เวลา ยุคสมัยและกระบวนการทางประวัติศาสตร์

ลำดับตอนที่ #6 : กระบวนการทางประวัติศาสตร์

กระบวนการทางประวัติศาสตร์
การสืบค้นเรื่องราวสังคมในอดีตต้องอาศัยร่องรอยที่มนุษย์ได้กระทำไว้และหลงเหลือจนปัจจุบัน เรียกว่าหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ส่วนวิธีการในการแสวงหาข้อเท็จจริงในอดีต เรียกว่า วิธีการทางประวัติศาสตร์ เป็นวิธีการสืบค้นเรื่องราวในอดีตอย่างเป็นระบบ โดยจะให้ความสำคัญในเรื่องการตรวจสอบหลักฐาน การประเมินความน่าเชื่อถือและคุณค่าทางหลักฐาน รวมทั้งวิเคราะห์ตีความข้อมูลทางประวัติศาสตร์เพื่อให้ได้มาซึ่งองค์ความรู้ใหม่บนพื้นฐานความเป็นเหตุเป็นผล 

 

หลักฐานทางประวัติศาสตร์

หลักฐานทางประวัติศาสตร์ คือ ร่องรอยการกระทำของมนุษย์หรือร่องรอยของอดีต ในการศึกษาต้องอาศัยหลักฐานหรือ

ร่องรอยต่างๆเกี่ยวกับเรื่องนั้นมา วิเคราะห์ตีความข้อมูล และตรวจสอบความถูกต้องของเรื่องราวเหตุการณ์นั้น ๆ

ประเภทของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ 

 การจำแนกประเภทของหลักฐานทำได้หลายลักษณะ แล้วแต่ว่าจะใช้อะไรเป็นเกณฑ์ 
 

1. จำแนกตามยุคสมัย

หลักฐานสมัยก่อนประวัติศาสตร์ คือ ร่องรอยการกระทำของมนุษย์ตั้งแต่สมัยที่ชุมชนนั้นยังไม่มีตัวอักษรใช้

หลักฐานสมัยประวัติศาสตร์ คือ ร่องรอยการกระทำของมนุษย์ในสมัยที่ชุมชนนั้นรู้จักใช้ตัวอักษรแล้ว

หลักฐานประเภทนี้มีทั้งสิ่งที่บันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร และสิ่งที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร 
 

2.จำแนกตามลักษณะ แบ่งเป็น 2 ประเภท

1) หลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร คือหลักฐานจำพวกคำจารึกในแผ่นศิลา แผ่นโลหะ ใบลานหรือวัสดุอื่น

     รวมถึงตัวเขียนตัวพิพม์ในแผ่นกระดาษหรือวัสดุอื่น เป็นหลักฐานที่ทำขึ้นในสมัยประวัติศาสตร์

2) หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร คือหลักฐานที่เป็นโบราณวัตถุ โบราณสถาน ศิลปกรรม คำบอกเล่า ฯลฯ

     ทั้งของสมัยก่อนประวัติศาสตร์และสมัยประวัติศาสตร์

 

3.จำแนกตามความสำคัญ แบ่งเป็น 2 ประเภท

1) หลักฐานชั้นต้น คือหลักฐานที่บันทึกไว้โดยผู้ที่เกี่ยวข้องในเหตุการณ์หรือรู้เห็นเหตุการณ์ด้วยตนเอง

     รวมทั้งโบราณวัตถุ โบราณสถาน ที่สร้างขึ้นในยุคสมัยนั้น

2) หลักฐานชั้นรอง คือหลักฐานที่ผู้บันทึกรับทราบเหตุการณ์มาจากคำบอกเล่าหรือข้อเขียนของผู้อื่นอีกต่อหนึ่ง