ลำดับตอนที่ #4
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #4 : เซลล์ของสิ่งมีชีวิต
เลล์และทฤษีเลล์
เลล์ ือหน่วยอสิ่มีีวิ
เลล์ส่วนให่มีนาเล็ไม่สามารถมอ้วยาเปล่า ้อใ้ล้อุลทรรศน์ส่อู
เลล์นาให่ที่มอเห็น้วยาเปล่าัเน เ่น เลล์ไ่ โยเพาะเลล์ไ่อสัว์เลื้อยลาน และสัว์ปี
รูปร่าอเลล์ะแ่าไปามนิ และหน้าที่
ทฤษีเลล์
- ั้ึ้นโย เทโออร์ วันน์ และ มัทิอัส ยาบไลเน
- ทฤษีเลล์ 3 ประาร
1.สิ่มีีวิอาะมีเลล์เียว หรือหลายเลล์ และภายในเลล์มีสานพันธุรรมและมีระบวนาร metabolim ทำให้สิ่มีีวิำรีวิอยู่ไ้
2. เลล์เป็นห่วยพื้นานที่เส็ที่สุอสิ่มีีวิที่มีารัระบบารทำานภายในเลล์ และโรสร้าเลล์
3.เลล์่าๆ มีำเนิมาาเลล์เริ่มแรโยารแบ่เลล์าเลล์เิม
นิอเลล์
แบ่ามลัษะอนิวเลียสไ้ 2 นิ ือ
1.เลล์โพราริโอ (prokaryotic cell)
- ไม่มีเยื่ยหุ้มนิวเลียส
- นิวเลียสประอบ้วย โรโมโมเพียเส้นเียว มีลัษะเป็นรูปวแหวน
- เลล์นินี้มีแ่นิวเลียส ไรโบโม ไโทพลาสึม และเยื่อหุ้มเลล์
- ไ้แ่ เลล์อพวแบทีเรีย และสาหร่ายสีเียวแมน้ำเิน
2.เลล์ยูาริโอ (eukaryotic cell)
- มีเยื้อหุ้มนิวเลียส
- สารพันธุรรม หรือโรโมโมบรรุอยู่ไหนนิวเลียส
- ไ้แ่ เลล์อสิ่มีีวิทั่วไป เ่น รา โพรโทัว สาหร่ายอื่นๆ พื สัว์
โรสร้าอเลล์ที่ศึษา้วยล้อุลทรรศน์อิเล็รอน
เลล์ทั่วไป นา รูปร่า และหน้าที่แ่าันอย่าไร็าม พื้นานภายใน็ะไม่่าัน
โพรโทพลาสึม (protoplasm)
- เป็นส่วนอเลล์ที่อยู่ภายในเยื่อหุ้มเลล์ทั้หม
- ประอบ้วยธาล้ายลึัน 4 ธาุหลั ือ C H O N ึ่รวมันถึร้อยละ 90 ส่วนธาุที่มีน้อยือ Cu Zn Al Co Mn Mo B
- ธาุ่าๆเหล่านี้ะรวมัวเป็นสารประอบ่าๆ มีารัารทำานอย่าับ้อน ทำให้เินระบวนาร metabolim
- โพรโทพลาสึมประอบ้วย 2 ส่วน ือ
1.นิวเลียส (nucleus)
- พบโย รอเบิร์ บราวน์ นัพฤษศาสร์าวอัฤษ เมื่อปี .ศ.1831
- มีลัษะเป็น้อนทึบแสอยู่บริเวลาๆเลล์ หรือ่อนไป้านใ้านหนึ่อเลล์
- เลล์ทั่วไปมี 1 นิวเลียส พารามีเียมมี 2 นิวเลียส เลล์ล้ามเนื้อลาย เลล์เวสเล ที่เี่ยว้อับารผลิลาเท์สูในพืั้นสู และราที่เส้นใยไม่มีผนัั้นะมีหลายนิวเลียส เลล์เม็เลือแอสัว์เลี่ยลู้วยนม และเลล์ีฟทิวบ์อโฟลเอมที่แ่เ็มที่ะไม่มีนิวเลียส
- เป็นที่อยู่อสารพันธุรรม มีหน้าที่วบุมารทำานอเลล์ โยทำานร่วมับไโทพลาสึม
โรสร้าอนิวเลียส มี 3 ส่วน ือ
1) เยื่อหุ้มนิวเลียส (nuclear membrane)
- เป็นเยื่อบาๆ 2 ั้น เรีย้อนัน
- มีรู nuclear pore หรือ annulus มามาย ทำหน้าที่เป็นทาผ่านอสารระว่านิวเลียสับไโทพลาสึม
- มีลัษะเป็นเยื่อเลือผ่าน
- นิวเลียสั้นนอิ่อับเอนโพลาสมิ เริูลัม และมีไรโบโมมาเาะ เพื่อทำหน้าที่ลำเลียสาร
2) โรมาทิน (chromatin)
- เป็นส่วนอนิวเลียสที่ย้อมิสี
- เป็นเส้นใยเล็ๆ พันเป็นร่าแหเรียร่าแหโรมาทิน โยประอบ้วยโปรีนหลายนิ
- DNA ในารย้อมิสีโรมาทินะิสีแ่าัน ส่วนที่ิสีเ้มะไม่มีีน หรือมีน้อยและไม่ทำาน เรีย heterochomatin ย้อมิสีา เรีย euchromatin เป็นที่อยู่อีน
- ในะำลัแบ่ัว ะหวั้นะมีลัษะเป็นแท่เรียโรโมโม
- โรโมโมะำลอัวเอเป็นเส้นู่เรีย โรมาทิ
- โรโมโมอสิ่มีีวิแ่ละนิมีำนวนแน่นอน
- โรโมโม มีหน้าทีวบุมิรรม่าๆภายในเลล์ แบะวบุมารถ่ายทอลัษะทาพันธุรรม
3) นิวลีโอลัส (nucleolus)
- พบโยฟอนานา .ศ. 1781
- เป็น้อนทึบ
- พบเพาะในเลล์ยูาริโอ
- เลล์อสุิ เลล์เม็เลือแที่เริเ็มที่อสัว์เลี้ยลู้วยนม และเลล์ไฟเบอร์อล้ามเนื้อ ะไม่มีนิวลีโอลัส
- นิวลีโอลัสประอบ้วย โปรีนเป็นนิฟอสโฟโปรีน และไม่พบโปรีนฮีสโนเลย
- เลล์ที่มีิรรมสู ะมีนิวลีโอลัสให่
- มีหน้าที่สัเราะห์ RNA นิ่าๆ นำออมาทารูอเยื่อหุ้มนิวเลียส เพื่อสร้าเป็นไรโบโม
2.ไโทพลาสึม (cytoplasm)
- ออร์แเนลล์ (organelle) เป็นส่วนที่มีีวิ ทำหน้าที่ล้ายับอวัยวะอเลล์ แบ่เป็นมีเยื่อหุ้มับไม่มีเยื่อหุ้ม
ออร์แแนลล์ที่มีเยื่อหุ้ม (membrane bounded organelle)
1) ไมโทอนเรีย (mitochondria)
- พบโย อลลิเอร์
- แหล่พลัานเลล์
- มีนาเส้นผ่านศูนย์ลา 0.2-1 ไมรอน และยาว 5-7 ไมรอน
- ประอบ้วยสารโปรีนร้อยละ 60 -65 และลิพิร้อยละ 35-40
- มีเยื้อหุ้ม 2 ั้น ั้นนอเป็นผิวเรียบ หนาประมา 60-70 อัสรอม เยื่อั้นในพับเ้า้านในเรียว่า ริสี (cristae) มีวามหนาประมา 60-80 อัสรอม
- ภายในไมโทอนเรีย มีอเหลวหลายนิเรียว่า matrix ยัมีเอนไม์ที่เี่ยว้อับวััรเรบส์ใน matrix อี้วย
- พบเอนไม์ในระบบนส่อิเล็รอนที่รีสี
- พบเอนไม์ในารสัเราะห์ DNA และ สัเราะห์ RNA และโปรีนไ้
- มีำนวนไม่แน่นอน ถ้าเลล์นินั้นิรรมเยอะ็ะมีมา
2) เอนโพลาสมิ เริูลัม (endoplasmic reticulum : ER)
- โรานผลิและลำเลียสาร
- ประอบ้วยโรสร้าระบบท่อที่มีารเื่อมประสานันทั้เลล์
- ส่วนอท่อิ่อับเยื่อหุ้มนิวเลียส และอลิบี
- ภายในมีอเหลว เรีย hyaloplasm
- เป็น 2 นิ ือ
2.1) rough endoplasmic reticulum : SER
- โรานผลิและลำเลียโปรีน
- มีไรโบโมมาเาะผิว้านนอ หน้าที่ือ ารสัเราะห์โปรีนาไรโบโม แล้วลำเลียสารึ่ไ้แ่โปรีน
2.2) smooth endoplasmic reticulum : RER
- โรานผลิ และลำเลียไมัน และสเอรอย์
- ไม่มีไรโบโมเาะ
- มีหน้าที่ลำเลียสาร่าๆ
- ในับ่วยำัสารพิษ
3) อิบอี (Golgi body)
- แหล่รวบรวมและนส่สารออนอเลล์ ส่วนให่เป็นโปรีน
- มีรูปร่าเป็นถุแบนๆ หรือเป็นท่อเรีย้อนันเป็นั้นๆ มีำนวนไม่แน่นอน
- พบในสัว์มีระูสันหลัมาว่าในสัว์ไม่มีระูสันหลั
4) ไลโโม (lysosome)
- ผู้นส่เอนไม์
- มีเยื่อหุ้มั้นเียว
- พบโย ริสเียน เอ ูฟ
- รูปร่าลมเส้นผ่านศูนย์ลา 0.15 - 0.8 ไมรอน
- พบเพาะในสัว์
- พบมาในฟาโไทิเลล์ เ่น เลล์เม็เลือาว และเลล์ในระบบเริูโลเอนโทีเลียม เ่น ับ ม้าม
- พบไลโโมำนวนมาในเลล์สลาัวัวเอ เ่น ในเลล์หาอลูออ
- ไลโโมมีเอนไม์หลายนิ ึสามารถย่อยสลายสาร่าๆในเลล์ไ้ี
- หน้าที่สำั ือ
4.1) ย่อยสลายอนุภา และโมเลุลอสารอาหารภายในเลล์
4.2) ทำลายเื่อโร และสิ่แปลปลอม
4.3) ทำลายเลล์ที่ายแล้ว
4.4) ย่อยสลายโรสร้า่าๆ อเลล์ เมื่อมีารเปลี่ยนแปล
5) แวิวโอล (vacuole)
- ถุบรรุสาร
- ถุเมมเบรนเรียว่า โทโนพลาส์
- ภายในสาร่าๆ บรรุอยู่
- ะพบในเลล์พื หรือสัว์ั้น่ำ สัว์ั้นสูไม่่อยพบ
- แบ่เป็น 3 นิ ือ
5.1) sap vacuole
- พบเพาะในพื
- ภายในมีอเพลวบรรุอยู่ ส่วนให่เป็นน้ำ
- ะมีนาเล็ รูปร่าลม ถ้าแ่ัว ะให่เือบเ็มเลล์
5.2) food vacuole
- พบในโพรโทัวพวอะมีบา และพวมีนีเลีย
- พบในเลล์เม็เลือาว และฟาโไทิ เลล์
- เิาารนำอาหารเ้าสู่เลล์ หรือินแบบฟาโไโทิส
5.3) contractile vacuole
- พบในโพรโทัวน้ำืหลายนิ เ่น อะมีบา พารามีเียม
- ับถ่ายน้ำที่มาเินไป และอเสียที่ละลายน้ำออนอเลล์
- วบุมสมุลน้ำ
6) พลาสิ (plastid)
- เม็สีในเลล์
- พบไ้ในเลล์พื และเลล์สาหร่าย ยเว้นสาหร่ายสีเียวแมนำเิน
- ในโพรโทัว พบเพาะพวที่มีแส้ เ่น ยูลีนา วอลวอ์ เป็น้น
- พลาสิแบ่เป็น 3 นิ ือ
6.1) leucoplast
- ผู้สะสมเม็แป้
- ไม่มีสี
- พบามเลล์ผิวใบ และเนื้อเยื่อสะสมแป้ และโปรีน
6.2) chromoplast
- ผู้มีสีสใส
- เป็นพลาสิที่มีรวัถุสีอื่นๆ นอาสีเียว เ่น าโรทีน ให้สีส้ม และแ แนโทฟีลล์ ให้สีเหลือ และสีน้ำาล โรโมพลาส บในผลไม้สุ
6.3) chloroplast
- ผู้สร้าอาหาร และ๊าออิเน
- มีสีเียว
- ส่วนให่เป็นสารพวลอฟิลล์ภายในลอพลาส์
- ประอบ้วยส่วนที่เป็นอเหลว เรีย สโรมา มีเอนไม์ที่เี่ยวับารสัเราะห์้วยแสแบบไม่้อใ้แส
- มี DNA RNA และไรโบโม และเอนไม์หลายนิปะปนันอยู่อีส่วนหนึ่เป็นเยื่อ้อนัน เรีย รานา
- ระหว่ารานาะมีเมมเบรน้เื่อมให้รานาิ่อถึัน เรีย อินเอร์รานา
- ทั้รานา และอินเอร์รานาเป็นที่อยู่อลอฟิลล์ รวัถุอื่นๆ และเอนไม์ที่เี่ยว้อับารสัเราะห์้วยแสแบบที่้อใ้แสบรรุอยู่
- หน้าที่อลอพลาส์ือ ารสัเราะห์้วยแส โยแสสีแ และแสสีน้ำเินเหมาะ่อารสัเราะห์้วยแสมาที่สุ
ออแเนลล์ที่ไม่มีเยื่อหุ้ม (nonmembrane bounded organelle)
1) ribosome
- แหล่สร้าโปรีน
- ประอบ้วยสารเมี 2 นิ ือ รไรโบนิวลีอี ับโปรีน อยู่รวมันเรีย ไรโบนิวลีโอโปรีน
- เป็นนิ rRNA ร้อยละ85 อทั้หม
- ส่วนโปรีนะแ่าไปามิอสิ่มีีวิ
- ไรโบโมประอบ้วย 2 หน่วยย่อย ึ่มีนา่าัน เรียาวามเร็วาระอน
เมื่อนำ 60S และ 40S ไปปั่นหน่วยย่อยะรวมันเป็นหน่วยให่ไ้ 80S พบในเลล์ยูาริโอ
เมื่อนำ 50S และ 30S ไปปั่นหน่วยย่อยะรวมันเป็นหน่วยให่ไ้ 70S พบในเลล์โปราริโอ
2) เนทริโอล (cemtriole)
- โรสร้าที่ทำให้โรมาทิแยออาัน
- เนทริโอลมีลัษะล้ายทรระบอ 2 อันั้าัน
- พบในเพาะในสัว์ และโพรทิส์บานิ
- มีหน้าที่เี่ยวับารแบ่เลล์
- เนทริโอลแ่ละอันะประอบ้วยุอไมโรทูบูล ึ่เป็นหลอเล็ๆ 9 ุ แ่ละุมี 3 ับไฟเบอร์ รลาไม่มีไมโรทูบูลึเรียารเรียแบบ 9+0 มี DNA และ RNA เป็นอัวเอ ึสามารถำลอัวเอ และสร้าโปรีนมาใ้เอไ้
- ไมโรทูบูลยัพบในนีเลีย และแฟลเลลัม ึ่มีารเรียัวแบบ 9+2 โยวนอประอบ้วย ไมโรทูบูล 9 ุ แ่ละุมี 2 ับไฟเบอร์ และ้านในมี 2 ุ แ่ละุมี 1 ับไฟเบอร์ ส่วนเบัลบอีอีเลีย และแฟลเลลัม ะเรียแบบ 9+0 าเทียมออะมีบาะเรียัวเป็นรูป้นหอยมีำนวนไม่แน่นอน
- ไมโรทิวบูลมีหน้าที่ือ เี่ยว้อับารลำเลียสารในเลล์ ให้วามแ็แรแ่เลล์ และโรสร้าอื่น เี่บวับารเลื่อนที่
3) ไโทสเเลอน (cytoskeleton)
- โรสร้าที่้ำุนเลล์
- เป็นเส้นใยโปรีนที่เื่อมโยเป็นร่าแหเพื่อ้ำุนเลล์ แลพเป็นที่ยึเาะอออร์แเนลล์ ลำเลียออร์แเนลล์ให้เลื่อนที่ภายในเลล์ เรียว่า ไโริส
- แบ่ไ้ 3 นิ ือ
3.1) microfilament
- ผู้ทำหน้าที่ให้เิารเลื่อนที่อเลล์
- ประอบ้วยเส้นใยโปรีนที่มีนาศูนย์ ประมา 7 นาโนเมรเิาโปรีนแอทิน
- แอทิน มีรู)ร่าลม่อัน 2 สายพันบิเป็นเลียวล้ายสร้อยไ่มุ ึเรียว่าแอทินฟิลาเมนท์
- ทำหน้าที่อเลล์ทำหน้าที่เี่ยวับารเลื่อนที่อเลล์ ยัทำหน้าที่้ำุนโรสร้าบาอย่าพบในไมโรวิไล
- ่วยไโทรพลาสึมแบ่ออเป็น 2 ส่วน ในารแบ่เลล์
3.2) microtnbule
- ผู้ลำเลียออร์แเนลล์ในเลล์ ทำให้เิหมุนเวียนสาร่าๆภายในเลล์
- เิาโปรีนที่เรียว่าทูบูลิน เรีย่อันเป็นสาย
- มีลัษะลว มีเส้นผ่านศูนย์ลา 25 นาโนเมร
- ไมโรทิวบูล เป็นโรสร้าอเส้นให่สปินเิล
- เมื่อเิารแบ่เลล์เป็นส่วนประอบอีเลีย และแฟลเลลัม
3.3) intermediate filament
- ผู้รูปร่าอเลล์เป็นเส้นใยที่ประอบ้วยหน่วยย่อย
- เรียีวเป็นสายยาวๆ 4 สายพันบิันเป็นเลียว
- มีนาเส้นผ่านศูนย์ลา ประมา 8-10 นาโนเมร
- อินเทอร์มิเียทฟิลาเมนท์ มี 8 ุัเรียัวเป็นร่าแหามลัษะรูปร่าเลล์
3. ส่วนที่ห่อหุ้มเลล์
- หมายถึ โรสร้าที่ห่อหุ้มโพรโทโมให้รูปอยู่ไ้ และแสอบเอเลล์
1) เยื่อหุ้มเลล์ (cell membrane)
- หนา 75 อัสรอม
- ประอบ้วยโปรีนร้อยละ 60 ลิพิ 40
- โปรส่วนให่เป็นที่รวมับาร์โบไฮเร (glycoprotein) และโปรีนเมือ (mucoprotein)
- ลิพิส่วนให่ะเป็นฟอสโฟลิพิ และอเลสเทอรอล
- ไมันเรียัวเป็น 2 ั้น หัน้านที่มีประุออ้านนอ หัน้านไม่มีประุเ้า้านใน
- โปรีนะแทรอยู่ในั้นอลิพิ และห่อหุ้มอยู่้านนอ
- ารเื่อม่ออสารมีทั้โปรีนับโปรีน และโปรีนับลิพิ
- เปลี่ยแปลไ้ึ้นอยู่ับสาร หรืออุหภูมิที่เี่ยว้อ
หน้าที่อเยื้อหุ้มเลล์
1.1) ห่อหุ้มส่วนอโพรโทพลาสึม
1.2) ่วยวบุมารเ้าอออสาร่า ระหว่าภายในเลล์และสิ่แวล้อม เรียว่าทีุสมบัิเป็น semipermeable membrane ึ่ะยินยิมให้สารบานิผ่าน
1.3) วาม่าศัย์ทาไฟฟ้าอภายใน และภายนอเลล์ มีวามสำัในารนำสารพวไออนเ้าออเลล์
1.4) เยื่อหุ้มเลล์ทำหน้าที่รับสัมผัสสาร
2) ผนัเลล์ (cell wall)
- อยู่นอเลล์
- ป้อัน ให้วามแ็แรแ่เลล์
-พลาสโมเสมาา เป็นสายใยอไโทพลาสึม ในเลล์หนึ่ที่ทะลุผ่านผนัเลล๋เื่อม่อับไโทพลาสึมออีเลล์หนึ่
- ในสัว์มีสารเลือบเลล์ เป็นสานพวไลโโปรีน ับาร์โบไฮเร ทำให้เลล์ำันไ้
- พวเห็ รา มีสารเลือบเลล์ หรือผนัเลล์เป็นสารไทิน ึ่เป็นสารพวเียวับเปลือุ้ และแมล
ารรัษาุลยภาพอเลล์
ลไารลำเลียสารผ่านเยื้อหุ้มเลล์มี 3 แบบ ือ
1. ารแพร่ (diffusion)
1) ารแพร่สารแบบธรรมา
- เลื่อนที่าุที่มีวามเ้ม้นสูไป่ำว่า
- เลื่อนที่ในทุทิศทุทา ทิศทาไม่แน่นอน
2) ออสโมิส (osmosis)
- ารแพร่อเหลวผ่านเยื่อบาๆ
- แพร่าบริเวที่เือาว่าไปที่มีวามเ้ม้นว่า
- ล่าวไ้ว่า ออสโมิสเป็นารแพร่อน้ำาารบริเวที่มีน้ำมาไปสู้ที่มีน้ำน้อยว่าโยผ่านเยื่อหุ้มเลล์
2.1) hypotonix solution
- สารละลายนอเลล์ที่มีวามเ้ม้นน้อยว่าในเลล์
2.2) isotonic solution
- สารละลายนอเลล์ที่มีวามเ้ม้นเท่าับเลล์
2.3) hypertonix solution
- สารละลายนอเลล์ที่มีวามเ้ม้นมาว่าเลล์
3) ารแพร่แบบฟาิลิเท
- เป็นารเลื่อนที่อสารผ่านเยื่อหุ้มเลล์โยอาศัยเาะไปับโปรีนที่เป็นัวพา
2. ารเลื่อนที่อสารโยระบวนารแอทิฟทรานสปอร์ (active transport)
- ารเลื่อนที่อสารที่ใ้พลัานเ้า่วย
3. สารนาให่เ้าสู้เลล์ไ้อย่าไร
- มี 2 แบบ ือ ารลำเลียสารนาให่ออาเลล์ (exocytosis) ารลำเลียสารนาให่เ้าสู่เลล์ (endocytosis)
1) เอโไโทีส
- ลำเลียสารโมเลุลให่ออาเลล์
- สาระถูส่ไปยัอลิบอี เพื่อเ็บในถุ เวสิเิล
- เวสิเิละเลื่อนที่มาที่ผิวเมื่อสัมผัสับเยื่อหุ้มเลล์ เยื่ออเวสิเิละรวมับเยื่อหุ้มเลล์
- ทำให้สารภายในเวสิเิลถูปล่อยออไปนอเลล์
2) เอนโไโทิส
- ลำเลียสารโมเลุลให่เ้าเลล์
- แบ่เป็น 3 วิธี ือ
2.1) pinocytosis
- นำสารโมเลุลใหย่ในรูปสารละลายเ้าเลล์
- เปลี่ยนลัษะอเยื่อหุ้มเลล์รุที่มีสารเ้า โยเว้าเ้าและโอบล้อม ทำให้เิถุเล็ๆ เรีย เวสิเิล
- เวสิเิละเลื่อนที่เ้าสู้ไโทพลาสึม
- เรียว่า ารื่มอเลล์
2.2) phagocytosis
- ล้าย้านบนแ่้อมีารยื่นาเทียม ออมาโอบล้อมอาหาร
- ลายเป็นถุหลุเ้าไปเป็น food vacuole
- พบในเลล์ออะมีบา เลล์เม็เลือาวบานิ
- เรียว่า ารินอเลล์
2.3) ารนำสารเ้าสู่เลล์โยอาศัยัวรับ
- เิึ้นโยมีัวรับ ะอยู่บนเยื่อหุ้มเลล์ ทำหน้าที่ับสารที่ะนำเ้ามา
- ัวรับ และสารที่นำเ้ามาะมีลัษะเพาะเาะ่อัน
- บริเวที่มีารนำเ้าะมีลัษะเว้าื่นๆ อล้ว็เว้ามาึ้น นส่วนที่เว้าหลุเ้าไปในเลล์
- เ่น ารนำสารำพวลิโพโปรีน
เหอ.... นึว่าะพิมพ์ไม่เสร็สะแล้ว เยอะมา ผมพิมพ์เอหมเพื่อะัเนื้อหาให้อ่าน่าย
ผมะสอบ สอวน. ีววิทยา เือนสิหานี้นะรับ หวัว่าผ่าน่ายหนึ่มาเอันนะรับ(ไม่รู้ผมะผ่านรึเปล่า 555)
เลล์ ือหน่วยอสิ่มีีวิ
เลล์ส่วนให่มีนาเล็ไม่สามารถมอ้วยาเปล่า ้อใ้ล้อุลทรรศน์ส่อู
เลล์นาให่ที่มอเห็น้วยาเปล่าัเน เ่น เลล์ไ่ โยเพาะเลล์ไ่อสัว์เลื้อยลาน และสัว์ปี
รูปร่าอเลล์ะแ่าไปามนิ และหน้าที่
ทฤษีเลล์
- ั้ึ้นโย เทโออร์ วันน์ และ มัทิอัส ยาบไลเน
- ทฤษีเลล์ 3 ประาร
1.สิ่มีีวิอาะมีเลล์เียว หรือหลายเลล์ และภายในเลล์มีสานพันธุรรมและมีระบวนาร metabolim ทำให้สิ่มีีวิำรีวิอยู่ไ้
2. เลล์เป็นห่วยพื้นานที่เส็ที่สุอสิ่มีีวิที่มีารัระบบารทำานภายในเลล์ และโรสร้าเลล์
3.เลล์่าๆ มีำเนิมาาเลล์เริ่มแรโยารแบ่เลล์าเลล์เิม
นิอเลล์
แบ่ามลัษะอนิวเลียสไ้ 2 นิ ือ
1.เลล์โพราริโอ (prokaryotic cell)
- ไม่มีเยื่ยหุ้มนิวเลียส
- นิวเลียสประอบ้วย โรโมโมเพียเส้นเียว มีลัษะเป็นรูปวแหวน
- เลล์นินี้มีแ่นิวเลียส ไรโบโม ไโทพลาสึม และเยื่อหุ้มเลล์
- ไ้แ่ เลล์อพวแบทีเรีย และสาหร่ายสีเียวแมน้ำเิน
2.เลล์ยูาริโอ (eukaryotic cell)
- มีเยื้อหุ้มนิวเลียส
- สารพันธุรรม หรือโรโมโมบรรุอยู่ไหนนิวเลียส
- ไ้แ่ เลล์อสิ่มีีวิทั่วไป เ่น รา โพรโทัว สาหร่ายอื่นๆ พื สัว์
โรสร้าอเลล์ที่ศึษา้วยล้อุลทรรศน์อิเล็รอน
เลล์ทั่วไป นา รูปร่า และหน้าที่แ่าันอย่าไร็าม พื้นานภายใน็ะไม่่าัน
โพรโทพลาสึม (protoplasm)
- เป็นส่วนอเลล์ที่อยู่ภายในเยื่อหุ้มเลล์ทั้หม
- ประอบ้วยธาล้ายลึัน 4 ธาุหลั ือ C H O N ึ่รวมันถึร้อยละ 90 ส่วนธาุที่มีน้อยือ Cu Zn Al Co Mn Mo B
- ธาุ่าๆเหล่านี้ะรวมัวเป็นสารประอบ่าๆ มีารัารทำานอย่าับ้อน ทำให้เินระบวนาร metabolim
- โพรโทพลาสึมประอบ้วย 2 ส่วน ือ
1.นิวเลียส (nucleus)
- พบโย รอเบิร์ บราวน์ นัพฤษศาสร์าวอัฤษ เมื่อปี .ศ.1831
- มีลัษะเป็น้อนทึบแสอยู่บริเวลาๆเลล์ หรือ่อนไป้านใ้านหนึ่อเลล์
- เลล์ทั่วไปมี 1 นิวเลียส พารามีเียมมี 2 นิวเลียส เลล์ล้ามเนื้อลาย เลล์เวสเล ที่เี่ยว้อับารผลิลาเท์สูในพืั้นสู และราที่เส้นใยไม่มีผนัั้นะมีหลายนิวเลียส เลล์เม็เลือแอสัว์เลี่ยลู้วยนม และเลล์ีฟทิวบ์อโฟลเอมที่แ่เ็มที่ะไม่มีนิวเลียส
- เป็นที่อยู่อสารพันธุรรม มีหน้าที่วบุมารทำานอเลล์ โยทำานร่วมับไโทพลาสึม
โรสร้าอนิวเลียส มี 3 ส่วน ือ
1) เยื่อหุ้มนิวเลียส (nuclear membrane)
- เป็นเยื่อบาๆ 2 ั้น เรีย้อนัน
- มีรู nuclear pore หรือ annulus มามาย ทำหน้าที่เป็นทาผ่านอสารระว่านิวเลียสับไโทพลาสึม
- มีลัษะเป็นเยื่อเลือผ่าน
- นิวเลียสั้นนอิ่อับเอนโพลาสมิ เริูลัม และมีไรโบโมมาเาะ เพื่อทำหน้าที่ลำเลียสาร
2) โรมาทิน (chromatin)
- เป็นส่วนอนิวเลียสที่ย้อมิสี
- เป็นเส้นใยเล็ๆ พันเป็นร่าแหเรียร่าแหโรมาทิน โยประอบ้วยโปรีนหลายนิ
- DNA ในารย้อมิสีโรมาทินะิสีแ่าัน ส่วนที่ิสีเ้มะไม่มีีน หรือมีน้อยและไม่ทำาน เรีย heterochomatin ย้อมิสีา เรีย euchromatin เป็นที่อยู่อีน
- ในะำลัแบ่ัว ะหวั้นะมีลัษะเป็นแท่เรียโรโมโม
- โรโมโมะำลอัวเอเป็นเส้นู่เรีย โรมาทิ
- โรโมโมอสิ่มีีวิแ่ละนิมีำนวนแน่นอน
- โรโมโม มีหน้าทีวบุมิรรม่าๆภายในเลล์ แบะวบุมารถ่ายทอลัษะทาพันธุรรม
3) นิวลีโอลัส (nucleolus)
- พบโยฟอนานา .ศ. 1781
- เป็น้อนทึบ
- พบเพาะในเลล์ยูาริโอ
- เลล์อสุิ เลล์เม็เลือแที่เริเ็มที่อสัว์เลี้ยลู้วยนม และเลล์ไฟเบอร์อล้ามเนื้อ ะไม่มีนิวลีโอลัส
- นิวลีโอลัสประอบ้วย โปรีนเป็นนิฟอสโฟโปรีน และไม่พบโปรีนฮีสโนเลย
- เลล์ที่มีิรรมสู ะมีนิวลีโอลัสให่
- มีหน้าที่สัเราะห์ RNA นิ่าๆ นำออมาทารูอเยื่อหุ้มนิวเลียส เพื่อสร้าเป็นไรโบโม
2.ไโทพลาสึม (cytoplasm)
- ออร์แเนลล์ (organelle) เป็นส่วนที่มีีวิ ทำหน้าที่ล้ายับอวัยวะอเลล์ แบ่เป็นมีเยื่อหุ้มับไม่มีเยื่อหุ้ม
ออร์แแนลล์ที่มีเยื่อหุ้ม (membrane bounded organelle)
1) ไมโทอนเรีย (mitochondria)
- พบโย อลลิเอร์
- แหล่พลัานเลล์
- มีนาเส้นผ่านศูนย์ลา 0.2-1 ไมรอน และยาว 5-7 ไมรอน
- ประอบ้วยสารโปรีนร้อยละ 60 -65 และลิพิร้อยละ 35-40
- มีเยื้อหุ้ม 2 ั้น ั้นนอเป็นผิวเรียบ หนาประมา 60-70 อัสรอม เยื่อั้นในพับเ้า้านในเรียว่า ริสี (cristae) มีวามหนาประมา 60-80 อัสรอม
- ภายในไมโทอนเรีย มีอเหลวหลายนิเรียว่า matrix ยัมีเอนไม์ที่เี่ยว้อับวััรเรบส์ใน matrix อี้วย
- พบเอนไม์ในระบบนส่อิเล็รอนที่รีสี
- พบเอนไม์ในารสัเราะห์ DNA และ สัเราะห์ RNA และโปรีนไ้
- มีำนวนไม่แน่นอน ถ้าเลล์นินั้นิรรมเยอะ็ะมีมา
2) เอนโพลาสมิ เริูลัม (endoplasmic reticulum : ER)
- โรานผลิและลำเลียสาร
- ประอบ้วยโรสร้าระบบท่อที่มีารเื่อมประสานันทั้เลล์
- ส่วนอท่อิ่อับเยื่อหุ้มนิวเลียส และอลิบี
- ภายในมีอเหลว เรีย hyaloplasm
- เป็น 2 นิ ือ
2.1) rough endoplasmic reticulum : SER
- โรานผลิและลำเลียโปรีน
- มีไรโบโมมาเาะผิว้านนอ หน้าที่ือ ารสัเราะห์โปรีนาไรโบโม แล้วลำเลียสารึ่ไ้แ่โปรีน
2.2) smooth endoplasmic reticulum : RER
- โรานผลิ และลำเลียไมัน และสเอรอย์
- ไม่มีไรโบโมเาะ
- มีหน้าที่ลำเลียสาร่าๆ
- ในับ่วยำัสารพิษ
3) อิบอี (Golgi body)
- แหล่รวบรวมและนส่สารออนอเลล์ ส่วนให่เป็นโปรีน
- มีรูปร่าเป็นถุแบนๆ หรือเป็นท่อเรีย้อนันเป็นั้นๆ มีำนวนไม่แน่นอน
- พบในสัว์มีระูสันหลัมาว่าในสัว์ไม่มีระูสันหลั
4) ไลโโม (lysosome)
- ผู้นส่เอนไม์
- มีเยื่อหุ้มั้นเียว
- พบโย ริสเียน เอ ูฟ
- รูปร่าลมเส้นผ่านศูนย์ลา 0.15 - 0.8 ไมรอน
- พบเพาะในสัว์
- พบมาในฟาโไทิเลล์ เ่น เลล์เม็เลือาว และเลล์ในระบบเริูโลเอนโทีเลียม เ่น ับ ม้าม
- พบไลโโมำนวนมาในเลล์สลาัวัวเอ เ่น ในเลล์หาอลูออ
- ไลโโมมีเอนไม์หลายนิ ึสามารถย่อยสลายสาร่าๆในเลล์ไ้ี
- หน้าที่สำั ือ
4.1) ย่อยสลายอนุภา และโมเลุลอสารอาหารภายในเลล์
4.2) ทำลายเื่อโร และสิ่แปลปลอม
4.3) ทำลายเลล์ที่ายแล้ว
4.4) ย่อยสลายโรสร้า่าๆ อเลล์ เมื่อมีารเปลี่ยนแปล
5) แวิวโอล (vacuole)
- ถุบรรุสาร
- ถุเมมเบรนเรียว่า โทโนพลาส์
- ภายในสาร่าๆ บรรุอยู่
- ะพบในเลล์พื หรือสัว์ั้น่ำ สัว์ั้นสูไม่่อยพบ
- แบ่เป็น 3 นิ ือ
5.1) sap vacuole
- พบเพาะในพื
- ภายในมีอเพลวบรรุอยู่ ส่วนให่เป็นน้ำ
- ะมีนาเล็ รูปร่าลม ถ้าแ่ัว ะให่เือบเ็มเลล์
5.2) food vacuole
- พบในโพรโทัวพวอะมีบา และพวมีนีเลีย
- พบในเลล์เม็เลือาว และฟาโไทิ เลล์
- เิาารนำอาหารเ้าสู่เลล์ หรือินแบบฟาโไโทิส
5.3) contractile vacuole
- พบในโพรโทัวน้ำืหลายนิ เ่น อะมีบา พารามีเียม
- ับถ่ายน้ำที่มาเินไป และอเสียที่ละลายน้ำออนอเลล์
- วบุมสมุลน้ำ
6) พลาสิ (plastid)
- เม็สีในเลล์
- พบไ้ในเลล์พื และเลล์สาหร่าย ยเว้นสาหร่ายสีเียวแมนำเิน
- ในโพรโทัว พบเพาะพวที่มีแส้ เ่น ยูลีนา วอลวอ์ เป็น้น
- พลาสิแบ่เป็น 3 นิ ือ
6.1) leucoplast
- ผู้สะสมเม็แป้
- ไม่มีสี
- พบามเลล์ผิวใบ และเนื้อเยื่อสะสมแป้ และโปรีน
6.2) chromoplast
- ผู้มีสีสใส
- เป็นพลาสิที่มีรวัถุสีอื่นๆ นอาสีเียว เ่น าโรทีน ให้สีส้ม และแ แนโทฟีลล์ ให้สีเหลือ และสีน้ำาล โรโมพลาส บในผลไม้สุ
6.3) chloroplast
- ผู้สร้าอาหาร และ๊าออิเน
- มีสีเียว
- ส่วนให่เป็นสารพวลอฟิลล์ภายในลอพลาส์
- ประอบ้วยส่วนที่เป็นอเหลว เรีย สโรมา มีเอนไม์ที่เี่ยวับารสัเราะห์้วยแสแบบไม่้อใ้แส
- มี DNA RNA และไรโบโม และเอนไม์หลายนิปะปนันอยู่อีส่วนหนึ่เป็นเยื่อ้อนัน เรีย รานา
- ระหว่ารานาะมีเมมเบรน้เื่อมให้รานาิ่อถึัน เรีย อินเอร์รานา
- ทั้รานา และอินเอร์รานาเป็นที่อยู่อลอฟิลล์ รวัถุอื่นๆ และเอนไม์ที่เี่ยว้อับารสัเราะห์้วยแสแบบที่้อใ้แสบรรุอยู่
- หน้าที่อลอพลาส์ือ ารสัเราะห์้วยแส โยแสสีแ และแสสีน้ำเินเหมาะ่อารสัเราะห์้วยแสมาที่สุ
ออแเนลล์ที่ไม่มีเยื่อหุ้ม (nonmembrane bounded organelle)
1) ribosome
- แหล่สร้าโปรีน
- ประอบ้วยสารเมี 2 นิ ือ รไรโบนิวลีอี ับโปรีน อยู่รวมันเรีย ไรโบนิวลีโอโปรีน
- เป็นนิ rRNA ร้อยละ85 อทั้หม
- ส่วนโปรีนะแ่าไปามิอสิ่มีีวิ
- ไรโบโมประอบ้วย 2 หน่วยย่อย ึ่มีนา่าัน เรียาวามเร็วาระอน
เมื่อนำ 60S และ 40S ไปปั่นหน่วยย่อยะรวมันเป็นหน่วยให่ไ้ 80S พบในเลล์ยูาริโอ
เมื่อนำ 50S และ 30S ไปปั่นหน่วยย่อยะรวมันเป็นหน่วยให่ไ้ 70S พบในเลล์โปราริโอ
2) เนทริโอล (cemtriole)
- โรสร้าที่ทำให้โรมาทิแยออาัน
- เนทริโอลมีลัษะล้ายทรระบอ 2 อันั้าัน
- พบในเพาะในสัว์ และโพรทิส์บานิ
- มีหน้าที่เี่ยวับารแบ่เลล์
- เนทริโอลแ่ละอันะประอบ้วยุอไมโรทูบูล ึ่เป็นหลอเล็ๆ 9 ุ แ่ละุมี 3 ับไฟเบอร์ รลาไม่มีไมโรทูบูลึเรียารเรียแบบ 9+0 มี DNA และ RNA เป็นอัวเอ ึสามารถำลอัวเอ และสร้าโปรีนมาใ้เอไ้
- ไมโรทูบูลยัพบในนีเลีย และแฟลเลลัม ึ่มีารเรียัวแบบ 9+2 โยวนอประอบ้วย ไมโรทูบูล 9 ุ แ่ละุมี 2 ับไฟเบอร์ และ้านในมี 2 ุ แ่ละุมี 1 ับไฟเบอร์ ส่วนเบัลบอีอีเลีย และแฟลเลลัม ะเรียแบบ 9+0 าเทียมออะมีบาะเรียัวเป็นรูป้นหอยมีำนวนไม่แน่นอน
- ไมโรทิวบูลมีหน้าที่ือ เี่ยว้อับารลำเลียสารในเลล์ ให้วามแ็แรแ่เลล์ และโรสร้าอื่น เี่บวับารเลื่อนที่
3) ไโทสเเลอน (cytoskeleton)
- โรสร้าที่้ำุนเลล์
- เป็นเส้นใยโปรีนที่เื่อมโยเป็นร่าแหเพื่อ้ำุนเลล์ แลพเป็นที่ยึเาะอออร์แเนลล์ ลำเลียออร์แเนลล์ให้เลื่อนที่ภายในเลล์ เรียว่า ไโริส
- แบ่ไ้ 3 นิ ือ
3.1) microfilament
- ผู้ทำหน้าที่ให้เิารเลื่อนที่อเลล์
- ประอบ้วยเส้นใยโปรีนที่มีนาศูนย์ ประมา 7 นาโนเมรเิาโปรีนแอทิน
- แอทิน มีรู)ร่าลม่อัน 2 สายพันบิเป็นเลียวล้ายสร้อยไ่มุ ึเรียว่าแอทินฟิลาเมนท์
- ทำหน้าที่อเลล์ทำหน้าที่เี่ยวับารเลื่อนที่อเลล์ ยัทำหน้าที่้ำุนโรสร้าบาอย่าพบในไมโรวิไล
- ่วยไโทรพลาสึมแบ่ออเป็น 2 ส่วน ในารแบ่เลล์
3.2) microtnbule
- ผู้ลำเลียออร์แเนลล์ในเลล์ ทำให้เิหมุนเวียนสาร่าๆภายในเลล์
- เิาโปรีนที่เรียว่าทูบูลิน เรีย่อันเป็นสาย
- มีลัษะลว มีเส้นผ่านศูนย์ลา 25 นาโนเมร
- ไมโรทิวบูล เป็นโรสร้าอเส้นให่สปินเิล
- เมื่อเิารแบ่เลล์เป็นส่วนประอบอีเลีย และแฟลเลลัม
3.3) intermediate filament
- ผู้รูปร่าอเลล์เป็นเส้นใยที่ประอบ้วยหน่วยย่อย
- เรียีวเป็นสายยาวๆ 4 สายพันบิันเป็นเลียว
- มีนาเส้นผ่านศูนย์ลา ประมา 8-10 นาโนเมร
- อินเทอร์มิเียทฟิลาเมนท์ มี 8 ุัเรียัวเป็นร่าแหามลัษะรูปร่าเลล์
3. ส่วนที่ห่อหุ้มเลล์
- หมายถึ โรสร้าที่ห่อหุ้มโพรโทโมให้รูปอยู่ไ้ และแสอบเอเลล์
1) เยื่อหุ้มเลล์ (cell membrane)
- หนา 75 อัสรอม
- ประอบ้วยโปรีนร้อยละ 60 ลิพิ 40
- โปรส่วนให่เป็นที่รวมับาร์โบไฮเร (glycoprotein) และโปรีนเมือ (mucoprotein)
- ลิพิส่วนให่ะเป็นฟอสโฟลิพิ และอเลสเทอรอล
- ไมันเรียัวเป็น 2 ั้น หัน้านที่มีประุออ้านนอ หัน้านไม่มีประุเ้า้านใน
- โปรีนะแทรอยู่ในั้นอลิพิ และห่อหุ้มอยู่้านนอ
- ารเื่อม่ออสารมีทั้โปรีนับโปรีน และโปรีนับลิพิ
- เปลี่ยแปลไ้ึ้นอยู่ับสาร หรืออุหภูมิที่เี่ยว้อ
หน้าที่อเยื้อหุ้มเลล์
1.1) ห่อหุ้มส่วนอโพรโทพลาสึม
1.2) ่วยวบุมารเ้าอออสาร่า ระหว่าภายในเลล์และสิ่แวล้อม เรียว่าทีุสมบัิเป็น semipermeable membrane ึ่ะยินยิมให้สารบานิผ่าน
1.3) วาม่าศัย์ทาไฟฟ้าอภายใน และภายนอเลล์ มีวามสำัในารนำสารพวไออนเ้าออเลล์
1.4) เยื่อหุ้มเลล์ทำหน้าที่รับสัมผัสสาร
2) ผนัเลล์ (cell wall)
- อยู่นอเลล์
- ป้อัน ให้วามแ็แรแ่เลล์
-พลาสโมเสมาา เป็นสายใยอไโทพลาสึม ในเลล์หนึ่ที่ทะลุผ่านผนัเลล๋เื่อม่อับไโทพลาสึมออีเลล์หนึ่
- ในสัว์มีสารเลือบเลล์ เป็นสานพวไลโโปรีน ับาร์โบไฮเร ทำให้เลล์ำันไ้
- พวเห็ รา มีสารเลือบเลล์ หรือผนัเลล์เป็นสารไทิน ึ่เป็นสารพวเียวับเปลือุ้ และแมล
ารรัษาุลยภาพอเลล์
ลไารลำเลียสารผ่านเยื้อหุ้มเลล์มี 3 แบบ ือ
1. ารแพร่ (diffusion)
1) ารแพร่สารแบบธรรมา
- เลื่อนที่าุที่มีวามเ้ม้นสูไป่ำว่า
- เลื่อนที่ในทุทิศทุทา ทิศทาไม่แน่นอน
2) ออสโมิส (osmosis)
- ารแพร่อเหลวผ่านเยื่อบาๆ
- แพร่าบริเวที่เือาว่าไปที่มีวามเ้ม้นว่า
- ล่าวไ้ว่า ออสโมิสเป็นารแพร่อน้ำาารบริเวที่มีน้ำมาไปสู้ที่มีน้ำน้อยว่าโยผ่านเยื่อหุ้มเลล์
2.1) hypotonix solution
- สารละลายนอเลล์ที่มีวามเ้ม้นน้อยว่าในเลล์
2.2) isotonic solution
- สารละลายนอเลล์ที่มีวามเ้ม้นเท่าับเลล์
2.3) hypertonix solution
- สารละลายนอเลล์ที่มีวามเ้ม้นมาว่าเลล์
3) ารแพร่แบบฟาิลิเท
- เป็นารเลื่อนที่อสารผ่านเยื่อหุ้มเลล์โยอาศัยเาะไปับโปรีนที่เป็นัวพา
2. ารเลื่อนที่อสารโยระบวนารแอทิฟทรานสปอร์ (active transport)
- ารเลื่อนที่อสารที่ใ้พลัานเ้า่วย
3. สารนาให่เ้าสู้เลล์ไ้อย่าไร
- มี 2 แบบ ือ ารลำเลียสารนาให่ออาเลล์ (exocytosis) ารลำเลียสารนาให่เ้าสู่เลล์ (endocytosis)
1) เอโไโทีส
- ลำเลียสารโมเลุลให่ออาเลล์
- สาระถูส่ไปยัอลิบอี เพื่อเ็บในถุ เวสิเิล
- เวสิเิละเลื่อนที่มาที่ผิวเมื่อสัมผัสับเยื่อหุ้มเลล์ เยื่ออเวสิเิละรวมับเยื่อหุ้มเลล์
- ทำให้สารภายในเวสิเิลถูปล่อยออไปนอเลล์
2) เอนโไโทิส
- ลำเลียสารโมเลุลให่เ้าเลล์
- แบ่เป็น 3 วิธี ือ
2.1) pinocytosis
- นำสารโมเลุลใหย่ในรูปสารละลายเ้าเลล์
- เปลี่ยนลัษะอเยื่อหุ้มเลล์รุที่มีสารเ้า โยเว้าเ้าและโอบล้อม ทำให้เิถุเล็ๆ เรีย เวสิเิล
- เวสิเิละเลื่อนที่เ้าสู้ไโทพลาสึม
- เรียว่า ารื่มอเลล์
2.2) phagocytosis
- ล้าย้านบนแ่้อมีารยื่นาเทียม ออมาโอบล้อมอาหาร
- ลายเป็นถุหลุเ้าไปเป็น food vacuole
- พบในเลล์ออะมีบา เลล์เม็เลือาวบานิ
- เรียว่า ารินอเลล์
2.3) ารนำสารเ้าสู่เลล์โยอาศัยัวรับ
- เิึ้นโยมีัวรับ ะอยู่บนเยื่อหุ้มเลล์ ทำหน้าที่ับสารที่ะนำเ้ามา
- ัวรับ และสารที่นำเ้ามาะมีลัษะเพาะเาะ่อัน
- บริเวที่มีารนำเ้าะมีลัษะเว้าื่นๆ อล้ว็เว้ามาึ้น นส่วนที่เว้าหลุเ้าไปในเลล์
- เ่น ารนำสารำพวลิโพโปรีน
เหอ.... นึว่าะพิมพ์ไม่เสร็สะแล้ว เยอะมา ผมพิมพ์เอหมเพื่อะัเนื้อหาให้อ่าน่าย
ผมะสอบ สอวน. ีววิทยา เือนสิหานี้นะรับ หวัว่าผ่าน่ายหนึ่มาเอันนะรับ(ไม่รู้ผมะผ่านรึเปล่า 555)
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น