ประวัติบุคคลสำคัญ

ลำดับตอนที่ #9 : พระนางเรือล่ม สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทาำกุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี

 

สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี อัครมเหสีในพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสิ้นพระชนม์ ในอุบัติเหตุเรือพระที่นั่งล่ม ระหว่างเสด็จพระราชดำเนินบางปะอิน เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ.2423 พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรรณาภรณ์เพ็ชรรัตน์ฯ และพระเจ้าลูกเธอที่อยู่ในพระครรภ์

สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี เป็นพระราชธิดาของ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในสมเด็จพระปิยมาวดีพัชรินทรมาตา (เจ้าจอมมารดาเปี่ยม) ต่อมาทรงถวายตัว พระมเหสีพระองค์แรก ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อทรงมีพระชนมายุ 17 พรรษา จึงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระอิสริยยศเป็นพระอัครมเหสี ต่อมาเมื่อพระชนมายุ 19 พรรษา ทรงมีพระราชธิดา พระนามว่า สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้ากรรณาภรณ์ เพชรรัตน์

เมื่อคราวพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเสด็จพระราชดำเนิน พระราชวังบางปะอิน โดยชลมารถ เมื่อวันจันทร์ที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ.2423 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้มเหสีทั้ง 4 พระองค์ คือ สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระนางเธอพระองค์เจ้าสว่างวัฒนา พระนางเธอพระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี และพระนางเธอพระองค์เจ้าสุขุมาลย์มารศรี เสด็จโดยเรือ พระประเทียบจูงด้วยเรือกลไฟ แต่ละพระองค์ ทรงเรือพระประเทียบ แยกกันองค์ละ 1 ลำ โดยพระองค์เจ้าสุนันทาฯ และเจ้าฟ้ากรรณาภรณ์เพ็ชรรัตน์ ทรงประทับเรือปานมารุต

อีกทั้งตามกฎมณเฑียรบาล ห้ามไม่ให้ผู้ใดแตะต้อง พระวรกายพระมเหสี มิฉะนั้นจะถูกประหารทั้งโคตร จึงไม่มีใครกล้าลงไปช่วย ทำให้พระองค์ทรงสิ้นพระชนม์ พร้อมกับพระราชธิดา และพระเจ้าลูกเธอ ในพระครรภ์

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโศกเศร้าเป็นอย่างยิ่ง จึงทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างอนุสาวรีย์หินอ่อน ณ พระราชวังบางปะอิน และสร้างอนุสาวรีย์ปิรามิดที่น้ำตกพริ้ว (ภายในปิรามิดบรรจุพระอังคารของ พระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์) เพื่อเป็นที่รำลึกถึงความอาลัยรัก พร้อมทั้งจารึกพระราชนิพนธ์ว่า

"ที่ระลึกถึงความรัก แห่ง สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี อัครมเหสี อันเสด็จทิวงคตแล้ว ซึ่งเธอเคยมาอยู่ในสวนนี้ โดยความสุขสบาย และเป็นที่เบิกบานใจ พร้อมด้วยผู้ซึ่งเป็นที่รัก และสนิทอย่างยิ่งของเธอ อนุสาวรีย์นี้สร้างขึ้น โดย จุฬาลงกรณ์ บรมราช ผู้เป็นสวามี อันได้รับความเศร้าโศก เพราะความทุกข์อันแรงกล้า ในเวลานั้น แทบจะถึงแก่ชีวิต ถึงกระนั้นก็ ยังมิได้หักหาย จุลศักราช 1243"

ส่วนเรือพระที่นั่งของพระนาง ต่อมาได้ถูกชาวบ้านกู้ขึ้นมาได้แถวนนทบุรี หลังจากนั้นจึงมีการสร้างวัดกู้ขึ้น และนำเรือมาเก็บไปที่วัด รวมทั้งสร้างตำหนักของ พระนางไว้ภายในวัด ซึ่งต่อมาจึงขนานนาม สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี ว่า "พระนางเรือล่ม"

แต่เดิมยังไม่ได้มีการสถาปนาฐานันดรศักดิ์แห่งพระมเหสี จนกระทั่ง มีการประกาศทางราชการเรื่องงานศพ โดยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงกำหนดให้พระนามของพระนางว่า "สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี" และสถาปนา พระองค์เจ้าสว่างวัฒนาขึ้นเป็นพระอัครมเหสีพระนามว่า "สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระราชเทวี” และพระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี เป็น "พระนางเธอเสาวภาผ่องศรี" รวมทั้งพระองค์เจ้าสุขุมาลมารศรี เป็น "พระนางเธอสุขุมาลมารศรี"