คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ตอนที่ 90 : สะพานสมมติอมรมารค
สะพานสมมิอมรมาร เิมนั้นมีสะพานไม้เ่าแ่รั้โบรา ทว่ามีโรเหล็รอรับอยู่เพื่อให้แ็แรและัเลื่อนออาันไ้ เป็นสะพานสำัที่ราษรใ้เ้าออันอยู่เสมอ โยเพาะารนำศพออไปฝัหรือเผานอพระนรามหมายประเพียุนั้นที่ว่าหามีผู้ายล้อ6นำศพออไปปลนอพระนร สะพานเิมึอยู่รประูึ่ราษรเรียิปาันมาแ่ในรัาลที่ ๑ ว่า ‘ประูผี’ เพราะเป็นประูหามผีออไปป่า้านอพระนร ทว่าื่อเป็นทาารนั้นื่อว่า “ประูสำราราษร์”
ส่วนที่สร้าสระพานให้ัเลื่อนออาันไ้็เพื่อประโยน์ทายุทธศาสร์หามี้าศึมาประิิพระนรประารหนึ่ อีประารหนึ่็เพื่อให้เรือระบวนแห่ผ่านเพราะในสมัยโบราระบวนแห่พระราพิธีเส็พระราำเนินนั้นมีอยู่เนือๆ เ่นระบวนแห่เส็ฯ ทอผ้าพระิน
่อมาในรัาลที่ ๕ สะพานเ่าำรุทรุโทรม พระบาทสมเ็พระพุทธเ้าหลว ึโปรฯ ให้ออแบบและ่อสร้าสะพานึ้นใหม่ เสร็เรียบร้อยเมื่อ พ.ศ.๒๔๔๖ พระราทานื่อสะพานว่า “สะพานสมมิอมรมาร”
“สมมิอมรมาร” เป็นพระนามทรรมอพระอ์เ้าสวัสิประวัิ พระราโอรสในรัาลที่ ๔ ถึรัาลที่ ๕ ทรพระรุาโปรเล้าฯ สถาปนาเป็นรมหมื่นสมมิอมรพันธุ์ และ รมุนสมมิอมรพันธุ์ ามลำับ ่อมาในรัาลที่ ๖ ทรเลื่อนเป็น รมพระสมมิอมรพันธุ์
เ้าอมมาราอ พระเ้าบรมวศ์เธอ รมพระสมมิอมรพันธุ์ ือ เ้าอมมาราหุ่น ่อมาไ้เป็นท้าวทรันาลในรัาลที่ ๕ เ้าอมมาราหุ่นเป็นพระสนมเอรุ่นเียวันับเ้าอมมาราวา (ท้าววรันทร์) เ้าอมมาราอพระเ้าบรมวศ์เธอ รมุนพิทยลาภพฤมิธาา (พระอ์เ้าโสบัิ) และเ้าอมมาราเียน เ้าอมมาราอ พระเ้าบรมวศ์เธอ รมพระนราธิปประพันธ์พศ์ (พระอ์เ้าายวรวรราร)
ฯรมพระสมมิอมรพันธุ์ เป็น้นราสุล ‘สวัสิุล อยุธยา’
เ้านายพระอ์นี้ทรรับราารำแหน่สำัในรัาลที่ ๕ ือ เป็นราเลานุาร (ฝ่ายหน้า มาแ่ในสมัยลาๆ รัาล นระทั่ปลายรัาล ทรเป็นทั้เสนาบีำแหน่ราเลานุาร และอธิบีรมพระลั้าที่
พระนามไม่สู้ะเป็นที่รู้ัโยทั่วๆ ไปั เ้าพี่เ้าน้อ เ่น สมเ็ฯ รมพระยาำรราานุภาพ สมเ็รมพระยาเทวะวศ์วโรปาร พระเ้าบรมวศ์เธอ รมพระำแพเพรอัรโยธิน พระเ้าบรมวศ์เธอฯ รมพระนราธิปประพันธ์พศ์ ฯลฯ เพราะทรทำราารในำแหน่เียบๆ มิไ้เี่ยว้อับวามเริอบ้านเมือ หรือำแหน่หน้าที่อันเห็นผลสำัในเวลา่อมาโยร
แ่ริๆ แล้ว เ้านายพระอ์นี้ทรานหนัไม่น้อยทีเียว ในหน้าที่ราเลานุารในพระอ์ พระบาทสมเ็พระพุทธเ้าหลว ทรเป็นที่โปรปรานและใล้ิพระอ์พระเ้าอยู่หัว ในสมัย่อนโน้นยัไม่มีเรื่อผ่อนแรในารบันทึ เ่นเรื่อพิมพ์ี ราเลานุาร้อเียนามพระราำรัส บรราหมายเหุพระราิรายวันในรัาลที่ ๕ ำนวนนับสิบเล่มนั้น ล้วนแ่มาาลายพระหัถ์อ (รมุนสมมิฯ ทั้สิ้น (บาทีอาะโปรฯ ให้ผู้อื่นบ้า ็เพาะเวลาที่ ฯรมุนสมมิฯ ทรประวร หรือบัเอิมิไ้เ้าเฝ้าฯ แ่็นานๆ รั้)
ฯรมุนสมมิฯ ท่านทร ‘ไอรี’ ส่วนพระอ์ไว้้วย น่าเสียายที่ะมีารพิมพ์เผยแพร่บาส่วน็เพาะแ่เมื่อพิมพ์เป็นที่ระลึในารพระราทานเพลิศพ สมาิในราสุล ‘สวัสิุล’ หรือผู้มีวามสัมพันธ์เี่ยว้อเ่นสะใภ้
ใน ‘ไอรี’ หรือบันทึรายวันอท่าน อนหนึ่ทรบ่นเรื่อานอท่าน ทำให้ไ้ทราบเ้าหน้าที่ารานอท่านนั้น หนัเพียใ
บันทึวันที่ ๑๐ ธันวาม พ.ศ.๒๔๒๖ มีวามว่า
 |
| สะพานสมมิอมรมาร (อ่านว่า ‘สม-ม-อมร-มา’) ภาพถ่ายประมารัาลที่ ๗ |
“...ราารมาเป็นที่สุ ไม่มีเวลาหยุ อะไร่ออะไร้าไปหม เพราะำลัแลเวลาไม่มีพอ ไม่มีใรแบ่เาบ้า พอเ้าไปถึบ่ายโม็ราว ๕๐ มินิ ไปรวออฟฟิศล่าแล้วพอ ๒ โมึ้นไปออฟฟิศบนประเี๋ยวหนึ่เ้าไป้าในออมา ๔ โม เียนหนัสือ่อไปนราวสั ๕ โมรึ่ ิน้าวแล้วเียน่อไปน ๒ ทุ่ม เ้าไป้าในน ๕ ทุ่มเสศ ลับออมาสั่ารเบเลเล็น้อย ลับมา ๕ ทุ่มรึ่ ลำบาเหลือที่ะพรรา มือปวไปหม้วยเรื่อเียนหนัสือ เบื่อะายยั้อลับมาเียนไอรีอี ไม่เียน็เสียาย้วยเียนมาเือบลอปีแล้ว ไม่มีบพร่อเลย ะทิ้ไว้็ะสะสม็้อทนเียนไป เหมือนาแร้อนๆ แล้วมาผิไฟ ไ้แ่เรา เหนื่อยาเียนหนัสือแล้วยัลับมาเียนหนัสืออี ็้อทนเียนไปปว้อมือเ็มที...”
ฯรมุนสมมิฯ ท่านทรบรรยายไว้ว่าที่ริไอารีนั้น เพราะอะไร
ท่านว่า
“...ารไอรีนี้เป็นารมีุประโยน์ยิ่นั เพราะารสิ่ใที่เิึ้นทุๆ วันไม่ไุ้ไว้แล้ว นานไป็ลืมเสียหม ะรู้ว่าวันใมีารสิ่ใ็รู้ไม่ไ้ ถ้าไอรีไว้แล้วเหมือนมีนที่มีสิแม่นยำำารทั้ปวไว้ไ้ มิไ้ลืมหล อยาะรู้สิ่ใ็ามไ้...ฯลฯ...ฯลฯ...แ่ไอรีอเรานี้ะโยอบใอเราามำหนันี้
๑. พระราประวัิใน พระบาทสมเ็พระเ้าอยู่หัว ือไ้ทรทำิารสิ่ใๆ แลเส็ไปแห่ไรในวันนั้น
๒. พระรารีย์ ือ้อราาร่าๆ ที่มีที่เป็นึ้นในวันนั้นๆ
๓. นรประวัิ ือเหุาร์่าๆ ที่เิึ้นในพระนร และอาาเร
๔. อัประวัิ ือวามประพฤิอนทุๆ วัน
๕. ามประวัิ ือเหุาร์่าๆ ที่เิที่เป็นในบ้าน
๖. สิารีย์ ารสิ่ใที่ีที่เป็นประโยน์แลวิาวรศึษาำไว้
๗. ปิะ สรรพสิ่ใๆ นอาำหนที่ว่ามา้า้น เห็นวระไว้็ะไว้ทั้สิ้น
โยเหุที่ทรเป็นราเลานุาร พระบาทสมเ็พระพุทธเ้าหลวทรพระรุาโปรฯ ให้ามเส็พระราำเนินทุรั้ เมื่อเส็ยุโรปทั้สอราว็โปรฯให้ามเส็ฯไป้วย ในพระราหัถเลา พระราทาน สมเ็พระนาเ้าเสาวภาผ่อศรี พระบรมราินีนาถ ในรมเส็ฯ รั้แร (พ.ศ.๒๔๔๐) และพระราทานสมเ็หิน้อย (สมเ็พระเ้าลูเธอ เ้าฟ้านิภานพล รมุนอู่ทอเัิยนารี) ในารเส็ฯ รั้หลั (พ.ศ.๒๔๕๐) มีหลายอนที่ทรเล่าถึพระเ้าน้อยาเธอพระอ์นี้
ในพระราหัถเลารั้หลั มีอยู่อนหนึ่ึ่แสว่าฯ รมุนสมบัิฯ ทรพระปรีาในภาษามธ เป็นเรื่อพระบาทสมเ็พระพุทธเ้าหลวโปรฯ พระราทานเลี้ยวันปีใหม่ในเรือมหาัรี ันี้
“...แล้วเลี้ย ๔๐ น รมหลวประัษ์สปีอย่าาโหร ว่าเปนลอนเรื่อยทีเียว พ่อื่มให้เ้าแผ่นินอัฤษ เ้าพระยาสุรวศ์ให้พรแทนุนนาเมื่อแรมา โทย์ันว่าะใหุ้๊สปีภาษาฝรั่ ุ๊ไปเี่ยให้มิสเอร์เวสเนา สปีภาษาไทย มิสเอร์เวสเนา เื่อว่าัวพูภาษาไทยไม่ไ้ ไปวานให้พระรันโษาแ่ท่อเสียนำไ้ ้าุ๊เื่อว่าัวรู้ภาษาอัฤษไม่ไ้ระเรียมอะไร พอเวสเนาลุึ้นยืนพูหน้าีไม่เป็นรศ พอเาบแล้วถึทีแะลุๆ ไม่ึ้น เี่ยให้รมสมมิสปีภาษามธ่อน รมสมมิว่าเ่ ปรูปราไ้...”
ารเล่าเรื่อ ‘เวียวั’ นี้ วามั้ใเมื่อแรใร่ะเล่าหนัไปในทาเร็สนุๆ มาว่ามุ่ให้เป็นสารี แ่ละอนึมัมี ‘เร็’ แทรอยู่้วย
เี่ยวับ ฯรมุนสมมิฯ มีเรื่อพระอารม์ันอท่านับ พระวรวศ์เธอ พระอ์เ้ายี่เ่ อยู่เรื่อหนึ่ ึ่เป็นเรื่อบันอเ้านายในยุนั้นอยู่มา
ฯพระอ์เ้ายี่เ่ ท่านเป็นพระธิา พระเ6้าบวรวศ์เธอ พระอ์เ้าเพรหึ (พระราโอรสในวัหน้ารัาลที่ ๑) พระันษาึสูมา นับอย่าาวบ้านท่าน็เป็นั้นป้าอ พระบาทสมเ็พระพุทธเ้าหลว ท่านรับราารในวัหลวเป็นพนัานนมัสารและเป็นหนัานในารพระโอสถ เป็น ‘ท่าน้าใน’ ผู้ทรทำหน้าที่รวทหารประำอในพระบรมมหาราวั ่อมาโปรฯให้เป็นผู้รับพระบรมราโอาราพระเ้าอยู่หัวไปแ้ยั้าราารฝ่ายหน้า และเ้านายฝ่ายหน้า เรียว่าำแหน่ผู้รับสั่ เมื่อทรพระรามาแล้ว
เรื่อบันเิึ้น เมื่อวันหนึ่ ฯพระอ์เ้ายี่เ่ท่านรับพระบรมราโอารให้ออไปเฝ้าฯ รมพระสมมิอมรพันธุ์ที่รมราเลาฯ ฯพระอ์เ้ายี่เ่ไม่พบพระอ์ฯ รมพระสมมิฯ ึทรเียนโน้สั้นๆ ไว้ว่า “ทำไมไม่เส็มาวันนี้” และลพระนามอท่านว่า ‘เ้’ แทนที่ะใ้ไม้เอว่า ‘เ่’ เมื่อ ฯรมพระสมมิฯ เส็มาเห็นโน้นั้น ึทรเียนอนเ้าไปว่า ‘ป้วย’ แทน ‘ป่วย’ ั้แ่นั้นบรราเ้านายทั้ฝ่ายหน้าฝ่ายใน ึทรล้อเลียน ใ้ำว่า ‘ป้วย’ เป็นำสแลอำว่า ‘ป่วย’ อยู่พัหนึ่
ในบันทึรายวันอ พระเ้าบรมวศ์เธอ รมพระสมมิฯ ที่ทรไว้ว่า “เ้าไป้าใน” ือ เ้าเฝ้าฯ พระบาทสมเ็พระเ้าอยู่หัว เพื่อราบทูล้อราาร่าๆ และโยเพาะทรหมายเหุพระราิรายวันามพระราำรัสที่ทรบอให้
