เวลา ยุคสมัยและกระบวนการทางประวัติศาสตร์

ลำดับตอนที่ #8 : หลักฐานทางประวัติศาสตร์ในประเทศไทย (ตอนที่2)

หลักฐานที่เป็นไม่ลายลักษณ์อักษร
1.หลักฐานทางโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์

1. หลักฐานทางโบราณคดี

คือร่องรอยที่เป็นวัตถุที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์ในอดีต

เป็นสิ่งที่มนุษย์โบราณสร้างไว้หรือทิ้งไว้ หลักฐานทางโบราณคดีแบ่งออกเป็น 2 ประเภท

- แหล่งโบราณคดีบ้านเก่า  อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี 
- แหล่งโบราณคดีบ้านนาดี  อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี 
- แหล่งโบราณคดีถ้ำผีหรือถ้ำผีแมน ในเขตวนอุทยานถ้ำลอด อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน 
- แหล่งโบราณคดีถ้ำเบื้องแบบ อำเภอคีรีรัฐนิคม จังหวัดสุราษฎร์ธานี 

2.หลักฐานทางโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ เช่น

- เมืองอู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี

- เมืองสทิงพระ อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา

- เมืองโบราณพงตึก อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี

  
2.หลักฐานทางด้านศิลปกรรม ได้แก่ สถาปัตยกรรม ประติมากรรม และจิตรกรรม หลักฐานประเภทนี้ศึกษาได้ทั้งในแง่โบราณคดีและประวัติศาสตร์ศิลปะ ผู้ศึกษาประวัติศาสตร์จะต้องอาศัยความรู้จากนักโบราณคดีและนักประวัติศาสตร์ศิลปะประกอบด้วย

- สถาปัตยกรรม พระบรมธาตุไชยา อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฏร์ธานี

- ประติมากรรม พระพุทธชินราช วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จังหวัดพิษณุโลก

- จิตรกรรมฝาผนัง เตมียชาดกกุมาร ตำหนักพระพุทธโฆษาจารย์

วัดพุทไธสวรรย์ จังหวัด พระนครศรีอยุธยา 

3.หลักฐานทางด้านนาฏศิลป์และดนตรี และเพลงพื้นบ้าน 

เป็นศิลปะที่ถ่ายทอดต่อๆกันมาจากอดีต นาฏศิลป์และดนตรี ได้รับอิทธิพลของต่างชาติไว้มาก ต่างกับเพลงพื้นบ้านที่มักพัฒนาขึ้นในแต่ละท้องถิ่นและสะท้อนชีวิตความเป็นอยู่ของคนในท้องถิ่นได้อย่างแท้จริง ดังนั้นเพลงพื้นบ้านจึงใช้ประโยชน์ในการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นได้มากกว่านาฏศิลป์และดนตรี 

 

4.หลักฐานประเภทคำบอกเล่า เป็นหลักฐานที่ถ่ายทอดด้วยคำพูดสืบต่อกันมา เช่น นิทาน ขนบธรรมเนียม ประวัติสถานที่ เรื่องราวขิงเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่งเป็นต้น หลักฐานคำบอกเล่ามักจะเปลี่ยนแปลงไปตามผู้เล่าและกาลเวลา จึง ต้องใช้ประกอบกับข้อมูลประเภทอื่น การหาข้อมูลชนิดนี้ทำได้โดยการสัมภาษณ์และบันทึกข้อมูลอย่างเป็นระบบหลักฐานประเภทนี้เหมาะสำหรับใช้ในการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น 

5.หลักฐานประเภทโสตทัศน์ ได้แก่ ภาพถ่าย ฟิล์มสไลด์ ภาพยนตร์ แผ่นที่ โปสเตอร์ สื่อคอมพิวเตอร์

ซึ่งให้ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ของชาติ หลักฐานประเภทนี้ที่เป็นของทางราชการ เรียกว่า เอกสารโสต-ทัศน์จดหมายเหตุ และตอนนี้ได้มีการเก็บรักษาไว้ อยู่ที่หอสมุดแห่งชาติ