ลำดับตอนที่ #2
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #2 : ในผีมีพระพุทธะมีในมาร
"ในผีมีพระ พุทธะมีในมาร"
วิถีารมอพ้นสอั้วในพุทธศาสนา
ใน่วร้อยปีหลัพุทธปรินิพพาน พระอุปุป์ บุรายพ่อ้าน้ำหอมแห่เมือมถุราไ้ออบวับพระศาวาสิน ผู้เป็นศิษย์อพระอานนท์และไ้สำเร็เป็นพระอรหัน์ วันหนึ่ท่านไ้รับนิมน์ให้เทศนาธรรมแ่มหานนับแสนในนรมถุรา พามารผู้เป็นอธิบีแห่ามโลไ้พยายามัวามิให้ผู้นเ้าถึธรรม ้วยารบันาลไ่มุบ้า ทอำบ้า เสียนรีับร้อและร่ายรำบ้าเพื่อัูผู้นมิให้ใส่ใับารแสธรรมอพระอุปุป์ในแ่ละวัน นวันสุท้ายถึับเอาพวมาลัยอไม้มาล้ออพระอุปุป์ เมื่อท่านพิาราูไ้ทราบว่าใรเป็นผู้ทำารนี้ึำริว่า “พามารนี้แลที่ทำร้ายพระธรรมำสอนอพระผู้มีพระภา แ่เราะทำให้พามารหันมาสมาทานศีลสิาในพระศาสนาให้ไ้ เพื่อประโยน์แ่สรรพสัว์” ท่านไ้ำหนิและเห็นเวลาอันเหมาะสมแ่พามาร ึเนรมิร่าสามร่า ือร่าูาย ร่าสุนัาย และร่านาย แล้วเนรมิเป็นพวมาลัยนำไปมอบให้พามารึ่ร่าเริยินีว่าเอานะพระเถระไ้แล้ว โยเอาร่าูสวมศีรษะ ร่าสุนัสวมอ และร่านทัหู
พามารพยายามสลัออ็ไม่อาทำไ้เพราะนรับมาเอ ึพยายามไปหาเทพเ้าผู้ยิ่ให่ว่าทั้หลาย แ่็ไม่มีใรอา่วยไ้ นในที่สุไ้ไปหาท้าวมหาพรหม ึ่ไ้ให้ำแนะนำให้พามารลับไปอมาโทษและเอาพระอุปุป์เป็นที่พึ่เถิ มารึสำนึว่าสาวอพระพุทธะมีอานุภาพมามายที่แม้แ่เทพยาทั้หลายไม่อาล่วเินว่า ทั้ระหนัว่าอานุภาพอพระศาสาะยิ่ให่ว่าปานไหน ทันใ็พลันสำนึผิที่นไ้พยายามัวาทำร้ายพระพุทธอ์และพระสาวมายาวนาน แ่พระอ์และเหล่าสาว็ไม่เยถือโทษโรธเือหรือใ้พลัใๆทำร้ายลับแ่น หาทรไว้ึ่ันิและเมาธรรมเสมอ ึไ้รไปราบอมาพระอุปุป์ทันใ ท่านพระเถระไ้สรรเสริมารที่ไ้ลับใและแสสาเหุที่พระพุทธอ์ไ้ทรปล่อยไว้ไม่ถือสาแม้พามาระทำั่วมามา ็เพราะทรแลเห็นว่ามาร็สามารถลับใมีศรัทธาในธรรมไ้นั่นเอ
่อนะถอาศพเหล่านั้นออ พระอุปุป์ไ้ั้้อแม้ว่า ัวท่านไ้ออบวมาในพระศาสนา แม้ะแลเห็นพระายแห่ธรรมอพระถา แ่ไม่เยเห็นพระรูปายเลย พามาร็ไ้ให้้อแม้อีเ่นันว่า อให้พระเถระอย่าไ้อภิวาทนมัสารมาที่นเมื่อเห็นแล้วเิาบึ้ในพระพุทธุ
รั้ทั้สอฝ่ายล พามาร็เ้าไปในป่าและลับออมาโยสำแนเป็นรูปพระพุทธเ้าทรพระรัศมีสว่าไสว มีพระสาวแวล้อมมหาศาล เินเ้ามาทาพระอุปุป์ ท่านปรีิปราโมทย์และสำัว่าพระรูปโมอพระศาสาเป็นเ่นนี้ ึลุออาที่นั่ ประนมอัลี สรรเสริพระุยิ่ให่ ้วยปีิเินะเอ่ย ึ้มราบล ที่นั้น
พามารใรีบลับืนสู่รูปเิมและห้ามว่า “พระุเ้าอย่าลืม้อลอเราสิ ท่านสัาไว้ว่าะไม่้มราบแสารวะ่อหน้า้าพเ้า” พระอุปุป์ึล่าวว่า
น ลุ น วิทิํ เม ยฺ ส วาทิปฺรธาโน
ลวิห อิวาฺนิรฺนิรฺวฤิํ สํปฺรยาะ/
อปิ ุ นยนานฺิมาฺฤิํ สฺย ทฤษฺฺวา
มฺฤษิมภินโ'หํ ฺวาํ ุ นาภฺยรฺยามิ//
" มิใ่ว่าเราะไม่ทราบว่า พระผู้เป็นเลิศแห่ารประาศธรรม
ไ้ทรเ้าสู่พระนิพพานแล้ว ุัไฟที่สลายไปในน้ำ
แ่เมื่อไ้แลเห็นพระรูปอพระอมมุนีอันน่าเารพรัยิ่
เราึ้มนมัสาร หาไ้้มราบท่านแ่อย่าใเลย"
ถาหํ ฺวามิโหทฺวีฺษฺย โลนาถวปูรฺธรํ /
มารสํฺามนาทฤฺย นะ สุสํฺยา //
"เราไ้้มัวล่อหน้าท่าน ้วยสำัว่าเป็นพระสุเ้า หาไ้สำัว่าเป็นมารเลย"
หลัานั้นพามารไ้ลับใหันมาบำรุพระศาสนาและ่วยประาศัวนให้ผู้นฟัธรรม พร้อมบอว่า “ผู้ใที่ยัไม่เยเห็นพระถา ทอทัศนาพระอุปุปเถรเ้านั้นเทอ”
(ไยศฺ ยุษฺมาภิสฺถาโ น ทฤษฺสฺเ สฺถวิโรปุปฺํ ปศฺยนฺฺวิิ)
____________________________________
ำนานัล่าวนี้ปราในอโศาวทาน (अशोकावदान; Aśokāvadāna) ึ่เป็นส่วนหนึ่อัมภีร์ทิวยาวทาน ปร์ว่า้วยเรื่อราวสอนธรรมและส่วนหนึ่เป็นำนานประวัิศาสร์พุทธศาสนาในภาษาสันสฤ มีวามสัมพันธ์ับพุทธนิายสรรวาสิวาทและมูลสรรวาสิวาท สันนิษานว่าเรียบเรียึ้นในแถบมถุรา ประมาศวรรษที่ 2-5 โยอิาเนื้อเรื่อที่มีมายาวนาน่อนหน้านั้น
๐ พระอุปุปราบมารในฝ่ายบาลีแห่พม่า-ล้านนา-ไทย
ที่น่าสนใือำนานเรื่อพระอุปุป์และารปราบมารนี้มีส่ทอมาสู่พุทธศาสนาในเอเียะวันออเียใ้แห่ลุ่มแม่น้ำโ้วย และ็มีประเพีที่เี่ยว้อับพระเถระรูปนี้อย่าแพร่หลาย แู่เหมือนะไม่พบในฝ่ายลัา เป็นไปไ้ว่านี่เป็นเ้ารอยแห่พุทธศาสนาสาย(มูล)สรรวาสิวาทที่เยแพร่หลายในแถบนี้ึ่ยัหลเหลืออยู่ในำนานท้อถิ่นนอสารบบอเถรวาทลัาวศ์ ปราสืบทอในำราบาลีอย่าน้อย 2 เล่ม ึ่เรียพระอุปุป์ในแบบบาลีว่า "อุปุ"
•“โลบััิ” เนื้อหาเี่ยวับารำเนิารเปลี่ยนแปลอัรวาล โล และสรรพสิ่่าๆ ามิพุทธศาสนา เียนึ้นในพม่า ราวศวรรษที่ 11 ในอนที่ื่อ “มารวิภา”
•“ปมสมโพธิถา” ว่า้วยพระพุทธประวัิและเหุาร์หลัปรินิพพาน ไม่ทราบที่มาัเน แ่มีสืบทอทั้บับล้าน้า ล้านนา และสยาม โยล่าวไว้ใน “มารพันธปริวั์” มีบับแปลาบาลีเป็นภาษาท้อถิ่น่าๆันไปอี้วย
เนื้อเรื่อโยรวมอสอบับนี้เหมือนัน แ่แ่าาบับอโศาวทานอยู่บ้า โยเล่าว่า พระเ้าอโศมหาราะัานสมโภพระมหาสถูปเมือปาลีบุรและพระสถูป ๘๔,๐๐๐ แห่ที่พระอ์สร้าทั่วมพูทวีป โยำหนว่าะัานยาวนาน ๗ ปี ๗ เือน ๗ วัน ึอให้พระอริยส์ทั้หลายุ้มรอานบุอพระอ์มิให้มีภยันราย แ่สามเรผู้หนึ่ไ้ปรารภถึ “พระอุปุ” ผู้ึ่ไ้รับนามนานว่า “ีสนา” เพราะมีร่าายผ่ายผอม ท่านำลัเ้าานสมาบัิอยู่ในปราสาทแ้วในมหาสมุทร และไ้รับนิมน์เินทามา ในระหว่าพิธีสมโภ พามารไ้พยายามัวาและปะทะับพระอุปุหลายรั้
• พามารบันาลให้เิพายุฝนเพื่อทำลายาน พระอุปุใ้ฤทธิ์หอบพายุนั้นไปทิ้ที่อื่น
• พามารบันาลให้เิฝนทราย ฝนรว ฝน้อนหิน ฝนถ่านเพลิ แ่พระอุปุเนรมิปราสาทว้ารับไว้ และหอบไปทิ้นอัรวาล
• พามารเนรมินเป็นโอุสุภรามาทำลายพิธี ส่วนพระอุปุไ้เนรมิายเป็นพาเสือโร่เ้า่อสู้
• พามารลายร่าเป็นพานาเ็เศียร พระอุปุแปลเป็นพารุ
• พามารแปลเป็นยัษ์ถือะบอเหล็ให่นาเท่าลำาล พระอุปุไ้เนรมิายเป็นยัษ์ที่ให่ว่าสอเท่าถือะบอเหล็สออัน
• พามารึเนรมิายให้ามประับ้วยเรื่อหอมทั้มวลเ้ามาหาพระอุปุ พระอุปุเนรมิสุนัเน่าล้ออพามาร พามารแ้ไม่ไ้ึไปอวาม่วยเหลือาทวยเทพทั้หลายนท้าวมหาพรหม ึ่แนะนำให้พามารลับไปหาพระอุปุ พามารึลับไปยอมแพ้
พระอุปุไ้เนรมิรัประให้ยาวเพื่อมัพามารไว้ที่ภูเาในระหว่าพิธีสมโภ ลอ ๗ ปี ๗ เือน ๗ วัน รั้นั้น พามารรำพึ “เราไ้ทำร้ายพระผู้มีพระภานานับประาร พระอ์็ไม่เยทำร้ายอบ แ่บันี้สาวอพระอ์่าไร้รุา ทำให้เราทุ์ปานนี้” และั้ิว่า
“หาว่าเราะมีุศลในอนาไร้ อให้เราเป็นพระพุทธเ้า ผู้ทรมหารุา เป็นที่พึ่ระทำประโยน์แ่สรรพสัว์ ัที่พระภวาไ้อุบัิในโลนี้ันนั้นเถิ”
รั้นั้วามปรารถนาะเป็นพระพุทธเ้า พระอุปุึรีบมาและปล่อยพามาร พร้อมล่าวอโทษว่า “เทวบุร ท่านอภัยเถิ เราไ้ทำให้เิประโยน์แ่ท่าน ไ้ห้ามอันรายแ่บุอพระราา บันี้ท่านไ้ั้ปิาที่ะเป็นพระพุทธะ ท่านนับว่าเป็นผู้น่าเารพบูายิ่แล้ว”
พระอุปุไ้อให้พามารเนรมิพระรูปายอพระถา แ่มารไ้อ้อแม้มิให้ท่านนมัสารน แล้ว็เ้าไปในป่า ฝ่ายพระเถระ็ใ้ฤทธิ์เรียพระภิษุำนวนมาให้มามพระรูปโมพระศาสา รั้นแล้วพามารไ้เนรมินเป็นพระพุทธเ้าพร้อมมหาบุรุษลัษะ ๓๒ และพระมหาสาวแวล้อม พระเถระไ้เห็น็ปีิยินียิ่ รำลึุอพระภวัน์และ้มราบเบาประิษ์ พระราา อำมาย์ และปวน่า็้มลราบ้วยศรัทธายิ่ให่ พามารใลับืนสู่ภาวะเิม พระเถระล่าวว่า
“น ุวํ อหํ วนฺทามิ ภวนฺํ สสาวสํํ ปฺฺํ วนฺทามิ”
"เรามิไ้ไหว้ท่าน แ่เราไหว้พระผู้มีพระภา พร้อมทั้พระสาวส์ที่ไ้ประัษ์เห็นเอแล้วับา"
___________________________________
ในัมภีร์ระแสหลัอเถรวาท เราไม่พบารล่าวถึพระอุปุป์เลย ทั้ที่พระเถระรูปนี้มีบทบาทสำัมาในพุทธศาสนาสายเหนือว่าเป็นพระเถระอ์สำัในยุสมัยออมัรพรริาวพุทธือพระเ้าอโศมหารา แ่น่ามหัศรรย์มาที่เนื้อหานั้นไ้ลับมาปราำราฝ่ายบาลีแห่ลุ่มน้ำโอย่าน้อยสอเล่ม้า้น ึ่ล่าวถึพระอุปุในบริบทที่แทบะไม่่าาำราฝ่ายเหนือเลย ประเ็นสำัือพระอุปุป์เถระสมัยพระเ้าอโศปราบพามารนมีศรัทธาในพระพุทธธรรม และพามารไ้เนรมิายเป็นพระพุทธเ้าามำอร้ออพระอุปุป์ เปรียบเทียบรายละเอียที่่าันบ้าระหว่าฝ่ายสันสฤและบาลี ไ้แ่
• เหุาร์ปราบมารในฝ่ายอโศาวทานสันสฤว่าเิึ้นในมถุรา ่อนพระอุปุป์ะพบพระเ้าอโศ แ่ฝ่ายบาลีว่าเิึ้นในเมือปาลีบุร เมื่อพระเ้าอโศประส์ะลอสถูป
• ฝ่ายสันสฤว่า พระอุปุป์เนรมิร่าสามร่า (ู สุนั และน) แ่บาลีระบุเพียสุนั
• ำนวนวันเวลาที่ทรมานมารในฝ่ายสันสฤือวันเียว แ่ฝ่ายบาลียายเป็น 7 ปี 7 เือน 7 วัน) และมีเพิ่มเรื่อารรัมารไว้ับภูเา
• ที่พำนัประำอพระอุปุป์ในฝ่ายสันสฤือสำนัอรัวาสีื่อ นภัิะที่้นแม่น้ำาใล้มถุรา แ่ในฝ่ายบาลีว่าเป็นปราสาทแ้วในมหาสมุทร
• ฝ่ายสันสฤล่าวเพียพามารลับใ แ่บาลีไ้ระบุเพิ่มเิมว่าพามารั้มหาปิธานเป็นพระพุทธเ้าในอนา
__________________
แม้ไม่พบส่วนที่ล่าวถึพระอุปุป์ในฝ่ายเถรวาทสายใ้ระแสหลั แ่มีเนื้อหาทีู่ะเื่อมโยันอยู่ ือวามที่ว่าพามารนี้ที่แท้เป็นพระโพธิสัว์ที่ไ้รับพยาร์แล้ว ไ้แ่ ัมภีร์ "อนาวศ์" (ว่า้วยพระพุทธเ้าที่ะมารัสรู้ในอนา) ระบุว่า พาวสวีมารผู้เียวับที่ไ้มาัวาพระพุทธเ้าโมะ่อนารรัสรู้นี้เอะไ้เป็นพระพุทธเ้าในอนาพระอ์หนึ่ทรพระนามว่า “พระธรรมสามีพุทธเ้า” ในอีเธอเยเิในสมัยพระพุทธเ้าัสสปะ เป็นมหาเสนาบีอพระเ้าิิสรา ื่อว่า โพธิอำมาย์ ไ้ศรัทธายิ่ยวเ้าไปถวายไทยทานและู่ผ้าแ่พระพุทธเ้าัสสปะหลัทรออาสมาบัิ ึ่เป็นารฝ่าฝืนำสั่อพระราาึถูนำไปประหารีวิ ้วยารอุทิศุศลสละีวิและปิธาน พระพุทธเ้าัสสปะไ้พยาร์ว่าเาะไ้สำเร็เป็นพระพุทธเ้าในอนาแน่นอน (แม้ะไม่ไ้เอ่ยถึโยร แุ่เปลี่ยนที่พามาระไ้ลับในปิธานเป็นพระพุทธเ้าน่าะ้อมาาารถูทรมานนลับใโยพระอุปุแทรอยู่)
*อนาวศ์นิพนธ์เป็นภาษาบาลี โยพระัสสปเถระ (พ.ศ. 1703-1773 ) าวอินเียใ้ และมีัมภีร์ "อมรสธารา" ที่นิพนธ์ในยุหลัเพื่ออธิบายอนาวศ์ โยพระอุปิสสเถระ าวลัา
____________________________________
ำนานเรื่อพระอุปุป์ไหว้มารและวามที่พามารเป็นมหาโพธิสัว์นี้ นอาะแสวามเื่อมโยที่่อนเร้นอพุทธศาสนาสายเหนือในท้อถิ่นอพุทธเถรวาทสายใ้แล้ว ยัเป็นเนื้อหาสอนธรรมที่ลึึ้อย่ายิ่ แน่นอนว่าเราะไม่มีหลัานอันใที่ใ้ยืนยันเรื่อนี้ในมิิประวัิศาสร์ แุ่่าอำนานนี้ือภูมิปัาในพุทธศาสนาที่ไ้รับารพันานนำไปสู่ารแลเห็นวามไม่แบ่แยั้วสอ าพามารที่มัะถูมอว่าเป็นอมวายร้ายที่อยล้าผลาพระพุทธเ้า วนให้เ้าใผิในพระธรรม และิามราวีพระส์สาว ็สามารถลับัวลับใและลายเป็นพระพุทธเ้าในอนาาลเหมือนัน หรือเมล็พันธุ์แห่พุทธภาวะนั้น็มีแฝอยู่ในมารไม่่าาพระศายมุนีหรือไม่ว่าผู้ใ หาไ้รับารเือนให้ื่นาัลยามิรหรือไ้ผ่านฝึฝนัเลาน็สามารถไปสูุ่นั้นไุ้ัน (ระยะเวลา 7 ปี 7 เือน 7 วัน ูะเป็นัวเลที่สะท้อนระยะเวลาแห่ารภาวนาที่ระบุไว้ในสิปัานสูร)
พระอุปุป์อรหัน์ อาเป็นภาพแทนอผู้ที่สามารถพ้นไปาารมอแบบแยั้วอย่าบุลทั่วไป ท่านไ้มออย่าลึึ้ว่าและแลเห็นวามเป็นพระพุทธะแม้แ่ในัวมารนั้น ท่านย่อมไม่รู้สึัใใๆที่ะเารพารวะโยไม่่าาพระศาสา ท่านเารพที่วามเป็นพุทธะ หาไ้เารพที่ัวบุลนั้นไม่ ท่านมิไ้แลเห็นว่าเป็นมารผู้ั่วร้ายแ่ไ้เห็นว่านั่นเอือพระพุทธะ
ฝ่ายพามารเอ็ใ่ว่าแ่เิมะเลวร้าย เพราะในอี็ไ้ั้ปิธานที่ะเยเป็นพระพุทธเ้ามาแล้ว แ่อาะ้วยถูันาอำนาที่ไม่เป็นธรรมและเบียเบียนนหลลืมวามั้ใเิมไป ปล่อยให้วามอิาริษยามาร้ายเ้ารอบำ แ่ในที่สุเมื่อถูเือนให้ื่น็ลับใไ้และรำลึไ้ถึปิธานอันยิ่ให่แ่เิมอนทันใเพราะไ้เยปลูฝัมา่อน ในอนบแห่เรื่อไม่เพียแ่พระอุปุป์ที่แลเห็นพามารเป็นพระพุทธะ แ่พามาร็ไ้ประาศเ่นันว่าพระอุปุป์็เป็นั่พระถาในโลนี้
แม้ะเป็นเนื้อหาในัมภีร์รุ่น่อนมหายาน แ่ทว่านี่นับเป็นแนวิเิมหายานึ่ไ้นำหลันี้ไปพันา่อและแสให้ปราัเนเรียว่า “สมาา” หรือาแห่วามเท่าเทียมันแห่สรรพสิ่ ปราในวิมลีริสูร และ “สรรพสัว์ทั้มวลล้วนมีพุทธภาวะ” ในสัทธรรมปุรีสูร หรือำล่าวในมหายานยุหลัว่า “พุทธะและสรรพสัว์มิใ่สอ” (生佛不二)
ล่าวือพระพุทธะแ่เิมแล้ว็มาาสรรพสัว์หรือสิ่มีีวิบุลทั่วไปที่ไ้ฝึฝนพันาเมาและปัานสามารถมีวามเ้าใและเป็นอิสระและสามารถ่วยเหลือสัว์อื่นๆ่อไป พุทธะในที่นี้ึไม่ใ่บุลำเพาะใๆแ่เป็นัวแทนพันาารในระับสูสุที่สรรพีวิสามารถบรรลุถึไ้ เป็นวามสามารถที่ทุนมีอยู่โยเท่าเทียมัน ไม่ว่าะเยระทำารีเลวมาน้อยเท่าใ หามีสรรพสัว์ปุถุน็ย่อมสามารถะมีพุทธะไ้ และพระพุทธะนั้น็มีไ้าสรรพสัว์ หาไร้สัว์็ะไม่อาหาพระพุทธะในที่อื่นไ้เลย
“ิเลสนั่นแลือทารัสรู้” (煩惱即菩提)
เ่นเียวันในแ่ารปิบัิส่วนน ิเลสและวามทุ์ที่ถูมอว่าเลวร้ายั่มาร หาไม่ผลัไสันแ่ไ้รู้แ้โยเ้าใทะลุปรุโปร่ ็ะลายเป็นโพธิหรือารรัสรู้ ุนั้นเอ ที่ใมีปัหา ทาออ็อยู่ ที่นั้น
พุทธศาสนาในประเทศีนโยเพาะนิายเน็ไ้นำมาใ้เป็นแนวำสอนและปิบัิอย่าัเน ธรรมเนียมหนึ่ึ่สะท้อนินี้ือารประมมือไหว้ทุนไม่ว่าบรรพิหรือราวาสึ่ไม่ไ้เป็นารเารพบุลามอาวุโสใๆ แ่เป็นารเารพวามเป็นพุทธะที่แฝอยู่ในัวทุน ือารฝึฝนที่ะมอเห็นทุนว่าล้วนแ่ะไ้เป็นพุทธะในอนาทั้สิ้น
สภาวะที่แท้พุทธะและสรรพสัว์ล้วนเท่าเทียม มิไ้มีสิ่ใ่าัน นอาะื่นึ้นแล้วหรือไม่เท่านั้น
__________________
ภาพ: พาวสวีมารมาในรูปอลอร์าร์ธเวเอร์ สันนิษานว่าเป็นราวไ้ั้มหาปิธานเป็นพระพุทธเ้าในอนา โยทรศีลโพธิสัว์แล้วและรอีวรราวาสมุนีามแบบมหายาน อนึ่ อาเป็นภาพในยามพาวสวีะระหว่าำลัแปลายนิรมิายนเป็นพระพุทธอ์ามำอร้ออพระอุปุป์หรือพระผู้ทรอานุภาพรูปใรูปหนึ่ในสมัยอันใล้นี้
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น