ลำดับตอนที่ #4
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #4 : ผลกระทบต่อแนวคิดและวิถีชีวิตของชาวญี่ปุ่น
ใน่วอารนำประเทศสู่วามทันสมัยอี่ปุ่นนั้น ไ้ปลูฝัแนวิ่า ๆ ที่ะเอื้อประโยน์่อารพันาประเทศ ลในวามิอประานอย่ามา ไม่ว่าะเป็นารปลูฝัวามรัภัี่อพระัรพรริ อุมาร์าินิยม และารศึษาสมัยใหม่ แ่ราเห้าวามิที่มีมาแ่เิมในสัมี่ปุ่น็มิไ้ถูลืนไปับารพันา แ่ถูหลอมรวมและปรับเปลี่ยนให้เ้าับสัมสมัยใหม่ไ้อย่าเหนียวแน่น วามเป็นสัมี่ปุ่นแ่เิมึมิไ้สูหายไปแ่อย่าใ แ่ลับส่ผ่านยุสมัยนมาถึในปัุบัน
ใน่วอ่อนและ่วสรามโลรั้ที่สอนั้น แนวิามูไรหรือบูิโถูนำลับมาใ้อย่าเป็นรูปธรรมในหมู่ทหาร โยเพาะอย่ายิ่ในเรื่ออวามรัภัี่อพระัรพรริ วามไม่ลัวาย มีเียริ มีศัิ์ศรี และมีพันธะิในารรับใ้าิเป็นสำั ทั้นี้เพื่อให้ายาวี่ปุ่นทุนพร้อมที่ะเป็นทหารสามารถไปรบามพันธิที่มี่อประเทศาิไ้ทุเมื่อ ันั้นเราะเห็นไ้ว่ายัมีารทำฮาราีรีันอยู่ใน่วสรามโลรั้ที่ 2 เป็นารที่นายทหารแสวามรับผิอบ่อารรบที่ผิพลา และทหารที่ยอมว้านท้อหรือ่าัวาย้วยวิธีอื่นแทนารยอมำนน[1] ึ่ถือว่าเสื่อมเสียเียริอย่ามา
ถึอย่าไร็ีแนวิอามูไรนั้นเป็นแนวิแบบทหารึ่มีวามึเรียสู ายาวี่ปุ่นึมีลัษะอวามแ็ระ้า มีวามรับผิอบ และมีระเบียบวินัย ถึแม้ว่าในปัุบันะไม่มีารว้านท้อแล้ว แ่ว่าารแสวามรับผิอบ้วยาร่าัวายยัมีอยู่ในี่ปุ่น ึ่อาล่าวไ้ว่าเป็นวันธรรมาร่าัวาย็ไ้ ร้อยละ 71 อผู้ที่่าัวายเป็นผู้าย ส่วนให่สาเหุะมาาเรื่อานและปัหาทาเศรษิ ในปัุบันนี้ นี่ปุ่นนิยม่าัวายัน้วยวิธีโาึสู ไป่าัวายในป่าเิภูเาไฟฟูิ หรือระโลทารถไฟ ึ่ในรีหลัทาารรถไฟะิ่าเสียหายับทารอบรัวผู้เสียีวิ ทั้นี้ึ้นอยู่ับสภาพวามเสียหายที่เิึ้น้วย าสถิิในปี.ศ. 2006 ประเทศี่ปุ่นมีอัราาร่าัวายิอันับเ้าอโล[2] ส่วนหนึ่อารแสวามรับผิอบ หรืออาหนีปัหา้วยาร่าัวายนี้ อาเป็นเพราะิริที่หนัหน่วเินไป็ไ้
ารทำานในบริษัท – วามรัภัี
าผลารพันาอย่ารวเร็วใน่วหลัสรามโลรั้ที่สอทำให้เศรษิเิบโอย่าเหลือเื่อ ส่ผลให้นี่ปุ่นเือบทั้หมเป็นนั้นลา และายาวี่ปุ่นำนวนมาลายมาเป็นพนัานบริษัทที่เรียว่ามนุษย์เินเือน (Salaryman)[3] และโรสร้าอนั้นลา็เปลี่ยนแปลไปาเิมนั้นลาะเป็นลุ่มผู้ประอบารรายย่อย เปลี่ยนมาเป็นนั้นลาที่เป็นพนัานที่ถู้าานในบริษัท่า ๆ และารยายัวออุสาหรรมอย่ามหาศาลทำให้เิวาม้อารแรานำนวนมา บริษัท่าๆึ้อหาวิธีทำให้พนัานเิวามรัภัี่อบริษัท ไม่ย้ายไปทำานที่อื่น
วิธีบริหารอ์รที่ลายมาเป็นหลัหมายที่ถูสร้าสรร์ึ้นเพื่อารนี้ือ าร้าานลอีพ (Lifelong Employment) าร้าานในระยะยาวทำให้พนัานเิวามรู้สึมั่นในีวิ เป็นแรผลัินให้พนัานทำเพื่อบริษัทอน ึ่เป็นปราารที่เิึ้นหลัสรามโลรั้ที่สอแ่ถูเื่อมโยให้ล้ายับวามิเรื่อวามรัภัี่อเ้านายอามูไร อันเป็นแนวทาั้เิมอี่ปุ่น บริษัทที่ทำเ่นนี้ไ้้อเป็นบริษัทให่ที่มีวามมั่น[4] และหาาลารีมัลาออ็ะถูมอว่าไม่ี และเป็น้อผิพลาอบุลนั้นเอมาว่าะโทษบริษัท ันั้นบรรยาาศในที่ทำานึมีวามึเรียสู
นอานี้แล้วพนัาน็้อเื่อฟัเ้านายและมีวามภัี่อเ้านาย ถือำสั่เ้านายเป็นสำั และเนื่อาวามเรียในเวลาานนั้นมีสู หลัเลิานึมัะมีารพบปะสัสรร์ันเพื่อปรึษาานหรือัารปัหาที่้อใที่ไม่อาพูไ้ในเวลาทำาน เพื่อที่ะทำานไ้อย่าสะวราบรื่นในวันรุ่ึ้น ใน่วเวลานี้เ้านายับลูน้ออาปรึษาแ้ไปัหา้อ้อใัน เพราะ้วยระบบอาวุโส ลูน้อไม่อาัแย้ับเ้านายในเวลาานไ้ ึ้อหารือเป็นารส่วนัวัน้านอ ส่วนให่พนัานเหล่านี้ะไปสัสรร์ัน่อที่สถานบันเทิ หาอยู่ในโเียวอาเป็นแถวย่านินูุและิน่าในระยะหลัผู้หิที่เป็นผู้หิที่ทำานแบบเียวัน็เริ่มหันมาทำเ่นเียวันนี้มาึ้น[5]
้วยเหุที่ล่าวมา้า้น พ่อบ้านที่เป็นาลารีมัะมีเวลาให้ับรอบรัวน้อยลเนื่อา้อทำามิริ พันธะิที่ะ้อทำให้ับบริษัท ึ่ถือว่าสำัว่าเรื่อรอบรัวึ่เป็นเรื่อส่วนัว ายาวี่ปุ่นบานึอาทำานนอายุมาแล้วึใ้พ่อสื่อแม่สื่อหรือโอมิอายในารหาู่รอผ่านารูัว และแม้ว่าสภาพรอบรัวะเป็นรอบรัวเี่ยว แ่พ่อแม่และาิผู้ให่ ยัมีอิทธิพลอยู่ไม่น้อยในารัสินใในเรื่อสำั ๆ อรอบรัวเี่ยวที่แยออไป[6] ึมิใ่รอบรัวเี่ยวอย่าแท้ริ
โรนิน – ยาู่า
ยาู่า ือ ลุ่มนที่ระทำเรื่อผิหมายที่มีมาั้แ่ในสมัยโบรา ราานเิมอยาู่า พันามาาพวโรนิน หรือามูไรไร้นาย ที่้อผันัวเอมาเป็นนเ็บ่าุ้มรอ ุมบ่อนารพนัน ุม่อโสเภี และูแลอาาเที่นถือรอเอาเอ โรนินเหล่านี้ะแ่ัวแปลๆ มีิริยารุนแร หยาบาย ใ้ศัพท์แสลเพาะลุ่ม ถือาบ และออุามนทั่วไป แ่ยาู่าบาลุ่ม มาาลุ่มนทีู่แลวามสบในสัม ที่รู้ัในื่อว่า มาิยัโะ (machi yakko)หรือนรับใ้เมือึ่มาาารบัับให้เป็นไปามหมาย และปป้อท้อถิ่นาลุ่ม่อวน นเหล่านี้มีหลายระับ มัประอบ้วยผู้ใ้แราน นัเลในุมน หรืออารวมถึโรนิน้วย หรือบารั้มีเพียามูไรที่อนุาให้ใ้าบ็ไ้[7] นเหล่านี้มีหน้าที่อยปป้อท้อถิ่นาารโมีอโรผู้ร้าย หรือบารั้มาิยัโะอ่าถิ่น็ปะทะันเอ
ำว่ายาู่ามาาารเล่นไพ่อี่ปุ่นโออิโ-าบุ" (Oicho-Kabu) (เล่นับไพ่อไม้ (ฮานะฟุะ) หรือไพ่ kabufuda) ล้ายลึับไพ่บาารา ไพ่ในมือะถูนับแ้มและบวเ้า้วยัน เลที่แย่ที่สุือ 8 9 และ3 ึ่ารนับแบบั้เิมอ่านว่า ยา ู และ่า ึเป็นที่มาอำว่ายาู่า ส่วนปัุบันะอ่านว่า ฮาิ ิว ัน[8] ยาู่าในปัุบันไม่ไ้เป็นสมามลับ ๆ อย่ามาเฟียีนหรืออิาลี แม้ว่าแนวทาารำเนินีวิอพวยาู่าะแ่าาพลเมือโยทั่ว ๆ ไปอย่าเห็นไ้ั วามเหย่อหยิ่และท่าทาหยาบระ้าอพวยาู่านั้น็ยัแ่าอย่าเห็นไ้ัาาวี่ปุ่นที่มีท่าทาสบเสี่ยมและไม่อวีในารำเนินารทำธุริอน
ในบารั้ยาู่า็ะแ่ัวเหมือนนปิทั่วไป แ่เมื่อมีวามำเป็นพวเา็ะโว์รอยสัเพื่อบ่บอสััที่ัวเออยู่ ในบารั้พวเายัสวมเ็มลัเรื่อหมายบนอเสื้อนออพวเานถึปัุบันนี้ รายไ้หลัอยาู่านั้นมาาารเรีย่าุ้มรอในแหล่าร้า สถานบันเทิ ย่านโสเภี ทั้นี้เนื่อมาาธุริเหล่านี้เป็นธุริที่ยา่อารอวาม่วยเหลือาำรว และำรวี่ปุ่นเอ็ลัเลใที่ะเ้าไปยุ่เี่ยวับิารภายในสัม เ่น แหล่็อปปิ้ โรเรียนหรือมหาวิทยาลัย และย่านลาืน้วย
ในปัุบันนี้ยาู่าลายเป็นลุ่มที่รัษาเอาวิถีามูไรไว้อย่าเหนียวแน่นที่สุ ในลุ่มอพวเายัมีลัษะเิม ๆ ที่เยเป็นอามูไรหลเหลือยู่ พวเาใ้าบ ทำัวให้่าออไปานปิ และถือเรื่อศัิ์ศรีเป็นอย่ายิ่ ารลโทษอยาู่าือ ารัปลายนิ้ว ึ่ถือว่าเป็นารใ้วามผิที่นเอ่อ ารัปลายนิ้ว้อยะทำให้ไม่สามารถับาบไ้ถนั ทำให้้อเป็นนที่อยพึ่พาารปป้อาผู้อื่นึ่ถือว่าเสื่อมเสียเียริ[9] และยาู่าสามารถทำผิหมายไ้หลาย ๆ อย่า ไม่ว่าะเป็นาร้าประเวี เ็บ่าุ้มรอ ้ายาเสพย์ิ ่มู่รรโ แ่ยาู่าะไม่ทำารปล้นทรัพย์เ็า เนื่อาเป็นารระทำอโรึ่ทำให้เสียเียริ ลัษะเพาะหลาย ๆ อย่าอยาู่าไ้ถูนำไปทำเป็นละรอยู่เสมอ ๆ และไ้รับวามนิยมในประเทศี่ปุ่น
[1]Wikipedia. "hara-kiri" Seppuku (Online). Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Seppuku (Access date: 4 February 2552)
[2]_______. "hara-kiri" Suicide in Japan (Online). Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Suicide_in_Japan (Access date: 10 February 2552)
[3]อรรถัร สัยานุรัษ์. Japanization. (รุเทพฯ: สำนัพิมพ์ Open Books, 2548): หน้า 147
[4]เรื่อเียวัน, หน้า 148-149
[5]เรื่อเียวัน, หน้า 132-133
[6]เรื่อเียวัน, หน้า 154-155
[7]Wikipedia. "hara-kiri" Seppuku (Online).
[8]วิิพีเีย. "ยาู่า" ยาู่า (ออนไลน์). สืบ้นา: http://th.wikipedia.org/wiki/yakusa (วันที่สืบ้น: 2 ุมภาพันธ์ 2552)
[9]Wikipedia. "hara-kiri" Seppuku (Online).
ใน่วอ่อนและ่วสรามโลรั้ที่สอนั้น แนวิามูไรหรือบูิโถูนำลับมาใ้อย่าเป็นรูปธรรมในหมู่ทหาร โยเพาะอย่ายิ่ในเรื่ออวามรัภัี่อพระัรพรริ วามไม่ลัวาย มีเียริ มีศัิ์ศรี และมีพันธะิในารรับใ้าิเป็นสำั ทั้นี้เพื่อให้ายาวี่ปุ่นทุนพร้อมที่ะเป็นทหารสามารถไปรบามพันธิที่มี่อประเทศาิไ้ทุเมื่อ ันั้นเราะเห็นไ้ว่ายัมีารทำฮาราีรีันอยู่ใน่วสรามโลรั้ที่ 2 เป็นารที่นายทหารแสวามรับผิอบ่อารรบที่ผิพลา และทหารที่ยอมว้านท้อหรือ่าัวาย้วยวิธีอื่นแทนารยอมำนน[1] ึ่ถือว่าเสื่อมเสียเียริอย่ามา
ถึอย่าไร็ีแนวิอามูไรนั้นเป็นแนวิแบบทหารึ่มีวามึเรียสู ายาวี่ปุ่นึมีลัษะอวามแ็ระ้า มีวามรับผิอบ และมีระเบียบวินัย ถึแม้ว่าในปัุบันะไม่มีารว้านท้อแล้ว แ่ว่าารแสวามรับผิอบ้วยาร่าัวายยัมีอยู่ในี่ปุ่น ึ่อาล่าวไ้ว่าเป็นวันธรรมาร่าัวาย็ไ้ ร้อยละ 71 อผู้ที่่าัวายเป็นผู้าย ส่วนให่สาเหุะมาาเรื่อานและปัหาทาเศรษิ ในปัุบันนี้ นี่ปุ่นนิยม่าัวายัน้วยวิธีโาึสู ไป่าัวายในป่าเิภูเาไฟฟูิ หรือระโลทารถไฟ ึ่ในรีหลัทาารรถไฟะิ่าเสียหายับทารอบรัวผู้เสียีวิ ทั้นี้ึ้นอยู่ับสภาพวามเสียหายที่เิึ้น้วย าสถิิในปี.ศ. 2006 ประเทศี่ปุ่นมีอัราาร่าัวายิอันับเ้าอโล[2] ส่วนหนึ่อารแสวามรับผิอบ หรืออาหนีปัหา้วยาร่าัวายนี้ อาเป็นเพราะิริที่หนัหน่วเินไป็ไ้
ารทำานในบริษัท – วามรัภัี
าผลารพันาอย่ารวเร็วใน่วหลัสรามโลรั้ที่สอทำให้เศรษิเิบโอย่าเหลือเื่อ ส่ผลให้นี่ปุ่นเือบทั้หมเป็นนั้นลา และายาวี่ปุ่นำนวนมาลายมาเป็นพนัานบริษัทที่เรียว่ามนุษย์เินเือน (Salaryman)[3] และโรสร้าอนั้นลา็เปลี่ยนแปลไปาเิมนั้นลาะเป็นลุ่มผู้ประอบารรายย่อย เปลี่ยนมาเป็นนั้นลาที่เป็นพนัานที่ถู้าานในบริษัท่า ๆ และารยายัวออุสาหรรมอย่ามหาศาลทำให้เิวาม้อารแรานำนวนมา บริษัท่าๆึ้อหาวิธีทำให้พนัานเิวามรัภัี่อบริษัท ไม่ย้ายไปทำานที่อื่น
วิธีบริหารอ์รที่ลายมาเป็นหลัหมายที่ถูสร้าสรร์ึ้นเพื่อารนี้ือ าร้าานลอีพ (Lifelong Employment) าร้าานในระยะยาวทำให้พนัานเิวามรู้สึมั่นในีวิ เป็นแรผลัินให้พนัานทำเพื่อบริษัทอน ึ่เป็นปราารที่เิึ้นหลัสรามโลรั้ที่สอแ่ถูเื่อมโยให้ล้ายับวามิเรื่อวามรัภัี่อเ้านายอามูไร อันเป็นแนวทาั้เิมอี่ปุ่น บริษัทที่ทำเ่นนี้ไ้้อเป็นบริษัทให่ที่มีวามมั่น[4] และหาาลารีมัลาออ็ะถูมอว่าไม่ี และเป็น้อผิพลาอบุลนั้นเอมาว่าะโทษบริษัท ันั้นบรรยาาศในที่ทำานึมีวามึเรียสู
นอานี้แล้วพนัาน็้อเื่อฟัเ้านายและมีวามภัี่อเ้านาย ถือำสั่เ้านายเป็นสำั และเนื่อาวามเรียในเวลาานนั้นมีสู หลัเลิานึมัะมีารพบปะสัสรร์ันเพื่อปรึษาานหรือัารปัหาที่้อใที่ไม่อาพูไ้ในเวลาทำาน เพื่อที่ะทำานไ้อย่าสะวราบรื่นในวันรุ่ึ้น ใน่วเวลานี้เ้านายับลูน้ออาปรึษาแ้ไปัหา้อ้อใัน เพราะ้วยระบบอาวุโส ลูน้อไม่อาัแย้ับเ้านายในเวลาานไ้ ึ้อหารือเป็นารส่วนัวัน้านอ ส่วนให่พนัานเหล่านี้ะไปสัสรร์ัน่อที่สถานบันเทิ หาอยู่ในโเียวอาเป็นแถวย่านินูุและิน่าในระยะหลัผู้หิที่เป็นผู้หิที่ทำานแบบเียวัน็เริ่มหันมาทำเ่นเียวันนี้มาึ้น[5]
้วยเหุที่ล่าวมา้า้น พ่อบ้านที่เป็นาลารีมัะมีเวลาให้ับรอบรัวน้อยลเนื่อา้อทำามิริ พันธะิที่ะ้อทำให้ับบริษัท ึ่ถือว่าสำัว่าเรื่อรอบรัวึ่เป็นเรื่อส่วนัว ายาวี่ปุ่นบานึอาทำานนอายุมาแล้วึใ้พ่อสื่อแม่สื่อหรือโอมิอายในารหาู่รอผ่านารูัว และแม้ว่าสภาพรอบรัวะเป็นรอบรัวเี่ยว แ่พ่อแม่และาิผู้ให่ ยัมีอิทธิพลอยู่ไม่น้อยในารัสินใในเรื่อสำั ๆ อรอบรัวเี่ยวที่แยออไป[6] ึมิใ่รอบรัวเี่ยวอย่าแท้ริ
โรนิน – ยาู่า
ยาู่า ือ ลุ่มนที่ระทำเรื่อผิหมายที่มีมาั้แ่ในสมัยโบรา ราานเิมอยาู่า พันามาาพวโรนิน หรือามูไรไร้นาย ที่้อผันัวเอมาเป็นนเ็บ่าุ้มรอ ุมบ่อนารพนัน ุม่อโสเภี และูแลอาาเที่นถือรอเอาเอ โรนินเหล่านี้ะแ่ัวแปลๆ มีิริยารุนแร หยาบาย ใ้ศัพท์แสลเพาะลุ่ม ถือาบ และออุามนทั่วไป แ่ยาู่าบาลุ่ม มาาลุ่มนทีู่แลวามสบในสัม ที่รู้ัในื่อว่า มาิยัโะ (machi yakko)หรือนรับใ้เมือึ่มาาารบัับให้เป็นไปามหมาย และปป้อท้อถิ่นาลุ่ม่อวน นเหล่านี้มีหลายระับ มัประอบ้วยผู้ใ้แราน นัเลในุมน หรืออารวมถึโรนิน้วย หรือบารั้มีเพียามูไรที่อนุาให้ใ้าบ็ไ้[7] นเหล่านี้มีหน้าที่อยปป้อท้อถิ่นาารโมีอโรผู้ร้าย หรือบารั้มาิยัโะอ่าถิ่น็ปะทะันเอ
ำว่ายาู่ามาาารเล่นไพ่อี่ปุ่นโออิโ-าบุ" (Oicho-Kabu) (เล่นับไพ่อไม้ (ฮานะฟุะ) หรือไพ่ kabufuda) ล้ายลึับไพ่บาารา ไพ่ในมือะถูนับแ้มและบวเ้า้วยัน เลที่แย่ที่สุือ 8 9 และ3 ึ่ารนับแบบั้เิมอ่านว่า ยา ู และ่า ึเป็นที่มาอำว่ายาู่า ส่วนปัุบันะอ่านว่า ฮาิ ิว ัน[8] ยาู่าในปัุบันไม่ไ้เป็นสมามลับ ๆ อย่ามาเฟียีนหรืออิาลี แม้ว่าแนวทาารำเนินีวิอพวยาู่าะแ่าาพลเมือโยทั่ว ๆ ไปอย่าเห็นไ้ั วามเหย่อหยิ่และท่าทาหยาบระ้าอพวยาู่านั้น็ยัแ่าอย่าเห็นไ้ัาาวี่ปุ่นที่มีท่าทาสบเสี่ยมและไม่อวีในารำเนินารทำธุริอน
ในบารั้ยาู่า็ะแ่ัวเหมือนนปิทั่วไป แ่เมื่อมีวามำเป็นพวเา็ะโว์รอยสัเพื่อบ่บอสััที่ัวเออยู่ ในบารั้พวเายัสวมเ็มลัเรื่อหมายบนอเสื้อนออพวเานถึปัุบันนี้ รายไ้หลัอยาู่านั้นมาาารเรีย่าุ้มรอในแหล่าร้า สถานบันเทิ ย่านโสเภี ทั้นี้เนื่อมาาธุริเหล่านี้เป็นธุริที่ยา่อารอวาม่วยเหลือาำรว และำรวี่ปุ่นเอ็ลัเลใที่ะเ้าไปยุ่เี่ยวับิารภายในสัม เ่น แหล่็อปปิ้ โรเรียนหรือมหาวิทยาลัย และย่านลาืน้วย
ในปัุบันนี้ยาู่าลายเป็นลุ่มที่รัษาเอาวิถีามูไรไว้อย่าเหนียวแน่นที่สุ ในลุ่มอพวเายัมีลัษะเิม ๆ ที่เยเป็นอามูไรหลเหลือยู่ พวเาใ้าบ ทำัวให้่าออไปานปิ และถือเรื่อศัิ์ศรีเป็นอย่ายิ่ ารลโทษอยาู่าือ ารัปลายนิ้ว ึ่ถือว่าเป็นารใ้วามผิที่นเอ่อ ารัปลายนิ้ว้อยะทำให้ไม่สามารถับาบไ้ถนั ทำให้้อเป็นนที่อยพึ่พาารปป้อาผู้อื่นึ่ถือว่าเสื่อมเสียเียริ[9] และยาู่าสามารถทำผิหมายไ้หลาย ๆ อย่า ไม่ว่าะเป็นาร้าประเวี เ็บ่าุ้มรอ ้ายาเสพย์ิ ่มู่รรโ แ่ยาู่าะไม่ทำารปล้นทรัพย์เ็า เนื่อาเป็นารระทำอโรึ่ทำให้เสียเียริ ลัษะเพาะหลาย ๆ อย่าอยาู่าไ้ถูนำไปทำเป็นละรอยู่เสมอ ๆ และไ้รับวามนิยมในประเทศี่ปุ่น
[1]Wikipedia. "hara-kiri" Seppuku (Online). Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Seppuku (Access date: 4 February 2552)
[2]_______. "hara-kiri" Suicide in Japan (Online). Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Suicide_in_Japan (Access date: 10 February 2552)
[3]อรรถัร สัยานุรัษ์. Japanization. (รุเทพฯ: สำนัพิมพ์ Open Books, 2548): หน้า 147
[4]เรื่อเียวัน, หน้า 148-149
[5]เรื่อเียวัน, หน้า 132-133
[6]เรื่อเียวัน, หน้า 154-155
[7]Wikipedia. "hara-kiri" Seppuku (Online).
[8]วิิพีเีย. "ยาู่า" ยาู่า (ออนไลน์). สืบ้นา: http://th.wikipedia.org/wiki/yakusa (วันที่สืบ้น: 2 ุมภาพันธ์ 2552)
[9]Wikipedia. "hara-kiri" Seppuku (Online).
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น