••× Mix Room ห้องรวมความรู้× ••

ลำดับตอนที่ #119 : ==>Science

การเดินทางไปในอวกาศแต่ละครั้ง  นักบินอวกาศใช้เวลาอยู่ในยานอวกาศนานเป็นเดือน  ถ้าไม่อาบน้ำเลยก็ดูกระไรอยู่ "ซองคำถาม"  ค้นบทความเรื่อง "ชีวิตในอวกาศ” เขียนโดยสิทธิชัย จันทรศิลปิน  ตีพิมพ์ในวารสารความรู้คือประทีป ฉบับเดือนกรกฎาคม-กันยายน พ.ศ. ๒๕๓๔ มีรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า

     การอาบน้ำชำระร่างกายและการขับถ่าย ถือเป็นกิจวัตรที่มนุษย์ปฏิบัติเป็นปกติเมื่ออยู่บนโลก  ดังนั้นเมื่อมนุษย์ต้องใช้ชีวิตในอวกาศ จึงถือเป็นสิ่งจำเป็นที่จะต้องมีการตระเตรียมอุปกรณ์พิเศษเพื่อการนี้ ในยานอวกาศสกายแล็บมีห้องน้ำเล็ก ๆ เฉพาะบุคคล เมื่อเข้าไปอาบน้ำ ต้องสอดเท้าเข้าไปในสายรัด ยึดตัวให้อยู่กับที่ ปิดห้องให้มิดชิด เพื่อไม่ให้หยดน้ำเล็ก ๆ กระจายออกมาภายนอก ภายในห้องน้ำจะมีระบบอากาศดูดน้ำที่อาบแล้ว เพราะน้ำจะไม่ไหลลงท่อเอง ที่ยุ่งยากสำหรับนักบิน คือ การเช็ดตัวให้แห้งโดยใช้ผ้าเช็ดตัว แต่เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีหยดน้ำเกาะตามตัวอีก  อาจใช้ระบบสูญญากาศดูดน้ำตามตัวออกอีกครั้งหนึ่ง นักบินอวกาศต้องพิถีพิถันและใช้เวลานานในการอาบน้ำแต่ละครั้ง  เพื่อลดความยุ่งยากดังกล่าวจึงมักอาบน้ำสัปดาห์ละ ๑ ครั้ง ส่วนในยานอวกาศปัจจุบันมีเครื่องล้างมือ และเครื่องซักล้างอัตโนมัติ นักบินอวกาศอาจทำแค่เพียงล้างมือให้สะอาด และเช็ดตัวด้วยผ้าเปียกแทนการอาบน้ำที่ดูแสนจะยุ่งยากนั้น

     การขับถ่ายก็เป็นปัญหาสำคัญ โดยเฉพาะนักบินอวกาศยุคต้น ๆ ที่ต้องผูกถุงพลาสติกรัดเข็มขัดกับกางเกงชั้นใน ห้องขับถ่ายในยานอวกาศคล้ายกับบนโลกมากยิ่งขึ้น แต่ใช้ระบบดูดของเสียโดยอากาศแทนน้ำ และนักบินอวกาศจำเป็นต้องยึดตัวเองให้มั่นขณะขับถ่าย  มิเช่นนั้นอาจเกิดอันตรายหรือขับถ่ายอย่างไม่เป็นสุข

     หลายคนอาจสงสัยอีกว่า แล้วเวลานอนล่ะ นักบินอวกาศนอนกันอย่างไร

     ข้อแตกต่างของการนอนหลับพักผ่อนในอวกาศกับบนโลกคือ ปัญหาเนื่องจากสภาพไร้น้ำหนัก เมื่อนักบินอวกาศง่วงนอนไม่จำเป็นต้องหาเตียงหรือที่นอนนุ่ม ๆ ส่วนใหญ่แล้วมักชอบที่จะหามุมสงบที่ใดที่หนึ่งในยานอวกาศแล้วปล่อยให้หลับไปแต่ที่หลงลืมไม่ได้ก็คือ ต้องใช้สายรัดยึดตัวเองเอาไว้กับส่วนของยานอวกาศ มิเช่นนั้นแล้วตัวนักบินที่หลับจะลอยไปลอยมาด้วยแรงหายใจของตัวเองในขณะหลับ และปะทะกับสิ่งอื่นเป็นอันตรายได้

     นอกจากนี้นักบินอวกาศอาจเลือกใช้ถุงนอนเฉพาะตัวที่มีระบบระบายอากาศให้อยู่ในสภาพที่สบาย ๆ มีที่เก็บแขนมิดชิดเมื่อนอนก็หาที่แขวนหรือยึดถุงนอนให้มั่นคง สอดตัวเข้าไปในถุง เก็บแขน อุดหู และปิดตา เพื่อป้องกันการรบกวนจากภายนอกโดยเฉพาะแสงสว่างของดวงอาทิตย์ เนื่องจากขณะที่ยานอวกาศโคจรรอบโลกนั้น ดวงอาทิตย์จะปรากฏให้เห็นในช่วงเวลาประมาณทุก ๆ ๑ ชั่วโมงครึ่ง อาจรบกวนขณะนอนหลับได้

     บางครั้งอาจมีนักบินอวกาศเผลอหลับระหว่างปฏิบัติงานด้วยความเพลีย ซึ่งจะไม่มีอาการเตือนเหมือนบนโลก เพราะไม่มีอาการสัปหงกในอวกาศ การปฏิบัติงานโดยทั่วไป นักบินจะคอยอยู่เป็นเพื่อนกันหรือส่งเสียงถามกันเป็นระยะ ๆ เพื่อให้ทราบความเป็นไประหว่างกันอยู่ตลอดเวลา

“ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี”