กลอนมงคลสอนใจ / คำคม

ลำดับตอนที่ #5 : พุทธทาสภิกขุ ๑

           เมื่อเจ้ามามีอะไรมาด้วยเจ้า                  เจ้าจะเอาแต่สุขสนุกไฉน

มามือเปล่าเจ้าจะเอาอะไร                                เจ้าก็ไปมือเปล่าเหมือนเจ้ามา

จาก  อยู่เย็นเป็นสุข

เขามีส่วนเลวบ้างช่างหัวเขา                จงถือเอาส่วนดีเขามีอยู่

เป็นประโยชน์โลกบ้างยังน่าดู                         ส่วนที่ชั่วอย่าไปรู้ของเขาเลย

จะหาคนมีดีโดยส่วนเดียว                               อย่ามัวเที่ยวค้นหาสหายเอ๋ย

เหมือนเที่ยวหาหนวดเต่าตายเปล่าเลย             ฝึกให้เคยมองแต่ดีมีคุณจริง

อันการงานคือค่าของมนุษย์                 ของมีเกียรติสูงสุดอย่าสงสัย

ถ้าสนุกด้วยการงานเบิกบานใจ                       ไม่เท่าไรรู้ธรรมฉ่ำซึ้งจริง

ถ้าศีลธรรมไม่กลับมาโลกาวินาศ        มนุษยชาติจะเลวร้ายกว่าเดรัจฉาน

มัวหลงเรื่องกิน กาม เกียรติ เกลียดนิพพาน     ล้วนดื้อด้านไม่เหนี่ยวรั้งบังคับใจ

อาชญากรรมเกิดกระหน่ำลงในโลก                มีเลือดโชกแดงฉานแล้วซ่านไหล

เพราะบ้ากินบ้ากามทรามเกินไป                     บ้าเกียรติก็พอไม่ได้ให้เมาตน

อยากครองเมืองครองโลกโยกกันใหญ่                        ไม่มีใครเมตตาใครให้สับสน

ขอศีลธรรมได้กลับมาพาหมู่คน                      ให้ผ่านพ้นวิกฤติการณ์ทันเวลา

            เป็นมนุษย์เป็นได้เพราะใจสูง              เหมือนหนึ่งยูงมีดีที่แววขน

ถ้าใจต่ำเป็นได้แต่เพียงคน                               ย่อมเสียทีที่ตนได้เกิดมา

ใจสะอาด  ใจสว่าง  ใจสงบ                             ใครมีครบควรเรียกมนุสสา

เพราะทำถูกพูดถูกทุกเวลา                              เปรมปรีดาคืนวันสุขสันต์จริง

ใจสกปรกมืดมัวและร้อนเร่า                           ใครมีเข้าควรเรียกว่าผีสิง

เพราะทำผิดพูดผิดจิตประวิง                           แต่ในสิ่งนำตัวกลั้วอบาย

คิดดูเถิดถ้าใครไม่อยากตก                              จงรีบยกใจตนรีบขวนขวาย

ให้ใจสูงเสียได้ก่อนตัวตาย                               ก็สมหมายที่เกิดมาอย่าเชือนเอย

จาก  เป็นมนุษย์หรือเป็นคน

จงรักษาดวงใจให้ผ่องแผ้ว                  อย่าทิ้งแนวการถือคือเหตุผล

อย่าถือแต่ตามตำราจะพาตน                            ให้เวียนวนติดตังนั่งเปิดดู

อย่าถือแต่ครูเก่าเฝ้าส่องบาตร                          ต้องฉลาดความหมายสมัยสู

อย่ามัวแต่อ้างย้ำว่าคำครู                                  แต่ไม่รู้ความจริงนั้นสิ่งใด

อย่ามัวแต่ถือตามความนึกเดา                          ที่เคยเขลาเก่าแก่แต่ไหนไหน

ต้องฉลาดขูดเขลาปัดเป่าไป                            ให้ดวงใจแจ่มตรูเห็นลู่ทาง

จาก  ติดตำราจะติดตัง

            หนาด้วยความเห็นแก่ตัวมัวยึดมั่น       ว่าตัวฉันของฉันมัวมั่นหมาย

เป็นตัวตนนอกใน ใจหรือกาย                         ตั้งแต่เกิดจนตายไว้เป็นตัว

ด้วยอำนาจอวิชชาดั่งตาบอด                           เกิดขึ้นสอดไปทุกกาลสถานทั่ว

ต้องหลงรักหลงโศกเกิดโรคกลัว                    เป็นไฟคั่วใจกายให้ร้อนรน

อย่างนี้แลเวียนว่ายในวัฏฏ์ทุกข์                       ไม่เยือกเย็นเป็นสุขสักเส้นขน

เห็นตัวทุกข์ว่าเป็นตนของตน                         นี่แหละหนาปุถุชนคนหนาจริง

จาก  ปุถุชน

            มองอะไรมองให้เห็นเป็นครูสอน         มองไม้ขอนหรือมองคนมองค้นหา

มองเห็นความเสมอกันมีปัญญา                       มองเห็นว่าล้วนมีพิษอนิจจัง

มองทุกข์สุขก็จงจ้องมองให้ดี                          มองว่าเป็นอย่างที่คนเราหวัง

มองว่าเป็นตามปัจจัยให้ระวัง                          มองจริงจังก็จักเห็นเป็นธรรมดา

มองโดยนัยที่มันสอนจะถอนโศก                    มองเยกโยกมันไม่สอนนอนเป็นบ้า

มองไม่เป็นจะโทษใครที่ไหนมา                      มองถูกท่าทุกข์ก็คลายสลายเอง

จาก  มองถูกทุกข์คลาย

คิดว่าดีกว่าเขาสิเราแย่                         มันเพียงแต่ดีกว่าคนที่บาปใหญ่

ส่วนตัวเองบาปลึกนึกให้ไกล                          มันบาปเบาอยู่เมื่อไรให้นึกดู

เขาติดซ้ายเราติดขวาถ้ามานึก                         มันยังติดเหลือลึกกันทั้งคู่

แม้ติดซ้ายเลวกว่าไม่น่าดู                                แต่ติดขวามันก็หรูอยู่เมื่อไร

มันเพียงแต่ดีกว่าคนที่มันเลว                          ส่วนตัวเองก็ยังเหลวไม่ไปไหน

เฝ้าเกลียดซ้ายรักขวาเป็นบ้าใจ                        มันก็ไพล่พลัดห่างทางนิพพาน

จาก บาปใหญ่-บาปลึก?