japanese club ชุมนุมภาษาญี่ปุ่น

ลำดับตอนที่ #13 : (ว) อร่อยๆๆ มาดูกันสิว่าอะไรอร่อย

เพื่อนๆคงได้ดูโฆษณาร้านอาหารญี่ปุ่น ที่จะมีคนนั่งกิน เพื่อยัดซูชิเข้าปากปั๊ปก็พร้อมใจกันตะโกนุแม่เจ้า เย้ยไม่ใช่ เขาตะโกนว่าไมต่างหากล่ะเนาะ แต่ก็มีบางครั้งที่บอกว่าโออิชิ เพื่อนล่ะค่ะ สงสัยกันไหมว่าเจ้าสองคำนี้มันต่างกันยังไง วันนี้แนนจะมาไขข้อข้องใจให้พวกเราได้รู้กัน เอาล่ะไปดูกันเล้ย
คำว่า oishii「おいしい」 เมื่อเที่ยบกับคำว่า umai 「うまい」จะเห็นได้ว่า คำว่า oishii「おいしい」ใช้ในความหมายที่แคบกว่า แต่ทำไมได้ยินคำว่า oishii「おいしい」นี้บ่อยเหลือเกินในชีวิตประจำวัน

  อาจารย์เองใช้คำนี้บ่อยมาก ยิ่งอยู่นานก็ยิ่งติดคำนี้ เพราะอยู่ในสังคมที่เน้น เรื่องความมีมารยาท และการที่ต้องอยู่ร่วมกับคนเป็นเรื่องใหญ่ ใครจะคิดยังไง ในสังคมญี่ปุ่น เขาไม่สนใจ

   ’อัตตะ’ หรือ Self ของใคร เก็บไว้กับตัวให้ดี อย่าให้เล็ดลอดออกมา เอาแต่เปลือกนอกให้เห็น หรือ ผิวหน้าก็พอ ตามที่เรารู้กันว่า Tatemae 建前(たてまえ )

   คำว่า うまい เป็นคำที่ใช้ในความหมายกว้าง และใช้ตัวคันจิได้หลายตัว เพราะมีความหมายที่ดิ้นได้ หลากหลาย เช่น　 umai「甘い」、「旨い」、「美味い」


   อาจารย์อยู่ญี่ปุ่นมานาน เห็นคำที่ใช้เกี่ยวกับ ธรรมชาติ อาหาร สีเสื้อผ้า รสชาติ กลิ่น ความรู้สึก และอารมณ์ที่มีต่อสิ่งต่างๆ เป็นต้น อ่านทีไร แปลเป็นภาษาไทยไม่ค่อยได้ เพราะในภาษาญี่ปุ่นมีความลึกซึ้ง ลุ่มลึก ละเอียดอ่อน มีเสน่่ห์อย่างบอกไม่ถูก

   แม้แต่คำว่า umai 「うまい」ยังจำได้เห็นคุณพ่อ หรือเพื่อนผู้ชายเวลากินอะไรที่อร่อย เห็นเขา่พูดว่า umai 「うまい」! กันทุกคน ก็ต้องเลียนแบบพูดบ้าง แม้แต่ลูกๆ ก็ใช้คำนี้ พอบอกคุณแม่ว่า umai 「うまい」
     โอะคาซัง หรือคุณแม่ญี่ปุ่นก็เลยถือโอกาสสอนอาจารย์ เพราะฟังปรียาใช้มาหลายครั้งแล้ว จึงสอนว่า ในกรณีนี้ให้ให้ใช้ว่า oishii「美味しい」ดีกว่า เพราะสุภาพกว่า เป็นคำที่ผู้หญิงใช้กัน

   จากนั้นมา อาจารย์ก็สังเกตเห็นว่า ผู้หญิงญี่ปุ่นแทบทุกคนจะใช้คำนี้ แต่ปัจจุบันเห็นวัยรุ่นใช้คำผู้ชายกันเกลื่อน ฟังแล้วไม่ชินหู แต่วัยรุ่นที่พ่อแม่อบรมมาดี เขาก็ไม่ใช้กัน แล้วแต่ว่าได้รับการอบรมมาอย่างไร คำพูดจึงส่อให้เห็นว่า เกิดมาในครอบครัวระดับไหน ซึ่งก็เหมือนบ้านเรา

ถ้าเช่นนั้น คำว่า umai 「うまい」จะใช้ในความหมายไหน เรามาลองดูกันนะคะ

ความหมายของการใช้คำว่า umai 「うまい」	ความหมายของการใช้คำว่า oishii「美味しい」
1. ใช้ในความหมายเมื่อกล่าวถึง รสชาติของอาหารอร่อยที่อร่อยเท่านั้น      ในกรณีนี้ ผู้ชายญี่ปุ่น จะใช้ พอกินอะไรที่รสชาติอร่อยก็จะชมของที่กินว่า umai 「うまい」	1. ใช้ในความหมายเมื่อกล่าวถึง รสชาติของอาหารที่อร่อยเท่านั้น        ในกรณีนี้ ผู้หญิงญี่ปุ่น จะใช้ พอกินอะไรที่รสชาติอร่อยก็จะชมของที่กินว่า oishii「美味しい」
ใช้ในความหมายเมื่อกล่าวถึง ความสามารถของอีกฝ่าย เช่น เก่ง ไม่เก่ง เป็นต้น เช่น     ใครที่ร้องเพลงเก่ง คนญี่ปุ่นก็จะใช้คำนี้กับคนที่ร้องเพลงได้เก่งว่า uta ga umai 歌がうまい！
3. ใช้ในความหมายเมื่อต้องการ กล่าวถึง ความสามารถพิเศษของใครสักคน พูดง่ายๆก็คือ กล่าวถึง ความชำนิ ชำนาญ เชี่ยวชาญ ฉลาดเฉลียว ไม่ว่าจะว่าการจัดการเรื่อง พูดจา หรือ ความคิดอ่าน จะมีความเก่ง คืออาจจะเข้าขั้น พรสรรค์ประจำตัวก็ไมเชิง เช่น เรืีื่องเดียวกัน คนอื่นคิดหาทางไม่ออก แต่ถ้าคนที่มีความสามารถพิเศษ จะเห็นทางแก้ และมีความคิดใหม่ๆ แปลกๆ คนก็จะใช้คำนี้ชมว่า   kangae kata ga umai 考(かんが)え方(がた)がうまい！ความคิดอ่าน (ที่เสนอมา) เยี่ยม ยอด หรือ หัวคิดดี yarikata ga umai desu ne やり方がうまいですね！วิธีการจัดการเรืองต่างๆชำนิ ชำนาญ และเก่งจังเลย!
4. ใช้ในกรณีที่เห็นใช้กันบ่อยก็คือ กรณีที่ผู้พูด อาจจะลองทำอาหารเอง และลองชิมดูว่า รสชาติเป็นยังไง กินได้มั้ย หรือกลมกล่อมมากน้อยแค่ไหน พอชิมเข้าปาก ถ้ารสชาติลงตัว ไม่มีขาดไม่มีเกิน ดีเยี่ยม กลมกลม รสชาตินุ่มนวล อร่อยเกินคาด คนทำเองก็จะพูดทันทีที่ชิมด้วยความดีใจว่า umai 「うまい」รสชาติยอดเยี่ยม! ด้วยความปลาบปลื้มในรสชาติอาหารที่ตัวเองทำ อดไม่ได้ต้องเอาให้คนอื่นช่วยชิม แล้วคนอื่นชิมรสชาติที่ทำแล้วก็เห็นพ้องต้องกันเป็นเสียงเดียวกันว่า รสชาติอร่อย ลงตัวดีจริงๆ คนที่ชิมก็จะบอกว่า umai 「うまい」รสชาติยอดเยี่ยม อร่อย! ในกรณีนี้ จะเข้าข่ายที่เด็กวัดเขียนมาถาม คือ ห้วหน้าครัวแต่ละคนรวมถึงนายหญิงของร้านชิมอาหาร  จะอุทานว่า umai 「うまい」 รสชาติยอดเยี่ยม อร่อย! ทุกครั้งและทุกคน (ทุกคนเห็นพ้องต้องกันว่า รสชาติลงตัว อร่อย เยี่ยม ถูกปากทุกคน) เพราะกว่าจะได้รสชาติที่ว่านี้ คงทดลองทำอยู่หลา่ยครั้ง จนกว่าจะได้รสชาติที่ตัวเองพอใจ
5.	5. oishii「美味しい」เป็นสำนวนสุภาพ หรือในสมัยก่อนเป็น ภาษาของผู้หญิงในวัง ใช้กันในหมู่ตัวเอง และต่อมาคำที่ว่านี้ เป็นที่รู้กันและแพร่หลายเป็นที่นิยมของคนทั่วไป แม้ในปัจจุบัน คนญี่ปุ่นทั่วไปก็ยังใช้คำว่า oishii「美味しい」เพื่อแสดงออกถึงมารยาทในการกินอาหาร เวลาที่ใครทำอะไรให้กิน ต้องพูดตามมารยาท แม้จะไม่อร่อย หรือไม่ถูกปากก็ตาม จะพูดออกมาไม่ได้ ถึงคนทำถาม คนญี่ปุ่นก็ยังต้องต้องว่า อร่อย แม้จะไม่อร่อยก็ตาม

โอ้ว เป็นยังไงกันมั่งค่ะ ตอนนี้เข้าใจแจ่มแจ้งกันหรือยัง แหมวันหลังถ้าไปกินอาหารญี่ปุ่น หรือยัดซูชิเข้าปากเราก็สปีกเจแปนนีสให้มันก้องโลกกันไปเลย จะได้ประกาศให้ชาวโลกรับรู้ไงค่ะ แต่จะอร่อยกว่านี้ถ้าพาแนนไปกินด้วยและที่สำคัญต้องฟรี 555555