คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #12 : พระประทีปเสี่ยงทาย
ึ้น 15 ่ำเือน 12 ประเพีลอยประทีป อาาัรสุโทัย
ระพัระวน เาะลาน้ำวัสระศรี
ห่าาวัมหาธาุมายัทิศะวันเียเหนือือวัสระศรีที่เป็นสถูปเีย์ั้อยู่บนเาะลาน้ำ สระน้ำนาว้าให่ล้อมเาะเีย์ไว้ไ้เ็มไป้วยแสาเทียนโมลอยบนผิวน้ำส่อแสระยิบระยับยาม่ำืนึ้นสิบห้า่ำาวเมือ่าพาันออมาลอยโมบูาแ่พระแม่า
“เผาเทียนเล่นไฟ? ” เ้านาถามอย่าสสัย ราวับนาไม่เยเิและอาศัยอยู่ในเมือนี้ วามสสัยนี้สะิใแม่ยี่และแม่อ้ายที่อยเินนาบ้าอารัาามิเ้านาอุารัพร้อมทหารอี30นาย ในืนานลอยประทีปประำปี
“เ้า่ะ หาเป็นาวบ้านเราเรียันว่าเผาเทียนเล่นไฟ แ่หาเรียเป็นพิธีารลอยประทีปบวสรวแ่พระแม่า และารัโมแวนโมในราอาาัระถูเรียว่าพิธีอเปรีย”
“เ่นนี้เอ.. ” เมื่อแม่ยี่อธิบายให้เธอฟั เธอเริ่มะปะิปะ่อบาอย่าไ้
นานมาแล้วสมัยเรียนลิลิเอเธอเยอ่านเอในหนัสือประวัิศาสร์พิธีศาสนาพราม์ว่า พิธีอเปรีย ือพิธีทาศาสนาพราหม์ อาวอินเีย พิธีพราหม์บูาไฟ* ัึ้นเพื่อไหว้เทพพระวิษุเพื่อวามอุมสมบูร์และลอฤูาลเ็บเี่ยวใน่วเือนทีุ่ลาม-พฤศิายนอทุปี
พิธีทาศาสนาพราหม์นี้ไ้เผยแพร่เ้ามายัราอาาัรอาวสุโทัยนไ้นำมาเป็นพิธีบูาพระผู้เป็นเ้าทั้สามอมพูทวีป* ้วยารแวนโมไฟให้สว่าไสว่ามหมู่บ้านภายในอาาัรใน่วเือนที่ใล้ เือนสิบสอ ึ่ะ่าาารลอยประทีปหรือารเผาเทียน ที่ลอยลน้ำเพื่อบูาแ่พระแม่า แ่แ่ทั้สอพิธีถูัึ้นในเวลาใล้เียัน
“และืนนี้มีประวนานพมาศไหม้ะแม่ยี่? ”
“นา… อะไรนะเ้าะ? ”
“นานพมาศ สาวามน่ะ้ะ”
“บ่เยมีานพิธีอะไรแบบนั้นเลยเ้า่ะ เ้านา.. ”
เธอว่าแล้วเียวว่าแท้ริในสมัยสุโทัยั่เิมยัไม่มีำนานนานพมาศ อย่าที่ใรหลายนเ้าใว่าสุโทัยเป็น้นำเนิ แ่มาปราเรื่อราวำนานที่เียนเล่าถึสุโทัยภายหลัในสมัยรันโสินทร์่าหา
เพราะเธอเห็นโมหลาสีามแวนเ่นไปทุหัวมุมทั่วราธานีเป็นเือน่อนะถึวันลอยประทีปเสียอี ส่วนประทีปหรือระทที่เราเ้าใในอนนี้ไม่ไ้มีรูปร่าเป็นระทอบัว แ่เป็นารลอยเทียนใส่ภานะะลา ลอยโมระาษลน้ำนานไปึ่อยประิษ์ิ้นเป็นระทในทุวันนี้
“เ้านาะลอยพระประทีปเลยไหมเ้า่ะ”
เธอมอโมประทีปสว่าไสววให่ที่วาลายอประมุท*ามาฝืมืออบ่าวทั้สอที่่วยระเรียม แล้วมอหาร่าใรบานที่อาปราในืนเือนเพ็นี้
อย่าน้อยเธอหวัว่าเาะมา…
“เ้าเลิป ินอิ่มแล้วไหนยัมิไปนอนอี” สีห์มอเ้าหมาน้อยที่ระิหาส่สายาระือรือร้นอย่าเหนื่อยใ
“แ่ๆ” มันเริ่มับเอาสายสิน์ที่พันอยู่้อมือเาแล้วึให้สีห์้อหันมอไปที่ประูรั้วเรือน เาถอนหายใ่อนะิว่ายัไเสียวันนี้ เาไม่ออไปที่ใถึะเป็นืนเือนเพ็วันลอยประทีป
สุท้ายเ้าเลิป็พยศวามั้ใอยู่เรือนอเาแล้ววิ่ลอรั้วไม้หน้าานเรือนออไปอย่ารวเร็ว มันเห่าเรียให้เาามออมา่อนะวิ่แ้นหายไป
สีห์ไม่มีทาเลือ หาเ้าเลิปไปุนแล้วหาทาลับเรือนไม่ไ้เาเอะถูเ้านาโรธเลียเป็นแน่ทีู่แลเ้าเลิปไม่ี
อุารันั้รอใรบานผ่านไปถึหนึ่ั่วยามนนามอโมในมือทีุ่ับไปหลายรอบ ่อนะัสินใลอยประทีปไปแล้วสั่ให้ยบวนลับไปยัเพระราวั
นาไม่อยาอยู่ในานนานเพราะลัวว่าะเอเ้าสายเมือที่ออามหานาให้ทั่วึรีบลับ แ่ระหว่าทาลับมีเ้าลูหมาทีุ่้นาวิ่เ้ามาระโลอเลียนาลาทา
“เ้าเลิฟ มาไ้ยัไ?… ” พ่อสีห์วิ่ระหืระหอบเ้ามาามหลัเ้าเลิฟเาไม่ไ้เรียมัวว่าะมาเอับนาเลยแม้แ่น้อย
“เ้านา…. ้าออภัยอรับ ” ทัั้สอสบาัน้วยวามรู้สึยินีที่่อนอยู่ภายใน สีห์ประหม่าเล็น้อยทีี่พบเอนา อุารัมอสีห์้วยแววาีใและบันในเวลาเียวัน สภาพุพ่อสีห์เหมือนนที่พึ่ทำานบ้านานเรือนเสร็อย่าไรอย่าั้น หน้าที่มีรอยเปื้อนเม่าถ่าน้าแ้ม ุที่แสนะธรรมา วันนี้เป็นวันประเพีสำัแท้ๆ เาไม่ิะออมาเอนาเลยสินะ…
“ไม่เป็นไร.. ” ยามนี้อุารัเริ่มเป็นฝ่ายที่เิวามน้อยใึ้นเสียแล้ว
วาที่เยยินีหลุบ่ำล้วยวามว่าเปล่า…
อุารัลูบหัวเ้าเลิฟ่อนะบอให้ลับไปพร้อมเ้านาย่อนะเินผ่านพ่อสีห์ไปอย่าเยา
ไม่ว่าะเป็นลิลิหรืออุารั…. ่าพยายามื่อสัย์ับหัวในอย่าีที่สุแล้ว นาิเพียแ่นั้น แ่หานาไม่สามารถทน่อับนที่ไม่ไ้รู้สึเ่นเียวันไ้หรอ
ทว่ามือู่ให่ว้าเอา้อแนเล็ไว้ไม่ให้ไป นาหันลับมาเอับพ่อสีห์ที่ส่สายาเว้าวอนและเอ่ยประโย้วยน้ำเสียนุ่มทุ้มออมาเพื่อรั้นา
“….อย่าพึ่ไป ้ามีเรื่อสำัะุยับท่าน”
“พ่อสีห์? ” อุารัอึ้ไปที่เาทำอะไรอุอา่อหน้าธารำนัล
เา่อยๆปล่อยแนนาออแล้วหันมาสบาแทน
อุารันาึหันไปสั่ับแม่ยี่และแม่อ้ายให้นำทหารลับไปอให้ทุนใ้เวลาเลิมลอในานไ้ามสบาย ส่วนนะให้นายสีห์อยู่อารัาเพียลำพั
แม่ยี่และแม่อ้ายลับไปพร้อมลับบวนทหารามำสั่หาไม่ใ่พ่อสีห์ไม่ใรวาใให้อยู่ับเ้านาเพียลำพัเป็นแน่
ในะเียวันที่เ้าสายเมือ็ออามหาเ้านาทั่วานหวัว่าะไ้ร่วมลอยพระประทีปร่วมับพระู่หมั้น
พ่อสีห์วิ่ไปื้อโมไฟรท้ายถนนเพื่อมาลอยู่ับเ้านาอย่าระหืระหอบนอุารัที่พึ่น้อยใอหลุยิ้มออมาเสียไม่ไ้ นานั้รอเาที่ท่าน้ำ้วยวามเอ็นูในวามพยายาม
“นั้่อนเถิ… ยัไเสียืนนี้็ยัไม่เลยเวลาลอยโมหรอ”
“อรับ…เ้านา” เานั้ลบนแท่นศิลาริมน้ำ้าายเ้านาไ้ลิ่นหอมอบร่ำาผ้าแพรที่อุารัส่วมใส่และลิ่นอประมุทหวานหอมิรึในภวั์นทำให้เาเิประหม่า
ใบหน้านวลามส่ยิ้มน้อยๆผ่านริมฝีปาเรียวาม แสและเาที่สะท้อนาโมับให้ใบหน้านาผุผ่อสะายิ่นั
ึั… ึั… นาทำให้หัวใราสีห์ที่นิ่สบอย่าเาเ้นแรึ้นเรื่อยๆ
“ท่านมีเรื่ออะไระุยับ้าหรือ? ” อุารัถามอย่าสสัย
“เอ่อ…แท้ริแล้วมันไม่ใ่เรื่อสำัหรออรับ”
“้าเพียอยาถามเ้านาว่า หลัาเ้าพิธีหมั้นแล้ว.. เ้านาะย้ายไปอยู่ยัเียุลอไปเลยอรับ? ”
สีห์ัสินใรวบรวมวามล้าถามำถามที่ิในใเามานาน
เาเพียแ่อยารู้วามรู้สึนา อยาฟัำอบนั้นาอุารัเอ
อุารัะันิ่ไป่อนะมอไปที่ระพัน้ำเบื้อหน้า นามอวิวที่แสนะาม่อนะถอนหายใ
แล้วเอ่ยำอบาใริออมา
“้ายัไม่ไ้ิเลยพ่อสีห์…ในใ้าเพียิว่า้าเลือะาีวิัวเอไ้ริๆหรือ…”
“หา้าเป็นอุารั ารแ่านือสิ่ที่้าวรเลือใ่หรือไหม? ”
“อุารั.. ” บันี้เารับรู้วามรู้สึที่แท้ริออุารัแล้ว เ้าใีถึภาระหน้าที่ที่นา้อแบรับั้แ่เ็นโ ารเิมาพร้อมปานสีแ สัลัษ์แห่มหาเทวะ ที่ถูิลิมาพร้อมับภาระอันยิ่ให่
แ่ไร้ึ่อิสระในารใ้ีวิ….
เาสัมผัสรอยปานอุาโลมบนหน้าผานาใบหน้า่อยเลื่อนเ้าไปูบเหนือสัลัษ์นั้นไปเล็น้อย
นาใับารระทำอเา แ่ไม่ไ้ัืน.. อุารัรับรู้ถึวามรู้สึที่เาถ่ายทอวามรู้สึห่วหาผ่านสัมผัสอันอ่อนโยนสู่ใที่สับสนอนา ราวับเาับไล่วามรู้สึหนัอึ้เหล่านั้นออไปนหม
“พ่อสีห์ทำแบบนี้… ไม่รัเีย้าหรือ? ” ทำไมเาอบทำให้นาสับสบันนันะ วันหนึ่ีัวออห่า วันหนึ่ลับเ้ามาใล้ิทำให้นาหวั่นไหว…
“…้าไม่เยรัเียท่าน.. ้ารัเียัว้าเอ่าหาที่ไมู่่วรับท่าน”
สีห์สารภาพวามรู้สึลึๆที่เา่อนมันไว้ ่อนหน้านี้เายัปิบัิับนาปิแ่พอมีเ้าสายเมือู่หมั้นนามาปราัว เาลับทำัวไม่ถูยิ่รู้สึ่ำ้อยเมื่อมอลับมาที่น
“….?!” นาสสัยมาลอว่าทำไมเาถึมีแววาที่เศร้าแบบนั้นทุรั้ที่มอนา
อนนี้นาเริ่มเ้าใแล้วว่าเาิ่อนาเ่นไร
“เรามาลอยโมันเถิ” เสียหวานใสวนเาให้ลุึ้นไปลอยโมที่ริมสระ
ทัั้สอประอโมไฟลอยออไปเียู่ัน พร้อมับอธิษาน่อพระประทีป พระแม่แห่สายน้ำที่หล่อเลี้ยสรรพสัว์ทุีวิบนอาาัรนี้ให้เมา ให้อีฝ่ายมีวามสุ และมอบโอาสให้ทั้สอไ้รอรัันในาิภพนี้หาแม้ะเป็นเพียแ่ำอธิษาน…. แ่ราวับสรรพสิ่รอบายเป็นพยานใน่ำืนประเพีอันศัิ์สิทธิ์นี้แล้ว
ระหว่าทาที่ทั้สอเินมานในลายาม่ำืน อุารัหยุแวะที่ร้านผ้าและหยิบผ้าแพรสีแปัลายอบัว อประมุทเล็ึ้นมาม แท้ริัวลิลิเอเธอไม่ิว่าเธอะมีโอาสไ้เห็นผ้าที่ปัลวยลายประีแบบนี้ไ้ที่ไหนอีแล้ว เอามาทำเป็นสไบหรือลุมไหล่น่าะเหมา…
แ่เธอฝาถุเินไว้ับแม่ยี่เลยำใ้อเินาไป แล้วรีบเินามหลัพ่อสีห์ไป
สีห์เห็นร่าเล็หยุพิาราผ้าแพรอย่าใใ่อเมื่อรู่ เาเลยบอให้นายืนรอเาอยู่ที่ร้านายโม่อนะวลับไปร้านผ้า แ่ระหว่าที่เา่ายเินื้อผ้าให้นา หันมาอีทีอุารัลับหายไปารนั้นเสียแล้ว
้านอุารัเห็นเ้าสายเมือและทหารที่ำลัเินมาทานา เลยำเป็น้อเินเลี่ยวนไปทาอื่น
นาไม่อยาเอหน้าเา หาเาไม่พบนาในานืนนี้ะีที่สุ
เ้าสายเมือเห็นพ่อสีห์อยู่ร้านผ้า็รู้แน่ัว่าอุารั้ออยู่แถวนี้เาึเร่รีบเินหานา่อนที่สีห์ะไปเอนา!!
ทั้สอมอหาันผ่านท่ามลาาวเมือมามายที่เินมโมไฟในาน
ฝูนหลั่ไหลเนือแน่นภายในานประเพี ไม่เพียมีแ่าวสุโทัยแ่หามีผู้นาเมือสอแวและหัวเมือน้อยให่ทาินแนอาาัรล้านนาที่เ้าร่วมมานประเพีอันามที่สุออาาัรสุโทัย ริมระพัน้ำในูเมือ
อุารัที่หลบหนีเ้าสายเมือำลัะเินเ้าไปหาพ่อสีห์ เ่นเียวันับพ่อสีห์เอที่เินรเ้ามาหานาแ่ทว่ายัไม่ทันที่ทั้สอะไ้พบันอุารัลับถูเ้าสายเมือว้ามือไว้และพานาเินไปอีทา เ้าสายเมือมอเห็นสีห์ั้แ่แรเาึรีบิเอาโอาสนี้ัหน้าสีห์ไปเพื่อไม่ให้ทั้สอเอัน
ส่วน้านพ่อสีห์ะรีบวิ่ามไปหาอุารั็นเ้าับหิสาวผู้หนึ่เ้าลาถนน
เาประอนาไว้ไม่ให้ล้มแล้วรีบอโทษ่อนะรีบามอุารัและเ้าสายเมือไป
“ใรันน่ะ? ”
“เป็นทหารล่ะมั้เ้าะุหนูสร้อย” สร้อยมาลาหิสาวแรรุ่นวัยสิบเ็ปี มอามร่าสูำยำที่วิ่ออไป นามาาอโยธา มาเที่ยวมานอาวสุโทัยเป็นรั้แร็ไ้เอบุรุษที่ทำให้นาอยาะอยู่่อเสียแล้วหรือนี่
ั่วะที่เาประอนาอย่าิใล้ทำให้นาำใบหน้ารูปามมายแววาริใ ผมหยัศไม่เหมือนบุรุษอื่นในั้นไ้ัเน
“ไปันเถอะ..” รอยยิ้มพิมพ์ใปราึ้น่อนหันหลัะลาลับไป
เาวิ่ามหาเ้านาและเ้าสายเมือนทั่วลาแล้วไม่เอ สีห์ำหมัแน่นแล้ววิ่ามหา่อมายัที่เระพัวัสระศรีที่ลอยประทีป แ่ระพัน้ำมีอนาเว้าให่เาึเินมาหยุรบริเวที่เาและนาลอยประทีปัน
พลาเยหน้ามอวันทร์สุสาวบนนภาแล้วะโนัให้้อทั่วบริเวราวับพายุที่บ้าลั่
“อุารั!!” หัวใเาเ็บทุรั้ที่เห็นนาถูพาัวไปับเ้าสายเมือ…
“อย่าไป…”
้าไม่รู้เลยว่า้อทำอย่าไร…
้าไม่อยาเป็นนีอี่อไปแล้วอรับ..…
เิมที้าเิมาไม่มีอะไริัวมา แม้แ่รอบรัว…
้าไม่เยยึิับสิ่ใ ีวินี้สามารถเสียสละเพื่อบ้านเมือไ้
นระทั่้าไ้พบสิ่เียวที่มี่่ายิ่ว่าสิ่ใบนแผ่นินนี้….
มี่าเสียน้าอยาะรอบรอและไม่อยาสูเสียไปให้ใร
หาวันใวันหนึ่้า้อผิ่อหน้าที่….
อเพียั่วีวินี้แ่ไม่ผิ่อนา…อุารั ็เป็นพอ
สีห์มอผ้าแพรสีแในมือ้วยวามอาลัย เาแอบไปื้อมาในานหวัะมอบให้นา
แ่หา้าไปหนึ่้าว เ้านา็มีเ้าสายเมือายทาเหนือผู้นั้นเีย้าเสียแล้ว
เาเลียที่นเอ่ำ้อย… แ่เาเลียนเอมาว่าหาเามารับรู้ทีหลัว่าเาปล่อยนาไป ให้เผิหน้าับวามทุ์ไปลอีวิ
เายอมทำผิีว่าเห็นนาเสียใในภายหลั
เ้าเลิปวิ่มาหาเาอย่าผิปิ มันระวนระวายและเห่าเรียเาไปทา้านทิศระพัระวนที่อยู่ร้ามับเีย์วั เาเห็นแสาบไฟและลุ่มทหารำนวนหนึ่อยู่ไลๆ็รู้ทันทีว่าเป็นทหารอเ้าสายเมือ
เารีบวิ่ผ่านทหารเ้ามา
“เิอะไรึ้น?!” เายืนประัหน้าับเ้าสายเมือที่หน้าีมอไปที่ริมน้ำที่ระเพื่อม เพราะทหารสอนายระโลไป
“นา.. เ้านาน้ำ! ”
“ว่ายัไนะ?!! ”
ไ้ยินันัั้นเาไม่ลัเลรีบระโลไปหาอุารัท่ามลาน้ำที่มืมิทันที!!
เร็วามรู้
ารลอยระทนั้นั้เิมือ “ลอยประทีป” (ำราาศัพท์ว่า “ลอยพระประทีป”) ือุประทีป ือโม หรือวไฟ หรือเทียน ลอยไปามน้ำ
หาเป็นภาษาพื้นถิ่น ือ ารเผาเทียน เล่นไฟ
อประมุท ืออบัว
อ้าอิาประวัิศาสร์โยในรัสมัยพ่อุนรามำแห เรียประเพีลอยระทนี้ว่า"พิธีอเปรีย" หรือ "ารลอยพระประทีป" และมีหลัานาศิลาารึหลัที่ 1
ำว่า อเปรีย หมายถึ โมมีุวไฟไ้าุเผาน้ำมันเนย แล้วั้วยสายรอยโมไฟึ้นแวนยอเสา ามวามเื่ออาวอินเีย ือ“ทิวาลี” (ทีปาลี, ทีปาวลี) พิธีพราหม์บูาไฟ ถวายพระวิษุในอินเีย เพื่อเลิมลอเริ่มฤูเ็บเี่ยว เป็นานามประทีปโมไฟเป็นแถวเป็นแนวในืนพระันทร์เ็มวใล้หมู่าวฤิา (าวลูไ่) ลาเือน 12 ระหว่าเือนุลาม-พฤศิายน
ามำโบราล่าวว่าพิธีอเปรียนี้เป็นารพิธียโมึ้นบูาพระเป็นเ้าทั้สาม *ือพระอิศวร พระนาราย์และพระพรหมในศาสนาพราหม์ รั้นเมื่อพระเ้าแผ่นินทรมานับถือพระพุทธศาสนาแล้ว พระราพิธีนี้ึเป็นารบูาพระบรมสารีริธาุ ราบไหว้สิ่ศัิ์สิทธิ์อบ้านเมือ
ระพัระวนือ สระน้ำที่มีนาให่อยู่ภายในวั เป็นบ่อหรือสระน้ำทีุ่ึ้นเ็บน้ำในัวอาาัร สมัยอาาัรสุโทัย
ความคิดเห็น