คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #2 : ก่อนมีดาวเทียม เราวาดแผนที่ได้อย่างไร?
อ่านบับเ็มพร้อมภาพประอบไ้ที่ >>
https://www.museumsiam.org/da-detail2.php?MID=3&CID=177&CONID=4831&SCID=242
่อนมีาวเทียม เราวาแผนที่ไ้อย่าไร
ถ้าให้ลอินนาารูว่า ุเป็นิรรที่มีีวิอยู่ในโล่วสมัยรุศรีอยุธยา มีฝีมือีสามารถวารูปเหมือนอสิ่่า ๆ ไ้ อยู่มาวันหนึ่เ้าผู้รอนรมีำสั่ใหุ้เ้าพบ เพื่อพาุไปวาแผนที่เมือให่ึ่ไม่เยมีใรวามา่อน แผนที่นี้ะ้อสมบูร์เพียพอใ้ในารบริหาร วาแผน่อสร้าอาาร ำนวทิศทาและระยะทาเินทัพที่ถู้อ ุะทำอย่าไร
นี่ือานที่ลีโอนาร์โ าวินี (Leonardo da Vinci) ผู้เป็นทั้ศิลปิน สถาปนิ วิศวร และนัวิทยาศาสร์าวอิาลี ไ้รับมอบหมายให้ทำในฤูใบไม้ร่วปี .ศ. 1502 าเาเร บอร์า (Cesare Borgia) บุรนอสมรสผู้ทรอิทธิพลอพระสันะปาปา เป็นรับุรุษนัรบวบำแหน่พระาร์ินัล โยสั่ให้วาแผนที่เมืออิโมลา (Imola) ทาอนเหนือออิาลี บอร์านำอทัพเ้ายึเมือนี้ไ้ในปี .ศ. 1499 แ่ไม่รู้ัเมืออย่าลึึ้เท่าไรนั เาึ้อารแผนที่เพื่อะไ้สามารถบริหารินแนใหม่อนและป้อัน้าศึไ้ีึ้น
้วย้อำัทาเทโนโลยีอสมัยเรอเนสอส์ที่ยัไม่มีบอลลูน เรื่อบิน หรือาวเทียมระบบำหนำแหน่บนโล (Global Positioning System – GPS) เวลาิรรส่วนให่ะวาแผนที่ให้เห็นเมือให่ทั้เมือ ึมั้อึ้นไปบนภูเา ำแพเมือ หรือหออย แล้วนั่วาเมือาบนนั้น แ่แม้ว่าารวาภาพาที่สูะเห็นสถานที่่า ๆ ไ้มาว่าอยู่บนพื้น ็ยัมี้อำัามมุมสายาอิรรเนื่อาเป็นารมอในแนวเียาที่สูทิศเียว เป็น้นว่าถ้ามอลมาาภูเา้านะวันออ เรา็ะมอไม่เห็นเมือ้านะวัน บรราสิ่ที่อยู่่ำหรือิับพื้น เ่น สระน้ำ สนามห้า ลานัุรัส ถนนและรอออย่า ๆ เรา็ะมอไม่เห็นเ่นัน เพราะยออาารและ้นไม้ที่สูว่าบบัไว้ อีทั้ยัไม่รู้ว่านาอาารใให่เล็ว่าัน หรือว่าถนนเส้นใสั้นยาวว่าันเท่าไรแน่ เพราะอาารหรือถนนที่อยู่ใล้เราย่อมะแลูให่ว่าที่อยู่ไลออไป
นอานี้ แผนที่สมัยนั้นยันิยมแ่เิมสิ่่า ๆ เพื่อวามสวยามมาว่าะวาามวามถู้อ หรือวาเน้นเพาะบาสถานที่เ่นโบสถ์วิหาร และับาสถานที่เ่นบ้านนออไป แ่พอให้รู้ร่าว ๆ ว่าทิศนี้มีอะไรสำัั้อยู่เท่านั้น ิรรอาไม่เยไปสำรวพื้นที่ริ บารั้็วาามบันทึำบอเล่าอผู้อื่นที่อ้าว่าเยเินทาไป หรือวาามำนานศาสนาอีทีหนึ่ ทำให้เรามัะพบภาพเทพเ้าหรือสัว์ประหลาอยู่ในแผนที่้วย ันั้น ารพึ่วามร่วมมือาบุลอื่น หรือแผนที่เิมที่มีิรรเยวาไว้่อนแล้วาหลาย ๆ มุมมาประอบับมุมอเรา ็เป็นไปไ้สูว่าะไม่ไ้รายละเอียรวามริอยู่ี
ภาพที่ 1 แผนที่เมือฟลอเรน์ ประเทศอิาลี แสสถานที่สำัให่เินริ อาารและถนนบาส่วนถูบัามุมที่ศิลปินมอ
Petrini, F., & Petrini, R. (1887). Veduta della Catena - Palazzo Vecchio Museum. Google Arts & Culture. Retrieved December 16, 2021, from https://artsandculture.google.com/asset/_/PAGdKUBMGXZCvg
ภาพที่ 2 แผนที่สแนิเนเวีย แสำแหน่ทาภูมิศาสร์ที่ลาเลื่อน เน้นวาเพาะสถานที่สำั รวมถึมีสัว์ประหลาในทะเล
Magnus, O. (1539) Carta Marina. Wikipedia. Retrieved from http://www.npm.ac.uk/rsdas/projects/carta_marina/carta_marina_small.jpg, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=558827
เพื่อให้ไ้แผนที่ที่ใ้านไ้ถู้อามวามริมาที่สุ าวินีัสินใสร้าสิ่ที่ไม่เยมีใรสร้ามา่อน นั่น็ือ แผนที่เิสัลัษ์ (Iconographic Map) ที่มอลมาามุมสูอยู่เหนือสถานที่่า ๆ แบบั้าพอี ทำให้เห็นทุอย่าแบนราบ 2 มิิ ะไ้สามารถวันาและระยะทาไ้แม่นยำ พู่าย ๆ ็ือาวินี้อารวาแผนที่แบบใน Google Maps ที่พวเราใ้ันเวลาับรถทุวันนี้นั่นเอ แน่นอนว่าเมื่อห้าร้อยว่าปี่อนถือว่าท้าทายมา
หลัานภาพร่าและบันทึ่า ๆ อาวินีทำให้เราสันนิษานไ้ว่า เรื่อมือที่เาประิษ์และใ้ในารทำแผนที่เมืออิโมลาโยหลัมี 2 อย่า อย่าแรือ เรื่อวัระยะทา (Odometer) ึ่ริเริ่มมาาารออแบบออาร์ิเมเส (Archimedes) นัิศาสร์าวรี ่อมามาร์ุส วิทรูเวียส ปอลลิโอ (Marcus Vitruvius Pollio) วิศวรทหาราวโรมันไ้เียนหนัสือบรรยายและวาภาพร่าอเรื่อเอาไว้ าวินีึนำมาศึษาและสร้าึ้นใหม่ อย่าที่สอือ เ็มทิศ (Compass) ึ่เื่อว่าาวินีไ้ประิษ์พันาเป็นเ็มแม่เหล็นิิั้บนแนแนวนอน (Horizontal Axis) อันแรอโล
าวินีเินสำรวเมือพร้อมับลาเรื่อวัระยะทาที่ลัษะล้ายับรถลานาเล็ไป้วย เรื่อะมีถาไม้ลมที่แบ่เป็น่อ ๆ บรรุลูหินไว้่อละลู และเาะรูหนึ่ไว้ที่พื้นถา เวลาลาเรื่อไปทำให้ล้อเรื่อหมุน เียร์็ะผลัถาลูหินให้หมุนาม พอ่อลูหินเลื่อนมาถึรูเาะ ลูหิน็ะหล่นลไปในถัที่รอไว้้านล่าไปเรื่อย ๆ ันั้นเมื่อไรที่เราหยุลาเรื่อแล้วนับำนวนลูหินในถันั้น็ะสามารถำนวระยะทา นอาวัวามว้ายาวอถนน อาาร และำแพทั้หมที่มีอยู่ในเมือ าวินี้อใ้เ็มทิศวัอศาอมุมหรือุเลี้ยวทุแห่้วย เพื่อะไ้วาเส้นรอบอสิ่่า ๆ บนแผนที่ามุมสูามวามริ
ภาพที่ 3 เรื่อวัระยะทาอลีโอนาร์โ าวินี
Callegari, M., Brillarelli, S., Scoccia, C., Tsavdaridis, K. D., Lau, C. Kit, Rodriguez, A. F. A., Bhowmick, P., Lanzon, A., Gupta, S., Khalil, N. A., Fouda, M. E., Said, L. A., Soliman, A. M., Calsamiglia, G., & Deroin, B. (2021, July 8). Figure 6. Design of the odometer by Leonardo da Vinci. ResearchGate. Retrieved from https://www.researchgate.net/figure/Design-of-the-odometer-by-Leonardo-da-Vinci-in-folio-1r-b-of-the-Codex-Atlanticus_fig4_347407325, Ducros, R. (n.d.). 15. Mechanical design¶. Fab Academy. Retrieved from https://fabacademy.org/2019/labs/digiscope/students/remy-ducros/assignement/week15/
ภาพที่ 4 เ็มทิศอลีโอนาร์โ าวินี
IEEE History Center. (2015, April 20). Leonardo da Vinci’s water powered gyroscopic compass, circa 1500. History of Engineering and Technology. Retrieved December 17, 2021, from https://engineeringhistory.tumblr.com/post/116926219514/leonardo-da-vincis-water-powered-gyroscopic
เมื่อไ้้อมูลทุอย่ารบถ้วนแล้ว าวินี็ใ้ารำนวทาเราิและลมือสร้าแผนที่ เาวาวลมนาให่เป็นรอบ แล้วีเส้นทิศทั้ 8 อยู่ภายในวลมนั้น ่อนะวาเมืออิโมลาาุศูนย์ลาือบริเวสี่แยที่ถนนสำัสอสายมาััน ไ้แ่ ถนนอัปเปีย (Via Appia - The Appian Way) อันเปรียบั่เส้นเลือให่ออิาลีที่ใ้เินทัพและนเสบียมาั้แ่สมัยโรมัน 312 ปี่อนริสาล มีถนนสายเล็สายน้อยแยออไปาถนนเส้นนี้เพื่อิ่อับบรราินแนใ้ปรอุเส้นเลือฝอย นทำให้เิสำนวนว่า “ถนนทุสายมุ่สู่รุโรม” (“All roads lead to Rome.” หมายถึ นลมือทำ้วย่าวิธีารหรือมีภูมิหลัมาา่าเส้นทา แ่สุท้าย็สามารถไปถึเป้าหมายเียวัน) และถนนเอมิเลีย (Via Emilia – The Aemilian Way) ถนนสายยาวอภาเหนือที่เื่อมาายฝั่ทะเลเอเรียิไปถึแม่น้ำโป และเป็นถนนที่ัผ่านเมือโบโลา (Bologna) ึ่บอร์าหมายาะเ้าโมี
ผลานที่าวินีวาออมานั้นใล้เียับวามริมานน่าทึ่ แม้ว่าะยัไม่มีใรพิสูน์ไ้ในอนนั้น็าม ทุอย่ามีำแหน่ สัส่วน และทิศทาถู้อ นเมื่อเปรียบเทียบับแผนที่าวเทียมอ Google Maps ที่ใ้ันในปัุบัน ็ะเห็นว่าเรายัสามารถใ้แผนที่อาวินีนำทาับรถในเมืออิโมลาไ้สบาย
อย่าไร็าม าวินีเอ็เป็นนยุเรอเนสอส์นหนึ่ที่ยัใหุ้่าับสุนทรียภาพและอิสรภาพอศิลปิน ึมีบาส่วนในแผนที่ที่หาเราเปิูในภาพร่าที่เาบันทึมาอนวั ะเห็นว่าเาวัเส้นไ้รวามริเป๊ะ อาทิ ำแพเมือ้านะวัน แ่เมื่อนำมาวาลแผนที่ เาลับปรับใหู้เรียบโ้สวยามึ้น อีทั้มีอาารบาแห่ที่หน้าาูลาเลื่อนเล็น้อย รายละเอียไปเหมือนับในสมัยเ่าว่าสมัยอาวินี ึสันนิษานว่าเาะศึษา้นว้าแผนผัเิมอน่อสร้าอสถาปัยรรมบาแห่ เื่อถือามนั้นแล้วมาำนววาย่อส่วนลไป
ภาพที่ 5 แผนที่เมืออิโมลาอลีโอนาร์โ าวินี
National Geographic History. (2020, May 28). Leonardo da Vinci transformed mapping from art to science. National Geographic. Retrieved from https://www.nationalgeographic.co.uk/history-and-civilisation/2020/05/leonardo-da-vinci-transformed-mapping-from-art-to-science
ภาพที่ 6 แผนที่เมืออิโมลาาภาพถ่ายาวเทียมอ Google Maps
ที่มาภาพ: Google Maps. (2021). Imola, Metropolitan City of Bologna, Italy. Google Maps. Retrieved from https://www.google.com/maps/place/40026+Imola,+Metropolitan+City+of+Bologna,+Italy/
วิธีารทำแผนที่เิสัลัษ์ 2 มิิ ้วยารออสำรวพื้นที่ วัระยะทาและมุมอย่าละเอียเ่นนี้ส่อิทธิพล่อนัวาแผนที่ในสมัยเรอเนสอส์และสมัย่อ ๆ มา ่วยให้ผู้นวาแผนารเินทาและบริหารัารบ้านเมือไ้สะวึ้นหลายเท่า พวแผนที่แบบเ่าที่ี้ให้เห็นเพาะสถานที่สำั อีอเ่นแ่ละท้อถิ่น และสัว์ามำนาน่า ๆ นั้น็ยัวาันอยู่ ทว่าใ้สอนเยาวนให้สนใเล่าเรียน หรือประับบ้านในานะผลานศิลปะเพื่อมวามสวยามมหัศรรย์มาว่าะใ้ในเรื่อริั
แ่อย่าไรแผนที่แบบอาวินี็ทรวามมหัศรรย์ในัวอมันเอเ่นัน เนื่อาเป็นเรื่อพิสูน์ถึพลัอินนาารและารประิษ์พันารั้สำัในประวัิศาสร์ ว่า่อให้ไม่เยมีาวเทียม ไม่มีปีเหมือนน เรา็สามารถล่วรู้ไ้ว่าภาพาเบื้อบนนั้นเป็นอย่าไร สอเท้าแม้ยืนอยู่บนิน แ่มันสมอบินทะยานไล นี่เอ็ือวามมหัศรรย์แห่ภูมิปัาอมนุษย์
บรรานุรม
Bliss, L. (2016, April 23). This Old Map: Da Vinci's City Plan, 1502. Bloomberg CityLab. Retrieved December 17, 2021, from https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-04-22/this-old-map-da-vinci-s-plan-of-imola-1502
Clarke, K. (2019, April 13). Leonardo da Vinci's map of Imola. Google Maps Mania. Retrieved December 17, 2021, from https://googlemapsmania.blogspot.com/2019/04/leonardo-da-vincis-map-of-imola.html
Clayton, M. (2018). Leonardo da Vinci: A Life in Drawing. Royal Collection Trust.
Manders, J. (2020, October 22). Archimedes and his odometer. Wordpress. Retrieved December 17, 2021, from https://johnmanders.wordpress.com/2019/07/15/archimedes-and-his-odometer/
Ministry of Cultural Heritage and Activities. (2006, June 1). Via Appia "regina viarum". UNESCO World Heritage Centre. Retrieved December 22, 2021, from https://whc.unesco.org/en/tentativelists/349/
Waters, H. (2013, October 15). The Enchanting Sea Monsters on Medieval Maps. Smithsonian Magazine. Retrieved December 17, 2021, from https://www.smithsonianmag.com/science-nature/the-enchanting-sea-monsters-on-medieval-maps-1805646/
ความคิดเห็น