."
ทัษะอีประารหนึ่อสุนทรภู่ไ้แ่ วามเี่ยวำนาในารเลือใ้ถ้อยำอย่าเหมาะสมเพื่อใ้พรรนาเนื้อวามใน วีนิพนธ์อน โยเพาะในานประพันธ์ประเภทนิราศ ทำให้ผู้อ่านแลเห็นภาพหรือไ้ยินเสียราวับไ้ร่วมเินทาไปับผู้ประพันธ์ ้วย สุนทรภู่ยัมีไหวพริบปิภาในารประพันธ์ ล่าวไ้ว่าไม่เยนถ้อยำที่ะใ้ เล่าว่ารั้หนึ่เมื่อภิษุภู่ออาริอเรืออยู่ มีาวบ้านนำภัาหาระมาถวาย แ่ว่าำถวายไม่เป็น ภิษุภู่ึสอนาวบ้านให้ว่าำถวายเป็นลอนามสิ่อที่ะถวายว่า "อิ มัสมิริมฝั่ อิมัปลาร้า ุ้แห้แวา อีปลาุย่า ่อมะออมะปรา เนื้อย่ายำมะัน ้าวสุ่อนัน น้ำมันวหนึ่ น้ำผึ้รึ่โถ ส้มโอแ่อิ่ม ทับทิมสอผล เป็นยอุศล สััสสะ เทมิ"
อันว่า "วี" นั้นแบ่ไ้เป็น 4 ำพว ือ ินวี ผู้แ่โยวามิอน สุวี ผู้แ่ามที่ไ้ยินไ้ฟัมา อรรถวี ผู้แ่ามเหุาร์ที่เิึ้นริ และ ปิภาวี ผู้มีวามสามารถใ้ปิภาแ่ลอนส เมื่อพิาราาวามรู้และทัษะทั้ปวอสุนทรภู่ อาลวามเห็นไ้ว่า สุนทรภู่เป็นมหาวีเอที่มีวามสามารถรบทั้ 4 ประารอย่าแท้ริ
ารสร้าวรรรรม
านประพันธ์วรรีในยุ่อนหน้าสุนทรภู่ ือยุอยุธยาอนปลาย ยัเป็นวรรรรมสำหรับนั้นสู ไ้แ่ราสำนัและุนนา เป็นวรรรรมที่สร้าึ้นเพื่อารอ่านและเพื่อวามรู้หรือพิธีาร เ่น าพย์มหาาิ หรือ พระมาลัยำหลว ทว่าานอสุนทรภู่เป็นารปิวัิารสร้าวรรรรมแห่ยุรันโสินทร์ ือเป็นวรรรรมสำหรับนทั่วไป เป็นวรรรรมสำหรับารฟัและวามบันเทิเห็นไ้าานเียนนิราศเรื่อแรือ
ความคิดเห็น