คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #6 : ปอบ
หลัเป็ไ่ล้มายแทบะหมหมู่บ้านโส่า แม่ให่สี็อาารทร ๆ ิน้าวินน้ำไ้น้อย ไม่ร้ออยาินลาบเลือ เลือแปลอี เป็ไ่ในหมู่บ้านไม่มีเสียร้อให้ใเหมือนทุืนเือบหนึ่เือน่อนหน้านี้ ันับน้อยล้มเลิวามิะไปามหมอธรรมที่อำเภอุมภวาปี าวบ้านหยุเล่าลือเรื่อลี้ลับไป่า ๆ นา ๆ ทุนั้หน้าทำมาหาินไปามวิถีีวิประำวัน
“ถ้ำแหน่อไม้เ้อมื้อนี้ เอาไปส่นานให้ป้าหน่อย ถ้าเห็นอ้ายะบอให้มันหัเอายออ้อยให้ป้านำ ป้าสิแปัน(1) ินแลนี้ ป้าไปเบิ่แม่เ่า่อน” นวลยหม้อแหน่อไม้ใส่ระบุ้าหนึ่ อี้าเป็นส้มผัหอม สำหรับเลี้ยนานมื้อลาวัน ระยะทาาบ้านไปไร่อ้อยประมาสามิโลถ้ำึ้อรีบออั้แ่พระยัไม่ันเพล เพื่อให้ทันมื้อลาวันอนาน
“ระวัอย่าเหยียบใบอ้อยหมื่น(2)ล้มอีเ้อนา” นวลำับเสร็็ผลุนผลันลาบ้าน
“ถ้ำเอ้ย อย่าลืมบออ้ายพาวายไปินน้ำเ้อลู เปลี่ยนหม่อเียน(3)นำ เี๋ยวมันสิไปิน้าวินอ้อยเพิ่น” หมานำลัเอาน้ำลูบหน้า ลูบัว ลายร้อนอยู่บนานบ้านร้อสั่เ็หิที่หาบสัมภาระลเรือน
“โย ลุหมาน”
“ระวัี ๆ เ้อ อย่าไปเหยียบหม่อไ๋ใบอ้อยหนา มันหมื่น” หมานำับถ้ำอีรั้
เวลานี้อ้อยเริ่มโ มีใบแ่แห้ หล่นมาอบริเวโน ที่พันานอยู่ลาไร่อ้อย ทาเ้าำเป็น้อเินผ่านร่อลาอแปลอ้อย หลายวัน่อนถ้ำเินไม่ระวั เหยียบใบอ้อยลื่นนแนเ็บ เือบ้อไปหาหมอที่สุศาลา
ถ้ำหาบระบุ่อย ๆ เินัทุ่นามุ่รไปยัที่โป่าอ้อยที่เห็นอยู่ลิบ ๆ ถึแม้อาาศเือนสิหามแบบนี้ะสื่นไป้วยลิ่นิน ไอฝน แ่วามร้อนอบอ้าวาเปลวแที่ระยิบระยับอยู่ไล ๆ ็แทบะไม่่าาหน้าร้อนเท่าไหร่นั นา้าวเริ่มเียวแอ แ็แรึ้นมา อีไม่ถึสอเือน็ั้ท้อออรว ลิ่นแหน่อไม้ใส่ผัะแยหอมุยออมาาหม้อที่ถ้ำหาบ
“อีแม่ อีหล่าอึ่น้อย ปานนี้อยู่ีมีแฮบ่น้อ” เ็หิยหลัมือปาน้ำา เือบสามเือนแล้วที่มาอาศัยเป็นลู้าป้า ถึะินอิ่มนอนหลับ ป้าไม่เยุ่าว่าล่าวอะไรให้เ็บ้ำน้ำใ สั่สอน ให้วามรัวามเอ็นูไม่่าาลูหลานนอื่น ๆ แ่บ้านให่อป้ามัน็ไม่อบอุ่นเท่าระท่อมน้อยหลัามุับห้าาเ่า ๆ ใ้ร่ม้น่อ(4)ที่ถ้ำอยู่ับแม่ับน้อ
ถ้ำเินไ่ันนาอย่าระมัระวั หน้าฝนันนาะลื่นเป็นพิเศษหา้าวพลาทั้นทั้หม้อไ้ไหลลไปอในท้อนาเป็นแน่ บริเวไหนที่มีน้ำัถ้ำ้อใ้เท้าเปลือยิลไปในโลน ถึะเริ่มมีรอเท้าแะ้าาวมาายในลาแล้ว แ่ราา็สูเินไปสำหรับนบ้านนอ
“แม่เิมาะบ่เยใส่อเิบีบ(5) อีเปิ่ม(6)นี่แล้วสบายีนี บ่เปลือเิน” ภาพ่ำบไหล่แล้วใ้น้ำเสียึุ่เมื่อเห็นถ้ำมอรอเท้าแะู่ใหม่ิ๊ที่เวียเพื่อน้าบ้านใส่มาอว
“โย อิแม่” เ็หิไ้แ่ยิ้มแล้วพยัหน้ารับำทั้ ๆ ที่ในใอถามไม่ไ้ว่า
‘อนย่าเทิ่ี้ม ี้ินธรรมามันบ่ฮ้อนอ แ่ย่าเทิ่ี้ินทรายอนลาเว็น อนเหยียบหนามไผ่เ้ อิแม่’
เ็หิ้อระมัระวัเพิ่มึ้นอีเท่าัวเมื่อพ้นเนาเ้าสู่เโไร่อ้อยสายาเ็หิมอเท้าอย่าั้ใลัวสะุหิน ลื่นใบอ้อยแห้ไหนะ้อเินเลี่ยห้าเ้าู้ทีู่่อสลอนพร้อมะปัเ้าายผ้าถุสีำลอเวลา ถ้ำหยุยืนยมือปาเหื่อบนหน้าผา ถึะมีุบ(7)สวมบนหัว แ่็ูเหมือนะ่วยอะไรไ้ไม่มานั เ็หิเปิุบแหนหน้ามอะวันที่ยัไม่รหัวีสาแสลออ้อยลมา
“มาทันมื้อนี้” ถ้ำถอนหายใอย่าโล่อ รีบสาวเท้าให้ไวึ้นเมื่อมอเห็นเถียนาอยู่ไม่ไล
“อ้ายเน!! อ้ายเน!! อ้ายเนนนน!!!!!”
ถ้ำยัเินไม่ใล้ถึเเถียนา็มีเสียนะโนัลั่นมาาทิศทานั้น เ็หิหยุึามสัาา อยเี่ยหูฟัสิ่ที่เิึ้น
“อ้ายพล อ้ายหล่อน มาเบิ่อ้ายเนแหน่” สิ้นเสียะโนแหบพร่าอเ็หนุ่มวัยเริ่มแพาน เสียสวบสาบ็ัึ้นาแถวออ้อย สิ้นเสียแหวัสวบสาบ ถ้ำ็เห็นายรร์สอนในุเสื้อแนยาวาเายาว ใ้ผ้าาวม้าพันหน้าพันามิิ วิ่รไปที่เถียนา
“มีหยั บัเนมันเป็นหยั” เสียหนึ่ในสอะโนถามพลาวิ่พลา
“อ้ายเน อ้ายเน ายแล้ว ฮือ ฮือ” เสียายหนุ่มวัยแรรุ่นะโนอบมาาบนเถียนา
เ็หิยืนะลึนิ่ัน ไม่รู้ะเินหน้า หรือถอยหลัี เพราะั้แ่เิมายัไม่เยอยู่ในสถานาร์แบบนี้มา่อน
“มีหยัถ้ำ” เสียอัที่้านหลัเ็หิ
“อ้าย อ้าย บอว่าอ้ายเน อ้ายเน...” เ็หิหันไปมอาิห่า ๆ ้วยสีหน้าีเผือ
อไม่พูอะไรแ่รับหาบมาาไหล่น้อแล้วูแนเ็หิมุ่ไปที่เถียนา
นวล้านานมาเฝ้าไร่าทาระนวน เมืออนแ่นสี่น ับเนเป็นพี่น้อันถือเป็นาิห่า ๆ ทาหมานล้าย ๆ ับถ้ำที่เป็นาิห่า ๆ อนวล พ่อแม่เอามาฝาอยู่้วย โยไ้่า้าเป็น้าวเหมือนับถ้ำ อีสอนือหล่อนับพล เป็นนหมู่บ้านเียวันับสอพี่น้อ
เมื่ออับถ้ำเินมาถึร่มเาอ้นมะาม้าถียนาที่อนนี้ออลูเ็ม้น ู่ ๆ ็มีลมรรโแรนุบอเ็หิแทบปลิว ใ้ร่มมะามมีพลับหล่อนยืนมุอยู่้าแร่ใ้ร่มไม้อยู่่อนแล้ว บนแร่มีร่าายรร์นอนเปลือยอ หลับา ัวแ็ทื่อ โยมีเ็หนุ่มรุ่นระทฟุบหน้าร้อไห้สะอึสะอื้น
“มันเป็นัไ๋อ้าย อ้ายเนลาวเป็นหยั” อเอ่ยถามนานที่สูอายุว่าทั้สอ
“อนเ้าุมูพาันออไปเสียห้าใส่ปุ๋ยี้ัวในไฮ่(8)ือุมื้อ(9) ไ้บ่พอราว บัเนมันบอว่ามันวิน หายใบ่ออ อมานอนพัอยู่เถียราวหนึ่ โนแล้วมันบ่อออไปเลยให้บัน้อมันออมาเบิ่่อนใล้เที่ยแล้ว ะสิไ้ิน้าวเที่ยเลย แล้วะไ้ยินมันไห้ เลยพาันฟ้าวแล่นมา” หล่อนเป็นนอธิบายให้ทุนฟั
ถ้ำที่แอบอยู่หลัอ ่อย ๆ โผล่หน้าออมาูเนที่นอนอยู่บนแร่ สภาพเหมือนนนอนหลับทั่วไป เพียแ่หน้าอไม่ยึ้นลเหมือนนปิ
“้อยมาปลุลาวะบ่ื่นแล้ว อ้ายเน ้อยสิบออีพ่ออีแม่ว่าัไ๋” ร่ำรว
“เอาัไ๋อ้าย” อหันไปถามพลที่อายุเยอะที่สุ
“เอาัี่สา ให้อีถ้ำไปบอป้านวล บัับบัหล่อนเฝ้าบัเนอยู่นี่ อยู่เป็นหมู่ัน ูสิไปเ็บอ่อนแล้วสิไปบอผู้ให่บ้าน บัอไปเอาัวเอาวายเ้าบ้าน่อน” พลัแหน้าที่ให้ทุน
“อ้ายอ ้อยย้านไปนำ้อยไ้บ่” เ็หิึายผ้าาวม้าที่าเอวาิผู้พี่
“บ่ไ้ อ้ายสิเอาัวเอาวายไปินน้ำแล้วสิเอาเ้าออยู่เฮือน มึไปนเียวโล หาบเอาไว้นี่่อน ให้บัับอ้ายหล่อนิน”
“้อยย้านอีหลี” เ็หิ่อรอ
“ให่แล้วบ่มีหยัอ ฟ้าวไป เผื่อะเ้า(11)สิไ้ไป่าวนทาระนวน”
เ็หิมีท่าทีอิออ ไม่ยอมเินออาเถียนา
“ไป๊” อรุนหลัพร้อมเินามออมา
เ็หิำใเินามออมาอย่าเสียไม่ไ้ ฟ้าที่อนแรเปิ มีแส่ออาาศอบอ้าว เริ่มมีเมำแ้มบนอบฟ้าทาอำเภอุมภวาปีให้เห็น
“ฟ้าวไปเ้อ ฝนสิ่อน” อำับเมื่อพ้นเไร่อ้อยแล้วเินแยออไปทาโที่ผูวัวผูวายให้เล็มห้าที่ายป่า
“้วบ!!!” เสียัมาาอ้อยุที่อเพิ่พ้นสายา
“อ้ายอ!!” เ็หิหันหลัลับมาวาเพราะิว่าาิผู้พี่มาแหย่ให้ลัว แ่้านหลัว่าเปล่า มีเพียยออ้อยที่เอนลู่ไปามแรลมที่เริ่มพัแรึ้น
ถ้ำหันหลัลับ ถลผ้าถุวิ่ออารนั้นแบบไม่ิีวิ
“หมอลำน้อย” เสียแม่ีแว่วมาามหลัมา เ็หิยมือึ้นอุหู ปล่อยายผ้าถุระไปับอห้าเ้าู้ริมันนา
“ูหูฝา ูบ่ไ้ยิน” เ็หิะโนแ่ับเสียลม
***
“เาว่าแม่ให่สีเป็นปอบ สู(12)ว่าแม่นบ่” เสียุบิบอาวบ้านเริ่มหนาหู ถ้ำไ้ยินทั้เ้าทั้เย็นอนไปัน้ำที่บ่อประำหมู่บ้าน เ้ามืวันนี้็ไม่เว้น
“เป็นหยัือว่าัั่น” าวบ้านอีนระิบระาบ แ่ระยะทีุ่ยับเสียระิบที่เหมือนใให้ัว่าปิ ถ้ำึไ้ยินอย่าัเนทุำ
“อีสม หลานใภ้แม่ให่สีมันย้านเลยมาเว้าให้ลู้อยฟั มันเป็นเสี่ยวัน” าวบ้านอีนเริ่มเรื่อสาธยาย
“มันเว้าหยัให้ลูเ้าฟั”
“ยามเพลมื้อบัเนไหลาย แม่ให่สีลาวินหยับ่ไ้ แ่ผัเว้าออมาว่า อิ่มหลาย มื้อนีู้อิ่ม ุินมันแล้ว แล้วะหันมายิ้มให้อิสม มันสิเอาพา้าว(13)ไปให้พอี มันไ้ยินเลยฟ้าววา มันว่าำเว้าบ่ปานไ๋ แ่าับฮอยยิ้มแม่ให่สีเฮ็ให้นีมันลุ(14) มึิเบิ่ ยายสีนอนอยู่เฮือนสิเว้าัั่นเฮ็หยั ไทบ้านยับ่มีนฮู้เลยว่าบัเนไหลาย”
“เป็นาย้านอีหลี” าวบ้านอีนยมือึ้นลูบ้นแนัวเอ
“อ้าว เป็นหยัมันือบ่เว้าให้ย่ามันฟั” าวบ้านอีนในลุ่มเอ่ยปา่อนะปรายามามอทาถ้ำที่ำลัวาหาบลรอ่อิวัน้ำ
“ถ้าแม่ย่ามันฮู้นเียว บ่เป็นหยั แ่ถ้าอีนวลฮู้ อีสมายแท้ ๆ” าวบ้าน้นเรื่อระิบระาบอบ
เ็หิไ้แ่ส่ายหัวเบา ๆ ไม่อบโ้อะไร นี่นายาปาป้านวลยันานี้ ถ้าไม่เรเลยเรื่อราวะเป็นยัไ พี่สม็อีนเอาเรื่อในบ้านมาพูนอบ้านแบบนี้ไม่ีเลย น้ำสาม(15)ในเฮือนสามน้ำสี่(16)ที่ผู้เ่าผู้แ่ย้ำนัย้ำหนาพี่สมลืมไปแล้ว
“เอื้อยเพ็ เอื้อยเพ็” เสียผู้หิะโน้วยวามใัมาาโ้สาบเสือ่อนถึบ่อน้ำ เวลานี้ีนฟ้าเริ่มเปิแล้ว
“มีหยัอีหวึ่ มึือแลนหูั้มาแท้”
“อ้ายเีย อ้ายเ้า ลาว(17)..” หวึ่ หิผู้มาส่่าวหยุหอบหายใ
“อ้ายเียเป็นหยั” ลุ่มุบิบหันมาทาหวึ่เป็นาเียว
“อ้ายเียเพิ่นไหลาย พินา(18)เ้าเพิ่นมาบอแม่้อย วาหนึ่(19)ฮั่น” หวึ่โ้หลัลหอบหายใอย่าหนั
“อ้ายเีย!!!!” เพ็รีร้อเสียสูไม่สนใหาบน้ำที่วาอยู่ถลผ้าถุวิ่ผลุนผลันออารนั้นทันทีหลัสิ้นเสียหวึ่
“เอาแล้ว ปอบแม่ให่สีแท้ ๆ” าวบ้านนเิมในวสนทนาห่อไหล่
“บ่น่าเื่อเนาะ ลาวเป็นนธรรมะธรรมโม ปานนั้น บ่อแม่นนเล่นอ เพิ่นสิเป็นปอบไปไ้ัไ๋” าวบ้านอีนพึมพำ
“ูว่าทาในมัน บ่อแม่นแม่ให่สีแล้ว”
“มึว่าปอบินลาวเบิ่แล้วเบาะ” าวบ้านที่รอิวัน้ำะโนถาม
“อีสมว่า อีนวลเยบอว่ามึเห็นแม่าวอุ้มแมว แม่นบ่อีถ้ำน้อย” ทุนใบบริเวนั้นหันมามอเ็หิเป็นาเียว
“...” ถ้ำอึอัไม่รู้ว่า้ออบอย่าไรี ถ้าบอว่าไม่เย็เท่าับพูโห แ่ถ้าบอว่าเห็น็เท่าับทำให้าวบ้านเื่อหนั้อไปอีว่าแม่เ่าสีเป็นปอบ
“แม่นบ่หล่า” หนึ่ในลุ่มนถาม้ำ
“แม่นบ่แม่นะบอเป็นหยั”
“เาสา(20) สูสิไปเอาหยัับเ็น้อย” เสียผู้หิอีนร้อห้าม
“ไปสาหล่า หาบน้ำเมื่อเฮือนสา” เ้าอเสียบไหล่ถ้ำเบา ๆ
“โย” เ็หิน้ำารื้นรับำ ่อนะนั่ลแบหาบน้ำึ้นบ่าเรียมเินออาบริเวนั้นไป
“มึมาห้ามเฮ็หยั ไทบ้านะอยาฮู้สิไ้หาทาแ้ไ สอศพละเ้ อีไ่”
“เหลือโน(21)เ็น้อยป้า สิให้มันเว้าไ้ัไ๋ พี่น้อ(22)มัน อีอย่าเ้อ ันมันบ่เห็นมันฟ้าวอบแล้ว” ไ่ หิสาวที่บปลอบไหล่ถ้ำี้แเหุผล เ็หิอนหาบ้ำอ้าวออาบริเวบ่อน้ำ ไม่อยาไ้ยินเรื่ออะไรอี
“สิเอาัไ๋ ไทเฮาบานี้ มันสิบ่มีศพสาม ศพสี่ นำ(23)มาบ้อ ูยับ่อยาเป็นแม่หม้ายแ่ยัสาวเ้อ” หิสาว้านหลัเอ่ยปา
“มึือสิบ่ไ้เป็นอแม่หม้าย(24)อีนุ ูว่าสิไ้เป็นแม่ฮ้า(25)่อน ผัวมึไปายน้ำาล้อนโนแล้วบ่มาเทื่อ(26) บ่ไ้อยู่บ้านือสิบ่เป็นหยัอ” ไ่อหยิแมหยอเพื่อนวัยเียวันไม่ไ้
“มึะว่าไปเนาะ มีปาะเอาไว้ิน้าวแน่ ันอยาแะเ็บไปแยามหนาวพู้น” นุุนึับำพูอไ่ ถึแม้ะรู้ีว่าอีฝ่ายไม่มีเนา แ่เมื่อพูในที่ธารำนัลมัน็อีเรื่อหนึ่
“อ้าวอีนี่ ูะเว้าหยอื่อ ๆ”
“ูว่ามึบ่หยอ มึเีย(27)ิูเว้าหาว่าที่าิทาผัวมึ”
“อีนุ ูสิไหม(28)ปามึ” ไ่หน้าีี้หน้าอีฝ่าย เพราะไ่ับอในสายาาวบ้านเป็นเพียหนุ่มสาวที่รู้ัันธรรมา ารที่นุพูแบบนี้ะทำให้ไ่เสียหาย
“มึบ่ล้าออีไ่ มึะฮู้ว่าูเว้านี่ เป็นเรื่ออีหลี บ่ไ้ั๋วะ” นุยิ้มเยาะอย่าผู้ถือไพ่เหนือว่า
เสียุบิบเริ่มัในลุ่มน ่าไม่เ้าใว่าสอสาวพูเรื่ออะไรัน แ่าท่าทีที่ไ่แสออมา้อไม่ใ่เรื่อี
“มึมาเว้าัีู่เสียหาย ปาหมาือมึนี่ผู้ไ๋สิเื่อ ูเว้าหยอับมึ มึะฮู้ มึสิมาเว้าใส่(29)ูเรื่ออิหยั”
“แม่นบ้อ มื้อนั่นูไปเ็บผัพาย(30)อยู่ีนนาป้านวล ูเห็น...” นุใเว้นวรรในำพูเพื่อึวามสนใอาวบ้าน
ไม่ว่าะเิอะไรึ้น บ่อน้ำเป็นุระาย่าวุบิบนินทาั้นี เพราะเป็นุรวมัวุเียวอผู้หิทั้หมู่บ้าน ทั้อนเ้าและอนเย็น
ลยุทธอนุไ้ผล เสียุบิบที่ั่อนหน้านี้หยุลทันที
“อีนุ!!!” ไ่เหื่อออท่วมัว มือสั่น
“มึบ่้อย้าน มึว่าูปาหมา เว้าี้ั๋วะ มึสิย้านหยั”
“อีนุ อีปาหมา ูสิเอาเลือมึมาล้าีน” ไ่้ามือปรี่เ้าหานุ
นุเอ็ลุพรวึ้นมา ถลผ้าถุึ้นเหนือเ่า พร้อมสู้เ็มที่ หามีเรื่อ
“มึเ่ มึเ้ามาอีไ่ สิไ้ฮู้ัน ว่าเลือปาไผมันสิออ่อน”
สิ้นเสียท้าทายไ่ปรี่เ้าประิ แ่าวบ้านที่มาเ้าิวรอ่าล็อัวไว้ ฝ่ายนุ็ไม่่าัน โนาวบ้านสอนล็อแนไว้ ทั้สอฝ่ายึไ้แ่ฮึฮั บเี้ยวเี้ยวฟัน ราวับะินเลือินเนื้อ
“อีไ่ อีนุ เา มึสอนนิัันว่าแม่นหมา ให่พอแฮ(31)แล้ว มึือบ่เว้าันี ๆ” วัน ลูสาวผู้ให่บ้านะโนแทรเ้ามา เมื่อเห็นอาารเพื่อนที่โมา้วยันั้แ่เ็ไม่มีทีท่าว่าะลให้อีฝ่าย
“อีนุมันว่าู่อน”
“แ่อีไ่มันแล่นใสู่ ูนัุ่ยอยู่ับุม(32)แม่ป้าอยู่ี ๆ”
“ะมึปาหมา ูสิไหมปามึ” ไ่ำรามลอไรฟัน
“มึล้ามึเ้ามา” นุเอ็ไม่ยอมเ่นัน
“เาเลยมึสอน แล(33)นี้ไปหาพ่อูอยู่เฮือน ่อนไทบ้านเพิ่นสิประุมัน ันไผบ่ไป ูสิให้พ่อให่ธพามึไปศาลปู่า(34)”
สิ้นเสียวัน อาารอทัู้่่อยสบล ารว่าวามที่บ้านผู้ให่ หาใรผิ้ออมาและเสีย่าไหมให้อีฝ่าย นอาะเสียหน้าแล้วยัเสียเิน้วย แ่หาไม่ไป าร้อไปบนบานับปู่าลับยิ่น่าลัว
***
แสไฟาี้ไ้ ที่ผูไว้ับศาลาลาบ้าน(35)ทุ้นส่อแสสว่าไสวไปทั้บริเว าวบ้านบ้านโส่าเือบห้าสิบหลัาเรือน บ้านั่ บ้ายืน ทั้เ็เล็ ทั้นแ่หัวาว ุยันเสีย้อแ้อแฟัไม่ไ้ศัพท์ไปทั้บริเว
ถ้ำเินามหลันวล ับหมานแหวฝ่าาวบ้านเ้าไปในศาลา เสียทีุ่บิบเมื่อสัรู่หยุะัล นวลและหมานทรุนั่บนแร่ไม้ไผ่้าน้ายสุิฝาผนั ้านหน้ามีแร่ัวให่ั้อยู่ มีเนียมผู้ให่บ้านแหนบทอ นั่อยู่ับพ่อให่ธหมอธรรมประำหมู่บ้าน และผู้หิหัวหอหนึ่ หัวำหนึ่ ที่ถ้ำเอ็ไม่รู้ั
บรรยาาาศภายในศาลาลาบ้านูึเรียึ้นไปอีเมื่อันับสมผู้เป็นเมียเินเ้ามาสมทบในศาลา ทุสายาับ้อมาที่ผัวหนุ่มเมียสาว ันเินมาทรุนั่บนแร่เียวับนวล
“แม่สูเ่” นวลเอ่ยปาถามหลานเมื่อเห็นมาันแ่สอน
“อีแม่เฝ้าแม่เ่า(36) มื้อนี่เพิ่นเป็นหนัว่าุมื้อ(37)” ันถอนหายใ ส่วนสมผู้เป็นเมียเอาแ่้มหน้าลอเวลาไม่ล้าสบานวลล้ายนมีเรื่อละอายใที่ทำผิ่ออีฝ่าย
สิ้นเสียัน ผู้ให่เนียม็ลุึ้นวาามอลูบ้านที่นั่พร้อมหน้าพร้อมาันบนศาลา
“อะแฮ่ม อะแฮ่ม” ผู้ให่เนียมระแอมไล่เสลพร้อมับารเป็นารส่สัาให้ทุนเียบไปในัว
“ที่ผู้ให่เาะเราะ เอิ้น(38)ทุนมาประุมันมื้อนี้ ย้อนว่า มีเป็ไ่ายห่าไปเป็นเือนแล้ว ้ำบ่อหนำ(39) ผู้บ่าวแ้น ๆ(40) มาายิ ๆ ันสอน พ่อให่ว่ามันบ่แม่นเรื่อปิอบ้านเฮา ุมเ้าว่าแนวไ๋”
“ไทบ้านส่า(41)มาั้แ่เป็าย ไ่ายแล้วล่ะพ่อผู้ให่” าวบ้านที่นั่แร่ถัานวลเอ่ยึ้น
“ไท้อยะยัว่า ย้้านเบิ่เป็ เบิ่ไ่ แล้วมันสิินน” าวบ้านผู้หิะโนสมทบาแถวหลัสุ
“แม่น ๆ”
“ปอบแท้ ๆ”
“ปอบแม่ให่สี”
เสียาวบ้านส่เสียสนับสนุนันอื้ออึ ถ้ำหันไปมอหน้า้าน้าอป้านวลถึแม้ะถูแสี้ไ้ส่อนหน้าีนี้เป็นเา แ่ถ้ำสัเไ้ว่าป้านวลทั้โรธ ทั้เสียใ ที่มีนพูถึแม่แบบนั้น
“บ่เป็นหยัแม่มึ” หมานพูับเมียู่ทุ์ู่ยาเบา ๆ
ถ้ำหันไปทาสม อีฝ่ายยั้มหน้านิ่ไม่่าาเิม
“เอาล่ะ เอาล่ะ พ่อให่ธเ้าว่าัไ๋” ผู้ให่เนียมหันไปอวามเห็นหมอธรรม(42)ประำบ้าน
หาะเรียพ่อให่ธว่าเป็นหมอธรรมอาะไม่ถู้อนั เพราะพ่อให่ธบวเรียนั้แ่หนุ่ม่อนะสึออมาทำพิธีรน้ำเป็นารย์ ส่วนมาึมีหน้าที่นำาวบ้านทำพิธีรรมทาศาสนา รวมถึพิธีรรมที่เี่ยวับผีปู่ผีย่า ไม่ไ้มีมน์พิธีไล่ผีแ่อย่าใ
“พ่อให่บ่แม่นหมอธรรม แ่าที่ไ้ยินมา แม่ให่สีือสิบ่ยั(43)แล้ว” สิ้นเสียพ่อให่ธ เสียาวบ้านัเ็แ่ึ้นอีรั้ ราวนี้สุที่นวละทนไหว ปาน้ำา ทะลึ่พรวึ้น ประันหน้าับพ่อให่ธที่อยู่ห่าันไม่ี่้าว พู้วยน้ำเสียที่โรธนสั่นเินะวบุม
“พ่อให่เว้าแบบนี้ไ้ัไ๋ มาแ่แม่้อยแบบนี้ มันือ(44)แล้วบ่อ แม่้อยยัินไ้นอนหลับอยู่เฮือน มาู่แบบนี้มันบ่อือ”
“อีนวล มึอย่าเว้าปานนั้น ผู้เ่าผู้แ่บ้านเ้มึ” น้อยะโนปรามเพื่อนมาาอีฟาอศาลา
“มึเาเว้าอีน้อย มึเห็นแมู่มาแ่น้อย เพิ่นสวมน์ไหว้พระ ไปวัไปวาบ่ไ้เา นว่าเพิ่นไ้ัไ้บา(45) มึยัเสือสิไปเอาหมอธรรมมาไล่ปอบแมู่ มึเอาอีหยัมาว่าแมู่เป็นปอบ” นวลเท้าสะเอวี้หน้าน้อย
“ู..” น้อยไม่รู้ะอบยัไี เพราะัวเอ็สรุปเอาาที่ไ้ยินไ้ฟัมาเ่นัน
“่อยเว้า่อยาเ้อนา ให้พ่อให่ถามไ้บ่อ” พ่อให่ธเห็นท่าไม่สู้ีึิพูแทรึ้น
“…” นวลไม่อบแ่่อย ๆ ระับสะิ หายใเ้าออยาว ๆ แล้วนั่ล
“อีนาถ้ำ เ้าเห็นแม่าวอุ้มแมวำแม่นแท้บ่อ”
นวลหันไปทำาเียวใส่สมหลานสะใภ้ เพราะเรื่อนี้มีแ่นวลเล่าให้น้อสาวฟั โยมีสมหลานสะใภ้บัเอิไ้ยินอนที่เล่า สม้มหน้าุว่าเิม
“อย่าไปฮ้ายมันเถาะ เฮามาหาทาแ้นำัน ฟั่อน” ผู้ให่เนียมล่าวเือนมาาแร่ประธาน้านหน้าที่หันหน้าหาแร่ลูบ้าน
ถ้ำหันหน้าไปหาป้า้วยท่าทีล้า ๆ ลัว ๆ
“เ้าเห็นหยั ะเว้าให้เพิ่นฟัโล ป้าบ่ว่าหยัเ้าอ” นวลเหมือนไ้สิ ยมือลูบหัวหลานเป็นารปลอบ
“แม่น” ถ้ำรับำเสียอ่อย
“เ้าเห็นัไ๋เว้าให้พ่อให่ฟัแน่นา” พ่อให่ธะล่อม
ถ้ำหันไปมอป้าอีรั้ เมื่อเห็นอีฝ่ายพยัหน้ายิ้มให้ เ็หิึล้าพู
“้อยเห็นแม่าวอุ้มแมวเทื่อหนึ่อนไปัน้ำให้ป้านวลอนมาอยู่บ้านโส่าใหม่ ๆ เป็นแม่าวโนหัวผมหอ อุ้มแมวำ เพิ่นบอว่าับ้อยือสิหวาน” ถ้ำลูบ้นแนที่อนนี้นลุูัน
“ูว่าแล้ว ปอบแท้ ๆ” เสียาวบ้านระิบระาบ
“แล้วะมื้ออ้ายเนาย ้อยไ้ยินเสียเพิ่นอยู่ป่าอ้อย แ่บ่เห็นโ”
“แม่นแท้ ๆ ปอบแม่ให่สีไปินน”
“แม่ให่บ่แม่นนเล่นอ สิมีปอบไ้ัไ๋”
“มันมานำลมวันศีละไ้ือัน แม่ให่ลาวป่วยอาสิเ้าพอี”
่าน่าแสวามิเห็นอย่าเ็แ่
ถ้ำอเหลือบมอหน้าป้าอีรั้ไม่ไ้ สีหน้านวลอนนีู้สบล แววาายแววรุ่นิ ไม่แสอาารโมโหอย่าเ่นอนแร
“แม่ให่สีลาวไ้มาโ๋น(46)ปานไ๋แล้ว” พ่อให่ธล่าวแทรึ้นมาทำให้เสียเียบลทั้บริเว ่าน่าเี่ยหูฟั
“สอเือนว่าแล้วพ่อให่ ่อนอีนาถ้ำมา” นวลเยหน้าอบ น้ำเสียสบลมา
“อนลาวล้มเทื่อแร อาารมันเป็นัไ๋ อีสม”
สิ้นเสียพ่อให่ธ นวลเอื้อมมือไปบไหล่หลานสะใภ้เบา ๆ เป็นารอนุาิ สมถอนหายใ เยหน้าึ้นมายิ้มให้พี่สาวแม่ผัว
“แม่เ่านอนเบิ่มื้อ เพิ่นบ่อมีแฮ ินไ้แ่น้ำมว(47)้มโฮย(48)เลือ แ่มีมื้อนึเพิ่นะมีแฮลุึ้นมานั่ ่ม(49) อยาินเลือแป ลาบเลือ”
เสียฮือฟัไม่ไ้ศัพท์ัึ้นไปทั้ศาลาอีรั้ แล้ว่อย ๆ เียบลเมื่อสมเริ่มเล่า่อ
“อยู่ไปอยู่มา ยามลาืน้อยไ้ยินเสียไ่ฮ้อ(50)ในเล้า เลยให้อ้ายันไปเบิ่ย้านนมาลัไ่” สมะัอีรั้ ันึเสริมที่เมียสาวพู
“้อยย่าไปเบิ่เล้าไ่ เห็นือผู้เ่าผู้หนึ่ำลัับไ่ ลาวไ้ยินเสีย้อยเลยแล่นสวนออมา ลาวใส่เสื้อาวเ่า ๆ ผมสั้น ๆ แล่นไปทาบันไ ้อยแนม(51)นำบ่อทันย้อนมันมื ยัึ(52)อยู่ว่า ผู้เ่าอีหยัือแล่นเร็วแท้”
้อยไ้ยินเสียนแล่นึ้นเฮือน เลยออมาเบิ่ ึว่าอ้ายันพ้อ(53)หยั แ่แนมลไปะล่า(54) เห็นอ้ายันำลัถือระบอไฟอย่ามาทาเฮือน เลยหันไปทาแม่เ่า เห็นเพิ่นนอนยิ้มอยู่เทิ่บ่อนนอน(55) แนมมาทา้อย" สมพูเสียสั่นเมื่อนึถึหน้าแม่เ่าในวันนั้น
“แล้วพ่อแม่สูไปไส มันบ่ไ้ยินิ”
“เ่าแม่เ่าพ่อไปน้ำพอ ไปื้อยามาปัว(56)แม่เ่านี่ละ” ันอบโ้
“อนนี้เ้เป็นัไ๋” ผู้ให่เนียมถามบ้า
“บ่อนนอนแม่เ่าเหม็นว่าเ่า เหม็นอีหลี” สมอบเสียเบา
“บ่อนนอนผู้เ่าะแบบนี้บ่แม่นบ่ออีสม" น้อยถามนำ
“มันบ่แม่นัั่นอป้า มันเหม็นือหมาเน่า”
***
หมายเหุท้ายบท
- ปัน แบ่
- หมื่น ลื่น
- เียน ล่าม ผู
- ้น่อ มะ่อ หรือ ้นหมา่อ เิมมัะึ้นามธรรมาิ ามป่าริมภูเา ลำ้นนาให่ สูประมา 30 เมร ลู่อมีเปลือมีนล้ายเาะแ่นเป็นหนามแหลม เมื่อแะเปลือออแล้วนำมาั่วให้สุเพื่อแะินเนื้อ้าใน ที่มีรสาิมันออหวานและอร่อย
- เิบีบ รอเท้าแะ
- อิเปิ่ม เท้าเปล่า
- ุบ หมว หมวโบราสาน้วยไม้ไผ่แบบาเลวห่า รอ้วยใบอหนัใ้ันแันฝน มีสอนิ นิเล็และสั้นเรีย ุบ้อม นิให่เรีย ุบเิ้
- ไฮ่ ไร่
- ุมื้อ ทุวัน
- ฟ้าวแล่น รีบวิ่
- ะเ้า เา พวเา สรรพนามบุรุษที่สามที่ำลัพูถึ
- สู แ เธอ
- พา้าว สำรับ้าว
- นิลุ อาารลัว,นลุัน
- น้ำสาม น้ำำในเฮือนสามน้ำสี่
- เฮือนสามน้ำสี่ เรือน 3 ไ้แ่ "เรือนผม เรือนรัว และเรือนนอน" ส่วนน้ำ 4 นั้น ไ้แ่ น้ำใ้ น้ำื่ม น้ำเ้าปูน น้ำใ ึ่ในสมัย่อนถือว่าเป็นหน้าที่อผู้หิะ้อรู้ัูแลให้ี และเป็นสิ่ำเป็นอย่ามาสำหรับุลสรีที่ะรัษานบธรรมเนียมประเพีอันีามนี้ไว้ โยารศึษาและนำไปปิบัิให้เ้าับเหุาร์และโอาส่า ๆ ามวามเหมาะสม แ่เนื่อาไม่มีารินมาแล้ว น้ำสาม น้ำเ้าปูนึเปลี่ยนมาเป็นน้ำำแทน
- ลาว บุรุษที่ ๓ ือนที่เราพูถึ
- พินา พี่สะใภ้
- วาหนึ่ เมื่อสัรู่
- เาสา หยุเถอะ
- เหลือโน สสาร
- พี่น้อ าิ
- นำ าม
- แม่หม้าย แม่หม้ายผัวาย
- แม่ฮ้า แม่หม้ายผัวหย่า
- บ่มาเทื่อ ไม่มาสัที
- เีย โรธ ไม่พอใ
- ไหม ปรับเอา
- เว้าใส่ พูประ ่อว่า
- ผัพาย เรีย “ผัพาย” “ผับใบพาย” อุรธานีเรีย “ผัันอ” แถวอนแ่นเรีย “ผััน่อ” โราเรีย “ผััน้อน” ภาลาเรีย “าลปัรฤาษี” “นาวั” “าลปัรยายี” “บัววั”
- ให่พอแฮ โแล้ว
- ุม ลุ่ม้อน มัใ้ับสิ่อ ำนวนนับ หรือ ลุ่มนทั่ว ๆ ไป ไม่ยย่อ ไม่ี้เพาะเหมือนหมู่
- แล อนเย็น
- ศาลปู่า ศาลเพียาสำหรับผีปู่า ผีปู่าเป็นผีผู้ปปัรัษานในุมนหาปิบัินโยอบ และลโทษเมื่อประพฤิปิบัินอารีประเพี ในเพื้นที่ศัิ์สิทธิ์บริเวอนปู่าึมี้อห้าม่า ๆ เ่น ห้ามั้นไม้ ห้ามเ็บเห็ ห้ามล่าสัว์ ห้ามพลอรััน ห้ามพูาหรือปิบัินโยมิอบ เป็น้น วามเร่รัอ้อห้าม่า ๆ ในแ่ละุมนะไม่เท่าัน หลายแห่ยอมรับารเ้าไปใ้ประโยน์ในพื้นที่อนปู่า เ่นารเ้าไปเ็บเห็ แ่้อออนุาับผีปู่าเสีย่อน อย่าไร็ามทุนยัเรลัว่ออำนาลี้ลับอผีปู่า
- ศาลาลาบ้าน หมู่บ้านอนอีสาน ลาบ้านะปลูศาลาไว้ ะมีอลอ (เาะ) แวนไว้เวลามีิารบ้านเมือเ้าบ้านะีอลอประุมันที่นี่ อนึ่เมื่อมีแ่าบ้านมาพัเมื่อไม่มีาิพี่น้อ ผู้ให่บ้านะให้มาพัที่นี่เป็นุโรแรมสำหรับที่พันอนอแ่า้าวท้าว่าแน.
- แม่เ่า ยาย ยายที่แแ่มา
- ุมื้อ ทุวัน
- เอิ้น เรีย
- ้ำบ่อหนำ มิหนำ้ำ
- ผู้บ่าวแ้น ๆ หนุ่มวัยรร์
- ส่า ลือ
- หมอธรรม บุลที่เป็นหมอพื้นบ้านมีหน้าที่ในารูแลรัษาสุภาพอนในท้อถิ่นอีสาน ือ บุลผู้ที่เรียนมน์หรือาถาอามแล้วปิบัินอยู่ในศีลธรรมปิบัิัวเป็นัวอย่า
- บ่ยั ไม่เหลือ ไม่รอ ไม่น่ารอ
- ือ เหมือน ประุ ั สิ่ที่ล้ายลึัน เว้าือ ในเรื่อออแนว่อว่า ส่าพูแบบนี้ไ้อย่าไร
- บา หยุ ละ เลิ
- โ๋น นาน
- น้ำมว น้ำแ่้าว ่อนะนึ่้าวเหนียว ะ้อเอา้าวเหนียวแ่น้ำ ารแ่เรีย หม่าเ้า เอาเ้าที่หม่านั้นไปนึ่ น้ำหม่าเ้าเรีย น้ำมว
- โฮย โรย
- ่ม บ่น
- ฮ้อ ร้อ
- แนม มอ ำเลือมอ
- ึ ประหลาใ
- พ้อ พบ เอ
- ะล่า ใ้ถุน ใ้ถุนเรือน
- บ่อนนอน ที่นอน
- ปัว รัษา
ความคิดเห็น