รติมารตี (E-Book)

ลำดับตอนที่ #8 : ตอนที่๖ ชีวิตหลังถูกเนรเทศ

เจ้ารตีถูกเนรเทศออกมาจึงอยู่ตรงชายแดนเมืองไกรบุรี ภาคตะวันตก 

ย่านนั้นห่างไกลจากเมือง ผู้คนค่อนข้างไร้การศึกษาจนแทบไม่รู้จักเจ้ารตีด้วยซ้ำ และถึงรู้จักก็ไม่ได้รักใคร่อะไร แต่ละคนมามุงดูกันเหมือนเราสามคนเป็นตัวประหลาด เจ้าประชาคงไม่คิดจะฆ่าเจ้ารตีจริง ๆ เพราะถึงขั้นประกาศว่า “ถ้าใครฆ่ารตี กูจะไปฆ่ามัน กูจะให้มันอยู่อย่างทรมานและมันจะมาแข่งบารมีกับกูไม่ได้อีก”

บางทีในมุมของเจ้าประชาแล้ว ลึก ๆ เจ้ารตีไม่ใช่แค่เพียงศัตรูแต่เป็นคู่แข่ง 

ไม่ใช่คู่แข่งธรรมดา แต่ว่าเป็นคู่แข่งที่เจ้าประชาต้องการจัดการด้วยตนเอง

เจ้ารสิกไม่ใช่คนฉลาด เมื่อยังกรุ่น ๆ เรื่องเจ้ารตีเพราะแม้จะได้แต่งกับเจ้าประพันธ์สมใจ แต่เจ้าประพันธ์ก็เมาหัวราน้ำทุรนทุรายปานจะขาดใจ เจ้ารสิกจึงส่งคนไปหมายจะจัดการเจ้ารตีให้พ้น ๆ แต่เจ้าประชาก็ส่งคนไปฆ่าคนพวกนั้นทิ้งและอาละวาดใส่เจ้ารสิกอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน 

ผมขอเรียกเจ้าประชาว่าเจ้าประชาเหมือนเดิม เพราะผมรู้สึกกระดากที่จะเรียกคนที่ทำร้ายเจ้าอาของผมถึงเพียงนี้ว่าเป็นพ่อเจ้าถึงเขาจะเป็นก็ตาม ในขณะที่ผมกับคุณบุญพรโกรธแค้นจนทนไม่ได้ เจ้ารตีกลับไม่โวยวายอะไร เพียงนอนน้ำตาซึมเมื่อเลือดไหลนอง เจ็บไปทั้งตัว 

เจ้ารตีโดนเจ้าประชายึดทรัพย์สมบัติและคอยจับตามองทุกฝีก้าว เรื่องจะไปตามหมอมาคงยากเต็มที และใครกันอยากเสี่ยงเป็นศัตรูกับคนใหญ่คนโต คุณบุญพรพยายามรักษาเจ้ารตีตามมีตามเกิด แม้ยอมรับยากว่าเจ้ารตีผู้สง่างามไม่สามารถที่จะเดินอย่างคนปกติได้อีกเพราะโดนตัดเอ็นข้อเท้าเสียแล้ว 

เพราะบาดแผลใหญ่และยังสร้างความเจ็บปวดกับเจ้ารตีเป็นอย่างมากจนคุณบุญพรต้องนำฝิ่นมาให้ เจ้ารตีเริ่มเพ้อถึงพ่อเจ้าอดิศวร “เจ้าปู่… จะไปหาเจ้าปู่” ราวกับโลกของเจ้ารตียามสูบฝิ่นวนเวียนอยู่ในความรุ่งเรืองของตัวเอง คุณบุญพรทนไม่ได้ต้องไปแอบร้องไห้ตามลำพัง 

ผมจะเข้าไปป้อนยาเจ้ารตี คราวนั้นเจ้ารตียิ้มให้ผมและถามว่า “กินข้าวหรือยัง? ฉันทำอะไรให้กินไหม?” เจ้ารตีลุกขึ้นมาจนล้มลงไปร้องโอดโอยกับพื้น ผมแค้นเจ้าประชาแต่ก็ทำอะไรไม่ได้มากไปกว่าอุ้มเจ้ารตีขึ้นมา เจ้ารตีผอมขึ้นมาก เจ้ารตียิ้มในขณะที่ผมกำลังร้องไห้ 

หลังจากนั้นความเจ็บปวดทางกายก็เริ่มจางลง คุณบุญพรไม่ให้เจ้ารตีสูบฝิ่นอีกเพราะกลัวเจ้ารตีจะติด เจ้ารตีเลิกฝิ่นได้ไม่ยากแต่พอลุกขึ้นแล้วโงนไปเงนมาจนล้มลงไปหลายต่อหลายรอบ เจ้ารตีก็ไม่ตัดพ้อและไม่พูดอะไรกับใครอยู่หลายวัน แม้ผมจะพยายามชวนคุยแต่ก็ไม่มีประโยชน์ 

คุณบุญพรน้ำตาซึม “เลี้ยงเหมือนลูกเหมือนหลาน เจ้าชีวิตฝากไว้แต่ดูแลไม่ได้ ให้ฉันตายแทนเจ้ารตีได้ฉันก็ยอม ตอนเจ้ารตีเมาฝิ่นจนเพ้อ ฉันเจ็บจนแทบจะขาดใจตาย ใจอยากจะจับเจ้าประชามาแล่เนื้อเถอหนังแต่ก็ทำไม่ได้ เห็นเจ้ารตีพยายามเดินแล้วล้มคราวใด ฉันเหมือนจะตายทุกครั้ง” 

เจ้ารตีไม่เพียงไม่พูดจา แต่เมื่อไม่มีฝิ่นก็เซื่องซึมนั่งถอนหายใจแล้วถอนหายใจอีก เจ้ารตีไม่รับประทานอะไรนอกจากสุราจนอาเจียนออกมาเป็นโลหิต คุณบุญพรอ้อนวอนและหาอาหารอร่อย ๆ มาให้แต่เจ้ารตีก็ไม่แตะ เจ้ารตีที่ผอมจนแทบจะเหลือแต่โครงกระดูกก็เขียนกลอนขึ้นมา

“ไร้ใยเยื่อเบื่อชีวิตด้วยอิดหนา     

ใครเมตตาเราบ้างอย่างอ้างหรือ 

ยามย่ำแย่คนเสื่อมมันเอื้อมมือ              

เอามีดทื่อหรือแหลมมาแหยมใจ

ในโลกนี้มีคนให้ทนมาก                       

เราลำบากโศกาเกินกว่าไหว 

สุดจะสู้หมู่มารแล้วผ่านไป                              

คนจัญไรไร้สมองมันครองแดน

มันสอดส่ายสู่รู้เหมือนกูเขลา                 

เออกูเมานอนพับอยู่กับแขน 

กูล่ะเบื่อพวกเหลวไหลเพราะไร้แกน                   

จ้องวิ่งแจ้นนินทาเป็นอาจิณ

เหนื่อยกับคนเข้าทำนองตีสองหน้า                    

สร้างปัญหาเข้ามาเหมือนปาหิน

แล้วทำเป็นรักใคร่จากใจจินต์                

เกือบแดดิ้นสิ้นชีวันแต่นั้นมา 

เบื่อแสนเบื่อเหนื่อยจะสู้เพราะอยู่ยาก                

เบื่อขี้ปากคนแช่งชักเป็นหนักหนา 

ตอนทุกข์เข็ญร้องร่ำใครนำพา               

ไม่ได้ด่าแต่ว่าความไปตามจริง

กูมั่งมีมันรักสมัครสาน                        

เหอะหมู่มารรานร้ายทั้งชายหญิง

อุปมาวิปลาสเป็นชาติปลิง                              

ซ่องสู่สิงสูบเลือดให้เหือดลง

จากใจจริงเบื่อมนุษย์ถึงจุดจบ               

อยากเป็นศพวอดวายละลายผง

หากตายแล้วขอไม่ฟื้นยั่งยืนยง              

ขอตายตรงเบื้องบาทจบชาติเชียว”

คงเพราะช่วงที่เจ้ารตีกำลังขึ้น ก็มีคนชื่นชมยกย่องอยู่ แต่พอลงไม่มีใครมาเมตตานอกจากใช้ฝีปาก ชาวบ้านมาชะเง้อสอดรู้สอดเห็น ทั้งชาวบ้านจริง ๆ และคนที่เจ้ารสิกกับหม่อมสิปางส่งมา คนพวกนั้นใส่ร้ายให้ผู้คนรังเกียจเจ้ารตีที่เจ็บหนักเดินไม่ได้จนอยากตายไม่ฟื้นขึ้นอีก 

ถึงกระนั้นเจ้ารตีก็ไม่ฆ่าตัวตายแต่ดื่มเหล้าเรื่อย ๆ และไม่ยอมดื่มน้ำ คุณบุญพรห้ามเจ้ารตีไม่ให้ดื่มเหล้า เจ้ารตีก็ไม่ได้โวยวายอะไร แต่นอนแข็งทื่ออยู่ราวร่างไร้วิญญาณ คุณบุญพรพยายามโน้มน้าวให้เจ้ารตีนึกถึงพระถึงเจ้าแต่ก็ไม่เป็นผล จนคุณบุญพรเขียนกลอนตอบกลับไป

“อันความทุกข์สุขใดอยู่ในโลก     

สันต์หรือโศกสิ่งใดอันคนฝันหา 

บ้างพลั้งเผลอเพราะเล่ห์ของเวลา                      

โทษชะตาโทษผู้อื่นบ่ตื่นตรง 

คนทุกคนโทรมทรามหรืองามงด             

ซื่อหรือคดล้วนกลายผุยผายผง 

หญิงหรือชายใช่นั่งยืนยั้งยง                             

เพียงเจ้าปลงย่อมไร้ทุกข์มาชุกชัน 

ควรทำดีมีคุณเจือจุนรอบ                               

ชังหรือชอบใครรู้กาลว่านานสั้น 

แม้จบชีพไร้นรกให้หมกทัณฑ์                

ไร้สวรรค์ใช่สำคัญจงกลั่นกรอง 

สิ่งที่ดีจะจารึกให้นึกนบ                       

คนเคารพเอ่ยเอื้อนทั้งเพื่อนผอง 

แม้หมดลมเชยชอบหมดครอบครอง                   

อย่าร่ำร้องตาเหลืองให้เปลืองแรง 

คุณความดียังอยู่ช่างชูเชิด                              

สิ่งประเสริฐเลิศล้ำคือคำแหง 

คุณความดีเนื่องนำคือคำแปง                

แม้อยู่แห่งหนใดก็ให้จำ 

เป็นที่หนึ่งในใจคนใกล้ชิด                               

ควรใคร่คิดเรื่องร้ายอย่าหมายห้ำ 

ขอดำรงส่งสว่างด้วยทางธรรม               

เขียนคล้องคำว่าไว้ด้วยใจจริง 

ความคิดถึงตรึงจิตอธิษฐาน                  

กล่าวกังวานวอนไปด้วยใจนิ่ง 

ละเศร้าโศกไข้เหียนว่าเวียนวิง               

สรรพสิ่งครวญคิดอนิจจัง

ช่างคนชั่วอย่าโศกีรตีเอ๋ย                      

ทุกคนเคยเจ็บจิตและผิดหวัง

คนเลวร้ายชายหญิงมันชิงชัง                           

เคราะห์ประดังรุมเร้าคอยเข้ามา

เจ้าโปรดจงอยู่ต่อเพื่อพ่อเถิด                           

เราประเสริฐที่ใจไม่ใช่ขา

พ่อรักลูกไม่ลืมเลือนไม่เชือนชา              

ขอเจ้าอย่าทิ้งกันอย่างนั้นเลย”

ที่คุณบุญพรอ้อนวอนเจ้ารตีหลายต่อหลายครั้ง “ขอป้อนข้าวเหมือนตอนเด็ก ๆ เถอะ” และนำอาหารมาป้อนเจ้ารตีที่ทรุดโทรมผ่ายผอม เจ้ารตียอมกินบ้างทำให้ทุกคนใจชื้นขึ้นมา สายตาที่คุณบุญพรมองเจ้ารตีเป็นสายตาที่พ่อมองลูกที่เจ็บหนัก ทั้งรัก ห่วงใย สงสาร และกังวล 

---

หลายเดือนต่อมา มีบ่าวของเจ้าประพันธ์มาหาถึงที่ 

ผมพอคุ้นหน้าบ่าวคนนั้นบ้าง แต่จำไม่ได้ว่าชื่ออะไร เจ้ารตีเอาผ้าคลุมตัวเองไม่อยากให้บ่าวเห็นเพราะรู้ว่าบ่าวต้องนำข่าวไปบอกเจ้าประพันธ์ คุณบุญพรรับหน้า สองฝ่ายไม่ทะเลาะอะไรกันเพราะคุณบุญพรไม่ได้ถือโทษโกรธเคืองอะไร ใคร ๆ ก็รู้ว่าสายเจ้าจินดาล้วนขี้ขลาดอ่อนแอ 

แต่เจ้าประพันธ์ก็ได้บ่าวนำเงินทองมามอบให้เจ้ารตีใช้ในการรักษาตัวและใช้จ่ายในชีวิตประจำวันทั่วไป คุณบุญพรรับมาเพราะ “มันไม่ใช่เวลาจะยโสโอหัง คนจะเป็นจะตาย เจ้าประพันธ์ก็ไม่ใช่คนเลวร้ายอะไร เป็นเพื่อนสนิทกันมากับเจ้ารตี จะรับเงินไว้ก็ไม่แปลก”

ถ้าถามคุณบุญพรว่า เคยอยากให้เจ้าประพันธ์แต่งงานกับเจ้ารตีไหมล่ะก็ “ใจหนึ่งก็อยาก เจ้าประพันธ์รักจริง แต่อีกใจก็ไม่อยากเพราะเจ้าประพันธ์ไม่อาจคุ้มครองเจ้ารตีผู้ทะเยอทะยานได้” และผมก็คิดไม่ต่างจากคุณบุญพรยกเว้นที่คุณบุญพรคิดว่า “เจ้ารตีไม่ควรยุ่งกับการเมืองตั้งแต่แรก มีแต่คนเลว ๆ ทั้งนั้น”

แต่ผมว่าไม่ว่าอย่างไรเจ้ารตีก็ต้องเป็นเป้าของการถูกทำร้ายอยู่ดีเพราะคนมันเลว ตั้งแต่ตอนเจ้ารตีเด็ก ๆ เจ้ารสิกก็ข่มเหงรังแกเจ้ารตี พอเริ่มโตมาสวยสดงดงาม รเณศมาชอบพอเมื่อไม่ได้สมใจก็กลายเป็นตามรังควาญ ถ้าคนที่เกลียดชังเจ้ารตีเป็นใหญ่ก็คงต้องทำร้ายเจ้ารตีอยู่วันยันค่ำ 

เจ้ารตีพยายามเดินจนเริ่มกะเผลก ๆ ได้หลายก้าวแล้วก็ล้มไป ผมต้องประคองเจ้ารตีเพื่อให้เจ้ารตีเดินได้บ้าง ผมเห็นเจ้ารตีหัวเราะเยาะคล้ายสมเพชใครบางคนและมองผมที่สูงขึ้นเรื่อย ๆ อย่างภูมิใจแม้ว่าตอนนี้เจ้ารตีเองจะไม่เหมือนเดิมอีกแล้ว ผมลองถามเจ้ารตีไปตรง ๆ 

“เจ้าอาโกรธไอ้ประชาไหม?”

“ไม่มากหรอก” 

“ไม่มาก?” 

“จักรเทพ… ฉันสมเพชประชา” เจ้ารตีเอื้อมมือลูบศีรษะผม ผมจำรอยยิ้มอันแสนงดงามบนใบหน้านั้นได้ไม่เคยลืมเลือน “เอาเถอะ เขาไม่ฆ่าฉันก็ดีแล้ว ช่างมันเถอะ ตอนนี้ฉันกังวลอยู่เรื่องเดียวคือเรื่องที่สวรรยาราชน่าจะใกล้เจอศึกใหญ่ ฉันไม่รู้จะช่วยอะไรได้มากแค่ไหน”

“ศึกใหญ่อะไรเหรอครับ?” 

“ตอนนี้ประชาเหมือนมีอำนาจเบ็ดเสร็จแต่ไม่ใช่ ครรลองต่างหาก” 

ครรลองมีลูกชายคนหนึ่งชื่อเอกวัส แก่กว่าผมหลายปี เป็นคนบ้าอำนาจกดขี่ข่มเหงผู้อื่น ก็เป็นไปอย่างที่คิดจริง ๆ เพราะหลายต่อหลายปีจากนี้ เอกวัสก็ได้ขึ้นมาเป็นนายกรัฐมนตรี ซึ่งก็ถูกผมก่อปฏิวัติแบบที่ใครต่อใครหาว่าผมโหดเหี้ยมอำมหิตหรือถึงขั้นวิปริต 

แต่ผมยอมรับความคิดเห็นทุกอย่าง ผมแค่เขียนหนังสือเล่มนี้ขึ้นมาเพื่ออธิบายเหตุผลในมุมของผม เจ้ารตีของผมดีแสนดีและแม้แต่ตอนที่เจ็บหนักขนาดนี้ยังห่วงบ้านเมือง ห่วงประชาชน ต่างจากคนเลวที่ไม่ว่ายากดีมีจนก็คิดเบียดเบียนประชาชนแบบที่ทุกคนเคยเห็นกัน 

เราเกือบเสียบ้านเมืองเพราะครรลองกับเอกวัส 

เราได้บ้านเมืองกลับมาเพราะเจ้ารตี 

ผมไม่อาจรับความดีความชอบใด ๆ เพราะทุกอย่างเป็นฝีมือของเจ้ารตี ผมยังไม่เคยเห็นใคร ๆ ในโลกจะเก่งไปกว่าเจ้ารตี และผมก็ภูมิใจที่ได้อยู่กับเจ้ารตีมาโดยตลอด สิ่งเดียวที่เสียใจคือเจ้ารตีอยู่ไม่ทันเห็นความสำเร็จของผม แต่ผมเชื่อว่าเจ้ารตีกำลังมองดูสวรรยาราชอยู่ที่ไหนสักแห่ง

มีเจ้ารตีที่อ่านออกว่าครรลองกำลังจะทำอะไร ต่างจากเจ้าประชาที่อ่านไม่ออกแล้วยกการบริหารต่าง ๆ ให้ครรลองตามอำเภอใจ เพราะเจ้าประชามัวแต่สำเริงสำราญกับผู้หญิงใหม่ ๆ ที่ครรลองคอยหามาให้ปรนเปรอ หม่อมสิปางโกรธแต่ทำอะไรไม่ได้เพราะพูดไปก็เกรงจะโดนตบ

คนที่สะใจกว่าใครก็เป็นชายาของเจ้าประชาที่วันนี้หม่อมสิปางหมดความสำคัญลงมาก แต่ก็เป็นที่น่าแปลกใจว่าเหตุใดเจ้าประชาที่ขึ้นเป็นพ่อเจ้าแล้วถึงไม่แต่งตั้งใครเป็นแม่เจ้า อาจจะเพราะหมดรักเจ้าวรากัญญ์แต่ชื่อเสียงหม่อมสิปางก็ฉาวโฉ่เกินที่ผู้คนจะรับได้ และก็ไม่ไดัรักใครหรือมีใครที่คู่ควรอีก 

เจ้าประชาเครียดที่ตัวเองไม่มีลูกชายอื่นนอกจากเจ้ารชตที่เป็นคนปัญญาอ่อน แม้มีผู้หญิงนับไม่ถ้วนแต่ก็ไม่มีใครมีวี่แววจะตั้งครรภ์อีก มีแค่เจ้าวรากัญญ์ที่รู้ว่าเป็นเพราะอะไร เจ้าประชาจึงคิดว่าถ้าสิ้นตัวเองไปแล้ว จะยกบัลลังก์ให้เจ้าประพันธ์เพราะอย่างไรก็เป็นลูกเขย ดีกว่าให้คนอื่น

แต่ปัญหาก็คือเจ้าประพันธ์แต่งงานกับเจ้ารสิกแค่ในนาม เจ้ารสิกนอกจากรูปไม่งามยังนิสัยน่ารังเกียจ ยากที่ใครจะรักได้ เจ้าประชาบอกให้เจ้ารสิกทำตัวดี ๆ บ้าแต่ก็ไม่เป็นผล เจ้าประชาจึงต้องยื่นคำขาดกับเจ้าประพันธ์ว่าให้มีลูกกับเจ้ารสิกโดยเร็ว และนั่นก็มาถึงจุดจบของชีวิตคู่ที่แม้จะเป็นแค่ในนาม