กลอนมงคลสอนใจ / คำคม

ลำดับตอนที่ #4 : พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

               
                        ทำดีดีกว่าขอพร                       ทำชั่วจักวอน

            ให้คุณพระช่วย บ่ มิไหว

                        ทำดีนิรทุกข์สุขใจ                    ทำชั่วนั้นไซร้

            ไม่ช้าต้องดิ้นดักแด

                        ทำดีได้ดีแน่แท้                                    ทำชั่วมัวแก้

            เท่าใดไม่พ้นโทษา

                        ดีอยู่ผู้ใดนินทา                         ผลความอิจฉา

            ก็กลับกระทบคนพาล

                        ก่อนจะเป็นผู้นำเขา                  นำตัวเราก่อนเป็นไร

            รู้จักบังคับจิตใจ                                   รู้ระงับดับอารมณ์

            รู้รับผิดชอบ                                         รู้ระบอบอันเหมาะสม

            รู้สิ่งควรชื่นชม                                     ได้ดั่งรู้คือผู้นำ

            เมื่อแก่เฒ่าหวังเจ้าช่วยรับใช้                เมื่อยามไข้หมายเจ้าช่วยรักษา

เมื่อยามถึงวันตายวายชีวา                                หวังลูกช่วยปิดตาเมื่อสิ้นใจ

ทั้งโลกเปรียบเหมือนโรงละครใหญ่    ชายหญิงไซร้เปรียบเหมือนตัวละครนั่น

ต่างมียามเข้าออยู่เหมือนกัน                             คนหนึ่งนั้นย่อมเล่นตัวนานา

จาก  ตามใจท่าน

            อันชาติใดไร้ช่างชำนายศิลป์                เหมือนนารินไร้โฉมประโลมสง่า

ใครใครเห็นไม่เป็นที่จำเริญตา                         เขาจะพากันเย้ยให้อับอาย

ศิลปกรรมนำใจให้สร่างโศก                            ช่วยบรรเทาทุกข์ในโลกให้เหือดหาย

จำเริญตาพาใจให้สบาย                                    อีกร่างกายก็จะพลอยสุขสำราญ

แม้ผู้ใดไม่นิยมชมสิ่งงาม                                 เมื่อถึงยามเศร้าอุราน่าสงสาร

เพราะขาดเครื่องระงับดับรำคาญ                    โอสถใดจะสมานซึ่งดวงใจ

จาก  สามัคคีเสวก  ตอน  วิศวะกรรมา

เสือพีเพราะป่าปก                    และเสือรกเพราะป่ายัง

            ดินดีเพราะหญ้าบัง                              และหญ้ายังเพราะดินดี

            จาก  บทละคร หนามยอกเอาหนามบ่ง

แม้หวังตั้งสงบ                         จงเตรียมรบให้พร้อมสรรพ์

ศัตรูกล้ามาประจัญ                              จะอาจสู้ริปูสลาย

จาก   ปลุกใจเสือป่า

ปากเป็นเอกเลขเป็นโทโบราณว่า        หนังสือตรีมีปัญญาไม่เสียหลาย

ถึงรู้มากไม่มีปากลำบากตาย                           มีอุบายพูดไม่เป็นเห็นป่วยการ

แม้เป็นครูรู้วิชาปัญญามาก                              ไม่รู้จักใช้ปากให้จัดจ้าน

เหมือนเต่าฝั่งนั่งซื่อฮื้อรำคาญ                          วิชาชาญมากเปล่าไม่เข้าที

จาก  เวนิสวาณิช

อันว่าความกรุณาปราณี                       จะมีใครบังคับก็หาไม่

หลั่งมาเองเหมือนฝนอันชื่นใจ                         จากฟากฟ้าสุราลัยสู่แดนดิน

เป็นสิ่งดีสองชั้นพลันชื่นใจ                             แห่งผู้ให้และผู้รับสมถวิล

เป็นกำลังเลิศพลังอื่นทั้งสิ้น                             เจ้าแผ่นดินผู้ทรงพระกรุณา

ประดุจทรงวราภรณ์สุนทรสวสดิ์                    เรืองจรัสยิ่งมงกุฎสุดสง่า

พระแสงทรงดำรงซึ่งอาชญา                           เหนือประชาพสกนิกร

ประดับพระวรเดชวิเศษฤทธิ์                           ที่สถิตอานุภาพสโมสร

แต่การุณยธรรมสุนทร                                     งามงอนกว่าพระแสงอันแรงฤทธิ์

เสถียรในหทัยพระราชา                                   เป็นคุณของเทวาผู้มหิทธิ์

และราชาทียมเทพอมฤต                                  ยามบพิตรเผยแผ่พระกรุณา

จาก  เวนิสวาณิช

            ชนใดที่ไม่มีดนตรีการ                         ในสันดานเป็นคนชอบกลนัก

อีกใครฟังดนตรีไม่เห็นเพราะ                          คนนั้นเหมาะคิดขบถอัปลักษณ์

หรืออุบายมุ่งร้ายฉมังนัก                                  มโนหนักมืดมัวเหมือนราตรี

และดวงใจย่อมดำสกปรก                               ราวนรกชนเช่นกล่าวมานี่

ไม่ควรใครไว้ใจในโลกนี้                                เจ้าจงฟังดนตรีเถิดชื่นใจ

จาก  เวนิสวาณิช

                        เสือพีเพราะป่าปก                    และป่ารกเพราะเสือยัง

ดินเย็นเพราะหญ้ายัง                            และหญ้ายังเพราะดินดี

จาก  บทละคร  หนามยอกเอาหนามบ่ง