108 ซองคำถามII

ลำดับตอนที่ #74 : ส.ค.ส.

                     ส.ค.ส.



     คำว่า ส.ค.ส. (ส่งความสุข) มีที่มาอย่างไร ใครเป็นคนคิด



    (จิตติพล คงประกายวุฒิ / จ. สมุทรปราการ)



*********************



   ใครจะเป็นต้นคิดใช้คำว่า ส.ค.ส. (ส่งความสุข) ยังไม่กล้ายืนยัน แต่จากข้อมูลที่

เอนก นาวิกมูล เขียนไว้ในหนังสือ สิ่งพิมพ์คลาสสิก และได้ลงภาพ ส.ค.ส. ให้ดูด้วย

พบว่ามีการใช้คำย่อ มาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๕ แล้ว เอนกเล่าถึง ส.ค.ส. ว่า



   การส่ง ส.ค.ส. เป็นธรรมเนียมที่ไทยได้รับแบบอย่างมาจากฝรั่ง เพราะธรรมเนียมไทยเรา

แต่เดิมเมื่อขึ้นปีใหม่ เรามีแต่การทำบุญเลี้ยงพระ แล้วเล่นสนุกกันเป็นหลัก ตัวอย่างนี้ดูได้จาก

ประเพณีสงกรานต์ที่ยังปฏิบัติสืบมาถึงทุกวันนี้



   พระมหากษัตริย์องค์แรกของไทยที่ทรงเริ่มส่ง ส.ค.ส. (บางทีอาจจะเป็นคนไทยคนแรกด้วย)

คือ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ หลักฐานเก่าสุดอยู่ในหนังสือบางกอกรีคอร์เดอร์

ฉบับภาษาอังกฤษ วันเสาร์ที่ ๑๓ มกราคม ค.ศ. ๑๘๖๖ (พ.ศ. ๒๔๐๙) เป็นการส่ง ส.ค.ส.

ขึ้นปี พ.ศ. ๒๔๐๙ หรือเมื่อ ๑๓๔ ปีมาแล้ว



   ส.ค.ส. ของรัชกาลที่ ๔ ยังหาไม่พบ เข้าใจว่าเป็นแผ่นการ์ดตีพิมพ์



   ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ส.ค.ส. ส่วนใหญ่ที่พบในหอจดหมายเหตุแห่งชาติอยู่ในช่วง พ.ศ. ๒๔๒๙

มีลักษณะเป็นนามบัตร เขียนคำว่า ส.ค.ส. ปีนั้นขึ้นปีนี้ลงไป หรือไม่ก็เขียนคำอวยพรลงบนแผ่นกระดาษฝรั่ง

นอกจากนั้นมีพบ ส.ค.ส. ฝรั่งปะปนอยู่อีกหลายแผ่น ส.ค.ส. เหล่านี้เป็นคำถวายพระพรรัชกาลที่ ๕ จากข้าราชสำนัก



   การส่ง ส.ค.ส. ได้รับความนิยมเรื่อยมา ส.ค.ส. ยุคหลัง (กล่าวจำเพาะแต่ที่สังเกตเห็นในเมืองไทย)

เปลี่ยนจากลักษณะนามบัตรมาเป็นรูปวาด รูปถ่ายต่างๆ ซึ่งจะเห็นได้ดาดดื่นในปัจจุบัน







--------------------------------------------------------------------------------