ตำนานอียิปต์ โอม...

ลำดับตอนที่ #137 : มหาวิหารคาร์นัก สถาปัตยกรรมบันลือโลก

มหาวิหารคาร์นัก  สถาปัตยกรรมบันลือโลก

                        นักโบราณคดีอธิบายว่า  บางทีอเมนโฮเทปที่  ๑  อาจสร้างวิหารบางหลังขึ้นเพื่อเป็นหอดูดาว  ชาวไอยคุปต์เชื่อว่าการเคลื่อนที่ของดวงจันทร์และดวงดาราอื่นๆ ล้วนเป็นผลงานการกำกับของเทพเจ้าทั้งนั้น  นักบวชซึ่งมีความรู้เรื่องคณิตศาสตร์และดาราศาสตร์ก็มักจะคอยวาดแผนผังตำแหน่งดาวเสมอ  สิ่งก่อสร้างอันเกรียงไกรทั่วปฐพีอียิปต์ต่างถูกออกแบบมาให้วาดตำแหน่งสอดรับกับดวงดาวสำคัญ  แม้แต่ในคูหาฝังพระศพของฟาโรห์บางองค์ยังมีภาพกลุ่มดาวตามทรรศนะของชาวอียิปต์โบราณ  ซึ่งพวกเขามองเป็นรูปเทพเจ้าและสัตว์เทพนิยายนานาชนิด  แน่นอนว่าชาวอียิปต์มองดูกลุ่มดาวต่างไปจากเรามาก  ในขณะที่เรารู้จักกลุ่มดาวม้าบิน  แมงป่อง  หรือนายพราน  ชาวอียิปต์โบราณกลับมองดูกลุ่มดาวเป็นรูปฮิปโปโปเตมัส  หรือจระเข้  การวาดภาพกลุ่มดาวเอาไว้บนเพดานคูหาฝังพระศพของฟาโรห์นั้นก็น่าจะเกิดจากคติโบราณที่ว่า  ฟาโรห์คือเทพเจ้าผู้เกี่ยวข้องกับการบงการความเป็นไปบนท้องฟ้า

            นอกจากดาวฤกษ์แล้ว  นักบวชอียิปต์ยังรู้จักการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้กับเราที่สุดทั้ง ๕ ดวงคือ  ดาวพุธ  ศุกร์  อังคาร  ดาวพฤหัส  และดาวเสาร์เป็นอย่างดี  และมีวิธีการอธิบายการเคลื่อนที่ของพวกมันด้วยพลังอำนาจวิเศษของจักรวาล

            ผลงานอนุสรณ์สถานสำคัญที่สุดของฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ ๑  คือการริเริ่มสร้างอนุสาวรีย์ที่มหาวิหารคาร์นัก  ชานเมืองธีบส์  อันที่จริงคาร์นักคือกลุ่มมหาวิหาร  ระเบียง  และรูปสลักนับไม่ถ้วนที่ฟาโรห์หลายชั่วรุ่นได้สร้างสมเอาไว้  เรียกได้ว่ามีสิ่งก้อสร้างอันอลังการให้ชมกันจนละลานตานั่นเชียวและถือเป็นหนึ่งในผลงานที่น่าอัศจรรย์ที่สุดของมนุษยชาติ  สภาพของคาร์นักนั้นไม่ต่างไปจากเมืองวิหาร  และหัวหน้านักบวชแห่งเมืองวิหารที่ว่านี้ก็เคยมีอำนาจปกครองผู้คนกว่า ๘o,ooo  ชีวิตเสียด้วย

            ทางดำเนินสู่มหาวิหารคาร์นักมีสฟิงซ์ขนาดใหญ่ที่มีหัวเป็นแกะนอนหมอบอยู่ทั้งสองฟาก  ทางดำเนินนี้เชื่อมระหว่างแม่น้ำไนล์กับซุ้มประตูใหญ่ด้านหน้าวิหาร  และตอนที่มีสภาพสมบูรณ์ก็คงเป็นภาพตระการตาอย่างยากจะหาเปรียบ  พอผ่านซุ้มประตูเข้าไปก็จะพบกับลานกว้างและระเบียงเสาอันโอฬารพร้อมกับรูปสลักมหึมาขององค์ฟาโรห์  ครั้นผ่านซุ้มประตูใหญ่ชั้นที่สองเข้าไปเท่านั้นผู้มาเยือนก็จะต้องทึ่งกับโถงเสาศิลาอันตระการตาซึ่งสร้างขึ้นเลียนแบบหมู่กอกกปาปิรัสขนาดยักษ์

            นอกจากซุ้มประตู  สฟิงซ์  และแนวเสา  มหาวิหารคาร์นักยังมีเสาโอเบลิสก์  ห้องบูชายัญ  และรูปสลักมหึมาของฟาโรห์และเทพเจ้าประดับอยู่แทบทุกมุม  จนไม่สามารถชมรายละเอียดได้หมดภายในวันเดียว  เป็นนครศักดิ์สิทธิ์ที่มีกำแพงใหญ่ล้อมรอบและสร้างขึ้นอย่างแข็งแรงให้คงทนถาวรอยู่นับหมื่นนับแสนปี  ทุกวันนี้มันคืออนุสาวรีย์ที่สะท้อนถึงความฝันของชาวไอยคุปต์ที่จะมีชีวิตเป็นอมตะได้ดีเยี่ยมไม่แพ้มหาพีระมิดที่ตั้งตระหง่านท้าทายกาลเวลา

            รัชสมัยของอเมนโฮเทปที่ ๑ กินเวลานาน ๒๑ ปี  และถือเป็นช่วงเวลาแห่งความสงบ  มั่นคงและมั่งคั่ง  ทรงสถาปนานครธีบส์ซึ่งมีคาร์นักเป็นศูนย์กลางศาสนาให้เป็นฐานอำนาจฟาโรห์แห่งอียิปต์  จากธีบส์  ฟาโรห์สมัยราชอาณาจักรใหม่ต่างผลักดันขอบเขตอำนาจของตนออกไปครอบคลุมรัฐเพื่อนบ้าน  นี่คือจุดเริ่มต้นของยุคแห่งการพิชิตที่อียิปต์เติบโตใหญ่จนกลายเป็นจักรวรรดิ

            อเมนโอเทปที่ ๑ เป็นฟาโรห์ผู้สร้างระเบียบ  ความสำเร็จของพระองค์ได้รับการจดจำและเคารพ  แม้จะทรงล่วงลับแต่ชาวธีบส์ก็บูชาพระองค์ประหนึ่งเทพเจ้า  มีพิธีกรรมเพื่อบูชาองค์อเมนโฮเทปที่ ๑ โดยเฉพาะแม้แต่ชื่อของเดือนก็เป็นพระนามอเมนโฮเทปเอง  แถมยังไม่นับหลักฐานที่ว่ายังมีรูปสลักอเมนโฮเทปที่ ๑  ที่บรรดานายช่างใช้บูชาอยู่ในหมู่บ้านของคนงานสร้างสุสานที่เรียกว่าเดียร์เอลเมดินาด้วย