พัฒนาการของยุโรปสมัยกลาง

ลำดับตอนที่ #2 : 2) การเมือง เศรษฐกิจ และสังคมของยุโรปสมัยกลาง

การเมือง เศรษฐกิจ และสังคมของยุโรปสมัยกลาง

หลังการล่มสลายของจักรวรรดิโรมันตะวันตก การเมือง เศรษฐกิจ และสังคมของยุโรปตะวันตกเต็มไปด้วยความวุ่นวาย แต่เป็นช่วงเวลาของการสร้างอารยธรรมใหม่ขึ้น มีความแตกต่างจากอารยธรรมสมัยโบราณ แบ่งออกเป็น 3 ระยะ

ยุโรปสมัยกลางตอนต้น

เป็นยุคแห่งความยุ่งยากซึ่งบางครั้งถูกเรียกว่าเป็นยุคมืด (Dark Age)จักรวรรดิโรมันตะวันตกอยู่ในสภาพที่ป่าเถื่อนสงครามและความเดือดร้อนมี อยู่ทุกหย่อมหญ้า

 

ด้านการเมือง

เผ่าเยอรมันได้ตั้งอาณาจักรปกครองส่วนต่างๆของโรมัน ได้แก่

1.) ชนเผ่าแฟรงก์

2.) ชนเผ่าออสโตรกอท

3.) ชนเผ่าลอมบาร์ด

4.) ชนเผ่าแองโกล-แซกซัน

5.) ชนเผ่าเบอร์กันเดียน

6.) ชนเผ่าวิสิกอธ

7.) ชนเผ่าแวนดัล

หลังจากจักรพรรดิชาร์ลเลอ-มาญสิ้นพระชนม์ จักรวรรดิก็เริ่มแตกแยกจนในที่สุด จักรวรรดิถูกแบ่งแยกเป็น 3 ส่วน ซึ่งพัฒนามาเป็นอาณาจักรฝรั่งเศส เยอรมันและอิตาลีในเวลาต่อมา ขุนนางท้องถิ่นมีอำนาจมากขึ้นเรื่อยๆจนสามารถแยกดินแดนออกเป็นแคว้น นำไปสู่การปกครองระบบศักดินาสวามิภักดิ์ในช่วงต่อมา

 

ระบอบแมนเนอร์

เป็นระบบการปกครองในฟิวดัล เจ้าหน้าที่ในเขตปกครองแต่ละครอบครัวทำกินจะขยายหรือโยกย้ายไม่ได้ ถ้าเจ้าของที่ดิน (Lord) ไม่สั่ง

ชนชั้นในแมนเนอร์สามารถแบ่งได้ดังนี้

1.ชนชั้นขุนนางหรือเจ้าของแมนเนอร์

2.ชนชั้นไพร่

3.ชนชั้นเสรีชน

 

ด้านเศรษฐกิจ

เกษตรกรรมมีความสำคัญต่อจักรวรรดิเป็นอย่างมาก ดังนั้นเกษตรกรจึงมีความสำคัญและได้รับความคุ้มครองจากรัฐ

การเพาะปลูกในแมนเนอร์มีวิธีการเพาะปลูก 2 วิธีการ คือ

1.ระบบนา 2 ทุ่ง

2.ระบบนา 3 ทุ่ง

 

ด้านสังคม

สังคมในช่วงเวลาสมัยกลางตอนต้นมีความวุ่นวายมาก ขาดระเบียบวินัยและความมั่นคง สังคมเมืองแทบล่มสลายในช่วงเวลานี้คริสต์ศาสนาได้เข้ามามีบทบาทสำคัญต่อการดำรงชีวิตของคนในยุคกลางตั้งแต่เกิดจนถึงสิ้นชีวิตศาสนจักรจึงทำหน้าที่แทนจักรวรรดิโรมันในการยึดเหนี่ยวประชาชนยุโรปไว้   และรักษาวัฒนธรรมความเจริญต่างๆสืบต่อมา

 

ยุโรปสมัยกลางตอนปลาย

ช่วงเวลานี้เป็นช่วงระยะเวลาของการเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเป็นสมัยใหม่ ทั้งด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม ศาสนาถูกลดบทบาทลง มีความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในดินแดนต่างๆ ได้แก่ ความเสื่อมของจักรวรรดิโรมันอันศักสิทธิ์ และการเกิดของรัฐชาติในฝรั่งเศส อังกฤษ และสเปน

ด้านการเมือง

ความเสื่อมของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ จักรวรรดิโรมันอันศักสิทธิ์จึงกลายเป็นเพียงสัญลักษณ์ทางการเมืองของดินแดนเยอรมนีเท่านั้น การเกิดขึ้นของรัฐชาติเปิดโอกาสให้กษัตริย์สามารถรวบรวมอำนาจและก่อตั้งรัฐชาติขึ้นมา

“วิกฤติกาลของปลายสมัยกลางของยุโรป ”(Crisis of the Late Middle Ages) บางครั้งก็เรียกว่า“กบฏชาวนา”(Peasant revolt) ที่เป็นการปฏิวัติของชุมชนที่ครอบคลุมอย่างกว้างไม่เฉพาะแต่เกษตรกรหรือชาวนา สาเหตุสำคัญห้าสาเหตุที่ทำให้เกิดการก่อความไม่สงบก็ได้แก่ 1) ช่องว่างที่เพิ่มขึ้นระหว่างคนจนและคนรวย, 2) รายได้ที่ลดลงของผู้มีฐานะดี, 3) ภาวะเงินเฟ้อและภาษีที่เพิ่มขึ้น, 4) วิกฤติกาลภายนอกที่รวมทั้งความอดอยาก, โรคระบาด และสงคราม และ 5) ความกดดันจากสถาบันศาสนา

ด้านเศรษฐกิจ

การค้าจึงเริ่มฟื้นตัวขึ้นในยุโรปตะวันตกพ่อค้าเริ่มเดินทางค้าขายระหว่างแหล่งการค้าต่างๆ มีการสร้างถนนหนทางและสะพาน  การค้าทางทะเลก็ก้าวหน้าควบคู่ไปกับการค้าทางบก  มีการตั้งศูนย์กลางการค้าในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทะเลเหนือ และทะเลบอลติค  สินค้าต่างประเทศหลั่งไหลเข้ามาในยุโรป เช่น ผ้าไหม ข้าว ผลมะเดื่อ ฝ้าย เครื่องเทศ และสินค้าฟุ่มเฟือยต่างๆทำให้การค้าขยายตัวอย่างรวดเร็ว  ความ เจริญรุ่งเรืองทางการค้าทำให้บรรดาพ่อค้ามั่งคั่งร่ำรวย มีอำนาจในทางเศรษฐกิจ มีบทบาททางสังคม และสามารถขยายอำนาจของตนสู่การเมือง  

ด้านสังคม

เกิดลักษณะของสังคมเปลี่ยนแปลงไป คือ

1) ระบบสังคมแบบฟิลดัลเสื่อมสลายลง

2) ชนชั้นกลางขึ้นมามีอำนาจแทนที่ชนชั้นขุนนาง

3) เกิดขบวนการนักวิชาการสายมนุษยนิยม