คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #9 : ลำดับที่ ๔ กามาทีนพ
ลำับที่ ๔ ามาทีนพ (เป็นโทษอสวรร์อันเิาาม)
าม และโทษอาม วามโ่ที่สุที่มอยู่ในาม ส่วนเสียหรือ้อ้อยอผู้เสพาม
โ่มมัวเมาไม่ลืมหูลืมาในามไม่สามารถพ้นาวามทุ์ ที่ยั้อเวียนว่ายายเิอยู่เรื่อยไป
มนุษย์โล็ี สวรร์ึ่เรียว่าเทวโล็ี
ท่านัเป็นามภพ ิใอมนุษย์ และเทวาในามภพนี้ ยัวนเวียนท่อเที่ยว อยู่้วยเรื่อามเป็นพื้นภูมิแห่ิ
อผู้เิในามภพที่ยัไม่ไ้บรรลุมรรผล ท่านึเรียว่า ามาวรภูมิ (ามหลัอภิธรรม
ภพับภูมิ่าัน ภพเป็นที่อยู่อสัว์ ภูมิเป็นที่อยู่อิ
แ่ในที่ทั่วไปภูมิ หมายถึที่อยู่อสัว์็มี เ่น อบายภูมิ)
เมื่อวามสุในาม เป็นสุ ที่น่าื่นอ ื่นใอมวลมนุษย์
และเทวาในามภพ เ่นนี้ ึเห็นไ้ว่ายอแห่วามปรารถนาอผู้เิในามภพ
ไม่มีอะไรยิ่ว่าาม ือสิ่ที่น่าใร่ ไม่ประสีประสา่อเรื่อ มรร ผล นิพพาน
นี่เป็นโทษอสวรร์.
ามืออะไร ? ือ ฤหัสถ์ผู้รอเรือน ือ ผู้บริโภ
าม
ือ ผู้ประสบวามสุอย่าสู ในามภพ
็ไม่มีอะไรมาว่า วามเพลิเพลินยินี หรือ ำหนัหลใหล ในอารม์ที่น พอใปรารถนา
สิ่เสพวัถุ บำรุบำเรอวามสุ เรื่ออำนวยวามสะวสบาย น สัว์
ทรัพย์สินเินทอ ้าวอสารพั ที่อยาไ้
อยามี อยาเป็น ที่ะรอบรอเอาไว้ให้ไ้วามสุ รวมแล้ว็ัแยไ้เป็น “ามุ
๕” รูป เสีย ลิ่น รส สิ่้อายที่ใร่ ที่ใฝ่ปรารถนาที่ะให้ “ามสุ” ือสุทาประสาททั้
๕ สุทาวัถุ หรือสุทาเนื้อหนั บาทีเรียว่า “สามิสสุ” ือ สุ อาศัยอามิส
หรือ สุาสิ่เสพ (อามิสสุ ็เรีย) มนุษย์อยาไปสวรร์ ็้วยนึว่าสวรร์มีอารม์ที่ีเลิศึ้นไปว่าอมนุษย์
แม้เทวาเอ็ไม่อยาาสวรร์ เพราะเสียายรูปเสียเป็น้นที่เป็นทิพย์
แ่สวรร์ในีวิอมนุษย์ หรือสวรร์ริๆอเทวา็ี มีอะไรที่แน่นอนบ้า
อารม์่าๆที่ิันว่าเป็นสุนั้น ล้วนมีอยู่เป็นอยู่ั่วะเท่านั้น
แม้ะไม่ทำลายหายสูไปาเรา่อน เรา็ะ้อายาอารม์เ่นนั้นไป่อน.
เมื่อพระพุทธเ้ารัส เรื่อทาน และ ศีล แล้ว พรรนา
อานิสส์อทาน ศีล ้วยยสวรร์ึ้นแส ให้ฟูใแล้วึพรรนา โทษอาม ี้ให้เห็นว่า
แม้สุในสวรร์ ็ไม่แน่นอนัล่าวมานี้
ในลำับ่อไป พระอ์ึรัสเรื่อเนัมมานิสส์ ือ ผลีอารออาาม
หรือ อารออบว.
าม ๒ (วามใร่, วามอยา, วามปรารถนา,
สิ่ที่น่าใร่น่าปรารถนา)
๑. ิเลสาม ามันทะ ิเลสที่ทำให้ใร่
วามอยาที่เป็นัวิเลสามัหา วามรู้สึที่ใร่ ะไ้สิ่ที่มาลุ้มรุมิใให้ิมีวามรู้สึ่อ
ามารม์ ส่วนอร่อยอามทา า หู มู
ลิ้น สัมผัส ใ มีวามพอใในาม.
๒. วัถุาม หรือามุ ุอาม วัถุอันน่าใร่
สิ่ที่น่าปรารถนาสิ่ที่อยาไ้ วัถุสำหรับำหนั เป็นที่พอใ สิ่ที่น เราผู้เป็นปุถุน
พอใอยาไ้ันนั นั้นเรียว่าาม ทุๆอย่า เ่น รูป รส ลิ่น เสีย สิ่้อายปััย
๔ สิ่ที่อำนวยวามสะว วามสบายทั้หลาย ทั้ปวในโลนี้ ที่มีอยู่ไม่ว่าะเป็น ทรัพย์สินเินทอ
บ้าน รถยน์ โทรศัพท์มือถือ แอร์ ู้เย็น ทีวี พัลม เสื้อผ้า รอเท้า อาหาร
น้ำื่ม่าฯลฯ ล้วนเป็นวัถุาม ามุทั้สิ้น รสาิที่น่าเพลินใแห่าม.
พุทธอ์ทรรัสไว้ (อนหนึ่ว่า)
“ วามสุ หรือ โสมนัสที่อาศัย ามุห้าที่เิึ้นนี้ เป็นรสน่า ยินีแห่าม ผู้เยเพลิเพลินมาแล้ว ย่อมทราบไว้ เพราะเป็นสิ่ที่เยเพลิเพลิน นลืมวามผิอบ ั่วีมาแล้วโยมา ”
ทรรัสหลัว่า “ วรรู้ัาม โยสถาน ๓ ือ รู้ัรส ที่น่า
เพลินใแห่าม โทษ ือ วามเลวทรามอาม
และ อุบายเป็นเรื่อออไปพ้นาาม ”
โทษอาม
(โทษและ้อบพร่อ่าๆอาม มอไ้ ๓ ้านหรือ ๓ ำแหน่)
๑. มอที่ระบวนาร ่อทุ์ภายในัวบุล
บุลปิบัิผิ่อโล และ ่อีวิ ทำให้สิ่ทั้หลายลายเป็นาม
แล้ว่อทุ์ให้เิึ้นแ่นเอ เป็นระบวนาร ่อทุ์ามหลัธรรม ้อ ปิสมุปบาท เริ่มแ่ารรับรู้ประสบาร์่าๆ
แล้ววาท่าที่อสิ่เหล่านั้นอย่าผิพลา
ปล่อยให้ระแสระบวนธรรมำเนินไปามแนวทาอ
อวิาัหาอยู่เสมอนลายเป็นารสั่สม อันเยิน ารสั่สมวามพร้อม ที่ะมีทุ์
พร้อมที่ะมี และ่อปัหาไ้ พระพุทธเ้าทร แสเรื่อพันาารอ บุล ั้แ่เิในรรภ์
นเิบโ เ็นั้นอาศัย วามเริเิบ โ อินทรีย์ทั้หลายแ่ล้าึ้น
มีามุทั้๕ พรั่พร้อมบริบูร์ ย่อมปรนเปรอน เาเห็นรูป ้วยาแล้ว
ย่อมิใในรูปที่น่ารั ย่อมัใในรูปที่ไม่น่ารั เป็น้น มิไ้ั้สิ
ไว้ำับน เป็นอยู่โยมีิับแบ ไม่รู้ัามวามเป็นริ ึ่ภาวะหลุรอ
ปลอพ้นอิ และ ภาวะหลุรอปลอพ้น ้วยปัาที่ะทำให้บาป อุศลธรรม ึ่เิ
ึ้นแล้วแ่ัว ับไปไ้โยไม่เหลือวามิใใร่อยา ในเวทนาทั้หลายนั่นแหละ
เป็นอุปาทาน เพราะอุปาทานเป็นปััย เา็มีภพ เพราะภพเป็นปััย ็มีาิ เพราะาิเป็นปััย
็มีรามระ วามโ วามร่ำรว วามทุ์ วามเสียใ วามับแ้น ผิหวั
็มีพรั่พร้อม วามเิแห่อทุ์ทั้สิ้นนี้ ึมี้วยประาระนี้.
๒. มอสิ่ึ่ไ้ื่อว่าาม ที่มนุษย์พาันแสวหามาเสพเสวย หรือ มอูที่รสอาม มอูวามสุ วามพึพอใอันะไ้ าามนั้น มีุบพร่ออย่าไร ท่านมัแส้วยอุปมา่าๆึ่มีล่าวถึบ่อยๆว่าามทั้หลายมีวามหวานื่นน้อย มีทุ์มา มีวามับแ้นมา โทษในามนี้ยิ่นั.
เปรียบเหมือนสุนั
ที่เพลียและหิวโหย
เาโยนท่อนระูเปื้อนเลือให้ ็แทะอยู่นั่นเอ นเหนื่อยอ่อน
็อร่อยไม่เ็มอยา และไม่เ็มอิ่มไ้ริ.
เปรียบเหมือนิ้นเนื้อ
ที่แร้
หรือ เหยี่ยวาบเนื้อบินมา เหยี่ยวแร้ัวอื่นเห็นเ้า ็โผ เ้ามารุมิแย่เอา ือเป็นอไม่สิทธิาแ่ัว
ผู้อื่นแย่ิไ้ นทั้หลาย่า ็้อารหมายปอ ะเอาเป็นเหุให้เิาร
แ่แย่่วิ เบียเบียน ประทุษร้ายลอ นสัหารเ่น่าัน ถ้าไม่รู้ัวาใ
็เือร้อนแสนสาหัส.
เปรียบเหมือนทรัพย์สมบัิ
ที่อยืม
เามาเอาออมาแสู โ้เ๋หรูหรา วาท่าอวัน ผู้ น ็ล่าววัื่นม
แ่รอบรอเอาไว้ไ้ เพียั่วราว และ อย่าไม่มั่นใ ไม่เป็นสิทธิอน แท้ริเ้าอ
(ือ ธรรมาิ) ามมาพบที่ไหนเมื่อไร ็้อืนเาไปที่นั้น เมื่อนั้น
ไม่มีทาผ่อนปรน ส่วนนเอ็มีแ่ัวโผล่มาแล้ว ็ผลุบไป มอไม่เห็นอะไร
เหลือไว้แ่วามเสียาย มันเป็น อนิั ทุั อนัา.
๓. มอที่ปิบัิารในโล มอูที่ผลอันเิาวามสัมพันธ์ทาสัมเป็น้น อมนุษย์ทั้หลายผู้แสวหา และเสพาม ้อเสียอาม้านนี้ เริ่มั้แ่วามทุ์ วามลำบาเือร้อนที่้อประสบ ในารทำมาหาเลี้ยีพ และ แสวหาสั่สม ามวัถุ ไว้เสพเสวย ึ่เป็นสิ่ปิธรรมา ที่แ่ละนะ้ออทนในารำรีวิอยู่ในโล ้อทนแทนฝน ทนหนาวทนร้อน ทนเหนื่อยทนยาบ้า าแลนออยา ถึายไป็มีบ้า ยันหมั่นเพียรสู้ทำาน้วยวามเหนื่อยยา แ่านลับไม่สัมฤทธิ์ผล ไม่ไ้เินทอ หรือาทุนย่อยยับ ้อเศร้าโศ ลัลุ้ม ทุรนทุราย เมื่อหามาไ้แล้ว ็เป็นทุ์ในารระวัรัษา บาทีประสบภัย เ่น ถูโรปล้น นลัทรัพย์ ไฟไหม้ เือร้อนวุ่นวายไปอี รั้นไ้ามวัถุมาไว้รอ มนุษย์ผู้เลา ่อสัธรรม ็ลุ่มหล เป็นทาสอมัน ยเอาามวัถุ ที่เป็นอไม่ริแท้ มาเป็นเหุ ูถูเหยียหยามัน ่อทุ์ให้แ่ันมาึ้น บ้า็อิาริษยาัน ทะเลาะวิวาท ัแย้เบียเบียนัน เพราะเห็นแ่ ามวัถุ แย่ิัน ึ่ามวัถุ ในรูปอทรัพย์สิน่าๆ เ่น เียวันนที่ถูามัหาบ่อนไ เมื่อเาเสพเสวยามทั้หลาย ามัหา็ยิ่ยายัวแรล้าึ้น และวามร่านรนาม็ยิ่เร้ารุนมาึ้นและแล้ววามสุวามเอร็ อร่อย วาม่ำื่นใที่เาะไ้ ็มีแ่ที่ะเิาามุ ๕ เท่านั้น ถ้าเายัไม่พ้นหาย ไม่ปลอโปร่ าวามบ่อนไอามัหา ยัถูวามร่านรนาม เร้ารุนอยู่ราบใ ารที่ะให้รู้ัวาม สุอย่าอื่น ที่ีว่า ประีว่านั้นย่อม ไม่อาทำไ้ ็ามัหายัเร้ารุนเาอยู่ ะให้เารู้ัวามสุภายใน นิไม่้อร่านรน หรือ ไม่้ออาศัยามไ้อย่าไร.
(วามริทั้สามอย่าสัมพันธ์อาศัยันแ่แยมอเพื่อเห็นลัษะที่เป็นไปใน้าน่าๆ)
พุทธอ์ทรรัสไว้
วามอิ่ม้วยามทั้หลายไม่มีในโล
ามทั้หลายไม่เที่ย ไม่ยั่ ยืนมีทุ์มา มีพิษมา ั่้อนเหล็ที่ร้อนั
เป็น้นเ้าแห่วามับแ้น มีทุ์เป็นผล ผู้ใ้ามพ้นามในโล และเรื่อ้อที่้ามไ้ยาในโล
ผู้นั้นัระแสัหาไ้แล้ว ไม่มีเรื่อผู ื่อว่า ไม่เศร้าโศ ไม่ยินี
โลมีวามเพลิเพลินเป็นเรื่อผู มีวิเป็นเรื่อเที่ยวไป เพราะละัหาเสียไ้
ึื่อว่าัเรื่อผูไ้ทั้หม.
้อเสีย หรือ ุบพร่ออามสุ อาล่าว โยย่อว่าวามเอร็อร่อยสนุสนานหวานื่น ที่นเราปรารถนาามอำนวยให้เพียั่วรู่ยาม ในเวลาที่เสพ แ่วามเ็บปวอ้ำ ที่นเราไม่้อาร ามลับประทับลให้อย่าแน่นแฟ้น ิามฝัใไปนาน เท่านั้นยัมิหนำ แม้ส่วนที่เป็นวามเอร็อร่อย สนุสนานหวานื่นนั่นแหละ เมื่อาลาย หายลับล่วผ่านไปแล้ว ยัทิ้วามเสียาย หวนหาอาลัยเอาไว้ทรมานในบาน ให้พิไรรำพันไปไ้อีนาน.
ารทำประโยน์เพื่อผู้อื่น ถึะมา ็ไม่วรให้เป็นเหุทำลาย
ประโยน์ที่เป็นุหมายอน ำหนประโยน์ที่หมายอน
ให้แน่ั แล้วพึวนวายแน่วในุหมายอน
(พุทธศาสนสุภาษิ)
พระพุทธเ้า ยืนยัน
ว่าทรวามสุยิ่ว่า บุลที่โลถือันว่ามีวามสุที่ สุ รั้หนึ่
พระพุทธเ้าเส็ไปพบพวนับวนิรนถ์ พวนับวนิรนถ์ ็ยเอา พระเ้าพิมพิสาร มาเปรียบเทียบับ
พระพุทธเ้า ว่าถ้านลุถึวามสุไ้้วยวามสุละ็ พระเ้าพิมพิสาร
็ะ้อทรบรรลุวามสุ (หมายถึวามสุสูสุที่เป็นุหมายอศาสนา) เพราะ พระเ้าพิมพิสาร
เป็นอยู่สุสบายว่าพระพุทธอ์
ารที่พวนิรนถ์ ล่าวอย่านี้ ็เพราะพูไปามวามรู้สึสามั
ที่ว่า.
พระเ้าพิมพิสาร เป็นพระเ้าแผ่นินมีทรัพย์สมบัิ
และพระราอำนา พรั่พร้อมบริบูร์ทุประาร ็เป็นอยู่สุสบาย ว่าพระพุทธเ้า
ึ่สละโลิยสมบัิแล้ว เที่ยวาริเร่ร่อนไป นอนามภูผาป่าไม้ และ ปิบัิศีลวัรทาศาสนาึ่็
้อทุ์ยา ลำบา ลำบน เหมือน ับพวน แ่.
พระพุทธเ้า ทรปิเสธโยทรแสให้เห็นว่า
แม้แ่หลัานที่พวนิรนถ์ ยึ้นอ้าเพื่อสนับสนุน หลัารอพวนนั้น
็เป็นหลั ารที่ผิพลา ใ้ไม่ไ้เสียแล้วเพราะ พระเ้าพิมพิสาร มิไ้มีวามสุว่าพระอ์เลย
แ่ร้าม พระอ์มีวามสุยิ่ว่า พระเ้าพิมพิสาร
อย่าไร็าม ารที่ะพิสูน์ว่า พระอ์มีวามสุว่า พระเ้าพิมพิสาร นั้น
ถ้ามอ้วยสายา อนสามัย่อมเห็นไ้ยาเพราะนทั่วไป ย่อมมอที่วามเป็นอยู่อันพรั่พร้อมสมบูร์ภายนอ
เหมือนอย่าที่พว นิรนถ์ มอนั่นเอ เ่นูที่ทรัพย์สมบัิ อำนา ยศศัิ์
บริวาร เป็น้น ึ่พระพุทธเ้า ไ้สละหมแล้ว และึ่ว่าโยวามริแล้ว
็ไม่อาใ้วัวามสุที่แท้ริอนไ้ ันั้น.
พระพุทธเ้า
ึไม่ทรเสนอ้อพิสูน์้วยสิ่เหล่านั้น แ่ารที่ ะวัวามสุ แท้ริภายในใ ึ่มอไม่เห็น
็ทำไ้ยา พระพุทธเ้า ทรเสนอ้อพิสูน์ ึ่วัวามสุภายใน นิที่แสออมาให้เห็นไ้ภายนอ
อย่าัเน เป็น้อัสินให้เห็น ัไ้เ็า โยรัสถามว่า พระเ้าพิมพิสาร
ะประทับนิ่ไม่ไหวิพระวราย ไม่รัสอะไรเลย อยู่เสวยแ่วามสุ อย่าเียวล้วนๆ
ลอเวลา ๗ วัน หรือ แม้แ่เพียั่วืนเียว ไ้หรือไม่ ็ไ้รับำอบว่า ไม่ไ้ แล้วทรรัสถึพระอ์บ้า
ว่าทรสามารถประทับนิ่ ไม่ไหวิพระวราย ไม่รัสอะไรเลย เสวยแ่วามสุ อย่าเียวล้วนๆ
ลอ ๒ วัน็ไ้ ๓ วัน็ไ้ ลอนถึ ๗ วัน็ไ้ พวนับวนิรนถ์ ึยอมรับว่า
พระพุทธเ้า ทรมีวามสุยิ่ว่า พระเ้าพิมพิสาร.
ท่านเปรียบปิิ
วามเอิบอิ่มใ
ที่ไ้าามุทั้ ๕ ว่าเป็นเหมือนุไฟ โยใ้ห้า และไม้ ( เป็น้น )
เป็นเื้อ ถึะมีแสสว่า แ่็ไม่เิ้า แ่มนวลมานั เพราะมีสิ่ที่ทำให้เศร้าหมอ เ่น วัน เป็น้น
ส่วนปิิ ที่ไม่้ออาศัยาม ไม่อาศัยอุศลธรรมทั้หลาย
เป็นเหมือนุไฟที่ไม่้อใ้ห้า และ ไม้เป็นเื้อ แสสว่าะบริสุทธิ์ใสนวลแ่ม้าไม่มีวัน
หรือมลทินใ รบวน เมื่อมีวามสุที่ประีว่าเ้ามาเทียบ ็ย่อมเป็นธรรมา ที่ามสุะ่ำมี่าน้อยัำที่ท่าน
ใ้เรียามสุโยเปรียบเทียบับ านสุ ว่า ามสุ เป็น ปุถุนสุ
(สุอปุถุน) เป็น มิฬหสุ
(สุเลอะเทอะ หรือ สุหมัหมม) เป็น อนริยสุ (สุอผู้ยัไม่เป็นอริยะ)
พร้อมทั้บรรยายโทษว่า เป็นสิ่ที่มีทุ์ มีวามอึอั ้อั ับแ้น
และเร้าร้อน เป็น มิาปิปทา ือทาำเนินที่ผิ ทั้นี้ร้ามับ านสุ หรือ สุ้านใน
(อััสุ) เป็น เนัมมสุ (สุปลอาาม) เป็น ปวิเวสุ
(สุอิวามสั) เป็น อุปสมสุ (สุที่่วยให้ เิวามสบ หรือ
่วยให้บรรลุนิพพาน) เป็น สัมโพธิสุ (สุที่่วยให้รัสรู้)
และลัษะที่เป็นุ ือ เป็นสิ่ที่ไม่มีทุ์ ไม่มีวามอึอั ั้อับแ้น
ไม่มีวามเร่าร้อน และ เป็น สัมมาปิปทา ือทาำเนิน หรือ ้อปิบัิที่ถู้อ
ึ่ะนำไปสู่วามเป็นอิสระหลุพ้น หรือ นิพพาน อย่าไร็าม ารที่ท่านมัพู และ
แสโทษอามสุอย่ามามาย และบ่อยรั้นี้ไม่พึมอเป็นว่าท่านั้หน้า ั้าะประาม
หรือมุ่เหยียหยามามสุ.
ในแ่หนึ่
อาะมอว่า
ท่านพยายามี้ให้เห็น วามริามสภาวะที่มันเป็นอยู่นั่นเอ แ่ใปุถุนมีิเลสลุ่มหลมันอยู่
ึเห็นเป็นว่าท่านว่ารุนแร.
อีแ่หนึ่
มอไ้ว่า
ในารเปรียบเทียบันนั้น เมื่อามสุที่นนิยมันอยู่
ท่านยัว่า่ำ้อย่าถึเพียนี้ ็ย่อมเป็นารเิูสุอย่าประี ที่ท่านนำ มาวาเทียบ
ให้เห็นสูเ่นัเนยิ่ึ้น.
แ่แ่แท้ที่วรมอ
็ือ เพราะเหุที่ามสุเป็นบ่วรั หรือเป็น ับัที่เหนียวแน่น นทั้หลายลุ่มหลันนั ยาที่ะปลีัวออไ้ ท่านึระมีามสุให้หนั พร้อมับยย่อแสุอสุที่ประีึ้นไป เพื่อเป็นารเร่เร้าัวน ให้นพาันมีมันปิบัิ เพื่อเ้าถึวามสุที่ประีนั้น โยไม่นิ่นอนใ อนึ่ ในทาปิบัิ ็มิใ่ว่าท่านที่ บรรลุสุประีแล้ว ะละทิ้เลิรา าามสุทันทีเสมอไป หลายท่าน็ยัำเนินีวิโยเสพเสวยสุวบันไปทั้สออย่า หรือทั้สอระับ.
ในรีนี้
็เท่าับว่า ท่านที่บรรลุวามสุประี อย่าสูแล้ว มีทาเลือในารเสวยสุมาึ้นเป็นผู้ไ้ำไร หรือไ้เปรียบในเรื่อวามสุ เหนือ ว่า นอื่นทั่วไป รวมวามแล้ว ุมุ่หมายอท่านอยู่ที่้อารให้ ไม่ประมาท และ ให้ระหนัว่าถึอย่าไรๆ ไม่ว่าะละเลิามสุ หรือ ไม่็าม แ่สิ่สำัที่ะทำ ือะ้อพยายาม ทำวามสุที่ประีให้เิึ้น แ่นให้ไ้ หรือ ะ้อหาทารู้ ัมัน ไ้ประสบมัน ประัษ์ับัวบ้าให้ไ้ และพันาสุ ที่สู ึ้นไป นถึวามสุที่สูสุ อย่าไร็าม พึระหนัว่า าม ปิ ามสุับวามสุอย่าประี นั้น ไป้วยันไม่่อยไ้ เพราะ ามสุพัวพันอยู่ับ อารม์ที่ให้ื่นเ้น ประอบ้วย วามเร้าร้อน ระวนระวาย หาอารม์มาสนอระับให้เิวามสบ ส่วนวามสุประีเริ่ม้นาวามสบ ัะเห็นว่า านสุ ะเิึ้น ่อเมื่อ ิสัาาม สัา อุศลธรรม ทั้หลาย่อน ันั้นสำหรับปุถุน ารที่ะเสวยทั้ามสุ และ ทั้ไ้วามสุประี โยเพาะานสุ้วย ึเป็นไปไ้ยา เพราะปุถุนพอใอะไรแล้ว มัิ มัหมมุ่น หลใหล่าย เมื่อฟุ้่านระวนระวายเพริไป ้วยแรปรารถนาามสุแล้ว ็ยาที่ะให้สบ เ้าสู่แนวแห่านสุ ึปราเรื่อราวที่ฤษี และ นับวเสื่อมาาน เพราะิใามันบ่อยๆ่อเมื่อเป็น อริยนอย่าบุลโสาบัน ึะอยู่ับามสุไ้้วยีโยปลอ ภัย ้วยเหุนี้ พระพุทธเ้า ึทรสอนย้ำให้รู้ัวาใอย่าถู ้อ่อามสุ ให้มีปัาที่ะสลััวออไ้ ัท่าทีในารปิบัิที่รัสไว้่อ ไปนี้.
(หนัสือพุทธรรม
ป.อ.ปยฺุโ)
ารทำวามสบนั้น ้อเริ่มที่ภายในัวในใ่อน
เมื่อภายในสบ วามิิใ็ั้ สามารถิอ่าน้วยเหุผล วามละเอียรอบ อบ
และสามารถ้นหา ำแน้อเท็ริ ถูผิีั่วไ้โยระ่า และถู้อ
ึเื้อูลให้บุล ประพฤิปิบัิในสิ่ที่ีาม ามแนวทาที่สุริเหมาะสมไ้
และย่อมะส่ผล สะท้อนถึภายนอ
ให้มีวามปริ เรียบร้อย้วย.
(เรียร้อย ถ้อยธรรม พระราำรัส)
ท่านเปรียบามุ
เหมือนบ่วั อนายพราน แล้วล่าวถึ สมพราหม์ที่เี่ยว้อในเรื่อนี้ไว้
๓ พว (อล่าวแ่ไว้ ๒ พวเท่านั้น)
พวที่หนึ่
ือ สมพราหม์ ที่บริโภามุ ๕ โยมีวามิ
หลใหลหม หมุ่น ไม่รู้เท่าทันเห็นโทษ ไม่มีปัาพาัวรอ
เป็นเหมือนเนื้อป่าที่ิบ่ว และ นอนทับบ่วอยู่ ย่อมะประสบ วามเสื่อม
วามพินาศ ถูพรานทำเอาไ้ามปรารถนา.
พวที่สอ
ือ สมพราหม์ ที่บริโภามุ ๕ โยไม่ิ ไม่หลใหล ไม่หม หมุ่น รู้เท่าทันเห็นโทษ มีปัาพาัวรอไ้ เป็นเหมือนเนื้อป่าที่นอนทับบ่ว ัวไม่ิบ่ว ย่อมะไม่ประสบวามเสื่อม วามพินาศ ไม่ถูพราน ือ มารร้ายทำอะไร เอาามปรารถนา.
้อที่้อารเน้นในที่นี้
็ือ ามวามในสูรนี้ ะเห็นว่า พระพุทธเ้า มิไ้ทรเพ่แ่ะสอนให้ละเลิ
วามเี่ยว้อ ับามุไปถ่ายเียว แ่ทรสอนให้รู้ัปิบัิ่อามุ อย่าถู้อโยยัวามเป็นอิสระไ้ไม่ไปเป็นทาสอามุ
และ มิให้ามุลายเป็นสิ่ ่อโทษทุ์ภัย ารเี่ยว้อ เสพามุ ามแบบอสมพราหม์
พวที่สอ นับว่าเป็นวิธีปิบัิ ที่พึเน้นมาที่สุ.
สำหรับนทั่วไป
ามวิธีปิบัิแบบนี้ ำแสหลั ที่วรสัเเป็นพิเศษ ือำว่าปัาพาัวรอ ึ่แปลา “นิสสรปัา” ะแปลว่า ปัารู้ทารอ็ไ้ หมายถึ ปัาที่รู้ั ทำัวให้เป็นอิสระไ้ อาเรียแบบ่ายๆว่า ปัาที่ทำให้ ัหาล่อเอาไว้ไม่อยู่ หรือ ปัาที่ทำให้ัหาัไม่ิ “นิสสรปัา” นี้าม ปิ อรรถถาทั้หลายอธิบายว่า หมายถึารรู้ัพิารา เมื่อบริโภใ้สอย ปััย ๔ โยมอ ถึวามมุ่หมายที่แท้ริ อารบริโภสิ่เหล่านั้น ือ มอที่ัวประโยน์ หรือุ่าที่แท้ริ อสิ่เหล่านั้น่อีวิ เ่น ใ้เรื่อนุ่ห่มเพื่อป้อันหนาวร้อน แลม เหลือบยุ และปปิสิ่ที่อาย มิใ่มุ่ เพื่อยั่วยวน อวโ้ หรูหรา ารบริโภอาหาร เพื่อยัีพให้ร่าาย มีำลัอยู่สบาย ทำิไ้้วยี เป็นผู้รัสันโษ รู้ัพอ มิใ่เพื่อสนุสนาน มัวเมา หรือ อวโ้ ฟุ้เฟ้อ เป็น้น ผู้ปิบัิถู้อ่อ ามสุ ย่อม้าวหน้าไปสู่สุ ที่ประีไ้่ายึ้น เมื่อประสบสุประีแล้ว สุประีนั้น ็ลับเป็นเรื่อ่วย วบุมารแสวหา และารเสพามสุ ให้อยู่ในอบเแห่วามถู้อีาม เพราะบุลผู้นั้นเห็นุ่าอ สุประีที่สูว่า และวามสุประี ้ออาศัยุศลธรรม รั้นบุลนั้น บรรลุภูมิธรรมสูยิ่ึ้นไปอี ประสบสุประียิ่ึ้นไปอี ในที่สุ็ะไม่วเวียนมาหาามสุอีเลย.
(า หนัสือ พุทธธรรม
อท่าน พระพรหมุาภร์) (ป.อ. ปยฺุโ)
่อนะล่าวถึ เนัมมานิสส์
(อานิสส์แห่ารออาาม)
อานิสส์แห่ารออาาม ลำับสุท้ายนั้น
อยาะให้พวเราาวพุทธ ่วยันย้อนลับมาศึษา เรื่ออ วันธรรม อันเป็นราเห้าอมนุษย์
ในารใ้ปัาพันา ทั้ทาวัถุ และ ิใ าอีนถึปัุบัน ารที่้าพเ้าอยาให้พวเราเรียนรู้เรื่อ
วันธรรม เพราะ พุทธศาสนา ็เป็นวันธรรมอย่าหนึ่ ำว่า วันธรรม
เป็นำไทยที่นำมาาภาษาบาลี และ สันสฤ แปลว่า ธรรม เป็นเหุให้เริ หรือ ธรรม ือ
วามเริ มีที่ใ้เป็นหลัานทาราาร รั้แรเมื่อพุทธศัรา ๒๔๘๓
แท้ริแล้ว เรามีวันธรรม และ รู้ัวันธรรม มาแ่อีาล เป็นแ่เราไม่ไ้ั้ื่อเรียอย่านี้ เราเรียแยามส่วน่าๆอ วันธรรม เ่นำว่า มรทาสัม นี้็หมายถึลัษะ เพาะในารรอน และ รอีวิ รวมทั้นบประเพี ประ ำลุ่มอน ที่อยู่รวมันเป็นพว ลัษะเพาะในารรอน และรอีวิ รวมทั้นบประเพี เหล่านั้นนับเป็น วันธรรม ที่สืบทอัน่อๆมา และ ไ้มีวามเปลี่ยนแปล ลี่ ลาย หรือ เริอามึ้น ามยุามสมัยนั้นๆ วามหมายอำว่า “วันธรรม” ในภาษาไทยนั้น อาเ้าใัน่ายๆ ว่า “วามเริอามที่มนุษย์ทำให้เิึ้น” และอารับรอวาม หมาย ในภาษาอัฤษ ทามนุษย์วิทยา และ สัมศาสร์ ว่า“มรทาสัม” ในานะเป็นสิ่ที่ไ้รับมาาบรรพบุรุษ และถ่ายทอไปให้แ่ อนุน และ วามหมายทาภาษา ที่แสผลี้ไปถึเหุที่ว่า “วามีึ้นหรือประีึ้นว่าเิมโยารศึษาและฝึหั” หรือ “สภาพแห่ารที่ิใ รสนิยม และริอัธยาศัยไ้รับารฝึหั หรือทำให้ประีึ้น” วามหมายอำว่า วันธรรม ในภาษาไทยล่าวให้ัมาึ้น ือ เราแบ่เนื้อหาอ วันธรรมออเป็น ๔ อย่า
๑. ิธรรม ือ วันธรรมที่เี่ยวับหลัในารำเนินีวิ ส่วนให่เป็นเรื่ออิใ และไ้มาาทาศาสนา
๒. เนิธรรม ือ วันธรรมทาหมาย รวมทั้ระเบียบประเพี ที่ยอม รับนับถือันว่ามีวามสำัพอๆับหมาย
๓. วัถุธรรม ือ วันธรรมทาวัถุ เ่นที่เี่ยวับารินีอยู่ี เรื่อ นุ่ห่ม บ้านเรือนที่อยู่อาศัย และอื่นๆ
๔. สหธรรม ือ วันธรรมทาสัม นอาหมายถี ุธรรม่าๆที่ทำให้นอยู่ร่วมันเป็น ผาสุถ้อยทีถ้อยอาศัยันแล้ว ยัรวมทั้ระเบียบมารยาทที่ะิ่อเี่ยว้อับสัมโยรวม.
วันธรรม ือ วิถีีวิ ึ่สัมมนุษย์ทำให้เริึ้น เพื่อสนอวาม้อาร อันเป็นมูลานที่มี่อ วามำรอยู่รอ วามถาวรแห่เื้อสาย และ ารัระเบียบแห่ ารประสบเหุาร์อสัม.
วันธรรม
ือ
ประมวลแห่านทาวัถุ แบบ หรือ ระสวนแห่อ์ารทาสัม แบบแผนวามประพฤิ ที่ไ้รับารอบรมมาแล้ว
วามรู้ วามเื่อถือ และ ารำเนินานอื่นๆ ทั้ปว ึ่ไ้มีารทำให้เริึ้น
ในสัมอมนุษย์ ันั้น.
วันธรรม
ึไ้แ่ารัาร ับเหุแวล้อมอมนุษย์ ไม่มีมนุษย์ลุ่มใะำรีวิอยู่ไ้ ามสภาพอธรรมาิล้วนๆ ทุลุ่มย่อมมีมรทาสัม ึ่มีวามประี และ เป็นอันหนึ่อันเียวันไม่มา็น้อย ึ่ไ้รับมาาบรรพบุรุษ และ ถ่ายทอไปสู่นรุ่นหลั มรทาสัมนี้ ย่อมะำรไว้ึ่วามเป็นปึแผ่น อันเี่ยวเนื่อับาลเทศะ อลุ่มนนั้นๆ นรุ่นใหม่ทุรุ่น มีีวิอยู่อย่าเี่ยว้อับมรทาวันธรรม อนในยุ่อนๆ มรทาสัมนั้นย่อมอธิบายถึ ธรรมาิอมนุษย์ ลัษะ อันเี่ยวเนื่อัน ไม่เปลี่ยนแปล แห่ธรรมาิอมนุษย์นั้น วันธรรม ึ่ยายัวออไป้วยัน ับีวิอมนุษย์ ึเป็นทั้เหุ และผลแหุ่ลัษะที่สร้าีวิอมนุษย์.
ส่วนอเหุ
ือ “ารฝึหั หรือารทำให้ประีึ้นึ่ิใ รสนิยมและริอัธยาศัย” หรือ “ารทำให้เิวามสว่าในิใ และารทำให้ประีึ้น ึ่รสนิยมอันไ้มาาารฝึหั ทาสิปัา และ ทาสุนทรียภาพ”
ส่วนอผล
ือ “ภาสิปัาออารยธรรม” หรือ “พันาาร แห่วาม สามารถในารรู้หาเหุผล หรือวามเริอามแห่สิปัา” ล่าวือ สิ่ใที่ีอยู่แล้ว ็รัษาหรือไว้ สิ่ใวรแ้ไปรับปรุให้ีึ้น ็วรทำให้ีึ้นว่าเิม ้อนี้มีัวอย่า ทั้ทาวัถุ และ ทาิใ.
ัวอย่าทาวัถุ
เ่น
เิมมนุษย์อยู่ในถ้ำนุ่ใบไม้ ็รู้ัปลูบ้านสร้าเรือน อยู่
และรู้ัทอผ้าึ้นใ้ เิมไม่นิยมสวมเสื้อ ็ประิษ์เสื้อึ้นใ้และัแปลโยลำับ
หรือล่าวถึเรื่อมือเรื่อใ้ เ่นารใ้้อนหินว้าับสัว์
ารรู้ัฝนหินให้แหลมม ลายเป็นวานหิน ารรู้ัใ้โลหะทำอาวุธับสัว์
อันเริึ้นโยลำับ แม้ในเรื่ออื่นๆ เ่น รถไฟ รถยน์ เรื่อบิน
เรื่อรับส่วิทยุ ในระยะแรๆทำหรือประิษ์ึ้นพอใ้ไ้แล้ว
็พยายาม้น้อบพร่อ แ้ไเปลี่ยนแปลให้ี และสะวึ้นโยลำับ ฝีมือในาร่อ สร้า
แะสลั วาเียน หรือ ปั้น็าม ย่อมึ้นอยู่ับารฝึฝน และั แปลให้ีึ้นเป็นประารสำั.
พระพุทธศาสนาับวันธรรม
เมื่อล่าว ามวามหมายอ วันธรรมวิทยา ำว่าวันธรรม หมายถึรรลอแห่ีวิ อันรอบลุมถึทุสิ่ทุอย่าที่มนุษย์สร้าึ้นิึ้น หรือประิษ์ึ้นและวามเื่อถือลอถึารปิบัิามวามเื่อถือศาสนา ย่อมัไ้ว่าเป็นวันธรรมอย่าหนึ่ และยิ่ว่านั้น ามมิอนัสัมวิทยาบาท่าน เ่นเอเวิร์ บี. รอยเอร์ เรื่ออศาสนา ึ่ไ้แ่วามเื่อ ถือ และารปิบัิามวามเื่อนั้น นับเป็นุสุยออวันธรรมทีเียว.
“ในที่นี้ ้าพเ้าะล่าวเพาะ พระพุทธศาสนา
เพื่อเป็นทาพิาราว่า มีส่วนเี่ยว้อับวันธรรมอย่าไร เมื่อพิารา้วยวามเป็นธรรมแล้ว
ำล่าวที่ว่า พระพุทธศาสนา เป็น้นำรับวันธรรม ที่เ่าแ่ที่สุแ่ยัทันสมัย
และมีหลัอารยธรรม ือารนำให้พ้นวาม ป่าเถื่อนันี้ เป็นำล่าวที่พิสูน์ไ้้วยหลัาน
ทั้ทาประวัิและทาเนื้อหาแห่ำสอน”
พระพุทธศาสนา
พระพุทธศาสนา เิึ้นมาท่ามลา
วันธรรมอินเีย ึ่มีแบบบับนบประเพี และวามประพฤิ ปิบัิสืบทอัน่อๆมานับำนวนหลายพันปี
แ่็ลับปิวัิ ือเปลี่ยนนิลับหน้ามือเป็นหลัมือ และปิรูป ือัแปลแ้ไให้ีึ้น
ึ่ วันธรรม เิมออินเีย หลายสิ่หลายอย่า และในบารี ็ไ้วารูป แบบวันธรรมึ้นใหม่
ัะไ้นำมาล่าวเป็น้อๆไป.
๑. าวอินเีย
ถือระบบารแบ่ั้นวรระ เร่รัมา ไม่ยอมให้น่าวรระ ่าระูล มาเี่ยว้อร่วมินร่วมใ้วัถุสิ่
อ ไม่ยอมให้ปะปนทาสายโลหิ ้อมีเรื่อนุ่ห่ม
หรือเรื่อหมายแสาิำเนิอน และถ้าใรเป็นลูอนผสม วรระ
็ะถููหมิ่นเหยียหยามว่าเป็นนัาล ใรเห็น ็ถือว่าเป็นเสนียแ่นัยน์า
ที่เร่รั็ถึเอาน้ำล้าา บารั้เพียนที่่ำวรระว่ามาหา และนั่ในบ้าน
เมื่อเาาไปแล้ว ็้อทำพิธีล้าทำวามสะอาที่นั่
ที่มีน่ำวรระมานั่นั้นเป็นารให่ เรื่อลุลามให่โ ถึับลายเป็นสราม
ระหว่าประเทศ็เยมี พุทธศาสนาไ้ปิวัิ ระบบนี้อย่าหน้ามือเป็นหลัมือ
ือไม่มีารูหมิ่นเหยียหยาม หรือีันเี่ยวับั้นวรระเลย
ทุนมีสิทธิเ้ามาบว และเป็นพุทธศาสนิน เท่าเทียมัน
ใรบว่อนแม้่ำวรระว่า ผู้บวทีหลัึ่สูวรระว่า ็้อไหว้ราบามลำับพรรษา
และ ในะเียว พระพุทธศาสนา ็ัุ้นัพบึ้นใหม่ มีศีลธรรม
ือารเว้นั่วประพฤิีว่า เป็นหลัธรรม อส่วนรวมที่นทุั้น ทุประเภทะมาร่วมันไ้ใน้อนี้
แม้ผู้นำอรับาลอินเีย เ่น มหามะานธี และเนห์รู ็ไ้ยอมรับ และสุีพระเียริุอพระพุทธเ้า
เป็นพิเศษ.
๒. าวอินเีย
นิยมารมีทาส ื้อทาสายทาส เ่น เียวับนาิอื่น ในสมัยโบรา แ่พระพุทธเ้าไ้ทรสั่สอนพุทธศาสนิน
ให้เว้นารื้อทาสายทาส ถือว่าเป็นอาีพที่ผิธรรม และทรบััิวินัย สำหรับภิษุมิให้มีทาส
ึ่นับเป็นารปิวัิทาสหธรรม หรือวันธรรมทาสัม มาในสมัยหลั ็ไ้มีบุลผู้มีื่อ
เสียหลายประเทศพยายามในารเลิทาสนสำเร็ เป็นผู้ไ้รับวามยย่อนับถือ ในานะที่ส่เสริมสิทธิอมนุษย์น
ึ่แสว่าผลาน อพระพุทธศาสนา ยัทันสมัย และไ้รับวามยย่อ ลอมานถึสมัยปัุบัน.
๓. าวอินเียโบรา มีวามเื่อถือในเรื่อาร
บูายัว่า เป็นยั อย่าหนึ่ มีาร่าสัว์เผาไฟ บูาเทพเ้า
ถ้าผู้ประอบพิธีเป็นพระมหาษัริย์ าร่า็ยายวว้าวาออ ถึมนุษย์ เ่น ่าหิ
๕๐๐ าย ๕๐๐ เ็ ๕๐๐ เป็น้น มนุษย์ และสัว์้อสละีวิอน เพื่อารถู่าเผาไฟ
บูาให้ไ้บุเสียมา่อมา เมื่อพระพุทธเ้า ทรเผยแผ่ศาสนา ็ทรสั่สอนให้เลิล้มประเพีเหล่านี้เสีย
และสอนว่า ถ้าอยาไ้บุ็ให้ทำานสัมสเราะห์ เ่น ่วยเหลือผู้ทุ์ไ้ยา
หรือบำเพ็ประโยน์สาธาระ แทนาร่าารเบียเบียบ และสอนให้รู้ัำว่าบุ
ว่าหมายถึาร ำระล้าิใ หรือนิสัยสันานให้สะอา มิใ่ารเพิ่มวามั่ว ึ้นในิใ้วยิร้าย
่อผู้อื่น ารสอนให้ทำาน้าน สัมสเราะห์แทน าร่ามนุษย์ และ สัว์เผาไฟบูายั
เ่นนี้ นับเป็นารปิวัิ ทาวันธรรมที่มีุ่ายิ่ ทำให้ไ้เลิล้ม วามเห็นแ่วามสุส่วนัว
้วยารทำลายล้าีวิผู้อื่นลไ้มา.
๔. วามเื่อถืออ นอินเียโบรา
ในเรื่อพรหมลิิ ไ้มีอยู่แพร่หลายทั่วไป ือพาันเื่อว่า
นเราที่เิมานี้พระพรหมเป็นผู้ลิิวามเป็นไปแห่ีวิ เมื่อมีวามเื่ออย่านี้ึเิผลเป็น
๒ ประาร ือบาพว็ปล่อยีวิไปามบุามรรม้วยเื่อว่า
แม้ะิ้นรนวนวายเพียรพยายามอย่าไร ็ฝืนพรหมลิิไปไม่ไ้ นั้น ะไปมัวเสียเวลาพาเพียรไปทำไม
สู้ปล่อยีวิไปามเรื่อไม่ไ้ ส่วนบาพว เมื่อเื่อว่าพระพรหมมีฤทธิ์
มีอำนาลิิีวิอนไ้ ็ะเปลี่ยนแปลแ้ไ หรือ ลบันาลให้เป็นไปไ้่าๆ
ึพาันหันเ้าหาลัทธิ อ้อนวอน บวสรว มีวิธีทำให้พระพรหม พอใ่าๆัน เ่น่าสัว์
เผาไฟบูา หรือ ประิษ์ำสวอ้อนวอน สรรหาถ้อยำ เท่าที่ะรู้สึไพเราะไ้เท่าไรยิ่ี
เพื่อทำวามพอใ ให้แ่พระพรหม ภายหลัมีวามเื่อถือในเทพเ้าอ์อื่นอี ็ยายารอ้อนวอนบวสรว
ให้ว้าวาออ ไป ามวามเื่อถือใน้อนี้ พระพุทธเ้า
ไ้ทรสั่สอนหลัแห่รรมือ ทำีไ้ี ทำั่วไ้ั่ว ี้ไปที่ารระทำอ บุลแ่ละน
ว่าอาลิิวิถีีวิไ้่าๆ รวมทั้อาแ้ไัแปล้วยาร แ้ไารระทำอน
เ่น้อารให้ีึ้น ็แ้ไในทาทำีเพิ่มึ้น เป็นอันว่ามนุษย์ทุนเป็นผู้ลิิีวิอน
้วยารระทำอนเอ ทั้สามารถแ้ไให้ีึ้นไ้ อันแสถึหลั าร ลับเนื้อลับัว
ึ่ทำให้ไม่หมหวัในีวิ พระพุทธศาสนา ึเท่าับเสนอ หลัรรมลิิ แทน พรหมลิิ
เป็นารปิวัิวามเื่อเิม นำเ้าหาเหุผล และ สิ่ที่ไม่ลึลับ ้อามหลัวิทยาศาสร์
ใน้อนี้ึนับเป็นารปิวัิ วันธรรมทาิใ ึ่ทำให้นิพึ่ัวเอ ้วยวามบาบั่นพาเพียร
เพื่อเิูานะให้สูึ้น และไม่ท้อแท้หมหวั ในเมื่อประสบอุปสรร
หรือวามพลั้พลาใๆ เพราะเมื่อ เื่อว่าารระทำอน อาลิิีวิใหม่
อาแ้ไสิ่บพร่อ่าๆไ้ ็ะอาศัยหลัวามเื่อ ในรรมลิินี้
เป็นแนวทาปรับปรุีวิอน ให้ีึ้นโยไม่้อใ้วิธี เ่นสรวอ้อนวอน.
๕. พระพุทธศาสนา ไู้ให้ประาน
ึ่ฝัวามเื่อถือในเรื่ออลัโลา หรือ มลื่น่าวทั้หลาย ให้หันมาใ้ วิธีารแบบวิทยาศาสร์
ือถือเหุผล เ่นแทนที่ะิแน่น ในเรื่อฤษ์ามยามีนเินไป ็สอนให้ถือเหุ ผลว่าฤษ์ามยามีนั้น
ือะ หรือ สมัยที่ระทำสุริ าย วาา ใ มีสุริ าย วาา ใ เมื่อใ
็เป็นฤษ์ามยามีเมื่อนั้น แม้อลัอศัิ์ สิทธิ์ทั้หลายที่นิยมันว่า
ทำให้อยู่ยระพัน หรือ ทำให้เิเสน่ห์มหานิยม ึ่เป็นออามีไ้
ในเมื่อผู้ทำมีอำนาิใสู แ่ทาพระพุทธศาสนา ลับสอน ในทาที่สมล้อยับวิทยาศาสร์
ือถือเหุผลเป็นประมาว่า อลัเรื่อราเหล่านั้น
ถ้าะนับว่าเป็นอี็นับว่าีภายนอ วรปรับปรุวามีภายในให้เิวามลัึ้นมาเอ
โยไม่้อแวนเรื่อรา ให้มีุธรรม อันน่านิยม
นับถือึ้นมา โยไม่้อใ้เรื่อทำเสน่ห์ ให้มีเมารุาเอื้อเฟื้อ เผื่อแผ่
อันเป็นุธรรม สำหรับผูมิรไมรี และวามรู้ัผ่อนผัน สั้นยาวไม่่อารทะเลาะวิวาท
ึ่นับว่าเป็นวามีภายใน ึ่ะให้ผลเป็นเรื่อ ุ้มรอไ้อย่าี
พระพุทธเ้า เยรัสว่า ถ้าทำวามีให้มาแล้ว ็ไม่้อไปอาบ น้ำในแม่น้ำศัิ์สิทธิ์ แม้น้ำื่มในภานะ เ่นถ้วย หรือ แ้ว็เป็นน้ำศัิ์ สิทธิ์ไปามวามประพฤิีนั้น ารสอนในทำนอนี้ เป็นเรื่อที่รอาม ให้เห็นริไ้ และ เป็นเรื่อเหุผลแท้ๆ แ่ในะเียวัน ทาพระพุทธศาสนา ็ไ้สอนมิใหู้หมิ่น หรือ่าผู้ที่เื่อถือเรื่อ โลาอลั เพราะารหันมาปิบัิามำสอนทาพระพุทธศาสนา ไม่ำเป็น้อ้าวร้าวเสียสี หรือเห็นนอื่นเป็นศัรู รัน้าม พระพุทธศาสนา สอนให้มีไมรีิ่อบุล และ สัว์ทั่วไป ไม่นิยมารยน่มผู้อื่น หรือ นิยมารทะเลาะวิวาทัน ้วยเรื่อวามิเห็น วามเื่อถือ ใระเื่อถือ หรือ ไม่็ามที แ่ถ้าะเื่อในทาพระพุทธศาสนาแล้ว ็สอนให้ใ้ปัา ำับเสมอไป ไม่นิยมให้เื่อ อย่ามาย ารยอมรับฟัวามเห็นอผู้อื่น ารไม่ถือน ในศาสนาอื่นว่าเป็นศัรู ึ่รวมเรียในภาษาอัฤษว่า Tolerance นี้ (แปลว่าใว้า) เป็นที่สรรเสริ อ พุทธศาสนินาวฝรั่มาว่า
( พระพุทธศาสนาไ้สอนไว้ีแท้ )
๖. ปัหาเรื่อารินารอยู่ ึ่นับว่าเป็นวันธรรมอันสำัในีวิประำวัน อนนั้นทา พระพุทธศาสนาไ้มีส่วนเี่ยว ้ออยู่มา ทั้ในทาปิวัิ และทาปิรูป ล่าว ือ
. พระพุทธเ้า
ทรบััิพระวินัย มิให้ภิษุ ใ้ห้อที่อยู่อาศัยเป็นโรรัว หรือ ที่เ็บอาหาร
้อมีอีส่วนหนึ่่าหาในารนี้ มี้อบััิปรับโทษภิษุ
ที่เ็บอาหาร้าไว้ในห้อที่อยู่ (อันโวุถะ)
หุ้มอาหารในห้อที่อยู่ (อันโปัะ) และในบารี ารห้ามมิให้ภิษุันอาหาร
ที่รับประเนไว้้ามืน มีผล ระทบไปถึารป้อัน มิให้บริโภอที่อาบู หรือ ทำให้ท้อ
เสีย อันเป็นผลไ้ทาสุวิทยา้วย แม้ใน้อบััินั้น ะมิบ่ว่าห้ามสะสม.
. มี้อบััิ ให้ปัวาทำวามสะอา
และ ั้น้ำใ้น้ำื่มไว้ บริเวที่ประุมทุึ่เือน
ถือว่าเป็นิเบื้อ้นอารประุม.
. เมื่อภิษุเ้าไปเห็นว่า
ห้อส้วมสปรแล้ว ละเลยไม่่วยทำ หรือ สั่ารให้ัทำวามสะอา
ย่อมมีโทษในส่วนที่เี่ยวับ้อนี้ ยัมีวันธรรมเพิ่มเิม เรื่อารเ้าแถวอย ือ
ใรไป่อนให้ไ้ใ้่อน แม้ผู้ไปที่หลัะเป็น พระผู้ให่ว่า
็้อให้ผู้ไป่อนมีโอาสใ้ นอานั้น ผู้ะใ้ถ้าสสัยว่ามีใรอยู่้าใน
หรือไม่ให้ระแอม หรือ ให้อาัิสัา เป็นเิถาม เพื่อผู้อยู่้าในะไ้ให้อาัิสัาอบ
และในารใ้ ็ให้ผู้ใ้ พยายามรัษาวามสะอาเรียบร้อย
รวมทั้สำรวมระวัแม้ในเรื่อเสีย.
. ารบริโภอาหาร ในภานะเียวัน
ารื่มน้ำในที่ใส่น้ำเียวัน มี้อปรับโทษไว้ (เอภาเน เอถาลเ)
นี้เป็นารปิวัิแบบารินารื่ม นอานี้ยัมีระเบียบไม่ให้บริโภมูมมาม
มีเสียูๆับๆ หรือนุ่ห่ม หรือนั่ไม่เรียบร้อยในเวลาบริโภ รวมทั้ไม่ให้ บริโภหเลอะเทอะ
ลอนเมื่อบริโภเสร็แล้ว ็ไม่ให้เทน้ำล้าภานะ ไว้สปรไม่มีระเบียบ
ถ้าะถือว่าารใ้้อนลา มีส่วนสืบเนื่อ มาา้อบััิเรื่อนี้้วย
็มีทาเป็นไปไ้ แ่รวมวามแล้ว ำรับสุวิทยาในารินอาหารในสมัยปัุบัน
ย่อมรับรอ้อันว่า ำสอนอ พระพุทธเ้า ที่ล่าวมานี้ทันสมัยหลายพันปีแล้ว.
. ารอยู่ในห้อพั
ห้ามบ้วนน้ำลาย หรือทิ้อทาหน้า่า มี้อบััิปรับโทษ
ผู้ล่วละเมิไว้้วย นอานั้นยั มี้อ บััิ เี่ยวับมารยาท ในารอยู่ร่วมัน
อันนับเป็นสหธรรม หรือ วันธรรมทาสัม ล่าวือ ผู้น้อยเมื่อเปิปิประูหน้า
่า เมื่อะุไฟับไฟ เมื่อะท่อบ่นทบทวนวามำ ให้แสารวะในผู้ให่
้วยารอโอาส ใน้อนี้อาใ้ไ้ี แม้ในทุวันนี้ ถ้าะารทิ้เศษอาหาร เ่นสาน้ำ
หรือ เศษยะ ารบ้วนน้ำลายทาหน้า่าไ้ และถ้าผู้อยู่ร่วมัน รู้ัเรอเร ใัน
นึถึ อเาอเรา ไม่ส่เสียเอ็อึ ไม่เปิวิทยุ หรือโทรทัศน์ัเินไป
น่อวามรำาแ่ผู้อื่น ็นับว่าเราอานำวันธรรม้อนี้ อพระพุทธศาสนามาใ้ไ้ี.
๗. วันธรรมในารนุ่ห่ม
ทาพระพุทธศาสนาไ้มีไว้เป็น สั ส่วน ัะเห็นไ้ว่า
มี้อบััิให้ภิษุนุ่ห่มเรียบร้อยในเวลาปราัวในทีุ่มนุม หรือในละแวบ้าน
มีระเบียบรัษาเรื่อ นุ่ห่มไม่ให้หาย ไม่ให้า่าย ถ้าาะ้อรีบ่อมแม โย
เพาะ ผ้าที่มีไว้ใ้ประำ ถ้าปล่อยไว้ให้าเป็น่อให่ว่าหลัเล็บ้อย
โยไม่ปะุน ืนนุ่ห่ม็มี้อปรับโทษไว้้วย.
๘. วันธรรม ในารรัษาสาธารสมบัิ
็นับว่าสำัมา ทาพระพุทธศาสนา มี้อบััิปรับโทษภิษุ
ในเรื่อนี้ไว้หลายประาร เ่น ารใ้เียั่ และเ้าอี้อส์
เมื่อนำมาใ้แล้ว ้อเ็บ หรือ วานนอื่นเ็บ ถ้าปล่อยทิ้ไว้้อมีโทษ โยเพาะ
ารทิ้ไว้ลาแ้ มี้อห้ามเป็นพิเศษ ฝาผนัที่ทาสี ถ้าไม่มีผ้าหรือ สิ่อื่นรอ
ห้ามมิให้อิ หรือพิ ้วยเรราบเหื่อไละับำ แม้เียั่ หรือ พื้นระาน
ถ้าะใ้นอน ้อมีผ้าหรือเรื่อปู เพื่อมิให้ราบเหื่อับ อันะทำให้สปร.
๙. วันธรรมในารอสิ่่าๆาผู้อื่น
ทาพระพุทธศาสนาไ้มี้อบััิไว้ สำหรับภิษุหลาย้อ เพื่อป้อันมิให้อุิ
หรือ ั้หน้าแ่ะอ โยไม่มีเหุผล สมวระอไ้ ็เพาะแ่มีผู้อนุาไว้ให้อไ้
หรือ อาาิอน แม้ผ้าหาย ๓ ผืน็ให้อไ้เพีย ๒ ผืน ถ้าหาย ๒
ผืน็ให้อไ้เพียผืนเียว ถ้าหาย ๑ ผืน ็ไม่ให้อเลย เพราะหาย ๑
ผืนแสว่ายัมีเหลือ ๒ ผืน ทั้นี้เนื่อ้วยามปริ ะ้อมีผ้าประำสำหรับใ้
๓ ผืนอยู่แล้ว เป็นผ้านุ่ผืนหนึ่ ผ้าห่มผืนหนึ่ ผ้าสำหรับห่ม้อน หรือเรียว่า สัาิ
อีผืนหนึ่ รวมวามแล้วมี้อปรับโทษ เี่ยวับารอไว้อย่ารัุมที่สุ
นเือบะออะไรใรไม่ไ้ วันธรรม้อนี้ ทำให้นหั่วยัวเอ
ลารรบวนผู้อื่นให้น้อยล ย่อมใ้ไ้ีทั่วไป.
๑๐. วันธรรม
เี่ยวับสมบัิผู้ี ทุอย่ามีอยู่บริบูร์ในพระพุทธศาสนา เ่นารสอนไม่ให้แสอาาร
ายวาาใใน ทาหยาบาย แ่ให้สุภาพอ่อนโยน รู้ัเารพผู้วรเารพ
รู้ัให้เียริแ่ผู้อื่น ไม่ให้แล้ใส่วามันไม่ให้เล่นะนอ และุน
ในเมื่ออยู่ในสภาพ อผู้ที่ไม่วระนอ และ ุน ไม่ส่เสียั ให้รู้ัยอม ฟัเมื่อผู้อื่นัเือนในทาที่ถู
ไม่ื้อึ รวมทั้ให้สำรวมายวาา ไม่ลุอำนาแ่วามโลภ วามโรธ เป็น้น.
๑๑. วันธรรม เี่ยวับารรัษาเียริ
ึ่ทาพระพุทธศาสนา วาไว้วรเป็น ้อเือนใไ้ทั่วไปว่า ารรัษาเียริ ไม่ใ่เป็นารเย่อหยิ่ถือี
แ่เป็นารเทิทูนุวามี หรือ สิ่วรเารพไว้ไม่ให้ลายเป็น อวรูหมิ่น
พระพุทธศาสนา สอนมิให้ภิษุแสธรรม แ่นที่แสอาาร ไม่ีาม หรือ ไม่เารพเป็น้น
พลเมืออาิ มีหน้าที่รัษาเียริ ทั้อนเอ และอาิ
ถ้าเรารู้ัทำัวไม่ให้เสื่อมเียริ ไม่ให้เป็น ทีู่หมิ่นเหยียหยาม อผู้อื่นไ้
็ะื่อว่าเป็นผู้วานเหมาะสม.
เรื่อพระพุทธศาสนา ับ วันธรรม
เท่าที่ล่าวมาพอเป็นสัเปนี้ หวัว่า ะทำให้แน่ใึ้นไ้บ้าว่า ำล่าวที่ว่า พระพุทธศาสนาเป็น้นำรับวันธรรมที่เ่าแ่ แ่ยัทันสมัยอโล ทั้เป็น้นำรับ ที่มีหลัอารยธรรมำับนั้นเป็นำที่ไม่เินวามริเลย
(าหนัสือ วันธรรมวิทยา อท่านอาารย์
สุีพ ปุานุภาพ)
ู่อนภิษุทั้หลาย
พรหมรรย์นี้ เราประพฤิมิใ่เพื่อหลอลวน มิใ่เพื่อให้ น ทั้หลายมานับถือ มิใ่เพื่ออานิสส์ลาภสัาระ และวามสรรเสริ มิใุ่มุ่หมาย
เพื่อเป็นเ้าลัทธิ หรือ แ้ลัทธิอย่านั้นอย่านี้ มิใ่เพื่อให้รู้ััวว่า เป็นอย่านั้นอย่านี้ ที่แท้
พรหมรรย์นี้ เราประพฤิ เพื่อสัวระ ือ วามสำรวม เพื่อ ปหานะ ือ วามละ
เพื่อ วิราะ ือ วามลายำหนัยินี และ
เพื่อ นิโรธะ ือ วามับทุ์.
พุทธพน์
ใเป็นผู้นำสรรพสิ่ ใเป็นให่ (ว่าสรรพสิ่) สรรพสิ่
สำเร็ไ้้วยใ ถ้าพู หรือ ทำสิ่ใ้วยใบริสุทธิ์
วามสุย่อมิามัวเา เหมือนเาิามน
พุทธพน์
ความคิดเห็น