Biology for High School Student

ลำดับตอนที่ #6 : Unit 2 : The Chemistry of life (Part III)

Lipid

   
    # lipid เป็นสารชีวโมเลกุลที่ไม่ได้มีลักษณะเป็น Polymer
    # lipid หมายถึง สารชีวโมเลกุลที่ไม่ละลายน้ำ
    # การจัด lipid จะใช้คุณสมบัติทางกายภาพเป็นตัวจัด ไม่ใช่คุณสมบัติทางเคมีเหมอืนโปรตีนและคาร์โบไฮเดรต
    # Lipid แบ่งได้ 4 ประเภทคือ Simple lipid, Wax, Phospholipid และ Steroid

1.Simple Lipid

    - ประกอบด้วย Fatty acid จับกับ Glycerol (Alcohol ที่มีหมู่ OH 3 หมู่)
    - Glycerol 1 molecule จะสามารถจับ Fatty acid ได้ 3 molecule สร้างพันธะ Ester เป็นปฏิกิริยา Dehydration

 

Fatty acid

กรดไขมันคือ กรดอินทรีย์ที่มี C-atom ตั้งแต่ 4 ไปจนถึง 36

แบ่งเป็น 2 ชนิค คือ - กรดไขมันอิ่มตัว (Saturated fatty acid)
                        - กรดไขมันอิ่มตัว (Unsaturated fatty acid)

 

    # การเกิดกลิ่นหืนของกรดไขมันไม่อิ่มตัว เนื่องจากพันธะคู่ทำปฏิกิริยากับออกซิเจนในอากาศทำให้เกิดสารประกอบพวก Ketone ที่มีกลิ่นเฉพาะตัว
    # การป้องกันการเกิดกลิ่นหืนสามารถทำได้โดยใช้สาร Antioxidant
        - Vitamine E
        - Vitamine C
        - -carotene (Provitamine A)
    # กรดไขมันไม่อิ่มตัวเป็นองค์ประกอบของ Cell membrane ดังนั้นจึงอาจถูกออกซิเจนทำลายได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งเซลล์เม็ดเลือดแดง ดังนั้น Vitamine A,C,E จึงช้วยป้องกันการแตกของเยื่อหุ้มเซลล์

กรดไขมัน แบ่งได้เป็น
    - กรดไขมันจำเป็น    ซึ่งร่างกายจำเป็นต้องได้รับจากอาหารซึ่งเป็นกรดไขมันไม่อิ่มตัว
ได้แก่ Linoleic acid, Linolenic acid และ Arachidonic acid
    - กรดไขมันไม่จำเป็น เป็นกรดไขมันที่ร่างกายสามารถสร้างได้อย่างเพียงพอ
ได้แก่ Lauric acid, Myristic acid, Stearic acid และ Plamitic acid

  

2.Wax

    - ประกอบด้วย Fatty acid แต่ไปจับกับ Alcohol ตัวอื่นที่ไม่ใช่ Glycerol
    - Alcohol มักจะมีขนาดใหญ่เช่น Triacontanol ทำให้ขนาดของโมเลกุลใหญ่มาก จึงทำให้ Wax มักเป็นของแข็ง
    
ตัวอย่าง :    Bee wax : Triacontanoylpalmitate
                  Ear wax : ขี้หู ช่วยป้องกันและฆ่าเชื้อในช่่องหู
                  Spermaceti oil : ไขวาฬ ใช้ทำโลชั่น ขี้ผึ้งทาผิวและสารขัดมัน
                  Cutin : เคลือบผิวใบของพืช ป้องไม่ให้น้ำซึมเข้าผิวใบ

   

3.Phospholipid

# โครงสร้างคล้ายคลึงกับ Simple lipid แตกต่างกันตรงที่
    - มีกรดไขมันมาจับเพียง 2 โมเลกุล
    - อีกตำแหน่งนั้นจะมี PO43- มาจับแทนและจะมีโซ่ต่อจากหมู่ PO43-
# Phosphadic acid เป็นองค์ประกอบหลักของ Phospholipid bilayer ซึ่งเรียงตัว2ชั้น
# Phosphatidylcholine(Lectin) เป็นสารลดแรงตึงผิวในปอด(Lecithin) ขณะที่ปอดหดตัว

โครงสร้างของ Phospholipid
    - โครงสร้างส่วนที่มีขั้ว : Phosphate    เป็น polar head
    - โครงสร้างส่วนที่ไม่มีขั้ว : Fatty acid    เป็น Non-polar head

 

 

4.Steroid

    - ที่มีหน่วยพื้นฐานเป็น Steroid ring (Perhydrocyclopentanophrenanthrene ring)
    -ไม่มีกรดไขมันเป็นองค์ประกอบในโมเลกุล

 

อนุพันธ์ุของ Steroid (Steroid derivatives)

# Cholesterol

    - พบเฉพาะไขมันสัตว์ (สมองและไข่แดง)
    - องค์ประกอบของเยื่อหุ้มเซลล์
    - สารตั้งต้นการสร้างเกลือน้ำดี
    - ทำปฏิกิริยากับ UV สร้าง Vitamin D
    - สะสมมากๆจะเกิดการอุดตันในหลอดเลือด

# Steroid hormone

    - ฮอร์โมนจากต่อมหวกไตชั้นนอก (Adrenal Cortex)
    - ฮอร์โมนเพศ (Gonad)

:::  อ่านต่อใน Unit 2 : The Chemistry of life (Part IV) :::