สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เป็นโรคกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ที่คุณควรรู้เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณ

ข้อมูลเบื้องต้น

ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่คือการมีปัสสาวะเล็ดออกมานอกร่างกายโดยไม่ได้ตั้งใจ ซึ่งเราสามารถแบ่งภาวะนี้ได้เป็นหลายประเภท เมื่อมีภาวะนี้ ผู้ป่วยจะปัสสาวะออกมาโดยควบคุมไม่ได้ ส่วนมากผู้ที่กลั้นปัสสาวะไม่อยู่จะปัสสาวะประมาณ 8 ครั้งต่อวันหรือมากกว่านั้น รวมถึงปัสสาวะในเวลากลางคืนอีกหลายครั้ง ซึ่งการที่กลั้นปัสสาวะไม่ได้นั้นเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุดังนี้

สาเหตุที่ทำให้ไม่สามารถกลั้นปัสสาวะได้

1. ปัสสาวะเล็ดจากแรงดัน (Stress Incontinence)

• เกิดจากการสูญเสียการทำงานของกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน เช่น จากการคลอดบุตร, การผ่าตัด, หรืออายุที่มากขึ้น ทำให้ไม่สามารถกลั้นปัสสาวะได้ในเวลาที่มีแรงดันในช่องท้องเพิ่มขึ้น เช่น ไอ, จาม, หัวเราะ หรือออกแรงยกของหนัก

2. ปัสสาวะเล็ดจากการกระตุ้น (Urge Incontinence)

เกิดจากการทำงานผิดปกติของกระเพาะปัสสาวะที่ส่งสัญญาณให้รู้สึกปวดปัสสาวะทันทีแม้กระเพาะจะยังไม่เต็ม สาเหตุอาจมาจาก

• ความผิดปกติของระบบประสาท เช่น โรคพาร์กินสัน, โรคเส้นประสาทเสื่อม หรือโรคหลอดเลือดสมอง
• การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
• ปัจจัยทางจิตใจ เช่น ความวิตกกังวล

3. ปัสสาวะเล็ดจากการล้น (Overflow Incontinence)

เกิดจากกระเพาะปัสสาวะที่ไม่สามารถบีบตัวได้เต็มที่ ทำให้ปัสสาวะค้างอยู่ในกระเพาะจนล้นออกมา มักพบในผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ เช่น

• โรคเบาหวานที่ทำให้เกิดความเสียหายต่อเส้นประสาทที่ควบคุมกระเพาะปัสสาวะ
• ต่อมลูกหมากโตในผู้ชาย
• การอุดตันในทางเดินปัสสาวะ

4. ปัสสาวะเล็ดแบบผสม (Mixed Incontinence)

• เป็นการเกิดร่วมกันระหว่างปัสสาวะเล็ดจากแรงดันและปัสสาวะเล็ดจากการกระตุ้น ซึ่งมักพบในผู้หญิงวัยกลางคนและผู้สูงอายุ

5. ปัสสาวะเล็ดจากการไม่สามารถควบคุมได้ (Functional Incontinence)

• เกิดจากปัจจัยภายนอก เช่น การไม่สามารถเดินไปเข้าห้องน้ำได้ทันเวลาเนื่องจากโรคข้อเสื่อม, ปัญหาการเคลื่อนไหว หรือการใช้งานห้องน้ำที่ไม่สะดวก

6. ปัจจัยอื่น ๆ

• การตั้งครรภ์ การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนและแรงกดดันจากมดลูกที่ขยายตัว
• วัยหมดประจำเดือน การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ส่งผลต่อกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
• การใช้ยา ยาบางชนิด เช่น ยาขับปัสสาวะ ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง อาจมีผลข้างเคียงทำให้ปัสสาวะเล็ดได้
• การดื่มเครื่องดื่มที่กระตุ้นการขับปัสสาวะ เช่น คาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์

ทั้งนี้ในทางป้องกันไม่ให้เป็นโรคกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ สามารถทำได้โดยเริ่มจากการดูแลสุขภาพ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่าง ๆ เพื่อรักษาความแข็งแรงของกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน และระบบทางเดินปัสสาวะ อย่างเช่น การออกกำลังกายกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน ด้วยการ Kegel exercise หรือการฝึกขมิบ เพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อบริเวณอุ้งเชิงกราน, ควบคุมน้ำหนัก การมีน้ำหนักตัวที่เหมาะสมช่วยลดแรงดันในช่องท้องและกระเพาะปัสสาวะ ลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะปัสสาวะเล็ดจากแรงดัน รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ดื่มน้ำให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ด้วยนะคะ เพราะการสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดการไอเรื้อรัง ซึ่งอาจทำให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแอและเพิ่มโอกาสในการเกิดภาวะปัสสาวะเล็ดได้ ปัจจุบันโรคกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด เพราะด้วยเทคโนโลยีต่างๆ ทำให้สามารถรักษาให้หายได้ ซึ่งที่ Aestima Clinic ก็มีโปรแกรมสำหรับในการรักษาโรคนี้โดยเฉพาะด้วยค่ะ