บูรพาเทพ ตำนานเทพเจ้าจีน

ลำดับตอนที่ #20 : กวนอู

กวนอู

       กวนอูเป็นเทพเจ้าที่ีชาวจีนมีความศรัทธาและเคารพนับถือกันมาอย่างยาวนาน    กวนอูเทพเจ้าแห่งความซื่อสัตย์ ท่านมีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ในช่วงยุคสามก๊ก ซึ่งท่านเป็นแม่ทัพใหญ่แห่งก๊กสู่ (จ๊กก๊ก)  คงรู้สึกวรรณกรรมอิงประวัติศาสตร์ของประเทศจีนเรื่องสามก๊กกันบ้างแล้ว ซึ่งกวนอูเป็นพี่น้องร่วมสาบานกับเล่าปี่ และเตี้ยวฮุ่ย เดิมทีพระองค์มีนามว่า "กวนอี่ว์" นามรองคือ "อวิ๋นฉัง"แต่ต่อมาพระองค์ทรงมีนามชื่อที่ถูกเรียกอย่างหลากหลาย เช่น กวนตี้ กวนตี้เหยีย กวนกง กวนเหล่าเหยีย กวนเสิ่งตี้จวิน ฟูหมัวต้าตี้ ไก้เทียนกู่ฝัว เป็นต้น

 
 

       จากข้อมูลที่กล่าวถึงประวัติของพระองค์ระบุว่า พระองค์เป็นชาวมณฑลซ่านซี เกิดเมื่อระหว่าง 220-260 ก่อนคริสตกาล ในวัยหนุ่มท่านเคยประกอบอาชีพเป็นคนขายน้ำเต้าหู้ (ในปัจจุบันผู้ที่ประกอบอาชีพเป็นคนขายน้ำเต้าหู้จึงยกย่องพระองค์เป็นเทพเจ้าประจำอาชีพนี้) ท่านยังมีความจำเป็นเลิศอีกด้วย แม้จะอ่านเพียงแค่ครั้งเดียวก็สามารถที่จะบรรยายหรือบอกได้ตรงตามนั้นได้อย่างน่าอัศจรรย์ (ต่อมาเหล่าบัณฑิตที่ใกล้จะสอบจึงนับถือท่านเพื่อให้ตนเองมีสติปัญญาดีจดจำหนังสือได้ ไม่เพียงแต่บัณฑิตในสมัยก่อนเท่านั้นเด็กวัยรุ่นรุ่นหลังๆก็ยังนับถือเช่นกันยิ่งช่วงที่ใกล้สอบแข่งขันเข้ามหาวิทยาลัยนั้นยิ่งดีนักแล พวกเขาจะขอพรให้ท่านเองประสบความสำเร็จในการสอบ) มีตำนานเล่าความ
เป็นมาที่ว่าทำไมเทพเจ้ากวนอูจึงมีใบหน้าสีแดง มีดังต่อไปนี้

รูปเคารพของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่มีลักษณะส่วนใบหน้าเป็นสีแดง 

       คราวนั้นมีขุนนางชั้นผู้ใหญ่ในเขตมณฑลท่านนั้นไม่มีคุณธรรมและความยุติธรรม รังแกชาวบ้าน และข่มขู่บังคับใจหญิงสาวมาเป็นภรรยาน้อย ทำให้ท่านทนต่อความไร้ซึ่งคุณธรรมมิได้จึงสังหารขุนนางท่านนั้น แล้วท่านก็หลบหนีเข้าไปในป่าระหว่างที่หนีนั้นก็พบกับลำธารด้วยความเหนื่อยล้าจึงแวะดื่มน้ำและล้างหน้าแต่แล้วท่านต้องตกใจกับภาพที่เห็นคือเงาที่สะท้อนในลำธารนั้นกลับปรากฏว่า ใบหน้าของท่านกลายเป็นผิวสีแดง ซึ่งเดิมทีท่านเป็นคนผิวขาวซีด คงด้วยความโมโหที่มีต่อขุนนางคนนั้นจึงทำให้ท่านกลายเป็นผิวสีแดงก็เป็นไปได้ เหมือนกับตำนานนางพญาผมขาวที่ว่านางมีเส้นผมที่ขาวก็เพราะว่าเครียดและโกรธแค้นต่อคนที่นางรักจนผมกลายเป็นสีขาว ด้วยนางไม่อยากจะเชื่อว่าคนที่นางรักจะทรยศต่อนาง แต่ด้วยการที่ท่านนั้นมีใบหน้าสีแดงกลับกลายเป็นผลดีเพราะไม่มีใครจำท่านได้ ท่านจึงรอดจากการจับกุม 

พิธีสาบานตนเป็นพี่น้องร่วมสาบานในสวนท้อ

       จากนั้นท่านจึงเดินทางไปยังเสฉวน ท่านจึงได้พบกับเล่าปี่กับเตียวหุย ซึ่งมีอุดมคติที่คล้ายกันด้วยเรื่องของความมีคุณธรรม ทั้งสามจึงร่วมสาบานเป็นพี่น้องร่วมทุกข์ร่วมสุขกันในสวนท้อ ซึ่งเป็นฉากที่บ่งบอกความเป็นวรรณกรรมสามก๊กได้อย่างเด่นชัดมาก ต่อมาทั้งสามพี่น้องจึงร่วมมือกันกอบกู้บัลลังก์ให้กับเล่าปี่อันที่จริงแล้วเล่าปี่เป็นเชื้่อพระวงศ์แต่หลบหลีกออกจากราชสำนักเพราะความวุ่นวายและภายใต้ความงดงามของทองคำและอัญมณีมักหลบด้วยความตายทุกย่างก้าว จึงกลายเป็นศึกสงครามที่ลือลั่นในวรรณกรรมสามก๊ก

 


     กวนอูมีฝีมือในการรบเป็นเลิศทั้งยังกล้าหาญชาญชัย และมีความซื่อสัตย์ต่อเล่าปี่เป็นอย่างยิ่ง ครั้งเหตุการณ์ที่โจโฉมีชัยชนะเหนือเมืองเสียวพ่าย ซึ่งทำให้สามพี่น้องพลัดจาก โจโฉจึงจับตัวกวนอูไปพร้อมด้วยฮูหยินทั้งสองของเล่าปี่ โดยโจโฉตั้งใจจะให้กวนอูเสียสัตย์โดยจับทั้งสามให้อยู่ในห้องเดียวกัน โดยโฉหวังจะให้กวนอูย้ำยีฮูหยินทั้งสอง แต่ผลมิได้เป็นไปตามที่โจโฉคิด กวนอูปฏิบัติต่อฮูหยินประดุจพี่สาวที่เคารพ โจโฉจึงเลื่อมใสและนับถือกวนอูว่ามีความใจเด็ดเดี่ยว ซึ่งโจโฉอยากได้กวนอูมาเป็นพวกอย่างไรก็ไม่สำเร็จ กวนอูจำใจต้องอยู่กับโจโฉโดยยื่นข้อขาด 3 ประการ คือ
1.  เมื่อเราอยู่ฝ่ายนี้คือจะขึ้นต่อพระเจ้าแผ่นดินฮั่นเพียงพระองค์เดียว 
2. ทรัพย์สินของรางวัลต่างๆที่เราได้ เราจะยกให้ฮูหยินทั้งสอง
3. หากเราได้ข่าวของท่านพี่เล่าปี่ เราขอให้กลับไปหาพี่เล่าปี่พร้อมด้วยฮูหยินทั้งสอง

โจโฉรับปากกวนอู

      โจโฉรับคำเพราะคิดว่าเล่าปี่มิน่าจะกลับมาได้ จึงตายใจรับปาก โจโฉชุบเลี้ยงกวนอูเป็นอย่างดี ทั้งที่พักอาศัย และให้ม้าแก่กวนอูอีกด้วย ต่อมากวนอูได้ข่าวว่าเล่าปี่ยังมีชีวิตอยู่จึงขอลาโจโฉกลับไปหาเล่าปี่ โจโฉต้องจำใจยอมถึงแม้ทั้งๆที่รู้ว่าตนเองได้เพชรน้ำงามอันมีค่ามาอยู่ในมือแต่มิใช่ของๆตนจึงจำใจปล่อยไป กวนอูก็ได้กลับไปอยู่กับเล่าปี่อีกครั้ง แต่ต่อมาครั้งศึกเซ็กเพ๊กที่โจโฉพ่ายต่ออุบายของขงเบ้ง จึงต้องหลบหนีหัวซุกหัวซุนจนมาพบกับกวนอู กวนอูด้วยความมีบุญคุณกันมาจึงเข้าช่วยโจโฉให้หลบหนีได้เพื่อเป็นการทดแทนบุญคุณที่โจโฉเคยดีต่อตน

ซุนกวนหวังเกลี้ยมกล่อมให้กวนอูมาเป็นพวกตน

        แต่ท้ายที่สุดแล้วในครั้งศึกเมืองเป็กเสีย ทัพของซุนกวนถือโอกาสตีเมืองเกงจิ๋วไร้ซึ่งผู้ป้องกันยึดเอาเมืองจนได้ กวนอูรีบกลับมา แต่กลับถูกจับได้ ซุนกวนส่งจูกัดจิ๋นมาเกลี้ยมกล่อมให้เป็นพวกแต่กวนอูมิยอม ผลสุดท้ายซุนกวนก็ประหารกวนอู นี้คือสิ่งที่จารึกถึงวีรกรรมแห่งวีรบุรุษผู้ภักดีและซื่อสัตย์ ฟ้าดินยังยอมรับว่าเขาเป็นคนเหนือคน หาได้ยากในแผ่นดินและแผ่นฟ้า 

วิญญาณแค้นยังคงอยากได้ศีรษะของตนคืน

       จากนั้นหลังจากกวนอูถูกประหารโดยการตัดศีรษะ วิญญาณของท่านจึงกลายเป็นวิญญาณแค้นที่ไม่สงบ มักร้องตะโกนให้คืนศีรษะให้แก่ตน แต่แล้ววิญญาณแค้นก็ได้พบกับภิกษุเภาเจ๋ง (ผู่จิ้งต้าชือ) ที่นั่งบำเพ็ญภาวนาอยู่นั้น ท่านได้กล่าวเทศนาดวงวิญญาณแค้นให้ละปล่อยวางจากความแค้น เพราะสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นเป็นผลของกฎแห่งกรรม จากนั้นดวงวิญญาณแค้นได้สติ จึงน้อมรับพระธรรม แต่แล้วคุณธรรมอันประจักษ์ด้วยคุณงามความดี เรื่องความซื่อสัตย์เป็นสิ่งที่เล่าลือเลือง วิญญาณกวนอูจึงเลื่อนขึ้นเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นเทพเจ้าที่เคารพนับถือแก่ผู้คนทั้งหลาย
  

          ภาพวาดของเทพเจ้ากวนอูในชุดแบบจักรพรรดิ (ฮ่องเต้) เพราะชาวจีนเชื่อว่าตามวรรณกรรมสามก๊กว่า เทพเจ้ากวนอูเป็นพี่น้องร่วมสาบานกับเล่าปี่ซึ่งเป็นเชื้อพระวงศ์ จึงมีฐานะเทียบเท่าว่าเป็นเชื้อพระวงศ์ แต่มีอีกด้านหนึ่งว่า เทพเจ้ากวนอูถูกแต่งตั้งเป็นจักรพรรดิฟ้า เพราะตำแหน่งจักรพรรดิฟ้า คือ ตำแหน่งเดียวกับ เง็กเซียนฮ่องเต้ ซึ่งตำแหน่งนี้มีการผลักเปลี่ยนเสมอ 

          แต่การปรากฏการสักการะเทพเจ้ากวนอูขึ้นในรัชสมัยราชวงศ์ซ่ง ระบุไว้ว่าแม้กระทั่งฮ่องเต้ต้องนมัสการเทพเจ้ากวนอูในฐานะวีรบุรุษผู้กล้าหาญและสื่อสัตย์ โดยฮ่องเต้ซ่งฮุยซึ่งเป็นฮ่องเต้ซึ่งดำรงอยู่ในสมัยราชวงศ์ซ่งได้ทรงสถาปนาเทพเจ้ากวนอู ขึ้นเป็น "อู่อันหวัง" ซึ่งหมายความว่า "อ๋องผู้กล้าหาญรักษาความสงบ" ต่อมารัชสมัยราชวงศ์หยวน ตรงกับรัชสมัยของฮ่องเต้หยวนเหวินจง ได้เพิ่มยศเป็น "เสี่ยนหลิ่นเวยหย่งองจี้หวัง" หมายความว่า "อ๋องผู้กล้าหาญเปลี่ยนด้วยอิทธิฤทธิ์" จากนั้นพิธีการไหว้เทพเจ้ากวนอูก็ลงมายังประชาชน จึงเป็นการสักการะเพื่อขอพร เช่น ด้านการศึกษา ราชการ คือ การสอนจอหงวน และโชคลาภ ความร่ำรวย เทพเจ้ากวนอูถึงจะถูกยกย่องด้วยความซื่อสัตย์อันเหมาะแก่การเป็นแบบอย่างที่ดีแล้ว พระองค์ยังถูกยกย่องเป็นพระยมอีกด้วย ซึ่งมีหน้าที่เป็นผู้ตรวจตราในแดนนรก