พอเข้าหน้าร้อน งานเทศกาลสุดป๊อบของชาวญี่ปุ่นงานหนึ่งก็คงหนีไม่พ้น เทศกาลทานาบะตะ (Tanabata) หรือที่รู้จักกันว่าเป็นเทศกาลแห่งดวงดาว
Tanabata 「七夕」 นั้นเชื่อว่าเป็นเทศกาลที่เกี่ยวเนื่องกับเรื่องเล่าเก่าแก่ของชาวจีน ซึ่งเป็นเรื่องราวของ Orihime 「織姫」 เจ้าหญิงทอผ้า ธิดาของเจ้าแห่งท้องฟ้าหรือพระราชา Tentei 「天帝」 กับหนุ่มเลี้ยงวัวชื่อว่า Hikoboshi 「彦星」 Orihime นั้นมีฝีมือในการทอผ้าซึ่งราชา Tentei โปรดปรานเป็นอย่างมาก ปกติ Orihime จะทอผ้าอยู่บริเวณแม่น้ำสวรรค์ Amanogawa 「天の川」 ที่ซึ่ง Hikoboshi ก็ทำหน้าที่เลี้ยงวัวอยู่ ต่อมาทั้งคู่ก็หลงรักกัน และก็ได้แต่งงานและใช้ชีวิตคู่อยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข...จนหลงลืมหน้าที่ของตน Orihime ไม่ได้ทำหน้าที่ทอผ้าให้พระราชา Tentei เหมือนเคย ส่วนวัวของ Hikoboshi ก็ถูกปล่อยปละละเลย และเผ่นพ่านไปทั่วสวรรค์ พระราชา Tentei โกรธมาก และทำโทษทั้งสองให้พรากจากกันตลอดกาล (เศร้าสุดๆ) โดยที่มีแม่น้ำสวรรค์กั้นขวางทั้งคู่ไว้ แต่ในที่สุดราชา Tentei ก็ทนเห็น Orihime โศกเศร้าไม่ได้ จึงอนุญาตให้ทั้งคู่เจอกันได้ในวันที่เจ็ด เดือนเจ็ดของทุกปี ซึ่งก็หมายความว่าปีหนึ่งเจอกันได้แค่เพียงครั้งเดียวเท่านั้น กลายเป็นตำนานเล่าขานกันมาจนถึงปัจจุบัน
ตำนานนี้ก็อิงกับกลุ่มดาวบนท้องฟ้าด้วย ซึ่ง Orihime นั้นหมายถึงกลุ่มดาว Vega ส่วน Hikoboshi นั้นหมายถึงกลุ่มดาว Altair และแม่น้ำสวรรค์ Amanogawa นั้นก็คือทางช้างเผือกนั่นเอง
กล่าวกันว่าตำนานของชาวจีนนี้ กลายมาเป็นเรื่องเล่าแบบญี่ปุ่นเมื่อราวปี 755 สมัยจักรพรรดิ Koken และแรกเริ่มก็เกิดเป็นเทศกาลชื่อ Kikkoden 「乞巧奠」 ที่เฉลิมฉลองโอกาสที่เจ้าหญิงทอผ้ากับหนุ่มเลี้ยงวัวได้มาเจอกัน ปัจจุบันก็คือเทศกาลทานาบะตะ (คำว่า 七夕 นั้นแปลตรงๆ ตัวว่า “คืนของวันที่เจ็ด”) หรือรู้จักกันทั่วไปว่า “เทศกาลแห่งดวงดาว”
เทศกาลทานาบะตะ เป็นงานฉลองที่ค่อนข้างจะสนุกสนาน ทั้งถนน แม่น้ำ ลำคลอง จะถูกประดับประดาไปทั่ว ยามค่ำคืนก็จะมีสีสัน ทั้งแสงไฟจากโคมและตะเกียง สว่างไสวไปทั่ว ถือเป็นเทศกาลที่เรียกผู้คนจากทั่วทุกสารทิศได้มากมายทีเดียว
เชื่อว่าถ้าฝนตกอากาศไม่ดี Orihime กับ Hikoboshi ก็อาจจะไม่ได้เจอกัน ผู้คนที่สงสารก็เลยจะขอพรให้วันทานาบะตะอากาศดีทั้งคู่จะได้เจอกัน แล้วก็ไม่ลืมขอพรให้ตัวเองไปในตัวด้วย ฮะ ฮะ
โดยผู้คนจะเขียนคำอธิษฐานลงบนกระดาษขอพร Tanzaku 「短冊」ซึ่งเป็นกระดาษยาวๆ หลากสี เสร็จแล้วก็จะแขวนไว้บนกิ่งไผ่ นอกจากนี้ก็ยังนิยมประดับตกแต่งบ้านด้วยกระดาษ หรือสิ่งของอื่นๆ ซึ่งแต่ละอย่างก็มีความหมายต่างๆ กันไป อาทิ กระดาษรูปกิโมโน Kamigoromo 「紙衣」 ขอให้ทอผ้าได้ผลดี ไม่มีอุบัติเหตุ สุขภาพดี / นกกระเรียนกระดาษ Orizuru 「折り鶴」 ขอให้ครอบครัวเป็นสุข สุขภาพดี อายุยืน / กระเป๋ากระดาษ Kinchaku 「巾着」 ขอให้กิจการรุ่งเรืองมั่งคั่ง / ตาข่าย Toami 「投網」 ขอให้การประมงการเกษตรได้ผลดี / ถุงขยะกระดาษ Kuzukago 「くずかご」 ขอให้บ้านเรือนสะอาด และเก็บเงินอยู่ / ริ้วกระดาษ Fukinagashi 「吹き流し」 ที่เปรียบเสมือนกระสวยทอผ้าของ Orihime เป็นต้น ซึ่งกิ่งไผ่ ของประดับ รวมถึงคำอธิษฐานจะถูกเผาในตอนเที่ยงคืนหรือไม่ก็วันรุ่งขึ้น เพื่อขอให้พรเป็นจริง
โดยปกติเทศกาลทานาบะตะนี้ควรจะจัดขึ้นในวันที่เจ็ด เดือนเจ็ด ตามปฏิทินจันทรคติ เรียกได้ว่า National Tanabata ของญี่ปุ่นก็คือวันที่ 7 กรกฎาคมนั่นเอง แต่ถ้าปีไหนมีเดือนแปด 2 หนก็จะเลื่อนไป แต่..ในญี่ปุ่นนั้นแต่ละเมืองก็จะจัดเทศกาลนี้ไม่ค่อยตรงกันนัก บางเมืองก็จัดกันเดือนกรกฏาคม บางเมืองก็จัดเดือนสิงหาคม ก็แล้วแต่เจ้าภาพ ดังนั้นถ้าใครอยากจะไปเที่ยวเทศกาลนี้ที่เมืองไหนก็ต้องเช็คกันให้ดีก่อน
เนื่องจากแต่ละเมืองจัดงานไม่ตรงกัน เลยขอหยิบยกเทศกาลทานาบะตะของปีนี้ (2012) มานำเสนอสัก 2 งาน คือ..
Sendai Tanabata Matsuri (เมือง Sendai จังหวัด Miyagi)
ปีนี้จัดงานวันที่ 6 – 8 ส.ค. 2012 เป็นงานทานาบะตะที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในญี่ปุ่น
Shonan Hiratsuka Tanabata Matsuri (เมือง Hiratsuka จังหวัด Kanagawa)
ปีนี้จัดงานเป็นครั้งที่ 62 แล้ว โดยจะจัดกันวันที่ 6 – 8 ก.ค. 2012 ว่ากันว่าเป็นหนึ่งในสามงานเทศกาลทานาบาตะที่ได้รับความนิยมมากเช่นกัน แถมไม่ไกลจากกรุงโตเกียวด้วย
ส่วนเมื่อปี 2011...
Sendai Tanabata Matsuri จัดงานในวันที่ 6 – 8 ส.ค. 2011 (แถมพ่วงด้วยงานแสดงพลุประจำเทศกาลทานาบาตะของเซนไดในวันที่ 5 ส.ค. 2011)
Shonan Hiratsuka Tanabata Matsuri จัดงานในวันที่ 8 – 10 ก.ค. 2011
Ichinomiya Tanabata Matsuri (เมือง Ichinomiya จังหวัด Aichi)
จัดงานในวันที่ 6 – 7 ส.ค. 2011 ไกลเมืองหลวงหน่อย แต่ก็ดังไม่แพ้สองงานแรก
Shimizu Tanabata Matsuri (เมือง Shizuoka จังหวัด Shizuoka) จัดงานในวันที่ 7 – 10 ก.ค. 2011
Maebashi Tanabata Matsuri (เมือง Maebashi จังหวัด Gunma) จัดงานในวันที่ 7 – 10 ก.ค. 2011
Anjo Tanabata Matsuri (เมือง Anjo จังหวัด Aichi) จัดงานในวันที่ 5 – 7 ส.ค. 2011
ยังไงก็เที่ยวเทศกาลนี้ให้สนุก และอย่าลืมขอพรจากดวงดาวให้สุขสมหวังในความรักกันถ้วนหน้านะจ้ะ
เรื่องโดย : The 8th Ronin www.marumura.com
ขอบคุณข้อมูลจาก:
http://en.wikipedia.org/wiki/Tanabata
http://gojapan.about.com/cs/japanesefestivals/a/tanabata.htm
http://www.city.sendai.jp/kikaku/kokusai/english/maturi.html
http://www.tanabata.info/tanab.html
ความคิดเห็น