ไวยากรณ์ ภาษาสเปน (เบื้องต้น...ย้ำนะครับว่าเบื้องต้น)

ลำดับตอนที่ #16 : บุรุษสรรพนามที่ทำหน้าที่เป็นกรรม

Pronombres Personales como Objeto บุรุษสรรพนามที่ทำหน้าที่เป็นกรรม

ประธาน	กรรมตรง	กรรมรอง
Yo	me = me	me = me
Tú	te = you	te = you
Él/ Ella/ Usted	lo/ la/ lo,la = him/ her/ you	le = him/ her/ you
Nosotros/as	nos = us	nos = us
Vosotros/as	os = you	os = you
Ellos/ Ellas/ Ustedes	los/ las/ los,las = them/ them/ you	les = them/ them/ you

แบบไม่มีคำแปลน่าจะดูโล่งตากว่า ดังนี้

ประธาน	กรรมตรง	กรรมรอง
Yo	me	me
Tú	te	te
Él/ Ella/ Usted	lo/ la/ lo,la	le
Nosotros/as	nos	nos
Vosotros/as	os	os
Ellos/ Ellas/ Ustedes	los/ las/ los,las	les

ปกติแล้ว เมื่อเราเขียนประโยคโดยไม่มีการแทนสรรพนามที่เป็นกรรม เราก็จะเขียน ประธาน+กริยา+กรรม ทั่วไป   ถ้าเป็นอย่างนี้ก็ไม่มีปัญหา เช่น Él di el anillo a mí.

แต่ เมื่อมีการแทนสรรพนามทั้งกรรมตรงและกรรมรองลงในประโยคภาษาสเปน   เราจะได้ forma ที่ต่างออกไป คือ

ประธาน + สรรพนามกรรมรอง + สรรพนามกรรมตรง + กริยา

และโดยทั่วไปแล้ว (เช่นเดียวกับภาษาอื่น)   หากในประโยคมีทั้งกรรมที่เป็นสิ่งของและบุคคล

กรรมตรง คือ สิ่งของ ส่วนกรรมรอง คือ คน

เมื่อเราละสรรพนามกรรมตรง-รองของประโยคตัวอย่างเมื่อครู่ก็จะได้ว่า Él me lo di.

หลักที่ว่านี้ใช้ได้เกือบจะทุกครั้ง

แต่ก็ควรกล่าวด้วยว่าเราดูจากลำดับการสัมผัสของประธาน   โดยทั่วไป ตัวประธานของประโยคมักจะสัมผัสสิ่งของชิ้นหนึ่งๆก่อน แล้วจึงนำของสิ่งนั้นไปทำอะไรก็ตามกับบุคคลที่เป็นกรรม  

สิ่งของถูกประธานสัมผัสก่อนจึงเป็นกรรมตรง ส่วนบุคคลที่เป็นกรรมถูกประธานสัมผัสที่หลังจึงเป็นกรรมรอง

Ejemplos:

เขาให้แหวนแก่ฉัน --- เช่นนี้ “แหวน” ถูกเขาสัมผัสก่อน “ฉัน”
แหวนจึงเป็นกรรมตรง ส่วนฉันเป็นกรรมรอง

He gave me a ring. --- “ring” is a direct object, and “me” is an indirect object.

Él di el anillo a mí. --- “anillo” es un objeto directo, y “mí” es un objeto indirecto.

ถ้าเราเข้าใจจริง เราจะไม่หลงครับ   ทั้งนี้ เราจำเป็นต้องหากรรมตรง-กรรมรองให้เจอก่อน มิฉะนั้น เราก็จะละกรรมไม่ถูก   ลองดูตัวอย่างนี้ดีกว่า

Yo siempre llamo a él. --- “él” ตรงนี้เป็นกรรมตรง เพราะกริยาเรียกนั้น มันสัมผัสกับ él ได้โดยตรง
ถ้าจะละสรรพนามที่ใช้เป็นกรรมก็จะได้ Yo lo siempre llamo.

Yo siempre escribo a él. --- “él” ตรงนี้เป็นกรรมรอง เพราะประโยคนี้มีการละกรรมตรงไว้ในฐานที่เข้าใจ (กรรมตรงอาจจะเป็น el correo, la carta หรือ la tarjeta postal อันนี้สุดแล้วแต่)   นอกจากนี้ กริยาเขียนนั้น มันสัมผัสกับ él ไม่ได้โดยตรง (บางคนอาจจะเถียงว่าคนเราก็เพนท์ตัว แต่งหน้าให้คนอื่นได้ แต่นั่นมันใช้ v.pintar a alguien ครับ)
ถ้าเอาประโยคนี้มาละกรรมก็จะได้ Yo le siempre escribo.

ควรจำไว้ประการหนึ่งว่า เราจะละสรรพนามกรรมตรง-กรรมรองได้ก็ต่อเมื่อ ผู้ส่งสารกับผู้รับสารเข้าใจตรงกันว่ากรรมที่ถูกละนั้นคืออะไร   ในการกล่าวถึงอะไรครั้งแรก เราจึงมักจะละเพียงกรรมรองก่อน (หรือไม่ก็ไม่ต้องละอะไรเลยครับ)
e.g.    Yo le escribo una carta (a ella). โดยเราจะยังไม่ละ a ella ออกไปก็ได้นะครับ

การแทนบุรุษสรรพนามที่ใช้เป็นกรรมตรง                   ตัวอย่างประโยค

ประโยคเต็ม	ประโยคที่แทนด้วยบุรุษสรรพนามกรรมตรง
Ana llama a Juan.	Ella lo llama.
Yo leo el libro de Cervantes.	Yo lo leo.
Jorge y Paloma compran las verduras.	Ellos las compran.
Tú haces los deberes.	Tú los haces.
Mercedes y yo presentamos este informe.	Nosotros lo presentamos.

การแทนบุรุษสรรพนามที่ใช้เป็นกรรมรอง                    ตัวอย่างประโยค

ประโยคเต็ม	ประโยคที่แทนด้วยบุรุษสรรพนามกรรมรอง
Ana escribe una carta a Juan.	Ella le escribe una carta.
Yo compro el anillo para tí.	Yo te compro el anillo.
Jorge y Paloma venden las revistas a Consuelo y a mí.	Ellos nos venden las revistas.
Tú cuentas la historia a los chicos.	Tú les cuentas la historia.
Antonio echa el agua a vosotras.	Él os echa el agua.

การแทนบุรุษสรรพนามที่ใช้เป็นกรรมตรงและกรรมรอง           ตัวอย่างประโยค

ประโยคเต็ม	ประโยคที่แทนด้วยบุรุษสรรพนามกรรมตรง-รอง
Ana escribe una carta a Juan.	Ella se la escribe.
Yo compro el anillo para tí.	Yo te lo compro.
Jorge y Paloma venden las revistas a Consuelo y a mí.	Ellos nos las venden.
Tú cuentas la historia a los chicos.	Tú se la cuentas.
Antonio echa el agua a vosotras.	Él os la echa.

เราจะสังเกตเห็นว่า เมื่อ {le, les} มาชนกับ {lo, la, los, las} แล้ว
{le, les} จะกลายเป็น {se} --- นั่นคือเป็น se + {lo, la, los, las}

สำหรับกริยาที่สามารถตามด้วย infinitivo ได้ อาทิ ir a, esperar, poder, querer, desear นั้น สามารถแทนบุรุษสรรพนามกรรมตรง-กรรมรองได้ ๒ แบบ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

ประโยคเต็ม	ประโยคที่แทนด้วยบุรุษสรรพนามกรรมตรง-รอง
Él va a cortar el papel para ella.	Él se lo va a cortar. Él va a cortárselo.
Ella va a echar el agua a su novio.	Ella se la va a echar. Ella va a echársela.
Tú puedes probar a mí la camiseta.	Tú me la puedes probar. Tú puedes probármela.
Yo quiero dar el libro a mi hermano.	Yo se lo quiero dar. Yo quiero dárselo.
Nosotros deseamos comprar el piso para ustedes.	Nosotros se lo deseamos comprar. Nosotro deseamos comprárselo.

สำหรับแบบแรก (แบบบนของแต่ละตัวอย่าง)   ผมคงไม่ต้องอธิบาย เพราะเหมือนกับการละที่กล่าวมาก่อนหน้านี้ คือ {กรรมรอง กรรมตรง} วางหน้ากริยาเขียนแยก

สำหรับแบบล่าง คือ เมื่อวางหลังกริยาหลัก ให้เขียนชิดติดกริยาโดยที่ตำแหน่งกรรมเหมือนเดิม

โปรดสังเกตว่าที่ infinitivo จะมีเครื่องหมาย acento อยู่บนตัว –ár เมื่อมีกรรมมาถูกละอยู่ข้างหลัง   ทั้งนี้ ก็เพื่อรักษาการลงเสียงหนักให้อยู่ที่พยางค์ –ar เหมือนเดิม
(อย่าลืมว่า โดยปกติ คำที่ลงท้ายด้วย –r เช่น verbo ในรูป infinitivo ทุกตัว จะลงเสียงหนักที่พยางค์ท้ายของคำนั้น)

สำหรับแบบที่ละกรรมมาไว้ข้างหลัง infinitivo นี้   ในช่วงที่เราฝึกละกรรมรอง-ตรงแรกๆ ปัญหาสำคัญ คือ เรามักจะลืมใส่ acento เพื่อรักษาการลงเสียงหนัก   เพราะฉะนั้น ผมแนะนำว่า
๑. ก่อนละกรรมมาไว้ข้างหลัง ให้วงกลมรอบพยางค์ลงเสียงหนักไว้เลย แล้วค่อยละกรรมมาไว้ข้างหลังกริยาหลักนั้น

เช่น จาก va a echar el agua a ella.
(ในนี้ทำวงกลมไม่สะดวก ผมขอขีดเส้นแทนนะครับ)
มาเป็น va a echar ก่อน แล้วค่อยเติมเป็น va a echarsela

๒. จากนั้นถามตัวเองดูว่าตอนนี้มันลงเสียงหนักที่พยางค์ใด ใช่พยางค์ที่วงเอาไว้ไหม

เช่น ถ้าเป็น va a echarsela อย่างตอนนี้   มันจะลงเสียงหนักที่พยางค์ “-se” ซึ่งไม่ใช่ที่เราขีดเส้นหรือวงกลมเอาไว้แต่เดิม

๓. ถ้าไม่ใช่แล้ว เราก็ทำยังไงก็ได้ให้มันมาลงที่พยางค์ที่วงไว้ (วิธีทำก็โดยการเติม acento นั่นเอง)

ฉะนั้นเราจึงต้องเติม acento บนตัว “-a”   ให้กลายเป็น va a echársela

แน่นอนว่าเราต้องแม่นเรื่องการออกเสียงภาษาสเปนและเรื่องเพศของคำนามก่อน จึงจะทำเรื่องนี้ได้ถูกต้อง
(ซึ่งผมไม่ได้เขียนเรื่องการออกเสียงมาลงให้ในบทความทบทวนชุดนี้)
นี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของเรื่องการละกรรมรอง-ตรงมาใส่ข้างหลังเท่านั้น
ถ้าทบทวนกันต่อไป เราต้องเจอเรื่องนี้อีกเรื่อยๆแน่นอน