ลำดับตอนที่ #24
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #24 : ทันตกรรมหัตถการ -- อุ้ย ฟันผุ อะไรดำบนฟันฉัน
คลินิกคุณหมอฟัน
ถอนฟัน อุดฟัน ขูดหินปูน
น้องเอ : วันนี้เราไปอุดฟันมาแหละ
น้องบี : เราก็เคยอุดฟันเหมือนกันนี่ไง
น้องเอ : ว้าย เป็นสีดำอยู่เลย นี่ของน้องเอเป็นสีเหมือนฟัน
น้องบี : ก็อ่าว ทำไมของน้องบีเป็นสีดำล่ะ? เหมือนฟันผุอยู่เลย คุณหมออุดฟันแล้วเหรอ
เมื่อสองน้องอ้าปากโชว์ฟันที่ไปอุดฟันมาให้ดู ก็พบว่า ไอ้หย่า! ทำไมสีอุดฟันของเราไม่เหมือนกันล่ะจ้ะ
ทั้งๆที่คุณหมอบอกว่า น้องเอกับน้องบีฟันผุ คุณหมอจัดการอุดฟันซะเลย
เชื่อว่า ทุกคนที่ได้อ่านบทความนี้ ต้องรู้จักการอุดฟัน
ไปหาคุณหมอฟัน วินิจฉัยว่าเรามีฟันผุ จับอุดตลอดๆเลย
ที่จริงแล้วการอุดฟันเนี่ย รักษาฟันผุนี่เอง...
จริงรึเปล่า
ศาสตร์ว่าด้วยการ "บูรณะซี่ฟัน"
หรือวิชา Dental Operative
เป็นชื่อเต็มๆที่ครอบคลุมวิธีการทำหัตถการที่เรารู้จักกันดี ว่า "อุดฟัน"
แท้จริงแล้ว คุณหมออุดฟันให้เราเพราะฟันเราผุรึเปล่า เอ.. มีอะไรบ้าง...
ความหมายที่แท้จริงของวิชานี้ คือการบูรณะ ซ่อมแซม ตกแต่ง แต่งเติมเสริมต่อ ให้กับรูปร่างฟันที่มีลักษณะผิดปกติไม่ใช่แค่ฟันผุเท่านั้นนะจ้ะ
เพื่อให้คนไข้สามารถใช้ฟันทำหน้าที่ต่างๆตามปกติ รวมถึงป้องกันโรคลุกลามจนต้องสูญเสียฟันทั้งซี่
ขอทำความเข้าใจง่ายๆดีกว่า
เชื่อว่าหลายคนเคยเป็นโรคฟันผุแน่ๆ
อาการที่รู้สึกได้จนต้องไปหาหมอฟันคือ ...ปวดฟัน เสียวฟัน กัดอาหารแล้วเสียวแปล๊บบบ กินน้ำเย็นกินไอติมไม่ได้ ปวดจนต้องเคี้ยวอาหารข้างเดียวเลยทีเดียว
นั่นเป็นสัญญาณ ของการมีร่องรอยให้เชื้อโรควิ่งเข้าไปในอวัยวะที่เคยปกติแน่ๆ อย่างเช่นในตัวฟัน
เชื้อโรค เชื้อแบคทีเรียพวกนี้มีความสามารถผลิตพิษรบกวนเซลล์ต่างๆที่เคยอยู่เป็นปกติ ให้มันมีอาการต่างๆเช่น ปวด เนื้อฟันอ่อนแอ เป็นรู ทำลายเคลือบฟันขาวๆของเรา
พอฟันเป็นรูก็เท่ากับว่าโครงสร้างภายในฟันเรามันเผยผึ่ง(expose) นึกถึงหลังคาบ้านเรา ถ้าวันนึงหลังคาหลุดไปซักชิ้นเป็นรูโหว่ มีลมมีฝนพัดมาในบ้าน คนในบ้านก็หนาว หวิวๆ วิ้วๆ เปียกกันไม่สบายเอา ก็ต้องเรียกช่างมาเติมหลังคาใช่มั้ย
นั่นแหละ งานOperative ก็คือการซ่อมแซม บูรณะ ส่วนของฟันที่แหว่งไป หรือเห็นว่าอ่อนแอนะ มีเชื้อลุกลามทำให้ฟันนุ่มๆไม่แข็งแล้ว ก็ต้องบูรณะ และกำจัดแบคทีเรียด้วย
แต่ที่จะบอกคือ การบูรณะฟันรักษาได้ไม่เฉพาะโรคฟันผุนะจ้ะ
เพราะวิชานี้ รวมไปถึงการแก้ไขฟันห่าง การทำเคลือบฟันขาว การฟอกฟันขาวด้วย นอกจากเพื่อรักษาโรค ยังช่วยเรื่องความสวยงาม เช่น หลายคนอยากฟันขาว ฟันสวยขึ้น ก็จัดการได้จ้ะ
ฟันของเรามีสองชุดคือฟันน้ำนม ฟันแท้ จำได้มั้ยตอนเด็กๆ กว่าฟันน้ำนมจะหลุดหรือรอฟันแท้ขึ้น มันไม่ได้นัดกันร่วงทั้งปากและเกิดฟันแท้มาครบถ้วนทีเดียวนะจ้ะ ฟันสองชุดจะค่อยๆหลุดและงอกมาแทนที่ตามช่วงอายุตอนเด็กๆ-วัยรุ่นกัน ดังนั้นฟันที่อยู่กับเรามาตลอดชีวิต เหมือนเพื่อนร่วมทุกข์ร่วมสุขในปากเลย
เราชินกับการเคี้ยว การใช้ฟันใช้ปากแบบนี้มานานเท่าไหร่ไม่รู้ พอวันนึงมีส่วนเล็กๆของฟันบางซี่เปลี่ยนแปลงไป ไม่ว่าจะสาเหตุ ฟันผุ ฟันสึก ฟันแตก ฟันร้าว เป็นต้น เรียกว่าเกิดความวิการของตัวฟัน นั่นแหละจะเกิดการเปลี่ยนแปลงโดยที่เรารู้สึกได้ชัดเจนหรือไม่ชัดเจนก็ตาม
ซึ่งตามจริง ถ้าเป็นมากๆจนเกิดอาการไม่สบายช่องปาก เคี้ยวข้าวไม่ดี ปวดจนทนไม่ไหว คุณหมอก็มักดูแลฟันโดยการซ่อมแซมตัวฟันให้เป็นปกติมากที่สุด อย่างดีก็คือคนไข้สามารถใช้งานได้ดี ไม่มีความเจ็บปวด ไม่เกิดโรคใหม่จนถึงขั้นถอนฟันไป
เอาล่ะ เราพร่ำกันเยอะจัง
มาดูงานโอเปอร์ฯคร่าวๆดีกว่า ไม่ลงรายละเอียดนะ มันเยอะมาก เอาไว้มีโอกาสมาเรียนกันจ้ะ
อันดับแรก
ฟันที่กรอแล้ว เตรียมไว้จะใส่วัสดุอุด
เราต้องเรียนการ "กรอฟัน" โดยมีทฤษฎีเป็นแนวทางให้การกรอฟันได้รูปร่างที่ดี เพื่ออะไร? เพื่อให้ใส่วัสดุอุดแน่นและอยู่ได้ทนที่สุดเท่าที่จะทำได้ และเป็นการกำจัดรอยโรคที่ติดเชื้อหรือเว้าแหว่ง ซึ่งเรื่องนี้เกี่ยวกับฟิสิกส์เล็กน้อย แต่ไม่ได้มานั่งคำนวณเอาเป็นเอาตายจ้ะ แค่รู้ว่าการเกิดWedge เกิดลักษณะแหลมๆมีผลต่อการแตกหักหรือติดแน่นระหว่างฟันกับวัสดุอุด
เครื่องมือที่ใช้กรอฟัน คือ เครื่องกรอฟัน มีเข็มกรอฟันเล็กๆเสียบที่หัวกรอ จะมีเสียงวี้ดดดด สุดเสียวสำหรับคนไข้บางคน ก็ต้องทนๆหน่อย
อันดับสอง
เมื่อได้โพรงฟันที่ดีแล้ว ทำความสะอาด กำจัดเศษที่ติดเชื้อ ก็ลงมืออุดโดยใช้วัสดุรองพื้นโพรงฟัน และวัสดุอุดซึ่งต้องมีคุณสมบัติเหมาะสมกับภาวะในช่องปาก หรือพฤติกรรมของคนไข้ด้วย ซึ่งวัสดุที่เติมในโพรงนั้น ที่เห็นบ่อยๆ ก็มีแบบสีเหมือนฟัน กับ สีโลหะ
น้องๆจะรู้จักกับการอุดด้วยอมัลกัม (Amalgam) เป็นสีเงินๆทึบๆอยู่นานๆก็เป็นสีดำๆได้ กับ วัสดุสีเหมือนฟัน (Resin-composite) นอกจากนั้นก็มีการใช้โลหะอื่นๆบูรณะฟันได้ อาจจะไม่พบบ่อยเท่าอมัลกัมกับเรซินคอมโพสิต ก็คือ พวกเงิน ทอง พอซเลน (สีเหมือนฟันแต่สวยกว่า) เพราะว่ามันแพง ทำค่อนข้างยุ่งยากกว่า
ซึ่งทุกอย่างล้วนอยู่ในดุลพินิจของคุณหมอ และความยินยอมของคนไข้ด้วย เนื่องจากราคา ความจำเป็นกับการรักษา ต้องคุ้มค่าและเหมาะสมกับภาวะในช่องปากด้วย
อุดฟันด้วยอมัลกัม
http://chicktech.com/2010/07/17/epic-videos-of-the-week/
ภาพบน อุดฟันด้วยอมัลกัม
ภาพล่าง อุดฟันด้วยวัสดุสีเหมือนฟัน
http://www.atlantadentist.com/composite_resin.html
การแก้ไขฟันห่าง ทันตกรรมเพื่อความสวยงามโดยการทำเคลือบฟันขาว
http://surgecosmetic.com/04/2011/%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B9%84%E0%B8%82-%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87-%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%81-%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87-%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3-veneer-%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%8C
ขั้นตอนการเตรียมโพรงฟันและอุดด้วยวัสดุทอง
http://floridadental.org/pro/members/publications/todaysfda/2009_05/02.html
ถอนฟัน อุดฟัน ขูดหินปูน
น้องเอ : วันนี้เราไปอุดฟันมาแหละ
น้องบี : เราก็เคยอุดฟันเหมือนกันนี่ไง
น้องเอ : ว้าย เป็นสีดำอยู่เลย นี่ของน้องเอเป็นสีเหมือนฟัน
น้องบี : ก็อ่าว ทำไมของน้องบีเป็นสีดำล่ะ? เหมือนฟันผุอยู่เลย คุณหมออุดฟันแล้วเหรอ
เมื่อสองน้องอ้าปากโชว์ฟันที่ไปอุดฟันมาให้ดู ก็พบว่า ไอ้หย่า! ทำไมสีอุดฟันของเราไม่เหมือนกันล่ะจ้ะ
ทั้งๆที่คุณหมอบอกว่า น้องเอกับน้องบีฟันผุ คุณหมอจัดการอุดฟันซะเลย
เชื่อว่า ทุกคนที่ได้อ่านบทความนี้ ต้องรู้จักการอุดฟัน
ไปหาคุณหมอฟัน วินิจฉัยว่าเรามีฟันผุ จับอุดตลอดๆเลย
ที่จริงแล้วการอุดฟันเนี่ย รักษาฟันผุนี่เอง...
จริงรึเปล่า
ศาสตร์ว่าด้วยการ "บูรณะซี่ฟัน"
หรือวิชา Dental Operative
เป็นชื่อเต็มๆที่ครอบคลุมวิธีการทำหัตถการที่เรารู้จักกันดี ว่า "อุดฟัน"
แท้จริงแล้ว คุณหมออุดฟันให้เราเพราะฟันเราผุรึเปล่า เอ.. มีอะไรบ้าง...
ความหมายที่แท้จริงของวิชานี้ คือการบูรณะ ซ่อมแซม ตกแต่ง แต่งเติมเสริมต่อ ให้กับรูปร่างฟันที่มีลักษณะผิดปกติไม่ใช่แค่ฟันผุเท่านั้นนะจ้ะ
เพื่อให้คนไข้สามารถใช้ฟันทำหน้าที่ต่างๆตามปกติ รวมถึงป้องกันโรคลุกลามจนต้องสูญเสียฟันทั้งซี่
ขอทำความเข้าใจง่ายๆดีกว่า
เชื่อว่าหลายคนเคยเป็นโรคฟันผุแน่ๆ
อาการที่รู้สึกได้จนต้องไปหาหมอฟันคือ ...ปวดฟัน เสียวฟัน กัดอาหารแล้วเสียวแปล๊บบบ กินน้ำเย็นกินไอติมไม่ได้ ปวดจนต้องเคี้ยวอาหารข้างเดียวเลยทีเดียว
นั่นเป็นสัญญาณ ของการมีร่องรอยให้เชื้อโรควิ่งเข้าไปในอวัยวะที่เคยปกติแน่ๆ อย่างเช่นในตัวฟัน
เชื้อโรค เชื้อแบคทีเรียพวกนี้มีความสามารถผลิตพิษรบกวนเซลล์ต่างๆที่เคยอยู่เป็นปกติ ให้มันมีอาการต่างๆเช่น ปวด เนื้อฟันอ่อนแอ เป็นรู ทำลายเคลือบฟันขาวๆของเรา
พอฟันเป็นรูก็เท่ากับว่าโครงสร้างภายในฟันเรามันเผยผึ่ง(expose) นึกถึงหลังคาบ้านเรา ถ้าวันนึงหลังคาหลุดไปซักชิ้นเป็นรูโหว่ มีลมมีฝนพัดมาในบ้าน คนในบ้านก็หนาว หวิวๆ วิ้วๆ เปียกกันไม่สบายเอา ก็ต้องเรียกช่างมาเติมหลังคาใช่มั้ย
นั่นแหละ งานOperative ก็คือการซ่อมแซม บูรณะ ส่วนของฟันที่แหว่งไป หรือเห็นว่าอ่อนแอนะ มีเชื้อลุกลามทำให้ฟันนุ่มๆไม่แข็งแล้ว ก็ต้องบูรณะ และกำจัดแบคทีเรียด้วย
แต่ที่จะบอกคือ การบูรณะฟันรักษาได้ไม่เฉพาะโรคฟันผุนะจ้ะ
เพราะวิชานี้ รวมไปถึงการแก้ไขฟันห่าง การทำเคลือบฟันขาว การฟอกฟันขาวด้วย นอกจากเพื่อรักษาโรค ยังช่วยเรื่องความสวยงาม เช่น หลายคนอยากฟันขาว ฟันสวยขึ้น ก็จัดการได้จ้ะ
ฟันของเรามีสองชุดคือฟันน้ำนม ฟันแท้ จำได้มั้ยตอนเด็กๆ กว่าฟันน้ำนมจะหลุดหรือรอฟันแท้ขึ้น มันไม่ได้นัดกันร่วงทั้งปากและเกิดฟันแท้มาครบถ้วนทีเดียวนะจ้ะ ฟันสองชุดจะค่อยๆหลุดและงอกมาแทนที่ตามช่วงอายุตอนเด็กๆ-วัยรุ่นกัน ดังนั้นฟันที่อยู่กับเรามาตลอดชีวิต เหมือนเพื่อนร่วมทุกข์ร่วมสุขในปากเลย
เราชินกับการเคี้ยว การใช้ฟันใช้ปากแบบนี้มานานเท่าไหร่ไม่รู้ พอวันนึงมีส่วนเล็กๆของฟันบางซี่เปลี่ยนแปลงไป ไม่ว่าจะสาเหตุ ฟันผุ ฟันสึก ฟันแตก ฟันร้าว เป็นต้น เรียกว่าเกิดความวิการของตัวฟัน นั่นแหละจะเกิดการเปลี่ยนแปลงโดยที่เรารู้สึกได้ชัดเจนหรือไม่ชัดเจนก็ตาม
ซึ่งตามจริง ถ้าเป็นมากๆจนเกิดอาการไม่สบายช่องปาก เคี้ยวข้าวไม่ดี ปวดจนทนไม่ไหว คุณหมอก็มักดูแลฟันโดยการซ่อมแซมตัวฟันให้เป็นปกติมากที่สุด อย่างดีก็คือคนไข้สามารถใช้งานได้ดี ไม่มีความเจ็บปวด ไม่เกิดโรคใหม่จนถึงขั้นถอนฟันไป
เอาล่ะ เราพร่ำกันเยอะจัง
มาดูงานโอเปอร์ฯคร่าวๆดีกว่า ไม่ลงรายละเอียดนะ มันเยอะมาก เอาไว้มีโอกาสมาเรียนกันจ้ะ
อันดับแรก
ฟันที่กรอแล้ว เตรียมไว้จะใส่วัสดุอุด
เราต้องเรียนการ "กรอฟัน" โดยมีทฤษฎีเป็นแนวทางให้การกรอฟันได้รูปร่างที่ดี เพื่ออะไร? เพื่อให้ใส่วัสดุอุดแน่นและอยู่ได้ทนที่สุดเท่าที่จะทำได้ และเป็นการกำจัดรอยโรคที่ติดเชื้อหรือเว้าแหว่ง ซึ่งเรื่องนี้เกี่ยวกับฟิสิกส์เล็กน้อย แต่ไม่ได้มานั่งคำนวณเอาเป็นเอาตายจ้ะ แค่รู้ว่าการเกิดWedge เกิดลักษณะแหลมๆมีผลต่อการแตกหักหรือติดแน่นระหว่างฟันกับวัสดุอุด
เครื่องมือที่ใช้กรอฟัน คือ เครื่องกรอฟัน มีเข็มกรอฟันเล็กๆเสียบที่หัวกรอ จะมีเสียงวี้ดดดด สุดเสียวสำหรับคนไข้บางคน ก็ต้องทนๆหน่อย
อันดับสอง
เมื่อได้โพรงฟันที่ดีแล้ว ทำความสะอาด กำจัดเศษที่ติดเชื้อ ก็ลงมืออุดโดยใช้วัสดุรองพื้นโพรงฟัน และวัสดุอุดซึ่งต้องมีคุณสมบัติเหมาะสมกับภาวะในช่องปาก หรือพฤติกรรมของคนไข้ด้วย ซึ่งวัสดุที่เติมในโพรงนั้น ที่เห็นบ่อยๆ ก็มีแบบสีเหมือนฟัน กับ สีโลหะ
น้องๆจะรู้จักกับการอุดด้วยอมัลกัม (Amalgam) เป็นสีเงินๆทึบๆอยู่นานๆก็เป็นสีดำๆได้ กับ วัสดุสีเหมือนฟัน (Resin-composite) นอกจากนั้นก็มีการใช้โลหะอื่นๆบูรณะฟันได้ อาจจะไม่พบบ่อยเท่าอมัลกัมกับเรซินคอมโพสิต ก็คือ พวกเงิน ทอง พอซเลน (สีเหมือนฟันแต่สวยกว่า) เพราะว่ามันแพง ทำค่อนข้างยุ่งยากกว่า
ซึ่งทุกอย่างล้วนอยู่ในดุลพินิจของคุณหมอ และความยินยอมของคนไข้ด้วย เนื่องจากราคา ความจำเป็นกับการรักษา ต้องคุ้มค่าและเหมาะสมกับภาวะในช่องปากด้วย
อุดฟันด้วยอมัลกัม
http://chicktech.com/2010/07/17/epic-videos-of-the-week/
ภาพบน อุดฟันด้วยอมัลกัม
ภาพล่าง อุดฟันด้วยวัสดุสีเหมือนฟัน
http://www.atlantadentist.com/composite_resin.html
การแก้ไขฟันห่าง ทันตกรรมเพื่อความสวยงามโดยการทำเคลือบฟันขาว
http://surgecosmetic.com/04/2011/%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B9%84%E0%B8%82-%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87-%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%81-%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87-%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3-veneer-%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%8C
ขั้นตอนการเตรียมโพรงฟันและอุดด้วยวัสดุทอง
http://floridadental.org/pro/members/publications/todaysfda/2009_05/02.html
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น